Có hay không có “điểm dừng” trong giải quyết tố cáo?

Chủ nhiệm Ủy ban Pháp Nguyễn Khắc Định: Dù tố cáo dưới hình thức nào thì cũng phải xác định được rõ họ tên, địa chỉ của người tố cáo - đây là điều kiện cần và là cơ sở quan trọng nhất để quyết định thụ lý, giải quyết.

Chưa thống nhất về “điểm dừng”

Theo Chủ nhiệm Uỷ ban Pháp luật của Quốc hội Nguyễn Khắc Định, trong quá trình thẩm tra, cơ quan này ghi nhận nhiều ý kiến nhất trí với việc bổ sung quy định “điểm dừng” trong giải quyết tố cáo như dự thảo Luật nhằm khắc phục tình trạng tố cáo đã được các cơ quan, người có thẩm quyền cao nhất theo quy định của pháp luật giải quyết nhưng người tố cáo vẫn tiếp tục tố cáo kéo dài.

Do đó, trong luật cần quy định rõ tố cáo đã được các cơ quan có thẩm quyền theo quy định của luật này giải quyết, đã có kết luận cuối cùng và có thể được công bố công khai trên cơ sở dữ liệu chung về khiếu nại, tố cáo thì sẽ không thụ lý xem xét nữa.

Tuy nhiên, ngay tại Cơ quan thẩm tra vẫn còn những quan điểm trái chiều. Cụ thể, một số ý kiến đề nghị không bổ sung nội dung này với lập luận, nếu chỉ giới hạn việc giải quyết tố cáo ở hai cấp như dự thảo luật thì dễ dẫn đến nguy cơ bỏ sót, bỏ lọt hành vi vi phạm, nhất là hiện nay việc tố cáo có nội dung vừa đúng, vừa sai chiếm tỷ lệ khá lớn, khoảng gần 28,3% số vụ tố cáo.

Hơn nữa, trong thực tế cũng có trường hợp việc giải quyết tố cáo không khách quan, có vi phạm pháp luật hoặc giải quyết tố cáo lần hai rồi mới phát hiện ra những bằng chứng mới khẳng định rõ ràng về hành vi vi phạm pháp luật của người bị tố cáo. Do đó, các cơ quan có thẩm quyền vẫn cần tiếp tục xem xét, giải quyết đối với những trường hợp kể trên.

Hạn chế tố cáo tràn lan

Về hình thức tố cao, theo Cơ quan thẩm tra, hiện có 2 nhóm ý kiến xoay quanh nội dung này, cụ thể, nhóm ý kiến thứ nhất đề nghị bổ sung thêm các hình thức tố cáo qua thư điện tử, fax,điện thoại..., trong khi đó, nhóm ý kiến thứ hai đồng ý quy định 2 hình thức tố cáo như trong dự thảo.

Giải trình trước Quốc hội, Tổng Thanh tra Chính phủ Lê Minh Khái cho biết, Chính phủ tiếp thu nhóm ý kiến thứ hai với quy định 2 hình thức tố cáo như trong dự thảo luật (tố cáo bằng đơn và tố cáo trực tiếp và không mở rộng hình thức tố cáo qua điện thoại, fax, thư điện tử nhằm tránh tình trạng tố cáo tràn lan, thiếu căn cứ.

Cũng theo giải trình của Tổng Thanh tra Chính phủ, việc tố cáo cán bộ, công chức, viên chức trong việc thực hiện nhiệm vụ, công vụ rất phức tạp nên cần phải được tiếp nhận và xử lý chặt chẽ theo quy định.

Hơn nữa, mở rộng các hình thức tố cáo đòi hỏi có các điều kiện bảo đảm về mặt pháp lý, nguồn nhân lực, cơ sở vật chất, kỹ thuật… để xác minh, kết luận các nội dung tố cáo. Do đó, trước mắt cần tập trung giải quyết tốt đối với tố cáo bằng đơn và tố cáo trực tiếp.

Dù không chỉnh lý dự thảo luật theo hướng bổ sung hình thức tố cáo qua thư điện tử, fax, điện thoại... song Chính phủ cho rằng những hành vi vi phạm pháp luật được phản ánh bằng các phương thức nói trên vẫn cần được các cơ quan nhà nước tiếp nhận, xử lý phục vụ yêu cầu công tác quản lý, công tác thanh tra, kiểm tra.

Dù quan điểm của Chính phủ là không bổ sung hình thức tố cáo, song, theo Chủ nhiệm Uỷ ban Pháp luật Nguyễn Khắc Định, trong quá trình thẩm tra dự thảo luật, Uỷ ban này lại ghi nhận đa số ý kiến đề nghị không nên chỉ giới hạn ở 2 hình thức tố cáo mà cần mở rộng để phù hợp hơn với trình độ phát triển của xã hội, của công nghệ như hiện nay.

Theo Cơ quan thẩm tra, việc tố cáo qua thư điện tử, fax, điện thoại về bản chất vẫn là những phương thức thể hiện khác nhau của 2 hình thức tố cáo mà dự thảo luật đã quy định. Do vậy, đề nghị chỉnh lý dự thảo luật theo hướng quy định tố cáo có thể thực hiện bằng đơn và các hình thức khác theo quy định của pháp luật. Quy định như vậy sẽ tạo điều kiện thuận lợi cho cá nhân thực hiện quyền Hiến định, đồng thời, quy định này sẽ thống nhất với quy định của một số luật hiện hành, như” Luật Phòng, chống tham nhũng, Bộ luật Tố tụng hình sự, Luật Giao dịch điện tử…