Chiến sự Israel – Hamas ngày 6/4/2024: Nghị sĩ Mỹ kêu gọi ngừng viện trợ quân sự cho Israel

Trong tuyên bố mới nhất, Israel đã thừa nhận quân nhân vi phạm quy định và phạm hàng loạt sai lầm khi tấn công đoàn xe cứu trợ của Liên hợp quốc.

"Đòn tập kích nhằm vào đoàn xe cứu trợ là sai lầm nghiêm trọng bắt nguồn từ nhận dạng nhầm lẫn, sai sót trong quá trình ra quyết định và hành động trái với quy trình tác chiến tiêu chuẩn", Bộ Quốc phòng Israel cho biết hôm nay khi công bố kết quả điều tra vụ tập kích đoàn xe của tổ chức Bếp ăn Trung tâm Quốc tế (WCK) làm 7 người chết hôm 1/4.

Lực lượng Phòng vệ Israel (IDF) giải thích đoàn xe, gồm các ôtô hạng nhẹ và xe tải, đã dừng tại một nhà kho để dỡ hàng trước cuộc tập kích.

Các hoạt động quân sự của Israel tải Dải Gaza, trong đó có nhiều hoạt động tấn công nhằm vào nhân viên cứu trợ Liên hợp quốc đang vấp phải sự phản ứng từ cộng đồng quốc tế. Ảnh: Reuters

Chủ tịch Ủy ban điều tra của Bộ Quốc phòng Israel, Yoav Har-Even khẳng định các quân nhân không nhìn thấy biểu tượng của WCK trên nóc xe do trời tối và nhận diện một người đàn ông có vũ trang đứng trên xe tải là chiến binh Hamas đang cố gắng chiếm giữ phương tiện.

"Họ tin rằng mình đang theo dõi phương tiện của Hamas, trong đó ít nhất một tay súng ngồi trên ôtô. Đòn đánh nhằm vào chiếc xe nghi vấn, nhóm quân nhân nhìn thấy người bên trong chạy ra và di chuyển đến xe thứ hai nên quyết định tiếp tục tấn công. Chỉ có hai người chạy được sang ôtô thứ ba, nó cũng bị trúng đòn. Cuộc tập kích này đã vi phạm quy tắc hoạt động của quân đội Israel", ông Yoav Har-Even thừa nhận.

Bộ Quốc phòng Israel đã cách chức một đại tá tham mưu trưởng lữ đoàn và một thiếu tá thuộc lữ đoàn yểm trợ hỏa lực, đồng thời khiển trách hàng loạt lãnh đạo cấp cao, trong đó có một tướng đứng đầu Bộ tư lệnh miền Nam. Lực lượng này cũng khẳng định đã rút ra nhiều bài học từ vụ tập kích.

Jose Andres, người sáng lập WKC, nói rằng các nạn nhân đã bị "nhắm mục tiêu một cách có hệ thống" trong lúc tìm nơi trú ẩn. Sau vụ tập kích, WKC ngừng mọi hoạt động trong khu vực vì lo ngại an ninh.

Lãnh đạo nhiều nước trên thế giới đã bày tỏ phẫn nộ với sự việc. Tổng thống Mỹ Joe Biden cáo buộc Israel "không đủ cố gắng bảo vệ các tình nguyện viên đưa hàng viện trợ đến với dân thường đang tuyệt vọng". Tổng thư ký Liên hợp quốc Antonio Guterres lên án vụ tấn công là hành động "trái với lương tâm".

Bộ Ngoại giao Anh đã triệu tập Đại sứ Israel tại London để "lên án gay gắt" và yêu cầu làm rõ toàn bộ trách nhiệm trong sự việc. Ba Lan cũng yêu cầu Israel nêu phương án bồi thường cho gia đình nạn nhân.

Tổng thống Israel Isaac Herzog đã gửi lời xin lỗi các nước có công dân thiệt mạng. Thủ tướng Israel BenjaminNetanyahu không công khai xin lỗi về vụ tập kích, nhưng nhấn mạnh đây là "sự việc bi thảm, ngoài ý muốn" và cam kết chính phủ sẽ điều tra đến cùng.

Trong khi đó, 37 nghị sĩ Đảng Dân chủ, trong đó có cựu chủ tịch Hạ viện Pelosi, đã gửi thư đề nghị Tổng thống Biden ngừng chuyển vũ khí cho Israel, sau vụ tập kích xe cứu trợ.

"Chúng tôi đề nghị giữ lại gói vũ khí này cũng như mọi hoạt động chuyển giao vũ khí trong tương lai, cho đến khi kết thúc cuộc điều tra toàn diện về vụ tập kích", nhóm nghị sĩ Đảng Dân chủ viết trong bức thư gửi Tổng thống Joe Biden và Ngoại trưởng Antony Blinken ngày 5/4.

Nhóm nghị sĩ Mỹ cho rằng, nếu vụ tập kích vi phạm luật pháp Mỹ hoặc quốc tế, chính quyền Tổng thống Joe Biden nên tiếp tục đình chỉ các thương vụ cung cấp vũ khí tới Israel, đến khi những người liên quan phải chịu trách nhiệm.

Quan điểm của cộng đồng quốc tế đang thay đổi và mong muốn nền hòa bình lâu dài tại Dải Gaza. Ảnh: Getty

"Chúng tôi cũng kêu gọi ngừng chuyển giao vũ khí nếu Israel không giảm thiểu tổn hại đối với dân thường vô tội ở Dải Gaza, trong đó có nhân viên cứu trợ, cũng như không tạo điều kiện thuận lợi để chuyển hàng viện trợ nhân đạo vào Dải Gaza", trích bức thư của các nghị sĩ Mỹ.

Theo các nghị sĩ Mỹ, cuộc tập kích gần đây nhằm vào nhân viên cứu trợ và khủng hoảng nhân đạo ngày càng tồi tệ ở Dải Gaza cho thấy việc chuyển giao vũ khí cho Israel là "vô lý". Họ cho rằng bất kỳ khoản hỗ trợ quân sự nào trong tương lai cho Israel đều phải tuân thủ các điều kiện để đảm bảo chúng được sử dụng tuân theo luật pháp Mỹ và quốc tế.

Mỹ là đồng minh thân cận của Israel, cung cấp khoảng 3,8 tỷ USD viện trợ quân sự mỗi năm cho nước này và hậu thuẫn Tel Aviv mạnh mẽ nhất từ khi bùng phát chiến sự ở Dải Gaza.