Tôi xem ngày và nhận lời đi Trà Vinh. Từng làm đại diện đưa đón dâu vài chục lần, nhưng lần này tôi thực sự hồi hộp. Bởi, cô dâu là người dân tộc Khmer ở tận Trà Vinh. Không gian địa lý và tập tục cưới hỏi hoàn toàn khác lạ với tỉnh Bắc Kạn quê tôi.
Một ngày đẹp như đã định, chúng tôi đáp máy bay vào Cần Thơ. Sau đó ngồi hơn hai giờ ôtô đi Trà Vinh và nghỉ tối ở một khách sạn. Hôm sau, đúng 7 giờ chúng tôi sắp lễ rồi lên xe đi thẳng về huyện Tiểu Cần, quê hương cô dâu. Nhà của bố mẹ cô dâu khá bề thế, bốn mái xây kiểu dáng rồng bay. Xung quanh nhà đều được tết các loại lá và hoa trái vùng đồng bằng Nam bộ, trông lộng lẫy và đẹp. Gia đình và họ hàng nội ngoại nhà cô dâu đã có mặt đông đủ chờ nhà trai từ phương Bắc vô.
Biết là nhập gia tùy tục nên đoàn nhà trai chúng tôi đã tìm hiểu và chuẩn bị kỹ lưỡng trình tự các bước. Bắt đầu là chào hỏi, báo cáo họ hàng rồi dâng đồ lễ, làm thủ tục xin dâu trước bàn thờ tổ tiên và họ hàng…
Mọi việc diễn ra suôn sẻ trong khoảng một giờ đồng hồ.
Lễ cưới của đôi uyên ương Ma Thế Luận và Thạch Thị Thu Hà diễn ra sau đó. Ngoài ra, hôm sau cô dâu, chú rể Thu Hà - Thế Luận còn tổ chức buổi gặp gỡ bạn bè, đồng nghiệp công tác ở các cơ quan đoàn thể huyện, tỉnh tại Trung tâm tiệc cưới có tên Uyên Ương ở Tp. Trà Vinh.
Là đại diện họ nhà trai, trong lễ xin dâu cũng như tại hôn trường tôi đã giới thiệu qua về cô dâu và chú rể. Nhưng cuộc hôn nhân xuyên Bắc - Nam hiếm có này còn râm ran hơn từ các bàn tiệc giao lưu giữa đại diện hai họ và bạn bè thân hữu. Chú rể Ma Thế Luận công tác ở Ủy ban Dân tộc của Chính phủ còn cô dâu Thạch Thị Thu Hà làm việc ở Liên đoàn Lao động tỉnh Trà Vinh. Tình yêu sét đánh ập đến hai người trong một chuyến đi du lịch ở Ôtxtrâylia. Sau chuyến du lịch về nước, kẻ Bắc người Nam cách trở…nhưng cứ một, hai tuần vào ngày nghỉ hai người lại "đi mây về gió" đến với nhau. Khi thì người Bắc bay vào, hôm thì người Nam bay ra. Giờ thì họ đã thành vợ thành chồng. Đúng là "Yêu nhau mấy núi cũng trèo /Mấy sông cũng lội, mấy đèo cũng qua". Hay yêu nhau xa mấy cũng gần, như câu ca xưa của người Tày: "Yêu nhau, nước đựng vào trong sàng không lọt /Không yêu, nước đựng vào trong chậu cũng chảy tràn…
Ngày hôm sau đoàn nhà trai chúng tôi rước cô dâu người dân tộc Khmer đi cùng chú rể người Tày ra Bắc Kạn. Tất nhiên rồi, lại ôtô từ Trà Vinh đi Cần Thơ để sau đó bay ngược ra Hà Nội.
Ngồi trên chuyến bay Cần Thơ đi Nội Bài, tôi miên man nghĩ về những điều mắt thấy, tai nghe trong mấy ngày qua. Tôi thật ấn tượng bởi sự chân tình trong giao tiếp, ứng xử của họ hàng nhà gái. Tâp tục cưới hỏi của người Khmer có nhiều nét văn hóa thật đặc sắc. Từ cung cách lễ bái tổ tiên đến các món ăn, trang phục, các tiết mục văn hóa văn nghệ...
Tôi cũng thầm cảm phục đồng bào Khmer ở đây đã có ý thức truyền giữ văn hóa truyền thống của cha ông xưa. Tôi được biết tỉnh Trà Vinh hiện có 141 ngôi chùa Khmer, mỗi ngôi chùa là một công trình kiến trúc độc đáo. Trong đó, ao chùa Bà Om nổi tiếng đã đi vào kho tàng truyện cổ tích Việt Nam…
Đường bay Cần Thơ - Hà Nội đi hết hơn hai giờ đồng hồ.
Đến Nội Bài chúng tôi tiếp tục hành trình ngả Thái Nguyên ngược lên Bắc Kạn. Đường xa dặm thẳng, mệt nhưng ai cũng vui. Mùa xuân này, gia đình, họ hàng nhà trai đã đón được cô gái người Khmer đẹp như nàng Áp-Xa- Ra về làm dâu quê hương Bắc Kạn.
Mùa xuân này, gia đình chúng tôi có thêm người, thêm của!
Xuân Canh Tý 2020