Chính sách mới có hiệu lực: Thị trường vàng bước vào giai đoạn cạnh tranh

Các “ông lớn” vào guồng nhập khẩu, sản xuất vàng miếng

Sau hơn một thập kỷ kể từ Nghị định 24/2012/NĐ-CP (Nghị định 24), thị trường vàng Việt Nam bước vào một giai đoạn mới khi Chính phủ ban hành Nghị định 232/2025/NĐ-CP (Nghị định 232) sửa đổi, bổ sung một số điều Nghị định 24 về quản lý hoạt động kinh doanh vàng.

Từ ngày 10/10 tới, chính sách mới có hiệu lực, mở ra cánh cửa cho các doanh nghiệp và ngân hàng thương mại được trực tiếp nhập khẩu, sản xuất vàng miếng. Không khí chuẩn bị khẩn trương đang lan tỏa từ các “ông lớn” ngành vàng đến khối ngân hàng, tạo nên bức tranh sôi động chưa từng có trên thị trường.

Ngay đầu tháng 10, Ngân hàng TMCP Á Châu (ACB) trở thành đơn vị tiên phong khi công bố tái khởi động mảng kinh doanh vàng miếng từ ngày 10/10; đồng thời hồi sinh thương hiệu vàng miếng ACB vốn đã vắng bóng từ năm 2012. Không chỉ dừng ở việc tái lập thương hiệu, ACB còn ban hành bộ quy định giao dịch, công khai cơ chế mua bán vàng miếng tại các chi nhánh.

Ngân hàng này cho phép giao dịch nhiều loại thương hiệu, từ SJC đến ACB, phương thức thanh toán bằng VND qua tài khoản và hoàn tất trong ngày hoặc tối đa hai ngày làm việc. Khách hàng buộc phải cung cấp hồ sơ pháp lý đầy đủ, còn ngân hàng có quyền kiểm định chất lượng vàng, thu phí bao bì, gia công, đồng thời chịu trách nhiệm xuất hóa đơn và công bố giá niêm yết minh bạch.

Không chỉ ACB, Ngân hàng TMCP Kỹ thương Việt Nam (Techcombank) cũng nhanh chóng bắt nhịp. Ông Phạm Quang Thắng - Phó Tổng giám đốc Techcombank thông tin, ngân hàng đã chuẩn bị cơ sở vật chất, nhân sự, kho bãi, quy trình nhập khẩu, cung ứng và kênh phân phối. Techcombank đặt mục tiêu không chỉ nhập khẩu vàng nguyên liệu mà còn chế tác vàng miếng mang thương hiệu riêng, phân phối qua cả chi nhánh và nền tảng số.

“Techcombank đã có sự chuẩn bị tích cực, có thể tham gia ngay khi nghị định và thông tư hướng dẫn có hiệu lực”, ông Thắng nói,

Ở khối doanh nghiệp, Công ty TNHH MTV Vàng bạc đá quý Sài Gòn (SJC), thương hiệu vàng miếng quốc gia nhiều năm qua cũng đã sẵn sàng. Quyền Tổng giám đốc SJC Đào Công Thắng cho biết, công ty đã có dây chuyền sản xuất sẵn, từng gia công cho Ngân hàng Nhà nước. Chỉ cần hoàn tất thủ tục nhập khẩu nguyên liệu, SJC có thể ngay lập tức đưa sản phẩm ra thị trường.

Theo Dự thảo Thông tư hướng dẫn một số điều của Nghị định 24 về quản lý hoạt động kinh doanh vàng được sửa đổi, bổ sung bởi Nghị định số 232, được vừa được Ngân hàng Nhà nước công bố, Ngân hàng Nhà nước sẽ là cơ quan xác lập tổng hạn mức nhập khẩu vàng hằng năm, căn cứ vào cung, cầu thị trường, mục tiêu chính sách tiền tệ và dự trữ ngoại hối quốc gia. Hạn mức này sẽ được phân bổ cho từng đơn vị trước ngày 15/12, để các doanh nghiệp chủ động kế hoạch kinh doanh năm sau; toàn bộ giao dịch, sản xuất, nhập khẩu đều phải kết nối dữ liệu và báo cáo về Ngân hàng Nhà nước, đảm bảo minh bạch tuyệt đối.

Theo thống kê, ngoài SJC các doanh nghiệp vàng lớn như: PNJ, DOJI cũng nằm trong nhóm đủ điều kiện vốn điều lệ từ 1.000 tỷ đồng trở lên để được cấp phép sản xuất vàng miếng. Ở khối ngân hàng, tám “ông lớn” gồm: Vietcombank, BIDV, VietinBank, Agribank, Techcombank, VPBank, MB, ACB đều sở hữu vốn điều lệ trên 50.000 tỷ đồng, đáp ứng yêu cầu tham gia.

Trên thực tế, nhiều ngân hàng vốn đã có công ty con kinh doanh vàng bạc đá quý, hoặc có mối quan hệ mật thiết với các doanh nghiệp vàng lớn, càng củng cố lợi thế cạnh tranh khi thị trường mở cửa.

Cơ hội mở, thách thức song hành

Theo các chuyên gia, việc ban hành Nghị định 232/2025 là một bước ngoặt. Lần đầu tiên sau hơn 10 năm, Nhà nước chính thức chấm dứt cơ chế độc quyền vàng miếng, mở rộng quyền nhập khẩu và sản xuất cho khối doanh nghiệp, ngân hàng.

Chuyên gia kinh tế Trần Duy Phương đánh giá, Nghị định 232 là bước đi đúng, giúp tháo gỡ nút thắt tồn tại nhiều năm. Ông chỉ ra nguyên nhân khiến giá vàng nội địa luôn cao hơn thế giới cả chục triệu đồng/lượng là do nguồn cung bị siết chặt, chỉ có duy nhất thương hiệu SJC.

“Nghị định 232 mở đường liên thông với thị trường quốc tế, xóa bỏ thế độc quyền vàng miếng và cho phép doanh nghiệp nhập khẩu nguyên liệu dưới sự phê duyệt chặt chẽ của Ngân hàng Nhà nước”, ông Phương cho hay.

Tại Họp báo Công bố kết quả hoạt động ngân hàng quý III/2025 tổ chức sáng ngày 3/10, Phó Thống đốc Ngân hàng Nhà nước Phạm Thanh Hà khẳng định, Nghị định 232 sẽ góp phần giảm độc quyền, tăng cạnh tranh, đa dạng lựa chọn cho người dân. Quan trọng hơn, đây là bước đi giúp Việt Nam tiến gần hơn tới việc kết nối thị trường vàng trong nước với quốc tế, đảm bảo sự vận hành hài hòa giữa mục tiêu bình ổn kinh tế vĩ mô và nhu cầu đầu tư của người dân.

“Mục tiêu lớn nhất là tạo ra nguồn cung dồi dào, cạnh tranh minh bạch và đa dạng lựa chọn cho người dân. Khi có nhiều thương hiệu cùng tham gia, thị trường kỳ vọng sẽ hạ chi phí, thu hẹp khoảng cách giữa giá vàng trong nước và quốc tế, có thời điểm thị trường chênh lệch tới 15 - 16 triệu đồng/lượng”, ông nói.

Tuy nhiên, không ít thách thức được các chuyên gia cảnh báo. Ông Huỳnh Trung Khánh - Phó Chủ tịch Hiệp hội Kinh doanh vàng Việt Nam cho rằng, yêu cầu vốn điều lệ tối thiểu 1.000 tỷ đồng với doanh nghiệp và 50.000 tỷ đồng với ngân hàng sẽ giới hạn số lượng đơn vị đủ điều kiện tham gia.

“Một số công ty lớn như SJC, DOJI, PNJ hoặc vài ngân hàng thương mại từng có kinh nghiệm có thể tham gia, nhưng nhiều đơn vị khác phải đầu tư thêm máy móc, xây dựng thương hiệu và chiến lược quảng bá để cạnh tranh với SJC”, ông Khánh phân tích.

Ở một góc nhìn khác, TS. Nguyễn Trí Hiếu lo ngại thách thức về nguồn ngoại tệ nhập khẩu. Ông cho rằng, dự trữ ngoại hối của Việt Nam không quá dồi dào, nhưng Nhà nước vẫn cần cân đối để dành cho nhập khẩu vàng nhằm bình ổn thị trường. Nếu nguồn cung tiếp tục hạn chế, giá vàng cao có thể kích thích tâm lý tích trữ, gia tăng nhập lậu, tác động tiêu cực đến tỷ giá và kinh tế vĩ mô.

“Thực tế này không chỉ làm thị trường vàng bất ổn mà còn ảnh hưởng dây chuyền tới chứng khoán, bất động sản và cả lạm phát”, ông Hiếu bày tỏ.

Sau ngày 10/10, khi nghị định chính thức có hiệu lực, thị trường vàng Việt Nam sẽ bước sang một giai đoạn mới: sôi động, đa dạng và đầy thử thách.

Ông Đào Xuân Tuấn - Cục trưởng Cục Quản lý Ngoại hối, Ngân hàng Nhà nước khẳng định, việc cấp phép nhập khẩu và phân bổ hạn mức sẽ được thực hiện công khai, minh bạch, bám sát cơ chế thị trường. Ngân hàng Nhà nước cũng cam kết đảm bảo nguồn cung vàng tốt hơn, thông tin minh bạch, tránh tình trạng tin đồn chi phối.