Chiến sự Nga-Ukraine: Tại sao Soledar lại sớm thất thủ?

Sau những nỗ lực tổ chức tấn công tổng lực, Quân đội Nga và đồng minh, đặc biệt là sự góp sức đắc lực của lực lượng lính hợp đồng Wagner, đang từng bước làm chủ thị trấn chiến lược Soledar.

Trận chiến Soledar là kết quả của hàng loạt hoạt động quân sự kết hợp nghi binh trước đó của Quân đội Nga để tạo đột phá trong mùa đông để giam chân các khối chủ lực Ukraine trong chiến tranh hầm hào. Ảnh: Getty.

Với việc Soledar thất thủ, tuyến phòng thủ kiên cố nhất được Ukraine xây dựng ở tỉnh Donetsk đang đứng trước nguy cơ sụp đổ và thành trì Bakhmut với hàng chục nghìn binh sĩ Ukraine cố thủ bị hợp vây. Vậy tại sao Nga lại chọn đánh Soledar, chứ không phải là cứ điểm kiên cố Bakhmut? Đó là một loạt sự kiện đã được phía Nga tính toán để đưa Quân đội Ukraine vào bẫy!

Giương đông, kích tây

Không khó để nhận ra, trong nhiều tháng qua, Quân đội Nga và đồng minh đã tích cực công phá thị trấn Bakhmut, địa điểm chiến lược mà phía Ukraine quyết giữ. Có những thời điểm thị trấn này tưởng như đã thất thủ khiến Ukraine phải điều các lực lượng tinh nhuệ để biến địa điểm này trở thành một cứ điểm phòng thủ cực kỳ vững chắc.

Điều này đã được khẳng định bởi cả Bộ Quốc phòng Ukraine Oleksiy Reznikov, cũng như lãnh đạo Tập đoàn Wagner Yegnenhi Prigozhin xác nhận. Khi mỗi tòa nhà, con phố tại Bakhmut đã được biến thành pháo đài với nhiều ổ đề kháng, cùng với đó, lực lượng phòng thủ cũng được tăng lên liên tục bất chấp sự hỏa lực áp chế mãnh liệt của pháo binh và không quân Nga. Dù không có thông tin công khai, nhưng đã có con số thông kê sơ bộ số lượng binh sĩ Ukraine phòng thủ Bakhmut lên tới hàng vạn. Phần lớn lực lượng ở đây là các đơn vị cơ động được rút từ chiến trường Kherson sau khi Nga triệt thoái sang bờ Đông sông Dniper.

Đây có thể coi là thành công của Nga khi đã đưa được các đơn vị chủ lực cơ động của Ukraine vào hiểm địa Bakhmut. Dưới cơn mưa hỏa lực của Nga, khi đã tới Bakhmut, việc triệt thoái hay rút quân quy mô đều sẽ phải trả giá bằng sinh mạng binh sĩ. Trong phát ngôn mới nhất, Thứ trưởng Bộ Quốc phòng Ukraine Anna Malyar cũng phải thừa nhận, lực lượng tinh nhuệ và thiện chiến của Ukraine đã bị bào mòn đáng kể trong chiến đấu với phía Nga, trong đó có sự đóng góp đáng kể của “cối xay thịt” Bakhmut. Đa phần lực lượng mới của Lực lượng vũ trang Ukraine hiện là tân binh.

Một điểm nghi binh khác của Nga chính là chiến trường Marynka và tỉnh Lugansk. Các hướng tấn công của Quân đội Nga và đồng minh đã thu hút phần lớn lực lượng dự bị cơ động của Ukraine tại Donbass và Kharkov và bị kìm chân trong cuộc chiến hầm hào mùa đông.

Nói cách khác, tuyến phòng thủ Donbass của Ukraine đã bị kéo giãn với điểm mấu chốt là các đơn vị cơ động Ukraine bị giam chân tại các đột phá điểm mà Nga đã chủ động lựa chọn trước và từng bước bị bào mòn bằng ưu thế tuyệt đối về hỏa lực pháo binh và không quân.

Trận chiến Soledar – “Grozny phiên bản 2023”.

Khi Quân đội Nga và đồng minh hội đủ các yếu tố về việc giam chân lực lượng cơ động Ukraine tại Marynka, Bakhmut và tỉnh Lugansk, kết hợp với việc nhiệt độ giảm sâu trong trung tuần tháng 1/2023 khiến mặt đất cứng lại để các đơn vị thiết giáp hạng nặng có thể dễ dàng cơ động chính là lúc Soledar được chọn là mục tiêu ưu tiên.

Thực tế, chiến thuật Quân đội Nga và đồng minh sử dụng để tấn công Soledar không mới đó là sử dụng các nhóm tác chiến đặc nhiệm luồn sâu vào tuyến phòng ngự của Ukraine. Điều này cũng từng diễn ra tại cuộc chiến tranh Chesnya lần 2, khi Quân đội Nga bao vây Thủ đô Grozny, các đơn vị đặc nhiệm luồn sâu xung kích đã tấn công các vị trí phòng thủ của đối phương, đẩy đối phương vào vị trí định sẵn để sử dụng hỏa lực pháo binh, không quân tiêu diệt.

Một điểm đáng chú ý khác là tham gia mặt trận này có sự góp mặt của các chiến binh Wagner vốn được đào tạo chuyên nghiệp và các tay súng Chesnya vốn là “bậc thầy của tác chiến đô thị” từng khiến gây thiệt hại nặng cho Quân đội Nga trong quá khứ.

Việc sử dụng các đơn vị tác chiến đặc nhiệm kết hợp với hỏa lực chi viện áp đảo khiến Quân đội Nga không phải tiến hành chiến tranh quy ước huy động binh lực quy mô để tấn công mà vẫn đạt được mục tiêu đề ra. Việc sử dụng đặc nhiệm để đánh chiếm các vị phòng thủ cũng giảm thiểu tổn thất tối đa trong tác chiến bất đối xứng trong môi trường đô thị.

Soledar thất thủ sẽ khiến tuyến phòng thủ Donetsk của Ukraine xây dựng trong 8 năm qua bị xé nhỏ, thậm chí sụp đổ.

Thực tế trận chiến tại Soledar đã diễn ra từ vài ngày trước. hôm 7/1, lãnh đạo Cộng hòa nhân dân Donetsk tự xưng, Vitaly Kiselyov tuyên bố, Ukraine đã không còn chỗ đứng tại Soledar và sẽ phải rút quân trong vài ngày tới. Ông V. Kiselyov cho biết thêm, các đơn vị phòng thủ Ukraine tại thị trấn chiến lược này đã được lệnh rút lui.

Sau Soledar, mục tiêu kế tiếp là Bakhmut?

Sau khi chiếm Soledar, Quân đội Nga đã phá thủng một lỗ hổng lớn của tuyến phòng thủ Donetsk, nhưng để công hạ Bakhmut có lẽ không phải là mục tiêu ưu tiên, mà là hợp vây.

Sau Soledar, Quân đội Ukraine chắc chắn phải huy động 1 lực lượng đáng kể lùi về phòng thủ 2 thành phố chiến lược Slavyansk và Kramatorsk, những đô thị cuối cùng tại tỉnh Donetsk còn nằm trong tay Ukraine. Đây chính là thời cơ để Nga tiếp tục khoan thủng thêm trên phòng tuyến Donetsk những vị trí mới để từng bước cô lập Bakhmut, ví dụ như Seversk. Với khối quân chủ lực lên tới hàng chục nghìn quân tại Bakhmut, con đường tiếp vận để duy trì phòng thủ cho vị trí này sẽ rất khó khăn và nguy hiểm, đặc biệt khi từng bước bị hợp vây.

Ngoài ra, khi hợp vây được Bakhmut, Quân đội Nga sẽ có hàng loạt lựa chọn mới để giải quyết chiến trường Donbass ngay trong mùa đông và đưa Kiev vào thế khó trên chiến trường hoặc buộc phải ngồi vào bàn đàm phán với thế có lợi cho Moscow…