Có hay không “dòng tiền lớn” chủ đích “lái” chỉ số?

Thị trường đang đồn đoán về việc đã có đơn vị đầu tư chương trình giao dịch tự động (robot) có khả năng tính toán khối lượng và thời gian đặt lệnh theo các kịch bản được tính toán sẵn, đủ để tác động lên chỉ số VN30 hay giá hợp đồng tương lai.

Biến động mạnh nhất là cuối phiên

Ðóng cửa phiên giao dịch ngày 15/8/2019 tại 890,78 điểm, VN30 tăng 10,27 điểm so với phiên liền trước. Ðầu phiên, chỉ số giảm 12,58 điểm, nhưng cuối phiên đột ngột tăng mạnh, khiến mức biến động trong phiên lên đến gần 23 điểm.

co hay khong dong tien lon chu dich lai chi so

Việc VN30 dao động với biên độ lớn trong phiên đáo hạn hợp đồng tương lai VN301908 khiến nhiều nhà đầu tư một lần nữa đặt nghi vấn về việc có hay không dòng tiền lớn chủ đích “lái” chỉ số, nhất là vào thời điểm cuối phiên.

Cụ thể, thống kê mức biến động VN30 trong các phiên đáo hạn hợp đồng tương lai từ đầu năm 2019 đến nay cho thấy, 7/8 phiên có mức chênh lệch cao nhất và thấp nhất của chỉ số trong phiên lớn hơn 1%. 6/8 phiên có mức cao nhất, hoặc thấp nhất trong ngày được xác lập vào thời điểm cuối phiên, với chênh lệch lớn về điểm số với xu hướng trước đó.

Một số phiên giao dịch đáng chú ý khác có thể kể đến như phiên 16/5, chỉ số duy trì sắc xanh trong phần lớn thời gian giao dịch, nhưng đột ngột giảm sâu về cuối phiên và đóng cửa ở mức thấp nhất trong ngày. Giá các hợp đồng tương lai có diễn biến tương tự.

Hay trong tháng 3/2019, phiên giao dịch đáo hạn hợp đồng tương lai gây bất ngờ khi áp lực bán tăng mạnh trong những phút cuối, khiến thị trường chìm sâu trong sắc đỏ. Cuối phiên, VN30 giảm 16,25 điểm. Cùng với hoạt động bán ồ ạt trên thị trường cơ sở, tất cả các hợp đồng tương lai đều bị bán mạnh trong phiên chiều, các lệnh bán có khối lượng lớn xuất hiện dày đặc. Tình trạng tương tự xảy trong phiên giao dịch đáo hạn hợp đồng tương lai tháng 1/2019.

Ngược lại, diễn biến trong phiên giao dịch đáo hạn hợp đồng tương lai tháng 2/2019 có phần giống phiên giao dịch ngày 16/8, khi chỉ số VN30 tăng gần 10 điểm trong đợt khớp lệnh xác định giá đóng cửa (ATC) nhờ lực kéo mạnh của dòng tiền vào các cổ phiếu vốn hóa lớn như VIC, VHM, VRE, SAB, VNM, MSN…, dù số mã giảm giá trên Sở Giao dịch chứng khoán TP.HCM chiếm tỷ lệ áp đảo, giúp những nhà đầu tư có vị thế mua trên sàn phái sinh đạt mức lãi ngoài mong đợi.

Bàn tay vô hình hay hữu hình?

Thị trường đang đồn đoán về việc đã có đơn vị tại Việt Nam đầu tư hẳn chương trình giao dịch tự động (robot) có khả năng tính toán khối lượng và thời gian đặt lệnh theo các kịch bản được tính toán sẵn, đủ để tác động lên chỉ số VN30 hay giá hợp đồng tương lai.

Nghi vấn này dựa trên thực tế tại một số thị trường quốc tế, các tổ chức đầu tư chuyên nghiệp cũng thường sử dụng phần mềm thông minh nhân tạo trong giao dịch. Tại Việt Nam, chưa công ty chứng khoán nào thừa nhận sử dụng hệ thống giao dịch tự động, nhưng nếu có thì chi phí để lái giá hợp đồng tương lai của các “dòng tiền lớn” sẽ ngày càng giảm.

Nguyên nhân là bởi nếu muốn đẩy hay đè chỉ số, “dòng tiền lớn” sẽ chỉ cần tạo hiệu ứng mồi bằng cách đẩy các lệnh mua/bán vào thị trường giúp xu hướng giá của các hợp đồng tương lai thay đổi đủ để tạo ra tín hiệu kỹ thuật.

Khi các “hệ thống” giao dịch đã nhận ra tín hiệu, hiệu ứng đám đông sẽ tự động đẩy xu hướng chỉ số đi theo định hướng và “dòng tiền lớn” có thể hiện thực hóa lợi nhuận bằng việc đóng các vị thế đã mua/bán trước đó ở mức giá tốt hơn.

Với sự tham chiếu trên chỉ số VN30, nhất là khi đáo hạn, mức giá thanh toán của hợp đồng tương lai sẽ là giá đóng cửa của VN30, việc điều chỉnh chỉ số cũng là yếu tố quan trọng nhưng điều này được đánh giá không quá khó khăn. Trong VN30 hiện nay, một số cổ phiếu giá trị vốn hóa lớn nhưng thanh khoản thấp, nên không mất quá nhiều nguồn lực để có thể điều chỉnh giá.

Thực tế, tình trạng trên thường xuyên diễn ra, không chỉ trong những phiên hợp đồng tương lai đáo hạn, mà ở nhiều thời điểm khác trong phiên, tập trung vào cuối quý, cuối năm, khi các nhà đầu tư tổ chức chốt giá trị tài sản ròng để tính toán hiệu quả đầu tư và so sánh với chỉ số tham chiếu.

Ở các phiên giao dịch đó, không ít lần xuất hiện những lệnh được đặt với khối lượng đủ lớn vào những thời điểm nhạy cảm cuối phiên. Kết quả, giá một số cổ phiếu vốn hóa lớn đóng cửa chênh lệch lớn với mặt bằng lệnh mua/bán “lót” bên dưới.

Ðiều chỉnh mức chỉ số thông qua điều chỉnh giá của cổ phiếu cơ sở sẽ tốn không ít chi phí, nhưng chi phí này có thể bù đắp bằng lợi nhuận từ sàn phái sinh mang lại, khi hiệu ứng đòn bẩy từ 6 - 7 lần của các hợp đồng tương lai cho phép tìm kiếm lợi nhuận lớn, dù quy mô vốn nhỏ hơn trên thị trường cổ phiếu cơ sở.

Rủi ro đi cùng cơ hội

Dù có hay không những chủ thể chuyên lái chỉ số thì việc điều chỉnh mang tính chủ đích lên chỉ số VN30 và giá của các hợp đồng tương lai khi đáo hạn thông qua các hệ thống giao dịch tự động chưa hẳn là hành vi vi phạm. Giao dịch nếu không vi phạm quy định pháp lý, quy chế giao dịch thì đó là quyền của nhà đầu tư.

Về dài hạn, tình trạng biến động mạnh của chỉ số được kỳ vọng sẽ giảm dần khi quy mô thị trường lớn hơn, các chủ thể tham gia nhiều hơn (bao gồm nhà đầu tư cá nhân và tổ chức), khiến tác động có chủ đích của một vài dòng tiền lớn không đủ để tạo ra hiệu ứng chi phối lên thị trường.

Hay số lượng doanh nghiệp quy mô lớn lên niêm yết nhiều hơn sẽ giúp các bộ chỉ số sàng lọc được các cổ phiếu có tính thị trường đủ lớn, thay thế cho các cổ phiếu ít thanh khoản hiện nay, từ đó việc tác động lên một vài cổ phiếu để “đánh” chỉ số khó có thể thực hiện.

Hiện tại, với tình trạng thị trường thường xuyên biến động lớn do các dòng tiền có chủ đích tập trung vào một số cổ phiếu vốn hóa lớn, qua đó tác động đến chỉ số VN30 và giá các hợp đồng tương lai trong các phiên đáo hạn, các nhà đầu tư nhỏ lẻ đối diện với nguy cơ rủi ro cao, nhưng đây cũng là cơ hội tìm kiếm lợi nhuận cho những nhà đầu tư bắt đúng xu hướng.

Thực tế, một số nhà đầu tư đã thực hiện chiến lược đầu cơ và chấp nhận rủi ro thua lỗ để đánh đổi lấy khả năng thu được lợi nhuận lớn trong phiên hợp đồng tương lai đáo hạn.

Theo đó, họ sẽ mua/bán ngược với xu hướng thị trường trong phiên. Mở vị thế mua nếu thị trường giảm mạnh và mở vị thế bán nếu thị trường tăng mạnh trong phiên đáo hạn, với kỳ vọng kiếm lợi nhuận từ biến động đảo chiều của chỉ số về cuối phiên.

Ngược lại, không ít nhà đầu tư thận trọng cho biết, họ chủ động thoát vị thế từ trước và ngưng giao dịch trong phiên giao dịch đáo hạn, bởi e ngại thị trường biến động nằm ngoài quy luật và khả năng phân tích, chiến thuật giao dịch, tương ứng tiềm ẩn rủi ro không kiểm soát được.

Sự thiếu hoàn thiện của thị trường tiềm ẩn rủi ro, nhưng cũng mang đến cơ hội. Tuy nhiên, nhà đầu tư cần tự bảo vệ mình bằng việc hiểu biết rõ sản phẩm, vị thế và chiến thuật giao dịch, thay vì chạy theo đám đông, nhất là với kênh đầu tư có tính rủi ro cao như sản phẩm phái sinh nói chung, hợp đồng tương lai nói riêng.

Theo Tin nhanh chứng khoán
Bạn thấy bài viết này thế nào?
Kém Bình thường ★ ★ Hứa hẹn ★★★ Tốt ★★★★ Rất tốt ★★★★★

Tin mới nhất

Chứng khoán VNDirect thông báo sẽ hoạt động vào ngày 1/4

Chứng khoán VNDirect thông báo sẽ hoạt động vào ngày 1/4

Sáng 29/3, Công ty Cổ phần Chứng khoán VNDirect cho biết đã thực hiện thông luồng giao dịch thành công, dự kiến sẽ hoạt động vào ngày 1/4.
Cổ phiếu TCB bùng nổ giao dịch, VN-Index cán mốc 1.290 điểm

Cổ phiếu TCB bùng nổ giao dịch, VN-Index cán mốc 1.290 điểm

Ngay từ đầu phiên, trong nhóm cổ phiếu ngân hàng, TCB đã tăng kịch trần dù sau đó hạ nhiệt nhưng đây vẫn là cổ phiếu tác động tích cực nhất tới chỉ số VN-Index.
Hai doanh nghiệp bị xử phạt vì không công bố thông tin liên quan phát hành trái phiếu

Hai doanh nghiệp bị xử phạt vì không công bố thông tin liên quan phát hành trái phiếu

Ủy ban Chứng khoán Nhà nước vừa công bố quyết định xử phạt 2 doanh nghiệp vì sai phạm trong công bố thông tin liên quan đến phát hành trái phiếu.
Khẩn trương triển khai ngay các biện pháp cần thiết để nâng hạng thị trường chứng khoán

Khẩn trương triển khai ngay các biện pháp cần thiết để nâng hạng thị trường chứng khoán

Bộ Tài chính chủ trì, phối hợp với các cơ quan liên quan khẩn trương triển khai ngay các biện pháp cần thiết để nâng hạng thị trường chứng khoán.
Cầu mua đẩy giá cuối phiên giúp VN-Index tăng nhẹ

Cầu mua đẩy giá cuối phiên giúp VN-Index tăng nhẹ

Trong bối cảnh thị trường diễn biến tương đối ảm đạm, hai mã ngành bán lẻ là MWG và MSN bật tăng, trở thành hai cổ phiếu tác động tích cực nhất tới VN-Index.

Tin cùng chuyên mục

Chứng khoán VNDirect có thể hoạt động trở lại vào ngày mai (28/3)?

Chứng khoán VNDirect có thể hoạt động trở lại vào ngày mai (28/3)?

Trong thông báo mới nhất Công ty CP Chứng khoán VNDirect (VND) gửi tới khách hàng, VND khẳng định đang trong quá trình khắc phục và kết nối trở lại.
Thanh khoản thấp nhưng VN-Index tăng hơn 14 điểm

Thanh khoản thấp nhưng VN-Index tăng hơn 14 điểm

Dòng tiền hướng vào nhóm bất động sản, khu công nghiệp và các mã trụ cột ngành ngân hàng đã giúp VN-Index trở lại với vùng đỉnh trên ngưỡng 1.280 điểm.
Từ hệ thống VNDirect gặp sự cố, Ủy ban Chứng khoán yêu cầu các sàn giao dịch rà soát bảo mật

Từ hệ thống VNDirect gặp sự cố, Ủy ban Chứng khoán yêu cầu các sàn giao dịch rà soát bảo mật

Sau khi VNDirect bị tấn công mạng, Ủy ban Chứng khoán Nhà nước yêu cầu các công ty chứng khoán tăng cường bảo mật hệ thống giao dịch trực tuyến.
Thị trường chìm trong sắc đỏ, VN-Index giảm gần 14 điểm

Thị trường chìm trong sắc đỏ, VN-Index giảm gần 14 điểm

Thông tin hệ thống giao dịch của Công ty Chứng khoán VNDirect (VND) bị tấn công khiến cho nhà đầu tư lo lắng và đẩy mạnh bán tháo trong phiên hôm nay.
Mục tiêu nâng hạng thị trường chứng khoán Việt Nam: Nhìn từ chuyện "đảo trụ"

Mục tiêu nâng hạng thị trường chứng khoán Việt Nam: Nhìn từ chuyện "đảo trụ"

Năm 2022, sau những cú sập khiến nhiều "chứng sĩ" bay mất phần lớn tài khoản, từ đầu quý III/2023 đã có ý kiến lạc quan về một giai đoạn uptrend.
Hệ thống bị tấn công, Sở giao dịch Chứng khoán Hà Nội ngắt kết nối với Công ty Chứng khoán VNDirect

Hệ thống bị tấn công, Sở giao dịch Chứng khoán Hà Nội ngắt kết nối với Công ty Chứng khoán VNDirect

Đảm bảo an toàn cho hệ thống giao dịch, Sở giao dịch Chứng khoán Hà Nội (HNX) tạm thời ngắt kết nối giao dịch trên hệ thống VNDirect.
Hệ thống giao dịch của VNDirect bị tấn công, nhà đầu tư lo lắng mất cơ hội

Hệ thống giao dịch của VNDirect bị tấn công, nhà đầu tư lo lắng mất cơ hội

Hệ thống VNDirect bị tấn công từ 10h sáng Chủ nhật ngày 24/3. Tuy nhiên đến 10h18' sáng ngày 25/3, hệ thống VNDirect vẫn chưa hoạt động bình thường trở lại.
Chứng khoán tuần từ 25-29/3: Thị trường có rung lắc quanh vùng kháng cự 1.300 điểm?

Chứng khoán tuần từ 25-29/3: Thị trường có rung lắc quanh vùng kháng cự 1.300 điểm?

Thị trường có thể xuất hiện nhịp rung lắc quanh vùng kháng cự tâm lý 1.300 điểm và nhà đầu tư cần duy trì danh mục ở mức phù hợp để kiểm soát rủi ro ở tuần tới.
Kiểm soát những tài khoản chứng khoán bất thường để chặn thao túng giá cổ phiếu

Kiểm soát những tài khoản chứng khoán bất thường để chặn thao túng giá cổ phiếu

Việc mở mới, cho thuê, mượn tài khoản chứng khoán... nếu không quản lý chặt chẽ có thể dẫn đến tình trạng các đối tượng sử dụng để thao túng giá cổ phiếu.
Nhiều cổ phiếu ngành chăn nuôi “được lợi” nhờ giá heo tăng

Nhiều cổ phiếu ngành chăn nuôi “được lợi” nhờ giá heo tăng

Giá heo hơi liên tục tăng trong tuần qua cũng là nguyên nhân chính khiến giá cổ phiếu ngành chăn nuôi tăng tốc và được nhiều nhà đầu tư săn đón.
Ngăn chặn tình trạng "thổi giá" cổ phiếu: Đâu là lời giải?

Ngăn chặn tình trạng "thổi giá" cổ phiếu: Đâu là lời giải?

Theo các chuyên gia, cơ quan chức năng sẽ rà soát tổng thể và xử lý nghiêm các hội kín hô hào, "thổi giá" cổ phiếu và thao túng thị trường chứng khoán.
Ủy ban Chứng khoán Nhà nước xử phạt nhiều doanh nghiệp vi phạm trong công bố thông tin

Ủy ban Chứng khoán Nhà nước xử phạt nhiều doanh nghiệp vi phạm trong công bố thông tin

Ngày 23/3, Ủy ban Chứng khoán Nhà nước cho biết, cơ quan này vừa xử phạt một số doanh nghiệp vi phạm trong công bố thông tin.
Khởi động Cuộc bình chọn doanh nghiệp niêm yết năm 2024

Khởi động Cuộc bình chọn doanh nghiệp niêm yết năm 2024

Vừa qua, tại Sở Giao dịch Chứng khoán TP. Hồ Chí Minh đã diễn ra hội thảo khởi động “Cuộc bình chọn doanh nghiệp niêm yết năm 2024”.
Thị trường giữ phong độ ổn định, VN-Index tăng hơn 5 điểm

Thị trường giữ phong độ ổn định, VN-Index tăng hơn 5 điểm

Cổ phiếu ngân hàng quốc doanh dẫn sóng suốt phiên, thị trường chứng khoán trong nước tiếp tục duy trì đà tăng rất tốt với thanh khoản được giữ ở mức cao.
Cổ phiếu ngân hàng gây ấn tượng, VN-Index tăng hơn 16 điểm

Cổ phiếu ngân hàng gây ấn tượng, VN-Index tăng hơn 16 điểm

Thị trường tiếp tục duy trì đà tăng điểm mạnh mẽ trong phiên hôm nay khi dòng tiền nhập cuộc trở lại, VN-Index tăng 16,34 điểm (+1,3%), lên 1,276,42 điểm.
Vá "lỗ hổng" nâng khống vốn, chạy dòng tiền của doanh nghiệp trên sàn chứng khoán: Cách nào?

Vá "lỗ hổng" nâng khống vốn, chạy dòng tiền của doanh nghiệp trên sàn chứng khoán: Cách nào?

Các cơ quan quản lý cần tăng cường giám sát và ngăn chặn tình trạng nhiều doanh nghiệp nâng vốn ảo, thao túng thị trường chứng khoán.
TP. Hồ Chí Minh: "Ém" thông tin chứng khoán, Công ty Quang Thuận, Norah và Đại Phú Hoà bị xử phạt

TP. Hồ Chí Minh: "Ém" thông tin chứng khoán, Công ty Quang Thuận, Norah và Đại Phú Hoà bị xử phạt

Ủy ban Chứng khoán Nhà nước vừa có quyết định xử phạt đối với 3 công ty có trụ sở tại TP. Hồ Chí Minh liên quan đến hành vi không công bố thông tin.
Thị trường phục hồi, chỉ số VN-Index tăng gần 18 điểm

Thị trường phục hồi, chỉ số VN-Index tăng gần 18 điểm

Nhóm cổ phiếu ngân hàng không gặp nhiều khó khăn để “vực dậy” thị trường sau chuỗi giảm mạnh trước đó, VN-Index tăng 17,62 điểm (+1,42%) lên 1.260 điểm.
Cổ phiếu thép và bất động sản hạ nhiệt, VN-Index giảm 1 điểm

Cổ phiếu thép và bất động sản hạ nhiệt, VN-Index giảm 1 điểm

Cổ phiếu bất động sản cũng hạ nhiệt với khá nhiều mã điều chỉnh đáng kể kéo chỉ số VN-Index giảm 1,1 điểm, tương đương 0,09%, xuống 1.242,46 điểm.
Nhiều cổ phiếu chạm sàn, VN-Index giảm hơn 20 điểm

Nhiều cổ phiếu chạm sàn, VN-Index giảm hơn 20 điểm

Thị trường có lúc giảm tới hơn 40 điểm nhưng kết phiên, chỉ số VN-Index chỉ còn giảm hơn 20 điểm, trong đó nhóm cổ phiếu bất động sản xanh hàng loạt.
Xem thêm
Mobile VerionPhiên bản di động