Cơ sở dữ liệu hóa chất quốc gia: Nâng cao quản lý nhà nước về hoạt động hóa chất

Nhiệm vụ trọng tâm của ngành hóa chất

Theo Cục Hóa chất (Bộ Công Thương), quản lý hóa chất là nhiệm vụ tác động đến các lĩnh vực công nghiệp, nông nghiệp và phát triển nông thôn, thủy sản, an toàn và an ninh lương thực, y tế, xuất khẩu, quyền con người và an sinh xã hội... Tuy nhiên hệ thống các văn bản pháp lý về quản lý hóa chất đã chỉ ra những thiếu sót và bất cập cần khắc phục để có được sự quản lý hóa chất hiệu quả.

Với sự hỗ trợ của các chuyên gia Nhật Bản, Cục Hóa chất đã hoàn thành nhiệm vụ xây dựng hệ thống lưu trữ CSDL hóa chất quốc gia

Chia sẻ về vấn đề này, Cục Hóa chất cho biết, trên thực tế, văn bản pháp lý về quản lý hóa chất của Việt Nam được xây dựng và ban hành đang diễn ra tình trạng còn thiếu đồng bộ, manh mún, nhiều nội dung còn chồng chéo gây khó khăn cho việc điều phối và thực thi Luật Hoá chất. Bên cạnh đó, còn nhiều văn bản ban hành thiếu tính khả thi, thiếu cơ sở thực tiễn, không cụ thể và khó diễn giải thống nhất khi triển khai thực hiện… Hậu quả là các văn bản pháp lý vận hành kém hiệu quả.

Với thức trạng trên, Cục Hóa chất đã được Bộ Công Thương giao thực hiện đề án “Xây dựng danh mục hóa chất quốc gia và CSDL hóa chất quốc gia” do Thủ tướng Chính phủ phê duyệt tại Quyết định số 768/QĐ-TTg ngày 22/6/2012. Ngoài ra, theo Quyết định số 3783/QĐ-BCT ngày 19/12/2019 của Bộ trưởng Bộ Công Thương ban hành Chương trình xây dựng văn bản quy phạm pháp luật năm 2020, Cục Hóa chất được giao chủ trì xây dựng dự thảo Nghị định về Danh mục hóa chất quốc gia và quản lý hóa chất mới trình Chính phủ xem xét ban hành.

Trong quá trình thực hiện nhiệm vụ, Cục Hóa chất đã đề nghị phía Nhật Bản hỗ trợ kỹ thuật cho nội dung xây dựng hệ thống lưu trữ cơ sở dữ liệu hóa chất quốc gia và xây dựng dự thảo danh mục hóa chất quốc gia. Hoạt động này nằm trong khuôn khổ Dự án “Tăng cường năng lực quản lý hóa chất” do Chính phủ Nhật Bản hỗ trợ Bộ Công Thương thông qua Cơ quan Hợp tác Quốc tế Nhật Bản (JICA).

Trên cơ sở thỏa thuận, phía Nhật Bản hỗ trợ kỹ thuật bao gồm: Thiết kế định hướng, thiết kế cơ sở, hỗ trợ giám sát xây dựng, hướng dẫn vẫn hành… còn phía Việt Nam thực hiện thiết kế chi tiết phần mềm, đầu tư xây dựng toàn bộ hệ thống. Với sự hỗ trợ của các chuyên gia Nhật Bản, Cục Hóa chất đã hoàn thành nhiệm vụ xây dựng hệ thống lưu trữ CSDL hóa chất quốc gia và tiến hành vận hành từ ngày 15/1/2019. Theo thống kê của Cục Hóa chất, hiện danh mục hóa chất quốc gia đã tổng hợp được danh sách đề xuất từ các doanh nghiệp (DN) lên tới 36.777 chất (tính đến thời điểm ngày 1/3/2020).

Qua gần 2 năm CSDL hóa chất quốc gia đi vào vận hành đã đảm bảo sự thống nhất trong quản lý hóa chất. Cùng với đó, hệ thống CSDL hóa chất quốc gia là công cụ đắc lực hỗ trợ công tác quản lý nhà nước một cách hiệu quả các hoạt động hóa chất, an toàn lao động, sức khỏe và môi trường.

Tiếp tục hỗ trợ tốt cho công tác quản lý hóa chất

Hệ thống lưu trữ CSDL hóa chất quốc gia với đầy đủ chức năng thông tin về pháp luật, chính sách, các quy định, thủ tục hành chính liên quan đến hoạt động xuất nhập khẩu, sản xuất kinh doanh và sử dụng hóa chất. Do đó, mục đích của CSDL hóa chất này chính là để phục vụ cho công tác quản lý từ cấp Trung ương tới địa phương đối với quản lý hóa chất, đồng thời phục vụ hỗ trợ cho DN để đáp ứng nhu cầu tiếp cận, khai thác các thông tin về hóa chất.

Hệ thống lưu trữ CSDL hóa chất quốc gia với đầy đủ chức năng thông tin về pháp luật, chính sách, các quy định, thủ tục hành chính liên quan đến hoạt động xuất nhập khẩu, sản xuất kinh doanh và sử dụng hóa chất

Nhìn nhận quá trình vận hành CSDL hóa chất quốc gia, ông Nguyễn Văn Thanh - Cục trưởng Cục Hóa chất đánh giá, hệ thống CSDL đã liên tục hỗ trợ DN báo cáo hóa chất năm 2019 và năm 2020, giúp cho cơ quan quản lý cập nhật được các số liệu rất kịp thời, khai báo từ DN, từ các Sở Công Thương để đưa ra các quyết định quản lý đúng đắn nhất. Trên cơ sở đó hệ thống đã cung cấp thông tin chính thống, đáp ứng nhu cầu tiếp cận, khai thác thông tin, dữ liệu phục vụ các DN trong việc thực hiện các quy định quản lý hóa chất cũng như xây dựng các kế hoạch kiểm soát rủi ro, nguy hiểm của hóa chất đến môi trường và cộng đồng.

Cụ thể, CSDL hóa chất quốc gia trong thời gian qua đã tổng hợp xử lý số liệu về hoạt động hóa chất, phục vụ công tác xây dựng quy hoạch phát triển và quản lý ngành, đồng thời cung cấp dữ liệu phục vụ công tác ứng phó sự cố hóa chất và đóng vai trò là hạ tầng kỹ thuật quan trọng nhằm chuyển hướng quản lý hóa chất tại Việt Nam dựa trên kết quả đánh giá rủi ro, tiếp cận với trình độ quản lý hóa chất hiện đại của các nước phát triển trên thế giới. "Thời gian tới, Cục Hóa chất sẽ tiến hành đánh giá hiệu quả hệ thống hiện tại để xây dựng kế hoạch nâng cấp phần cứng, phần mềm nếu cần để phục vụ tốt hơn cho DN và tiếp tục kết nối với các hệ thống thực hiện thủ tục hành chính của Cục Hóa chất được đưa vào cổng hải quan một cửa" - lãnh đạo Cục Hóa chất thông tin thêm.