Công việc kiểm tra, bảo trì đường dây 500kV luôn là một nhiệm vụ đầy gian nan và hiểm nguy. Các cột điện cao sừng sững, trải dài qua biết bao địa hình hiểm trở, từ núi cao, vực sâu cho đến những cánh đồng mênh mông, khiến cho việc tiếp cận trở nên vô cùng khó khăn. Chính vì vậy, công nghệ hiện đại đã trở thành cánh tay đắc lực, đặc biệt là flycam.
Trong số những “phi công” có thâm niên của Đội truyền tải điện Hà Tĩnh phải kể đến anh Hà Huy Thuận. Bằng trực giác và sự hiểu biết sâu sắc về lưới điện, qua hình ảnh từ camera, anh Thuận có thể nhận ra những dấu hiệu bất thường, khó phát hiện trên độ cao hàng trăm mét.
Anh Thuận với dáng người rắn rỏi, nước da ngăm đen đặc trưng của người quanh năm phơi mình ngoài nắng gió, cùng đôi tay điêu luyện điều khiển “chim sắt” lướt quanh dãy Hoành Sơn. Anh tâm sự, ngày xưa, việc kiểm tra đường dây 500kV vô cùng vất vả và nguy hiểm. Anh em phải trèo lên cao, mang theo ống nhòm và các thiết bị nặng nề, đối mặt với nắng gắt, mưa dầm, thậm chí cả gió bão. Kiểm tra một điểm có khi mất cả ngày.
"Việc phát hiện các điểm phát nhiệt ở trên độ cao hàng trăm mét bằng mắt thường gần như là không thể. Đôi khi, khiếm khuyết chỉ được phát hiện khi nó đã trở nên nghiêm trọng, gây ra thiệt hại lớn. Tuy nhiên, mọi thứ đã thay đổi khi công ty bắt đầu áp dụng công nghệ UAV, Flycam vào công tác quản lý và vận hành. Với chiếc Flycam này, chúng tôi có thể đứng dưới đất và điều khiển nó bay lên kiểm tra toàn bộ đường dây, từ các sứ cách điện, dây dẫn, đến các phụ kiện khác một cách chi tiết", anh Thuận vừa nói vừa điều khiển chiếc Flycam cất cánh.
“Chú chim sắt” lướt đi nhẹ nhàng, mang theo một camera hiện đại có khả năng quay phim, chụp ảnh sắc nét và đặc biệt là tích hợp camera nhiệt (Thermal Camera) - đây chính là điểm mấu chốt, là tính năng quan trọng nhất giúp họ nâng cao hiệu quả công việc.
"Camera nhiệt cho phép chúng tôi nhìn thấy nhiệt độ của các thiết bị trên cao. Các điểm phát nhiệt bất thường, dù rất nhỏ, cũng sẽ hiển thị rõ ràng trên màn hình điều khiển, qua đó AI tại phòng kỹ thuật sẽ phân tích được lỗi" anh Thuận giải thích thêm, "Ví dụ, nếu một mối nối nào đó bị lỏng, điện trở tăng lên sẽ làm nó nóng hơn so với các điểm khác. Camera nhiệt sẽ ngay lập tức phát hiện ra điểm đỏ đó. Nhờ vậy, chúng tôi có thể khoanh vùng, xác định chính xác vị trí khiếm khuyết và lên phương án xử lý kịp thời, trước khi nó gây ra một vụ chập điện hay một khiếm khuyết lớn hơn".
Việc sử dụng UAV, Flycam đã mang lại nhiều lợi ích to lớn. Đầu tiên là đảm bảo an toàn tuyệt đối cho người công nhân. Họ không còn phải đối mặt với những nguy hiểm tiềm ẩn khi làm việc trên cao. Thời gian kiểm tra cũng được rút ngắn đáng kể, từ vài ngày xuống còn vài giờ, giúp tăng năng suất lao động. Hơn nữa, công nghệ này còn cho phép họ tiếp cận và kiểm tra những khu vực hiểm trở, khó khăn mà trước đây rất khó để tiếp cận.
Song hành cùng những người đồng đội ngoài hiện trường là những kỹ sư, kỹ thuật viên trong phòng kỹ thuật.
Đây là nơi tiếp nhận toàn bộ dữ liệu, hình ảnh trực tiếp từ Flycam và hình ảnh do thợ điện ghi lại (bằng điện thoại). Căn phòng với những màn hình lớn, máy tính và các thiết bị giám sát hiện đại, luôn chìm trong không khí căng thẳng nhưng vô cùng tập trung. Họ là những người phân tích hình ảnh, dữ liệu, nhanh chóng đánh giá tình trạng đường dây và đưa ra các quyết định xử lý.
Ông Nguyễn Huy Hoàng, Phó Bộ phận Kỹ thuật, Đội truyền tải điện Hà Tĩnh cho biết, đối với lực lượng vận hành, để đảm bảo an toàn, liên tục cho lưới điện 500kV yêu cầu tất cả cán bộ, công nhân viên phải thực hiện đúng nguyên tắc "tuân thủ". Tuân thủ các quy định của pháp luật, của ngành; tuân thủ kỷ cương, kỷ luật trong vận hành; tuân thủ nội quy lao động. Đặc biệt là phải tuân thủ các quy định đảm bảo an toàn cho con người cũng như thiết bị trong suốt quá trình quản lý vận hành và sửa chữa, bảo dưỡng hệ thống lưới 500kV.
“Sự phối hợp giữa đội ngũ hiện trường và bộ phận kỹ thuật là chìa khóa của mọi thành công. Khi thợ điện ngoài hiện trường phát hiện một điểm nóng, một dấu hiệu bất thường trên đường dây, họ sẽ ngay lập tức gửi thông tin, hình ảnh về phòng kỹ thuật để xin phương án xử lý. Chỉ một sai lầm nhỏ trong khâu xử lý cũng có thể gây ra hậu quả khôn lường, ảnh hưởng đến an toàn của cả lưới điện và tính mạng của những người đang làm việc ngoài trời”, ông Hoàng chia sẻ.
Vận hành đường dây 500kV an toàn là đảm bảo an ninh năng lượng quốc gia. Đường dây này đóng vai trò truyền tải công suất từ các trung tâm điện lực lớn trên cả nước, giúp cân bằng nguồn cung giữa các miền, đặc biệt là cung cấp điện cho miền Bắc trong mùa nắng nóng.
Bất kỳ khiếm khuyết nào xảy ra trên siêu đường dây truyền tải đều có thể gây ra những ảnh hưởng sâu rộng, từ việc mất điện cục bộ đến nguy cơ mất ổn định hệ thống điện trên toàn quốc.
Các kỹ thuật viên tại đây, với kiến thức chuyên sâu và kinh nghiệm dày dặn, sẽ lập tức phân tích, xác định mức độ nguy hiểm, lên phương án xử lý chi tiết và điều phối nhân lực. Áp lực đặt lên vai những người trong phòng kỹ thuật không hề nhỏ. Mỗi quyết định của họ phải chính xác, nhanh chóng và an toàn tuyệt đối.
Những người công nhân vận hành đường dây 500kV, dù là người trực tiếp “phơi mình” giữa nắng mưa hay người ngồi trong phòng kỹ thuật, đều là những người hùng thầm lặng. Họ không chỉ làm chủ công nghệ, mà còn làm chủ bản thân, vượt qua những áp lực, nguy hiểm để hoàn thành sứ mệnh cao cả của mình: bảo vệ sự an toàn của lưới điện, thắp sáng cuộc sống và đảm bảo nguồn năng lượng cho sự phát triển bền vững của đất nước.
Bài 3: Chuyển đổi số - cơ hội và thách thức
