Phó Thủ tướng Hồ Đức Phớc trả lời chất vấn, làm rõ thêm vấn đề đại biểu quan tâm liên quan đến giải ngân vốn đầu tư công và thuế khoán cho hộ kinh doanh nhỏ.
Lý giải nguyên nhân tỷ lệ giải ngân vốn đầu tư công thấp?
Phát biểu tại phiên chất vấn, Phó Thủ tướng Hồ Đức Phớc cho biết: Tính đến thời điểm hiện tại, tỷ lệ giải ngân mới đạt khoảng 22,2%, mức rất thấp so với kế hoạch đề ra, và điều này đã tác động trực tiếp đến tốc độ tăng trưởng kinh tế, việc làm và nhiều vấn đề kinh tế - xã hội khác.

Phó Thủ tướng Hồ Đức Phớc trả lời chất vấn. Ảnh: QH
Nguyên nhân dẫn đến chậm giải ngân đã từng bước được nhận diện và đã được Quốc hội sửa đổi, bổ sung trong Luật Ngân sách Nhà nước, Luật Đấu thầu và Luật Đầu tư công. Đây là những sửa đổi rất kịp thời, có tính chất tháo gỡ vướng mắc để thúc đẩy triển khai đầu tư công trong thời gian tới.
Tuy nhiên, nguyên nhân cốt lõi của tình trạng chậm giải ngân hiện nay là do công tác chuẩn bị đầu tư chưa tốt. Cụ thể, nhiều bộ, ngành, địa phương và chủ đầu tư không bố trí vốn cho khâu chuẩn bị đầu tư, dẫn đến tình trạng khi đến thời điểm cần triển khai dự án thì lại chưa có dự án hoàn chỉnh. Ngược lại, khi có dự án thì lại không có vốn bố trí cho phần chuẩn bị, gây ách tắc dây chuyền.
Một nguyên nhân khác là công tác giải phóng mặt bằng chưa đi trước một bước, gây chậm trễ trong triển khai thi công. Vừa qua, Quốc hội đã đồng thuận chủ trương tách giải phóng mặt bằng thành một dự án độc lập, đây là một hướng đi rất phù hợp với thực tiễn.
Ngoài ra, quá trình phê duyệt, đấu thầu hiện nay vẫn còn mất nhiều thời gian; trong khi đó, việc thiếu nguyên vật liệu cho một số dự án cũng ảnh hưởng không nhỏ đến tiến độ. Những vướng mắc này phần nào đã được tháo gỡ thông qua Luật Khoáng sản (sửa đổi) và một số luật có liên quan mà Quốc hội đã thảo luận và thông qua trong thời gian gần đây.
Chính phủ sẽ tiếp tục chỉ đạo các bộ, ngành, địa phương, chủ đầu tư khẩn trương khắc phục những hạn chế này, coi đầu tư công là một trong những động lực chính để dẫn dắt và kích hoạt các nguồn lực đầu tư toàn xã hội.
Duy trì thuế khoán với hộ kinh doanh nhỏ để đảm bảo an sinh
Theo Phó Thủ tướng Hồ Đức Phớc, việc thực hiện thuế khoán đối với hộ kinh doanh nhỏ không chỉ phù hợp với thực tiễn mà còn góp phần bảo đảm an sinh xã hội. Mặc dù Nghị quyết 68 của Bộ Chính trị đã đặt ra chủ trương xóa bỏ thuế khoán từ năm 2026, song ông cho rằng việc này cần được xem xét kỹ lưỡng.
Phó Thủ tướng Hồ Đức Phớc cho rằng Bộ Tài chính cần nghiên cứu, tham mưu với cấp có thẩm quyền quy định về thuế khoán này theo mức doanh thu, nhằm tạo thuận lợi cho hộ nghèo, hộ kinh doanh nhỏ lẻ, đảm bảo an sinh xã hội.

Toàn cảnh Quốc hội họp tại hội trường ngày 19/6. Ảnh: QH
Ông ví dụ, hộ kinh doanh nhỏ có doanh thu dưới 1 tỷ đồng một tháng thì nên áp dụng thuế khoán, bởi họ không có hóa đơn đầu vào, và như vậy họ không được hoàn thuế. Theo ông, bản chất hộ kinh doanh phải nộp 3 loại thuế, gồm thuế môn bài, thuế giá trị gia tăng (VAT), thuế thu nhập cá nhân.
"Áp dụng chính sách thuế với hộ doanh thu nhỏ thì sẽ đảm bảo thuận lợi cho cơ quan thuế, hộ kinh doanh, không thất thu ngân sách", Phó Thủ tướng nói.
Với hộ kinh doanh có doanh thu trên 1 tỷ đồng, có địa điểm kinh doanh cố định thì cần thu theo hóa đơn để minh bạch, chống thất thu, theo Phó Thủ tướng.
Nói thêm về chính sách thuế, Phó Thủ tướng cho biết, thuế suất hiện thấp hơn so với bình quân chung của thế giới.
Chẳng hạn, thuế giá trị gia tăng hiện là 10%, và 5 năm qua giảm 2% với một số hàng hóa, dịch vụ về còn 8%. Trong khi đó, thuế này tại nhiều quốc gia 17-27%. Hay Việt Nam áp thuế suất thuế thu nhập doanh nghiệp là 20%. Loại thuế này tại một số nước trong khu vực châu Á là 20-30%, thậm chí 20-35%.
"Chúng ta đã có nhiều chính sách thuế ưu đãi, khoan sức dân. Quan trọng là cần tiết kiệm cả chi đầu tư, chi thường xuyên để có nguồn lực thực hiện các dự án trọng điểm, chuyển đổi số, đổi mới sáng tạo và thực hiện an sinh xã hội", Phó Thủ tướng chốt lại.
Kết thúc phiên chất vấn Bộ trưởng Tài chính, còn 30 đại biểu đăng ký và chưa được trả lời chất vấn.