Công bố Nghị quyết hướng dẫn xử lý hình sự về tội gian lận bảo hiểm xã hội, y tế

Thực hiện pháp luật về bảo hiểm, theo Tòa án Nhân dân tối cao, trong 5 năm qua, BHXH Việt Nam, BHXH các địa phương đã chủ động phối hợp với các cơ quan chức năng trong phòng chống tội phạm, xử lý vi phạm trong lĩnh vực BHXH, BHYT, BH thất nghiệp. Tuy nhiên, các hành vi nợ, trốn đóng và gian lận về BHXH, BHYT, BH thất nghiệp ngày càng gia tăng và diễn biến phức tạp.

Tội gian lận BHXH, BHYT sẽ được xử lý mạnh tay

Đồng thời, Bộ Luật Hình sự năm 2015 đã bổ sung 3 tội danh là tội gian lận BHXH, BHYT, tội trốn đóng BHXH, BHYT, BH thất nghiệp. Việc bổ sung này đã tạo ra cơ sở pháp lý cho việc xử lý trách nhiệm hình sự các hành vi vi phạm, phần nào đáp ứng được yêu cầu, đòi hỏi của thực tiễn và công tác đấu tranh phòng, chống các tội phạm trong lĩnh vực bảo hiểm. Tuy nhiên, Bộ luật Hình sự năm 2015 vẫn còn có nhiều quy định định tính, chung chung và có cách hiểu khác nhau, cần có sự hướng dẫn để bảo đảm áp dụng thống nhất pháp luật.

Vì vậy, thực hiện Kế hoạch triển khai thi hành Bộ luật Hình sự năm 2015 và Nghị quyết số 41 của Quốc hội trong Tòa án nhân dân, để kịp thời đáp ứng yêu cầu của công tác phòng, chống tội phạm trong lĩnh vực bảo hiểm, khắc phục những bất cập, hạn chế trong thực tiễn xét xử, Hội đồng Thẩm phán Tòa án nhân dân tối cao đã ban hành Nghị quyết số 05/2019/NQ-HĐTP ngày 15/8/2019 hướng dẫn áp dụng Điều 214 về tội gian lận BHXH, BH thất nghiệp, Điều 215 về tội gian lận BHYT và Điều 216 về tội trốn đóng BHXH, BHYT, BH thất nghiệp cho người lao động của Bộ luật Hình sự.

Nghị quyết số 05/2019/NQ-HĐTP gồm 8 điều. Trong đó, giải thích một số thuật ngữ trong các Điều 214, 215, 216 của Bộ luật Hình sự như: lập hồ sơ giả; lập hồ sơ bệnh án khống; kê đơn thuốc khống; kê tăng số lượng hoặc thêm loại thuốc, vật tư y tế, dịch vụ kỹ thuật chi phí giường bệnh; giả mạo hồ sơ, thẻ BHYT; thẻ BHYT được cấp khống; thẻ BHYT giả; thẻ đã bị thu hồi, bị sửa chữa; trốn đóng BHXH; gian dối để không đóng, không đóng đầy đủ tiền BHXH, BHYT, BH thất nghiệp…

Nghị quyết cũng hướng dẫn một số tình tiết quy định khung hình phạt; truy cứu trách nhiệm hình sự trong một số trường hợp cụ thể; xử lý hành vi trốn đóng BHXH, BHYT, BH thất nghiệp cho người lao động thực hiện trước 0 giờ 00 phút ngày 1/1/2018; xác định tư cách tố tụng của cơ quan BHXH…

Thông tin từ BHXH Việt Nam, thực hiện nhiệm vụ triển khai chính sách BHXH, BHYT, BH thất nghiệp, đến nay, toàn quốc có trên 30% lực lượng lao động tham gia BHXH, BH thất nghiệp; gần 90% dân số tham gia BHYT. Hằng năm, cơ quan BHXH giải quyết chi trả chế độ BHXH cho trên chục triệu người hưởng và trên 170 triệu lượt người hưởng chế độ BHYT.

Tuy nhiên, ông Đào Việt Ánh – Phó Tổng giám đốc BHXH Việt Nam - cho hay, trong thực hiện các chính sách này, BHXH Việt Nam cũng đang gặp không ít khó khăn, thách thức, nhất là tình trạng trốn đóng, nợ đóng BHXH, BHYT, BH thất nghiệp có xu hướng diễn biến ngày càng phức tạp hơn. Hiện toàn quốc số nợ BHXH, BHYT, BH thất nghiệp là trên 6.000 tỉ đồng của trên 55.000 đơn vị sử dụng lao động, tác động đến hàng trăm nghìn người lao động.

Theo ông Đào Việt Ánh, việc Hội đồng Thẩm phán Toà án Nhân dân tối cao ban hành Nghị quyết hướng dẫn các điều luật liên quan đến tội trốn đóng, nợ đóng BHXH, BHYT, BH thất nghiệp tại các Điều 214, 215, 216 của Bộ luật hình sự là hết sức cần thiết, tháo gỡ nhiều vướng mắc trong quá trình xử lý hình sự các hành vi vi phạm trong lĩnh vực BHXH, BHYT, BH thất nghiệp.

Sau khi công bố Nghị quyết, Tòa án Nhân dân tối cao đề nghị thông tin sâu rộng Nghị quyết nêu trên đến các thẩm phán và cán bộ, công chức tòa án để nghiêm túc thực hiện; giới thiệu Nghị quyết đến các cơ quan, tổ chức và nhân dân để theo dõi, giám sát; thông tin về Nghị quyết rộng rãi trên các phương tiện thông tin, báo chí để người lao động, người sử dụng lao động được biết cùng góp phần thực hiện, tuân thủ, tố giác, bảo vệ quyền lợi chính đáng của bản thân trong lĩnh vực BHXH, BHYT, BH thất nghiệp.