Cuộc chiến thương mại toàn cầu nhìn từ các con số

Toàn cầu hóa có thể đã bị đình trệ trong bối cảnh địa chính trị căng thẳng trong những năm gần đây nhưng nhiều người nghi ngờ điều đó sẽ ngược lại.
Thương mại toàn cầu chịu nhiều sức ép Thương mại toàn cầu trong 2023: Nhiều tín hiệu tích cực

Toàn cầu hóa có thể đã bị đình trệ trong bối cảnh địa chính trị căng thẳng trong những năm gần đây - nhưng nhiều người nghi ngờ điều đó sẽ ngược lại khi các chuỗi cung ứng đã được định vị lại và khối lượng thương mại tổng thể ít bị xáo trộn hơn lo ngại ban đầu. Thương mại song phương trực tiếp giữa Mỹ và Trung Quốc rõ ràng đã bị rạn nứt trong 6 năm áp dụng thuế quan trả đũa lẫn nhau, những bất ổn sau đại dịch cũng như tất cả các cuộc cạnh tranh chính trị và đầu tư ngày càng gay gắt kể từ khi xảy ra chiến sự Ukraine. Và kể từ khi cựu Tổng thống Mỹ Donald Trump phát động cuộc chiến thương mại thuế quan đối với hàng nhập khẩu của Trung Quốc vào đầu năm 2018, thị phần xuất khẩu của Trung Quốc tại Mỹ thực sự đã giảm từ mức cao 21,6% trong năm 2017 xuống chỉ còn 14% vào năm ngoái.

Cuộc chiến thương mại toàn cầu nhìn từ các con số
Ảnh minh họa, nguồn RTS

Chính quyền hiện tại của Tổng thống Joe Biden chỉ đơn thuần củng cố ác cảm thương mại với Trung Quốc bằng chiến lược 'giảm rủi ro' của riêng mình khi tình hình địa chính trị xung quanh Đài Loan và Ukraine trở nên tồi tệ hơn. Sự đổ vỡ đó có thể thấy rõ nhất ở chỗ sau 16 năm là nước xuất khẩu hàng hóa lớn nhất sang Mỹ, Trung Quốc đã nhường vị trí đó cho Mexico vào năm 2023. Và nếu ông Trump thành công trong nỗ lực quay trở lại Nhà Trắng trong cuộc bầu cử năm nay, lời hứa của ông về những điều tương tự - đưa ra mức thuế thậm chí cao hơn 60% đối với hàng hóa Trung Quốc - có nghĩa là bất kỳ việc sửa chữa liên kết thương mại trực tiếp nào cũng là một viễn cảnh xa vời.

Nghiên cứu thương mại thế giới hàng năm của Tập đoàn tư vấn Boston (BCG) dự đoán rằng rạn nứt giữa hai nền kinh tế lớn nhất thế giới sẽ ngày càng sâu sắc và chứng kiến giá trị thương mại song phương giữa họ giảm gần 200 tỷ USD trong thập kỷ tới - gấp hơn ba lần so với 10 năm qua.

Tuy nhiên, những lo ngại rằng mối quan hệ rạn nứt sẽ gieo mầm mống cho sự 'phi toàn cầu hóa' thương mại rộng hơn vẫn chưa được xác nhận. Theo phân tích mới nhất của các chuyên gia Stephen Jen và Joana Freire tại Eurizon SLJ Capital, tổng thương mại xuyên biên giới tính theo tỷ lệ sản lượng toàn cầu hầu như không thay đổi và tỷ trọng 22% thương mại phi dầu mỏ trên GDP hiện nay là trong vòng 20 năm tới.

Hơn nữa, 15% thị phần xuất khẩu thế giới của Trung Quốc cũng không thay đổi - nước này vẫn là nước xuất khẩu lớn nhất thế giới ở một khoảng cách nào đó. Trung Quốc được cho là đã thành công trong việc vượt qua thuế quan của Mỹ bằng cách đầu tư trực tiếp mạnh vào các nước thứ ba như Mexico và Việt Nam mà Mỹ vẫn sẵn lòng nhập khẩu, xuất khẩu hàng hóa trung gian sang các nước thứ ba này để lắp ráp cuối cùng nhằm tránh các rào cản thương mại của Mỹ.

Phân tích BCG cũng chỉ ra điều đó, cho thấy các tuyến đường quen thuộc xác định bản đồ thương mại thế giới đang được vẽ lại như thế nào, các khối đóng vai trò lớn hơn và các quốc gia "thứ ba" đóng vai trò là người trung gian cho những người ở vị trí bất đồng hoặc các công ty toàn cầu đang cố gắng di chuyển giữa hai bên.

Tuy nhiên, tổ chức này dự báo rằng tăng trưởng thương mại thế giới trong thập kỷ tới thực sự sẽ chậm hơn tốc độ tăng trưởng GDP toàn cầu. Thế giới của chuỗi cung ứng "tái chuyển giao" hoặc "kết nối đồng minh" với một số đặc điểm trong 10 năm tới. Đầu tiên là việc củng cố 'thành trì' Bắc Mỹ giữa Mỹ, Canada và Mexico - với thương mại của Mỹ sẽ tăng gần nửa nghìn tỷ đô la với các nước láng giềng này vào năm 2032.

Một xu hướng khác có thể sẽ chứng kiến các quốc gia Đông Nam Á trở thành những người hưởng lợi lớn nhất, với dự báo thương mại tích lũy của ASEAN sẽ tăng 1,2 nghìn tỷ USD trong thập kỷ tới - phần lớn là do các công ty áp dụng chiến lược đa dạng hóa "Trung Quốc + 1" tại những quốc gia được coi là nhìn chung không liên kết. Và, như nhiều phân tích đã chỉ ra, họ coi Ấn Độ là nước hưởng lợi lớn - với mức tăng trưởng thương mại trị giá 393 tỷ USD cho đến năm 2032, bao gồm mức tăng 180 tỷ USD với Mỹ và mức tăng thương mại với Trung Quốc là 124 tỷ USD.

Các chuyên gia cho rằng sự ổn định tương đối cho đến nay của thương mại toàn cầu nói chung đối với sự rung chuyển địa chính trị này có những hậu quả tiềm ẩn khác - một trong số đó là nhịp lạm phát đáng lo ngại từ các chuỗi cung ứng "tái đưa vào bờ" có thể rất khác biệt.

Nếu hoạt động sản xuất chỉ đơn thuần được chuyển từ Trung Quốc sang các nước đang phát triển có chi phí rẻ hơn - thường rẻ hơn so với Trung Quốc đang phát triển vào thời điểm này và không trở về 'quê hương' của các nền kinh tế giàu có đắt đỏ như một số giả định - thì lạm phát hàng hóa có thể tiếp tục giảm. Tuy nhiên, có một số trường hợp ngoại lệ đối với kịch bản tương đối lành tính đối với cả Trung Quốc và Mỹ.

Đầu tiên là thiệt hại đối với khả năng leo thang chuỗi giá trị sản xuất của Trung Quốc do sự sụt giảm gần đây về đầu tư trực tiếp nước ngoài. Nguồn 'bí quyết' và nghiên cứu ở nước ngoài vẫn được coi là rất cần thiết cho sự phát triển của nước này. Và đối với Mỹ, bất kỳ nhận thức nào về mối đe dọa thuế quan 60% của Trump đều có thể thúc đẩy lạm phát trong nước một cách khó tránh khỏi. Cho đến nay, Trung Quốc đã cố gắng duy trì vị thế thống trị của mình với tư cách là cơ sở sản xuất ưu việt của thế giới.

Tuy nhiên, các nhà phân tích cũng cho rằng việc các nhà đầu tư nước ngoài rút lui khỏi Trung Quốc – một sự thay đổi trong toàn cầu hóa tài chính – có thể gây tổn hại nhiều hơn đến triển vọng tăng trưởng dài hạn của Trung Quốc. Chuyên gia Davide Oneglia của TS Lombard đã nghiên cứu sâu hơn về hoạt động “rút vốn về nước” hay chuyển vốn khỏi Trung Quốc và cho rằng nó chỉ mới ở giai đoạn sơ khai và có thể còn phải tiến hành thêm nữa.

Dòng vốn đang được chuyển hướng sang các thị trường phát triển và các thị trường mới nổi khác nhằm tìm kiếm lợi nhuận cao hơn được điều chỉnh theo rủi ro và tài trợ cho các chương trình nghị sự ‘giảm rủi ro’ và ‘bảo vệ các đồng minh mới của phương Tây - nhưng cũng để tài trợ cho những nỗ lực của chính Trung Quốc nhằm tăng cường chỗ đứng ở thị trường nước ngoài.

Duy Hưng (tổng hợp)
Bạn thấy bài viết này thế nào?
Kém Bình thường ★ ★ Hứa hẹn ★★★ Tốt ★★★★ Rất tốt ★★★★★
Bài viết cùng chủ đề: Kinh tế thế giới

Có thể bạn quan tâm

Tin mới nhất

Những nhân tố tạo động lực cho tăng trưởng kinh tế Trung Quốc năm 2025

Những nhân tố tạo động lực cho tăng trưởng kinh tế Trung Quốc năm 2025

Với vai trò là nền kinh tế lớn thứ 2 thế giới, Trung Quốc đang bước vào giai đoạn phát triển mới chất lượng cao.
Chiến sự Nga-Ukraine 14/12/2024: Xung đột có thể giải quyết trong những tháng tới; Nga tập kích hạ tầng năng lượng Ukraine

Chiến sự Nga-Ukraine 14/12/2024: Xung đột có thể giải quyết trong những tháng tới; Nga tập kích hạ tầng năng lượng Ukraine

Thông tin chiến sự Nga-Ukraine hôm nay, ngày 14/12/2024: Xung đột có thể giải quyết trong những tháng tới; Nga tập kích quy mô lớn hạ tầng năng lượng Ukraine.
Chiến sự Nga-Ukraine sáng 14/12: Lính Ukraine đầu hàng ở Pokrovsk; UAV Kiev phá 8 xe bọc thép của Nga

Chiến sự Nga-Ukraine sáng 14/12: Lính Ukraine đầu hàng ở Pokrovsk; UAV Kiev phá 8 xe bọc thép của Nga

Lính Ukraine đầu hàng ở Pokrovsk, Nga loại khỏi vòng chiến nghìn lính Ukraine... là những tin đáng chú ý trong bản tin chiến sự Nga-Ukraine sáng 14/12.
Nga không muốn đình chiến mà tìm kiếm hòa bình lâu dài ở Ukraine

Nga không muốn đình chiến mà tìm kiếm hòa bình lâu dài ở Ukraine

Theo Điện Kremlin, Nga không cần thỏa thuận ngừng bắn tạm thời ở Ukraine mà là nền hòa bình toàn diện với việc đáp ứng tất cả các điều kiện do Moscow đưa ra.
Chiến sự Nga-Ukraine tối 13/12: Nga

Chiến sự Nga-Ukraine tối 13/12: Nga 'áp đảo' ở Kursk; ông Donald Trump đổi ý về xung đột Nga - Ukraine?

Nga 'áp đảo' ở Kursk; ông Donald Trump đổi ý về xung đột Nga - Ukraine?... là những thông tin nóng về tình hình chiến sự Nga-Ukraine cập nhật tối 13/12.

Tin cùng chuyên mục

Chiến sự Nga-Ukraine chiều 13/12: Nga giành thế áp đảo tại Donetsk, ông Donald Trump ra tuyên bố

Chiến sự Nga-Ukraine chiều 13/12: Nga giành thế áp đảo tại Donetsk, ông Donald Trump ra tuyên bố 'nóng' về Ukraine

Nga giành thế áp đảo tại Donetsk, ông Donald Trump ra tuyên bố 'nóng' về Ukraine... là những tin nóng về chiến sự Nga-Ukraine chiều ngày 13/12.
Bản tin quân sự thế giới ngày 13/12/2024: Mỹ thử nghiệm thành công tên lửa siêu vượt âm Dark Eagle

Bản tin quân sự thế giới ngày 13/12/2024: Mỹ thử nghiệm thành công tên lửa siêu vượt âm Dark Eagle

Bản tin quân sự quốc tế ngày 13/12/2024: Mỹ thử nghiệm thành công tên lửa siêu vượt âm Dark Eagle. Đây là vũ khí siêu vượt âm thế hệ mới của Washington.
Chiến sự Nga-Ukraine 13/12/2024: Nga gửi ‘thông điệp’ cứng rắn với Ukraine; EU cân nhắc lập liên minh đưa quân tới Kiev

Chiến sự Nga-Ukraine 13/12/2024: Nga gửi ‘thông điệp’ cứng rắn với Ukraine; EU cân nhắc lập liên minh đưa quân tới Kiev

Thông tin chiến sự Nga-Ukraine hôm nay ngày 13/12/2024: Nga gửi ‘thông điệp’ cứng rắn với Ukraine; EU cân nhắc lập liên minh đưa quân tới Kiev...
Chiến sự Nga-Ukraine sáng 13/12: Lính đánh thuê Ukraine thiệt mạng; Ba Lan chưa giao MiG-29 cho Ukraine

Chiến sự Nga-Ukraine sáng 13/12: Lính đánh thuê Ukraine thiệt mạng; Ba Lan chưa giao MiG-29 cho Ukraine

Lính đánh thuê ở Ba Lan thiệt mạng, Nga cắt đứt đường thoát hiểm, tấn công vùng Sumy,...là những tin mới trong bản tin chiến sự Nga-Ukraine sáng ngày 13/12.
Bệnh lạ bùng phát ở Congo, liệu có tái diễn kịch bản Covid-19?

Bệnh lạ bùng phát ở Congo, liệu có tái diễn kịch bản Covid-19?

Bệnh lạ ở Congo khiến nhiều người tử vong đã dấy lên lo ngại liệu có thể lây lan nhanh chóng và gây ra đại dịch toàn cầu như Covid-19.
Thỏa thuận thương mại EU-MERCOSUR: ‘Gieo mầm’ hợp tác toàn cầu

Thỏa thuận thương mại EU-MERCOSUR: ‘Gieo mầm’ hợp tác toàn cầu

Hiệp định EU-MERCOSUR không chỉ là một thỏa thuận thương mại mà còn mang tính biểu tượng về sự hợp tác giữa Bắc và Nam bán cầu.
Chiến sự Nga-Ukraine tối 12/12: Kurakhovo vẫn

Chiến sự Nga-Ukraine tối 12/12: Kurakhovo vẫn 'sục sôi'; Phòng tuyến Ukraine lung lay ở Pokrovsk

Kurakhovo vẫn “sục sôi”; Phòng tuyến Ukraine lung lay ở Pokrovsk,... là những tin đáng chú ý về tình hình chiến sự Nga-Ukraine được cập nhật vào tối ngày 12/12.
Chuyên gia dự báo kinh tế toàn cầu sẽ thay đổi rất lớn dưới thời Tổng thống đắc cử Donald Trump?

Chuyên gia dự báo kinh tế toàn cầu sẽ thay đổi rất lớn dưới thời Tổng thống đắc cử Donald Trump?

Sự trở lại Nhà Trắng của Tổng thống đắc cử Mỹ Donald Trump vào tháng 1/2025 hứa hẹn sẽ mang đến những thay đổi sâu sắc đối với nền kinh tế toàn cầu.
Chiến sự Nga-Ukraine chiều 12/12: Kurakhovo thất thủ, quân đội Ukraine gặp cảnh

Chiến sự Nga-Ukraine chiều 12/12: Kurakhovo thất thủ, quân đội Ukraine gặp cảnh 'tiến thoái lưỡng nan'

Quân đội Ukraine không còn lối thoát tại Kurakhovo; Lầu Năm Góc ra cảnh báo về tên lửa Oreshnik... là những tin 'nóng' về chiến sự Nga-Ukraine chiều 12/12.
Chiến sự Nga-Ukraine hôm nay, ngày 12/12/2024: Ukraine thay đổi quan điểm, sẵn sàng đàm phán với Nga

Chiến sự Nga-Ukraine hôm nay, ngày 12/12/2024: Ukraine thay đổi quan điểm, sẵn sàng đàm phán với Nga

Chiến sự Nga-Ukraine hôm nay, ngày 12/12/2024: Ukraine thay đổi quan điểm, sẵn sàng đàm phán với Nga.
Ông chủ Facebook góp

Ông chủ Facebook góp 'triệu đô' vào quỹ của Tổng thống đắc cử Donald Trump

Theo Wall Street Journal, Tập đoàn Meta của tỷ phú Mark Zuckerberg vừa đóng góp 1 triệu USD vào quỹ nhậm chức của Tổng thống đắc cử Donald Trump.
World Cup 2034: Cú hích lịch sử của Ả Rập Xê Út trên toàn cầu

World Cup 2034: Cú hích lịch sử của Ả Rập Xê Út trên toàn cầu

World Cup 2034 đánh dấu bước ngoặt lịch sử, khi Ả Rập Xê Út lần đầu đăng cai, hứa hẹn mở ra chương mới cho bóng đá và sức ảnh hưởng toàn cầu của quốc gia này.
Tài sản của tỷ phú Elon Musk tăng

Tài sản của tỷ phú Elon Musk tăng 'phi mã' vượt 400 tỷ USD, thiết lập kỷ lục mới

Tỷ phú Elon Musk, ông chủ của Tesla và SpaceX, đã vượt qua cột mốc tài sản ròng 400 tỷ USD, thiết lập một kỷ lục mới cho người giàu nhất thế giới.
Chiến sự Nga-Ukraine ngày 12/12/2024: Ukraine khó tự sản xuất tên lửa đạn đạo; Kiev bác đề xuất ngừng bắn với Nga

Chiến sự Nga-Ukraine ngày 12/12/2024: Ukraine khó tự sản xuất tên lửa đạn đạo; Kiev bác đề xuất ngừng bắn với Nga

Thông tin chiến sự Nga-Ukraine 12/12/2024: Ukraine khó tự sản xuất tên lửa đạn đạo; Kiev bác đề xuất ngừng bắn với Nga; Ba Lan chưa chuyển MiG-29 cho Ukraine.
Bản tin quân sự thế giới ngày 12/12/2024: Anh thử nghiệm vũ khí laser chống UAV mới

Bản tin quân sự thế giới ngày 12/12/2024: Anh thử nghiệm vũ khí laser chống UAV mới

Bản tin quân sự thế giới ngày 12/12/2024: Anh thử nghiệm vũ khí laser chống UAV mới; Mỹ đánh giá về hiệu quả của động cơ phản lực trên máy bay Su-57.
Chiến sự Nga-Ukraine sáng 12/12: Nga thắng lớn ở Kursk; Ukraine tuyên bố không hạ tuổi nhập ngũ

Chiến sự Nga-Ukraine sáng 12/12: Nga thắng lớn ở Kursk; Ukraine tuyên bố không hạ tuổi nhập ngũ

Nga giành thắng lợi lớn tại Kursk, Ukraine không hạ tuổi nhập ngũ... là những tin nóng về tình hình chiến sự Nga-Ukraine được cập nhật sáng ngày 12/12.
Nga sẵn sàng liên lạc với Mỹ về Ukraine; Kiev sẽ

Nga sẵn sàng liên lạc với Mỹ về Ukraine; Kiev sẽ 'mặc cả' để có được sự đảm bảo của NATO

Nga sẵn sàng liên lạc với Mỹ để giải quyết cuộc khủng hoảng Ukraine, nhưng vẫn chưa nhận được bất kỳ đề xuất nghiêm túc nào từ đội ngũ của ông Donald Trump.
Chiến sự Nga-Ukraine tối 11/12: tình hình tại Toretsk diễn ra căng thẳng; Ukraine có tên lửa mới

Chiến sự Nga-Ukraine tối 11/12: tình hình tại Toretsk diễn ra căng thẳng; Ukraine có tên lửa mới

Nga 'trút' mưa bom, Sumy chìm trong biển lửa; Ukraine có tên lửa mới,... là những tin nóng về tình hình chiến sự Nga-Ukraine được cập nhật tối ngày 11/12.
Chiến sự Nga-Ukraine chiều 11/12: Tiêm kích Nga

Chiến sự Nga-Ukraine chiều 11/12: Tiêm kích Nga 'vây kín' bầu trời Kursk, xe chiến đấu Ukraine bị thiêu rụi

Tiêm kích Nga 'vây kín' bầu trời Kursk, xe chiến đấu Bradley của Ukraine bị thiêu rụi... là những tin 'nóng' về chiến sự Nga-Ukraine chiều 11/12.
Nền kinh tế tăng trưởng nhanh nhất thế giới liệu có chậm lại?

Nền kinh tế tăng trưởng nhanh nhất thế giới liệu có chậm lại?

Các số liệu GDP mới nhất của Ấn Độ đã đưa ra một bức tranh đáng lo ngại cho viễn cảnh nền kinh tế sắp tới của quốc gia này.
Xem thêm
Mobile VerionPhiên bản di động