Chuyên gia góp ý cho Dự thảo Luật Bảo vệ môi trường sửa đổi

Dự thảo Luật có 16 chương, 192 điều cụ thể hóa 13 nhóm chính sách đã được đánh giá tác động, trong đó đã bố cục lại các nội dung theo hướng đưa mục tiêu bảo vệ các thành phần môi trường là nội dung trọng tậm, quyết định cho các chính sách khác; quy định các chính sách quản lý theo tiến trình thực hiện của dự án đầu tư từ khi chuẩn bị, đưa vào hoạt động cho đến khi kết thúc dự án…

Phát biểu tại hội thảo, TSKH Nghiêm Vũ Khải - Phó Chủ tịch VUSTA - cho biết: Luật BVMT được áp dụng từ năm 2014, đến nay mới được hơn 5 năm, dù tuổi đời của một bộ Luật là không lớn, nhưng trong 5 năm qua, bối cảnh kinh tế - xã hội, hiện trạng môi trường của đất nước và xu thế môi trường thế giới đã nhiều thay đổi so với giai đoạn năm 2015. Đặc biệt, tình trạng ô nhiễm môi trường ngày càng gia tăng. Bên cạnh đó, có rất nhiều quy định liên quan đến các bộ luật khác, trong đó có nhiều vấn đề chồng chéo, gây khó khăn cho quá trình thực thi. Bên cạnh đó, qua tổng kết đánh giá việc triển khai Luật BVMT tại các địa phương còn nhiều khó khăn, vướng mắc có liên quan đến một số quy định, chính sách được quy định trong Luật BVMT.

Đặc biệt, Dự thảo Luật BVMT sửa đổi cũng đã bãi bỏ nhiều quy định, giảm nhiều thủ tục hành chính nhưng vẫn đảm bảo được công tác quản lý, BVMT như thu hẹp đối tượng phải thực hiện đánh giá môi trường chiến lược. Cụ thể, các chiến lược, kế hoạch không phải thực hiện đánh giá môi trường chiến lược. Dự thảo Luật chỉ quy định đối tượng phải thực hiện đánh giá môi trường chiến lược là các quy hoạch theo quy định trong Luật Quy hoạch.

Góp ý tại hội thảo, TS. Hoàng Dương Tùng - Hội Bảo vệ thiên nhiên và môi trường cho rằng, ở Mục 2 Chương 3 và Mục 1, 2 của Chương 4 của dự thảo về nội dung về đánh giá môi trường chiến lược, đánh giá tác động môi trường (ĐTM) và giấy phép môi trường mặc dù đã có nhiều đổi mới như trả lại bản chất cho ĐTM là công cụ dự báo chứ không phải công cụ quản lý như trước và quản lý dựa trên giấy phép môi trường là phù hợp với thông lệ quốc tế nhưng nội dung đưa ra vẫn mang tính “vừa nhấn chân ga vừa đạp phanh”. Vì đối với đánh giá môi trường chiến lược, chúng ta đang thiếu thông tin dữ liệu, Dự thảo chưa quy định hoặc có điều khoản thể hiện sự cương quyết yêu cầu phải áp dụng công nghệ thông tin. Các giấy phép môi trường khi được công bố trên hệ thống mạng sẽ góp phần nâng cao công tác quản lý.

Tuy nhiên theo Luật BVMT năm 2014, các loại giấy phép như xả thải, khí thải… vẫn đang được cấp riêng rẽ, nên cần tích hợp vào trong một giấy phép môi trường. Dự thảo đề Đánh giá sơ bộ tác động môi trường còn trên thế giới chỉ có ĐTM sơ bộ/chi tiết, nếu dự thảo dựa theo “ngôn từ” của Luật Đầu tư là không đúng, mà Luật Đầu tư phải theo Luật Môi trường và chúng ta cần phải sửa lại. Đồng thời chúng ta cũng cần phải thu hẹp lại đối tượng ĐTM..”.

Bà Nguyễn Thụy Khanh đến từ Trung tâm Phát triển sáng tạo xanh (GreenID) cũng kiến nghị: Dự thảo chưa nêu rõ hoặc có quy định cụ thể để làm sao có thể khai thác và phát triển ngành công nghiệp môi trường quốc gia, chúng ta muốn kiểm soát và quản lý tốt môi trường thì phải có chính sách ràng buộc các đơn vị tổ chức đầu tư vào khoa học công nghệ trong sản xuất và xử lý môi trường. Đồng thời cần bổ sung vai trò của Bộ Tài nguyên và Môi trường vào giám sát môi trường không khí liên vùng, tỉnh. Đồng thời tăng cường các công cụ kinh tế trong kiểm soát khí thải, phần này trong Dự thảo Luật chưa được làm rõ. Dự thảo Luật cũng cần quan tâm vấn đề ứng dụng công nghệ thông tin vào trong giám sát và quản lý môi trường…

TS. Trần Văn Minh - Phó Chủ nhiệm Uỷ ban KHCN&MT của Quốc hội - đã tiếp thu các ý kiến đóng góp của các chuyên gia và sẽ yêu cầu Ban soạn thảo thẩm tra, rà soát và bổ sung.

Dự thảo Luật Bảo vệ môi trường sửa đổi sẽ được trình lần đầu tại Kỳ họp thứ 9, Quốc hội khóa XIV, khai mạc vào ngày 20/5/2020.