Chiến sự Nga-Ukraine chiều 5/12: Nga giành thế áp đảo, quân Ukraine rút lui khỏi Donetsk

Lực lượng Ukraine đứng trước nguy cơ sụp đổ

Trả lời phỏng vấn với báo Telegraph của Ukraine, bà Maria Berlinskaya - người sáng lập Trung tâm hỗ trợ trinh sát hàng không Ukraine - khẳng định: Lực lượng vũ trang Ukraine (AFU) đang sụp đổ trước sự tấn công dữ dội của quân đội Nga và đất nước này hiện đang ở trong tình trạng tồi tệ nhất kể từ khi bắt đầu xung đột.

Bà Maria Berlinskaya - người sáng lập Trung tâm hỗ trợ trinh sát hàng không Ukraine. Ảnh: Ukraina Pravda

“Tôi thấy rằng, lực lượng Ukraine đang thực sự sụp đổ. Nhưng điều này là hiển nhiên đối với mọi người. Điều hiển nhiên hơn đối với tôi là: Tình hình không giống như vào mùa xuân năm 2022, mà có lẽ còn tệ hơn nhiều. Đây là thời điểm tồi tệ nhất trong toàn bộ cuộc chiến. Về mặt khách quan, phía Nga đang tiến công rất nhanh”.

Bà cũng cho rằng, xã hội Ukraine xuống tinh thần, do hành động của giới lãnh đạo chính trị, quân sự Ukraine và nạn tham nhũng của các quan chức. Đặc biệt, theo bà Berlinskaya, đã có nhiều báo cáo cho biết, một số người Ukraine dù được nhận trợ cấp xã hội và được miễn nhập ngũ, nhưng thực ra có tới “hàng ký tiền mặt được giấu dưới nệm”.

Trước đó, báo BBC của Anh dẫn lời các chuyên gia đưa tin, mặt trận phía đông của Ukraine có thể sụp đổ nếu Lực lượng vũ trang Nga duy trì tốc độ tiến công như hiện nay. Tương tự, Tổng tư lệnh Lực lượng vũ trang Ukraine, Oleksandr Syrsky, đã thừa nhận vào đầu tháng 11 rằng, quân đội Ukraine đã phải đối mặt với một trong những cuộc tấn công mạnh mẽ nhất của Nga kể từ tháng 2 năm 2022.

Bị Nga áp đảo, quân Ukraine rút lui khỏi Donetsk

Bộ Quốc phòng Nga ngày 2/12 thông báo đã kiểm soát làng Ilyinka ở phía nam thành phố trọng yếu Kurakhovo và làng Petrovka, nằm giữa đô thị này và thành trì chiến lược Pokrovsk ở tỉnh Donetsk.

DeepState, nhóm phân tích có liên hệ với Bộ Quốc phòng Ukraine, trước đó cho biết, lực lượng Nga đã kiểm soát thêm hơn 10 ngôi làng và khu định cư trong vòng 10 ngày. Các đơn vị Nga tiếp tục tiến quân chậm rãi và đều đặn, gây thêm áp lực lên Ukraine trước khi có thể diễn ra những cuộc đàm phán hòa bình.

Nhóm DeepState nhận định, tình hình của quân đội Ukraine tại tỉnh Donetsk đặc biệt bấp bênh khi Nga đang áp sát các thành trì cuối cùng mà họ còn kiểm soát. Giới chuyên gia phương Tây nhận định Nga có thể rộng đường kiểm soát toàn bộ tỉnh Donetsk nếu cứ điểm Ukraine tại thành phố Kurakhovo và thị trấn Velyka Novosilka sụp đổ.

Nga đã kiểm soát khoảng 2/3 diện tích Donetsk và đang tấn công theo nhiều hướng, tìm cách khai thác lỗ hổng trên phòng tuyến đối phương. Quân đội Ukraine hiện bị áp đảo về quân số lẫn vũ khí, không còn lựa chọn nào khác ngoài rút lui.

"Tình hình hiện tại là khó khăn nhất trong gần ba năm chiến sự", Andrii Biletsky - chỉ huy Lữ đoàn Xung kích số 3, một trong những đơn vị thiện chiến nhất của quân đội Ukraine - đánh giá về tình hình chiến trường.

Nga đang tiến quân với tốc độ chưa từng thấy từ sau khi rút khỏi miền bắc Ukraine hồi tháng 3/2022, kiểm soát thêm hàng trăm km2 lãnh thổ mỗi tháng. Một số chuyên gia nhận định tình hình hiện tại khó khăn nhưng chưa trở thành thảm họa đối với Ukraine, vì quân đội Nga chưa áp sát những thành phố lớn tại tỉnh Donetsk.

Các đơn vị Nga đang tiếp tục khép chặt gọng kìm ở bắc và nam Kurakhovo, đồng thời kiểm soát khoảng một nửa diện tích nội thành. Theo DeepState, tuyến đường tiếp tế chính cho Kurakhovo đã nằm trong tầm tập kích của pháo binh và phương tiện bay không người lái (drone) Nga.

"70% diện tích thành phố đang nằm trong vòng vây. Thời điểm lực lượng Ukraine rút khỏi Kurakhovo không phải vài tuần, mà có thể chỉ là vài ngày nữa" - Ivan Stupak, chuyên gia quân sự Ukraine, thừa nhận.

Các đơn vị Nga cũng tiến về thị trấn Velyka Novosilka, nằm cách Kurakhovo khoảng 30 km về phía nam. Trung tâm Chiến lược Quốc phòng có trụ sở tại Ukraine cho biết, đây là trung tâm hậu cần quan trọng của Kiev, cũng là một trong những điểm xuất phát của mũi tiến công trong cuộc phản công thất bại năm 2023.

Bước tiến tại tỉnh Donetsk giúp Nga củng cố các tuyến hậu cần trên hành lang trên bộ nối phía tây nước này với bán đảo Crimea. Theo các chuyên gia, việc Ukraine bị đẩy lùi và không thể pháo kích các tuyến đường sắt quan trọng giúp Nga có thể tận dụng những đầu mối đường sắt quan trọng như Volnovakha, thành phố cách Kurakhovo khoảng 45 km về phía nam.

Nga và Ukraine liên tục pháo kích tại Martynovka

Theo báo cáo của nhà quan sát Yuri Podolyaka vào ngày 2/12, thời tiết bắt đầu cải thiện tại khu vực Kursk, máy bay không người lái được triển khai và quân đội Nga bắt đầu khôi phục các cuộc tấn công trên toàn tuyến. Một số khu vực chiến lược quan trọng đã trở thành mục tiêu chính.

Trong đó, giao tranh ác liệt nhất diễn ra tại Martynovka, nơi pháo kích giữa hai bên không ngừng nghỉ. Nhờ thời tiết cải thiện, các máy bay không người lái trinh sát đã được triển khai để hiệu chỉnh hỏa lực, khiến cuộc chiến trở nên ác liệt hơn.

Theo một bài bình luận quân sự của truyền thông Liên bang Nga ngày 2/12, do hỏa lực dày đặc, phần lớn khu vực Martynovka, hiện nằm trong “vùng xám”. Quân Nga và Ukraine liên tục tiến vào ngôi làng này để giao tranh, nhưng không bên nào giành được chiến thắng rõ ràng.

Quân đội Ukraine không ngừng tăng cường lực lượng tại đây. Từ Sudzha, lính Ukraine chỉ mất khoảng 10 phút di chuyển bằng ô tô để tới Martynovka, giúp họ nhanh chóng chi viện. Điều này khiến trận chiến tại Martynovka dường như không có hồi kết.

Do quân Ukraine kiểm soát các tuyến đường, lực lượng chi viện từ Sudzha còn tiến hành các cuộc phản công tại dải rừng phía bắc Martynovka, khu vực vốn là trọng tâm tấn công của quân Nga. Tại đây, hai bên đã nổ ra các trận đối đầu ác liệt trong rừng, với cường độ ngày càng leo thang.

Tại khu vực từ Nikolayevo đến Zelenyi Shlyakh, các trận chiến ở đây một lần nữa rơi vào trạng thái giằng co. Do quân đội Ukraine bố trí “răng rồng” (chướng ngại vật chống xe tăng) và một lượng lớn mìn, quân đội Nga đã mất nhiều xe bọc thép trong quá trình tiến quân, buộc phải sử dụng nhiều bộ binh nhẹ hơn để tấn công.

Đồng thời, khi quân Ukraine rút lui, họ phá hủy các công trình phòng thủ trên đường đi, khiến quân đội Nga ở phía đông nam Nizhny Klin không có chỗ che chắn trước các cuộc phản công của Ukraine, dẫn đến việc bị đẩy lùi trở lại.

Chiến thuật này được Ukraine gọi là “phòng thủ cơ động”, nhưng cũng vì không có công trình phòng thủ, quân đội Ukraine không thể giữ được khu vực này. Cuối cùng, cánh đồng này trở thành vùng xám, nơi bất kỳ bên nào cũng có thể xâm nhập nhưng không bên nào kiểm soát được hoàn toàn.

Để cắt đứt đường tiếp viện của quân Ukraine, quân đội Nga không chỉ sử dụng máy bay chiến đấu và tên lửa để tích cực tấn công các tuyến hậu cần, mà còn triển khai lực lượng đặc nhiệm xâm nhập sâu vào lãnh thổ đối phương.