Tin Khu Vực 
Doanh nghiệp bất động sản cần chủ động trước thay đổi pháp lý
Ngày 28/8, tại TP. Hồ Chí Minh, Trung tâm Xúc tiến thương mại và Đầu tư TP. Hồ Chí Minh (ITPC) phối hợp cùng Trung tâm Trọng tài quốc tế Việt Nam (VIAC) tổ chức Hội nghị “Giao dịch bất động sản trong bối cảnh thị trường và pháp lý biến động”.
Đại biểu tham dự sự kiện. Ảnh: Minh Khuê.
Hội nghị nằm trong khuôn khổ chuỗi sự kiện Quản trị Pháp lý doanh nghiệp TP. Hồ Chí Minh 2025 (LMS 2025 - Legal Management Series 2025), thu hút hơn 200 đại biểu đến từ các doanh nghiệp, nhà đầu tư, chuyên gia, luật sư tư vấn hoạt động trong lĩnh vực bất động sản.
Phát biểu tại sự kiện, bà Hồ Thị Quyên, Phó Giám đốc Trung tâm Xúc tiến Thương mại và Đầu tư TP. Hồ Chí Minh (ITPC) - nhấn mạnh, bất động sản là ngành kinh tế quan trọng, vừa tạo động lực tăng trưởng, vừa lan tỏa đến nhiều lĩnh vực khác. Theo bà Quyên, với sự hỗ trợ từ loạt chính sách mới của Nhà nước, thị trường bất động sản thời gian qua đã có nhiều chuyển biến tích cực, mở ra cơ hội lớn cho nhà đầu tư và doanh nghiệp.
Tuy nhiên, quá trình phát triển cũng đặt ra nhiều thách thức, đặc biệt trong bối cảnh pháp lý liên tục điều chỉnh. Do đó, việc doanh nghiệp được tiếp cận thông tin kịp thời, chia sẻ và cùng nhìn nhận toàn diện các giao dịch là rất cần thiết, nhằm hướng đến một môi trường đầu tư bất động sản minh bạch, an toàn và bền vững.
LS. Châu Việt Bắc, Phó giám đốc VIAC Chi nhánh TP. Hồ Chí Minh. Ảnh: Minh Khuê.
Tại hội nghị, LS. Châu Việt Bắc, Phó Giám đốc VIAC Chi nhánh TP. Hồ Chí Minh, kiêm Phó Tổng Thư ký VIAC - chia sẻ, bất động sản là một trong những lĩnh vực có tỷ lệ tranh chấp cao tại VIAC. Chỉ riêng trong năm 2024, lĩnh vực này chiếm 14% tổng số vụ tranh chấp, đứng ở vị trí thứ ba. Theo LS. Châu Việt Bắc, nguyên nhân chính đến từ sự thiếu đồng bộ trong khung pháp lý trước đây. Tuy nhiên, với các cải cách pháp luật gần đây như Luật Đất đai 2024, Luật Kinh doanh Bất động sản 2023…, kỳ vọng hoạt động giao dịch sẽ dần ổn định, an toàn và hiệu quả hơn trong thời gian tới.
Nhấn mạnh để thích ứng với môi trường pháp lý đang thay đổi nhanh chóng, LS. Châu Việt Bắc khuyến nghị doanh nghiệp cần chủ động cập nhật kiến thức pháp lý, nâng cao năng lực quản trị rủi ro. Đặc biệt, hạn chế tranh chấp phát sinh và tận dụng tốt cơ hội đầu tư.
Cũng tại sự kiện, TS. Phan Đức Hiếu, Ủy viên Thường trực Ủy ban Kinh tế và Tài chính của Quốc hội, Trọng tài viên VIAC đã cập nhật nhiều thông tin quan trọng về chính sách mới, đồng thời đưa ra các khuyến nghị cho doanh nghiệp bất động sản.
TS. Phan Đức Hiếu nhấn mạnh, Nghị quyết 198/QH15 ban hành ngày 17/5/2025 là bước cụ thể hóa tinh thần cải cách được nêu trong Nghị quyết 68, với nhiều cơ chế ưu đãi dành cho doanh nghiệp tư nhân, đặc biệt trong các lĩnh vực xanh và chuyển đổi số. Ngoài ra, nghị quyết này cũng đề cập nhiều giải pháp hỗ trợ doanh nghiệp tiếp cận đất đai, đầu tư hạ tầng, ưu tiên quỹ đất phục vụ sản xuất, kinh doanh.
TS. Phan Đức Hiếu, Ủy viên Thường trực Ủy ban Kinh tế và Tài chính của Quốc hội. Ảnh: Minh Khuê.
Đáng chú ý, TS. Phan Đức Hiếu cho biết, Luật số 90/2025/QH15 sửa đổi 8 luật quan trọng, bao gồm Luật Đầu tư, Đấu thầu, PPP… đã có những điều chỉnh đáng kể liên quan đến thẩm quyền phê duyệt chủ trương đầu tư cho các dự án bất động sản, khu công nghiệp, khu chế xuất. Bên cạnh đó, Nghị quyết 201/2025/QH15 về thí điểm phát triển nhà ở xã hội cũng được phân tích chi tiết, đặc biệt về điều kiện triển khai và quy trình thực hiện.
Về Luật Đất đai sửa đổi, ông Hiếu nhấn mạnh doanh nghiệp cần lưu ý các quy định liên quan đến quy hoạch, kế hoạch sử dụng đất, cơ chế thu hồi đất, hình thức thuê đất trả tiền hằng năm hoặc một lần, định giá đất và bảng giá đất.
Từ góc độ lập pháp, TS. Phan Đức Hiếu khuyến nghị doanh nghiệp bất động sản cần thường xuyên theo dõi và cập nhật quy định pháp luật, đồng thời chủ động đánh giá lại kế hoạch đầu tư, cơ cấu dự án, nhằm đảm bảo tính tuân thủ và khả năng vận hành ổn định.
TS. Phan Đức Hiếu cũng cho biết thêm, trong thời gian tới, Quốc hội dự kiến xem xét và thông qua 48 dự án luật, nghị quyết, trong đó có nhiều đạo luật rất quan trọng ảnh hưởng trực tiếp đến môi trường đầu tư, sản xuất kinh doanh. Doanh nghiệp vì vậy cần chủ động nắm bắt, thích ứng và chuẩn bị chiến lược phù hợp để phát triển bền vững trong giai đoạn mới.
Chuyên gia pháp lý hiến kế tháo gỡ vướng mắc trong giao dịch bất động sản
Trong khuôn khổ Hội nghị “Giao dịch bất động sản trong bối cảnh thị trường và pháp lý biến động” vừa diễn ra hai phiên thảo luận chuyên sâu tập trung vào hai chủ đề trọng tâm: kinh doanh quyền sử dụng đất có hạ tầng kỹ thuật trong dự án bất động sản và kinh doanh nhà ở, công trình xây dựng hình thành trong tương lai.
Chuyên gia pháp lý thảo luận, hiến kế tháo gỡ vướng mắc trong giao dịch bất động sản tại hội nghị. Ảnh: Minh Khuê.
Tại hội nghị, hai phiên thảo luận chuyên sâu được tổ chức, tập trung vào hai chủ đề: kinh doanh quyền sử dụng đất có hạ tầng kỹ thuật trong dự án bất động sản và kinh doanh nhà ở, công trình xây dựng hình thành trong tương lai.
Trong phiên thảo luận đầu tiên, các chuyên gia pháp lý đã phân tích thực tiễn và bất cập trong giao dịch quyền sử dụng đất có hạ tầng. Phiên thảo luận ghi nhận nhiều góp ý đáng chú ý từ LS. Lương Văn Lý, Cố vấn cao cấp Công ty Luật TNHH Global Vietnam Lawyers, Trọng tài viên VIAC và LS. Nguyễn Trúc Hiền, Luật sư Thành viên Công ty Luật TNHH Quốc tế Việt Nam (VILAF - Hồng Đức).
Theo LS. Lương Văn Lý, pháp luật hiện chưa có định nghĩa cụ thể về hoạt động kinh doanh quyền sử dụng đất có hạ tầng kỹ thuật, dễ gây nhầm lẫn với hoạt động chuyển nhượng dự án bất động sản. Đồng thời, cũng chưa quy định rõ tư cách pháp lý của bên nhận chuyển nhượng, dẫn đến khó khăn trong việc kế thừa quyền và nghĩa vụ tiếp tục triển khai dự án.
LS. Lương Văn Lý. Ảnh Minh Khuê.
LS. Nguyễn Trúc Hiền nhấn mạnh sự khác biệt giữa chuyển nhượng quyền sử dụng đất có hạ tầng và chuyển nhượng dự án. Nếu hợp đồng không làm rõ tư cách chủ đầu tư, có thể phát sinh rủi ro pháp lý, thậm chí dẫn tới đình trệ dự án. Do đó, doanh nghiệp cần thẩm định kỹ và quy định rõ ràng trách nhiệm, quyền nghĩa vụ trong hợp đồng trước khi ký kết giao dịch.
Phiên thảo luận thứ hai tại hội nghị tập trung vào chủ đề khung pháp lý và thực tiễn giao dịch nhà ở, công trình xây dựng hình thành trong tương lai.
Theo PGS.TS. Võ Trí Hảo (Đại học Kinh tế - Luật, Đại học Quốc gia TP. Hồ Chí Minh), phần lớn tranh chấp hiện nay xuất phát từ việc chủ đầu tư mở bán khi chưa hoàn thiện điều kiện pháp lý theo Luật Kinh doanh Bất động sản 2014, hoặc sử dụng thuật ngữ không rõ ràng gây hiểu lầm. Vi phạm nghĩa vụ hợp đồng như chậm tiến độ, chậm thanh toán cũng là nguyên nhân phổ biến.
LS. Vũ Thị Quế (Rajah & Tann LCT Lawyers) cũng chỉ ra, trong các thương vụ có yếu tố nước ngoài, rủi ro tăng cao nếu bên bán không đáp ứng điều kiện tiên quyết hoặc giấu thông tin trong quá trình thẩm định. Bên mua thường yêu cầu bồi thường, giao dịch theo giai đoạn, hoặc chuyển rủi ro pháp lý về phía bên bán.
Liên quan đến hoạt động huy động vốn, bà Vũ Thị Quế cảnh báo rủi ro từ các hình thức đặt cọc trá hình như “phí giữ chỗ”, “tiền thiện chí”… không được pháp luật công nhận. Doanh nghiệp cần điều chỉnh chiến lược gọi vốn theo hướng minh bạch và tuân thủ quy định.
Về bảo lãnh mua bán nhà ở hình thành trong tương lai, LS. Vũ Thị Quế khuyến nghị doanh nghiệp cần bám sát Thông tư 61/2024/TT-NHNN và chuẩn bị đầy đủ bộ hồ sơ bảo lãnh khi làm việc với ngân hàng để đảm bảo quyền lợi khách hàng và hạn chế rủi ro.
Sau hai phiên thảo luận, các chuyên gia đã trực tiếp trao đổi với doanh nghiệp, giải đáp nhiều vướng mắc thực tế. Hội nghị ghi nhận nhiều ý kiến thiết thực, góp phần hình thành cơ sở dữ liệu quan trọng để kiến nghị hoàn thiện khung pháp lý cho thị trường bất động sản minh bạch, an toàn và phát triển bền vững trong thời gian tới.
