Chủ tịch Quốc hội dự lễ Tôn vinh 135 trí thức khoa học và công nghệ tiêu biểu năm 2024

Lễ tôn vinh 135 trí thức khoa học và công nghệ tiêu biểu năm 2024 của Liên hiệp các Hội Khoa học và Kỹ thuật Việt Nam (Liên hiệp Hội Việt Nam) diễn ra trong không khí cả nước tưng bừng tổ chức nhiều hoạt động chào mừng 79 năm Ngày Quốc khánh 2/9.

Cùng tham dự Lễ tôn vinh còn có các đồng chí lãnh đạo của Đảng và Nhà nước, Quốc hội, các cơ quan bộ, ngành Trung ương và các thành viên trong Hội đồng Trung ương Liên hiệp Hội Việt Nam, đại diện lãnh đạo 93 Hội ngành toàn quốc và 63 Liên hiệp hội tỉnh, thành phố trực thuộc trung ương cùng nhiều tổ chức khoa học - công nghệ (KH&CN) trực thuộc Liên hiệp các Hội Khoa học và Kỹ thuật Việt Nam (Liên hiệp Hội Việt Nam), 135 trí thức khoa học - công nghệ tiêu biểu.

Đại hội XIII của Đảng đặc biệt quan tâm đến xây dựng đội ngũ trí thức và thu hút nhân tài. Văn kiện Đại hội XIII chỉ rõ "Xây dựng đội ngũ trí thức ngày càng lớn mạnh, có chất lượng cao, đáp ứng yêu cầu phát triển đất nước trong tình hình mới. Ưu tiên đầu tư phát triển hạ tầng, môi trường làm việc, nghiên cứu, đổi mới sáng tạo của trí thức. Trọng dụng, đãi ngộ thỏa đáng đối với nhân tài, các nhà khoa học và công nghệ Việt Nam có trình độ chuyên môn cao ở trong nước và nước ngoài".

Bên cạnh đó, Nghị quyết số 45 ngày 24/11/2023 của Ban Chấp hành Trung ương về tiếp tục xây dựng, phát huy vai trò của đội ngũ trí thức đáp ứng yêu cầu phát triển đất nước nhanh, bền vững trong giai đoạn mới nhấn mạnh "Xây dựng đội ngũ trí thức vững mạnh toàn diện là đầu tư cho xây dựng, bồi đắp "nguyên khí quốc gia" và phát triển bền vững; là trách nhiệm của Đảng, Nhà nước, hệ thống chính trị và xã hội...

Là một bộ phận trong lực lượng cách mạng, tri thức có nhiệm vụ thi đua phụng sự Tổ quốc, phụng sự Nhân dân, đội ngũ trí thức KH&CN Việt Nam luôn mang trên mình nhiệt huyết cách mạng, khát vọng vươn lên, đưa KH&CN trở thành động lực, là quốc sách hàng đầu để phát triển đất nước; phát triển đất nước phải dựa và bằng KH&CN.

Phát biểu tại Lễ tôn vinh, TSKH. Phan Xuân Dũng - Chủ tịch Liên hiệp Hội Việt Nam - cho biết: Trong suốt chiều dài lịch sử dựng nước và giữ nước, cha ông ta luôn quý trọng hiền tài và đội ngũ trí thức, coi hiền tài là nguyên khí quốc gia. Nguyên khí thịnh thì thế nước mạnh, nguyên khí suy thì thế nước yếu. Ngay từ khi mới thành lập nước, Chủ tịch Hồ Chí Minh kính yêu đã nói: “Nước nhà cần phải kiến thiết, kiến thiết cần phải có nhân tài”.

Trong bối cảnh toàn cầu hóa và xu thế phát triển của khoa học và công nghệ (KH&CN) của cuộc Cách mạng công nghiệp lần thứ 4, quan điểm của Đảng ta về phát triển đất nước là “phải bằng và dựa vào KH&CN”, “phát triển KH&CN là quốc sách hàng đầu, giữ vai trò then chốt trong sự nghiệp phát triển kinh tế - xã hội của đất nước”. Theo đó, nhiệm vụ trao cho đội ngũ trí thức KH&CN nước nhà rất to lớn.

Thấm nhuần lời dạy của Bác Hồ “Là một bộ phận trong lực lượng cách mạng, tri thức có nhiệm vụ thi đua phụng sự Tổ quốc, phụng sự Nhân dân”, đội ngũ trí thức KH&CN Việt Nam luôn mang trên mình nhiệt huyết cách mạng, khát vọng vươn lên, đưa KH&CN trở thành động lực, là quốc sách hàng đầu để phát triển đất nước; phát triển đất nước phải dựa và bằng KH&CN.

Trải qua hơn 40 năm hoạt động với mục tiêu tập hợp đội ngũ trí thức khoa học, trong suốt hành trình xây dựng và phát triển của Liên hiệp hội Việt Nam đã có nhiều tấm gương về sáng tạo, nghiên cứu khoa học và công nghệ của đội nghũ trí thức Việt Nam và kiều bào ở nước ngoài, góp phần phục vụ cho sự nghiệp xây dựng và phát triển kinh tế, xã hội của đất nước.

Từ năm 2015 đến nay, Liên hiệp Hội Việt Nam đã 5 lần tổ chức tôn vinh với 577 trí thức khoa học và công nghệ tiêu biểu (bao gồm cả số lượng của lễ tôn vinh vào ngày 28/8/2024). Đây là hoạt động để ghi nhận, động viên, cổ vũ đội ngũ trí thức khoa học có nhiều đóng góp cho phát triển kinh tế đất nước trên từng lĩnh vực mà cá nhân nhà khoa học đó thực hiện.

Theo Liên hiệp Hội Việt Nam, thực hiện chỉ đạo của Bộ Chính trị và Ban Bí thư, được sự nhất trí của Ban Tuyên giáo Trung ương và Ban Thi đua - Khen thưởng Trung ương, từ năm 2015 đến nay, Liên hiệp Hội Việt Nam đã 04 lần tổ chức thành công Lễ tôn vinh trí thức KH&CN tiêu biểu nhằm ghi nhận, tôn vinh những trí thức có thành tích xuất sắc, có đóng góp thiết thực, hiệu quả trong sự nghiệp công nghiệp hóa - hiện đại hóa đất nước và hội nhập quốc tế. Hoạt động tôn vinh đã nhận được sự quan tâm, chỉ đạo của các đồng chí Lãnh đạo Đảng và Nhà nước, dành thời gian tham dự, tin tưởng và giao trách nhiệm cho đội ngũ trí thức nước nhà trong công cuộc phổ biến kiến thức khoa học cho người dân, tư vấn phản biện chủ trương, chính sách nhằm kiến thiết đất nước.

Hoạt động tôn vinh trí thức KH&CN tiêu biểu được xem như một hình thức thi đua yêu nước, có ý nghĩa nhân văn rất lớn, thể hiện sự quan tâm, coi trọng, đãi ngộ của Đảng, Nhà nước đối với trí thức, đồng thời cũng là để khích lệ và ghi nhận các cá nhân có nhiều đóng góp tiêu biểu, xuất sắc trong sự nghiệp phát triển kinh tế - xã hội, bảo vệ quốc phòng, an ninh của đất nước nói chung và sự phát triển của Liên hiệp Hội Việt Nam nói riêng. Hoạt động này đã góp phần nâng cao nhận thức của các cấp, các ngành và toàn xã hội về vị trí, vai trò của đội ngũ trí thức KH&CN và những đóng góp to lớn của hệ thống Liên hiệp Hội Việt Nam đối với sự nghiệp xây dựng và phát triển đất nước.

Qua 4 lần tổ chức trước đó, Liên hiệp Hội Việt Nam đã tôn vinh 452 người và lần tôn vinh thứ 5 này sẽ tôn vinh 135 trí thức tiêu biểu. Những người được lựa chọn tôn vinh là trí thức hoạt động trong các viện nghiên cứu, trường đại học, doanh nghiệp, các cơ quan của các ngành, lĩnh vực, địa phương và các tổ chức trong hệ thống Liên hiệp Hội Việt Nam từ 10 năm trở lên, có uy tín khoa học, có nhiều đóng góp thiết thực, hiệu quả, có tầm ảnh hưởng đến sự phát triển của ngành, của cơ quan, đơn vị; được xã hội công nhận, được cơ quan, đơn vị đó đề cử và được các cơ quan, đơn vị thuộc hệ thống Liên hiệp Hội Việt Nam giới thiệu.

Theo đó, trong số 135 trí thức tiêu biểu (121 nam và 14 nữ) được vinh danh năm 2024 có 51 trí thức do các Liên hiệp Hội địa phương đề cử, 54 trí thức do các hội ngành toàn quốc đề cử, 28 trí thức do Hội đồng Xét chọn đề cử, 2 trí thức do Cơ quan Trung ương Liên hiệp Hội Việt Nam đề cử. Trong số đó, có 112 người có học hàm, học vị từ phó giáo sư, tiến sĩ và tương đương trở lên, 15 người có có học vị thạc sỹ, 8 người có học vị cử nhân và tương đương.

Phát biểu chào mừng và chỉ đạo tại buổi lễ, Chủ tịch Quốc hội Trần Thanh Mẫn đã gửi lời chúc mừng đến đội ngũ các nhà khoa học, đặc biệt là 135 trí thức khoa học và công nghệ tiêu biểu được vinh danh tại buổi lễ.

Chủ tịch Quốc hội Trần Thanh Mẫn nhấn mạnh: Trong suốt chiều dài lịch sử dựng nước và giữ nước, cha ông ta luôn quý trọng hiền tài và đội ngũ trí thức, coi hiền tài là nguyên khí quốc gia, nguyên khí thịnh thì thế nước mạnh, nguyên khí suy thì thế nước yếu. Ngay từ khi mới thành lập nước, Chủ tịch Hồ Chí Minh kính yêu đã nói: “Nước nhà cần phải kiến thiết, kiến thiết cần phải có nhân tài”.

Hiến pháp năm 2013 của nước ta đã hiến định: “Nước Cộng hòa xã hội chủ nghĩa Việt Nam do Nhân dân làm chủ; tất cả quyền lực nhà nước thuộc về Nhân dân mà nền tảng là liên minh giữa giai cấp công nhân với giai cấp nông dân và đội ngũ trí thức”.

Chủ tịch Quốc hội khẳng định: Liên hiệp các Hội Khoa học và Kỹ thuật Việt Nam đã từng bước thể hiện vai trò là hạt nhân tập hợp đoàn kết, phát huy sức sáng tạo của đội ngũ trí thức khoa học và công nghệ trong nước và nước ngoài, góp phần thúc đẩy phát triển tiềm lực khoa học và công nghệ quốc gia, đóng góp quan trọng vào phát triển kinh tế - xã hội, đảm bảo quốc phòng, an ninh của đất nước.

Thay mặt Lãnh đạo Đảng, Nhà nước, Chủ tịch Quốc hội đã ghi nhận, đánh giá cao về những nỗ lực cố gắng, những kết quả nổi bật đã đạt được của Liên hiệp các Hội Khoa học và Kỹ thuật Việt Nam, đội ngũ trí thức khoa học và công nghệ. Đặc biệt, Chủ tịch Quốc hội đã trân trọng ghi nhận, nhiệt liệt biểu dương 135 trí thức khoa học và công nghệ tiêu biểu được vinh danh hôm nay.

Đồng thời, Chủ tịch Quốc hội Trần Thanh Mẫn cũng thẳng thắn chỉ ra những bất cập trong cơ chế, chính sách do chưa khuyến khích, phát huy tối đa tiềm năng, sức sáng tạo của đội ngũ trí thức khoa học và công nghệ; Hệ thống tổ chức, bộ máy cán bộ của Liên hiệp các Hội Khoa học và Kỹ thuật Việt Nam còn có những bất cập, nội dung và phương thức hoạt động chưa có nhiều đổi mới, chưa tạo được môi trường thuận lợi nhất để đội ngũ trí thức hoạt động và tham gia hiệu quả hơn đối với những vấn đề quan trọng của đất nước.

Toàn cầu hóa giúp khoa học và công nghệ nước ta từng bước hội nhập, giao lưu với nền khoa học công nghệ của quốc tế, tạo thuận lợi cho việc học tập, trao đổi kinh nghiệm, tiếp thu những thành tựu khoa học công nghệ quốc tế phục vụ cho sự phát triển của đất nước; tuy nhiên cũng đặt ra nhiều thách thức mới, các sản phẩm khoa học công nghệ của nước ngoài xâm nhập mạnh mẽ vào thị trường trong nước, tạo sự cạnh tranh gay gắt, nẩy sinh các vấn đề tranh chấp mới liên quan đến sở hữu trí tuệ, bản quyền, nhãn hiệu, chỉ dẫn địa lý, kiểu dáng công nghiệp. Bên cạnh đó là yêu cầu cấp thiết về hành lang pháp lý, thể chế, chính sách, đội ngũ cán bộ làm công tác khoa học và các trung tâm khoa học lớn của nước ta.

"Trong bối cảnh đó đòi hỏi đội ngũ trí thức nước nhà phải có nhận thức mới, tư duy khoa học gắn với những giải pháp thiết thực, hiệu quả để đưa khoa học và công nghệ trở thành động lực phát triển đất nước. Đảng, Nhà nước luôn quan tâm và đặt niềm tin vào đội ngũ trí thức nước nhà; xây dựng đội ngũ trí thức vững mạnh toàn diện và phát triển bền vững là trách nhiệm của Đảng, Nhà nước, của cả hệ thống chính trị và xã hội"- Chủ tịch Quốc hội nhấn mạnh.

Chủ tịch Quốc hội tin tưởng rằng, Liên hiệp các Hội Khoa học và Kỹ thuật Việt Nam với truyền thống đoàn kết, phát huy những kết quả đã đạt được, tiếp tục là hạt nhân tập hợp, đoàn kết, phát huy sức sáng tạo của đông đảo đội ngũ trí thức khoa học, công nghệ trong nước và nước ngoài, góp phần tích cực tham gia xây dựng Đảng, Nhà nước trong sạch, vững mạnh; phát huy hơn nữa vai trò là thành viên của Mặt trận Tổ quốc Việt Nam trong giám sát và phản biện xã hội...

"Các trí thức tiêu biểu được vinh danh hôm nay sẽ là những tấm gương sáng lan tỏa, truyền cảm hứng trong đơn vị mình, tổ chức mình, trong toàn đội ngũ và xã hội, xứng đáng với niềm tin, hy vọng của Đảng, Nhà nước và Nhân dân như cố Tổng Bí thư Nguyễn Phú Trọng từng phát biểu: các trí thức của nước nhà là những người làm rạng danh cho đất nước, vẻ vang cho dân tộc" - Chủ tịch Quốc hội tin tưởng và kỳ vọng.

Theo Liên hiệp Hội Việt Nam, các trí thức KH&CN tiêu biểu được lựa chọn đều có nhiều thành tích, công lao đóng góp xuất sắc trong hoạt động nghiên cứu khoa học, phát triển công nghệ và công tác vận động trí thức.