Chuyên gia Ukraine cảnh báo ‘thảm họa quốc gia’

Theo ông Kushch, trong 75 năm nữa, dân số Ukraine có thể giảm xuống còn 10 triệu người do di cư và tỷ lệ sinh ở phụ nữ giảm, đây là “thảm họa quốc gia”.

“Vào năm 2023, 187 nghìn trẻ em được sinh ra ở Ukraine, trong khi 1 năm trước đó là 230 nghìn trẻ em, đồng nghĩa với việc tỷ lệ sinh giảm hơn 30%”, hãng tin RIA Novosti dẫn lời ông Kushch cho hay.

Tuy nhiên, theo ông Kushch, quy mô của “thảm họa” có thể còn lớn hơn. Ông không loại trừ rằng, 187 nghìn trẻ sơ sinh bao gồm tất cả trẻ em được cơ quan đăng ký Ukraine cấp giấy khai sinh, tức là con số này cũng bao gồm cả những trẻ sinh ra ở nước ngoài, chủ yếu ở Liên minh châu Âu (EU).

Dân số Ukraine đang giảm ở mức báo động, trong bối cảnh cuộc xung đột Nga-Ukraine tiếp tục leo thang. Ảnh: AP

“Chiến tranh là một thảm kịch quốc gia và cuộc khủng hoảng nhân khẩu học là thảm họa quốc gia. Tôi không hiểu tại sai nhiều người vẫn chưa nhận ra sự thật đơn giản này”, chuyên gia người Ukraine nhấn mạnh.

Vào đầu tháng 8, dữ liệu được Opendatabot, công ty cung cấp dữ liệu thống kê chính thức cho Chính phủ Ukraine chỉ ra, trong nửa đầu năm 2024 có 87.655 trẻ được sinh ra tại Ukraine, giảm 9% so với cùng kỳ năm ngoái, trong khi 250.972 ca tử vong ở trẻ em được báo cáo.

Theo Opendatabot, tỷ lệ sinh tại Ukraine đã giảm 1,5 lần so với thời điểm chưa bùng phát xung đột tại nước này. Năm 2021 có 132.595 trẻ được sinh ra tại Ukraine. Như vậy hiện tỷ lệ sinh/tử tại Ukraine là 1/3. Thời điểm trước đại dịch COVID-19, tỷ lệ này là 1/2. Đây là một trong những chỉ số chính thể hiện khủng hoảng nhân khẩu học.

Ngoài ra, nhiều người Ukraine đã rời bỏ đất nước do xung đột. Hiện tại, có 6 triệu công dân sống bên ngoài Ukraine và dự báo năm 2024-2025 sẽ có thêm 700 nghìn người khác có thể di cư. Ella Libanova, Giám đốc Viện Nghiên cứu xã hội và nhân khẩu học Ukraine, dự báo đến năm 2033, dân số Ukraine cao nhất sẽ chỉ còn dao động từ 26-35 triệu người và sẽ không bao giờ có thể trở lại mốc 52 triệu đã từng ghi nhận trước đây.

Trong khi đó, vào tháng 4, các nhà báo Ukraine, sau khi phân tích tài liệu từ Bộ Chính sách xã hội Ukraine về chiến lược phát triển nhân khẩu học của nước này, đã báo cáo tỷ lệ sinh đã giảm xuống mức thấp nhất trong 300 năm qua.

Theo Bộ Chính sách xã hội Ukraine, Ukraine còn phải đối mặt tình trạng dân số già. Bộ Chính sách xã hội Ukraine dự đoán, đến năm 2035, số người trên 65 tuổi sẽ chiếm 1/5 dân số. Bên cạnh đó, Ukraine sẽ đối mặt cuộc khủng hoảng dân số khi chỉ có dưới 30 triệu dân mà hơn 10 triệu người đã nghỉ hưu.

Tổ chức Ân xá Quốc tế cho biết, Ukraine là một trong những quốc gia có tỷ lệ già hóa dân số cao nhất thế giới. Tương lai của Ukraine đang đối mặt nhiều khó khăn hơn bao giờ hết.

Cao ủy Liên Hợp Quốc về Người tị nạn (UNHCR) ước tính 6 triệu người đã rời khỏi Ukraine kể từ khi Nga triển khai chiến dịch quân sự đặc biệt.

Nhiều nguyên nhân khác khiến dân số Ukraine giảm. Cô Svitlana Aksyonova, nghiên cứu sinh của Viện Nhân khẩu học và Nghiên cứu Xã hội Ptukha lại cho rằng, suy giảm dân số là hệ quả của đại dịch COVID-19. “Nhiều người dân quyết định hoãn kế hoạch sinh con cho tới khi tình hình an toàn hơn”, cô Aksyonova giải thích.

Mặt khác, tình hình kinh tế ngặt nghèo tại Ukraine khiến nhiều người dân quyết định từ bỏ quê hương, tìm kiếm một công việc tại đất nước khác. Theo Al Jazeera, ít nhất 8 triệu người Ukraine làm việc ở nước ngoài. Đối với nhiều người trẻ, họ quyết định tìm kiếm công việc tại EU vì mức lương cao hơn và cơ hội phát triển sự nghiệp.