Chiến lược dầu mỏ của OPEC+ có nguy cơ làm chệch hướng phục hồi kinh tế sau đại dịch

Đầu tháng 10, Tổ chức Các nước xuất khẩu dầu mỏ và các đồng minh (OPEC+) cho biết sẽ không thúc đẩy sản lượng dầu vượt quá 400.000 thùng/ngày (bpd) mà họ đã tăng thêm mỗi tháng, giảm bớt áp lực từ những người tiêu dùng lớn, chẳng hạn như Mỹ và Ấn Độ, để kiềm chế giá dầu tăng theo hình xoắn ốc. OPEC+ đã chỉ ra sự không chắc chắn xung quanh đại dịch vẫn đang hoành hành vì cách tiếp cận thận trọng này.

Quyết định của OPEC+ do Ả Rập Xêút dẫn đầu và một số nhà sản xuất dầu khác, do Nga lãnh đạo - đã đưa giá dầu thô lên mức cao nhất trong nhiều năm, làm dấy lên lo ngại lạm phát đang đè nặng lên sự phục hồi kinh tế toàn cầu sau đại dịch. Hợp đồng dầu thô Brent Biển Bắc và WTI của Mỹ kỳ hạn tương lai, đã tăng gần gấp đôi trong năm qua lên 81,26 USD/thùng, tương ứng là 77,62 USD, do nhu cầu về nhiên liệu tăng cao trong bối cảnh nền kinh tế phục hồi nhanh chóng từ mức thấp trong đại dịch. Nguồn cung dầu vẫn bị hạn chế do các nhà sản xuất dầu lớn miễn cưỡng giải phóng năng lực sản xuất dự phòng hàng triệu thùng mỗi ngày, và các nhà sản xuất đá phiến của Mỹ phải vật lộn để thu hút đầu tư để thúc đẩy sản xuất.

Bjornar Tonhaugen, người đứng đầu thị trường dầu tại Rystad Energy cho biết: Kết quả của cuộc họp OPEC+ không có gì ngạc nhiên, nhưng khi giá dầu Brent ở mức trên 80 USD/thùng, đây là mức khiến khách hàng khó chịu và các nhà sản xuất hài lòng nhưng thận trọng. Giá dầu cũng được thúc đẩy bởi các nhà sản xuất OPEC+ đang vật lộn để đáp ứng kế hoạch tăng sản lượng 400.000 thùng/ngày, phần lớn là do các vấn đề hoạt động ở Angola và Nigeria, bảo trì ở Kazakhstan và bão ở Vịnh Mexico. Kieran Clancy - nhà kinh tế hàng hóa của Capital Economics - cho biết: Nếu sản lượng tiếp tục không đạt so với mục tiêu của nhóm, giá dầu có thể vẫn ở mức cao trong năm tới.

Thúc đẩy lo ngại lạm phát

Giá dầu leo ​​dốc đồng thời với việc giá năng lượng tăng mạnh do giá khí đốt tự nhiên và giá than đá tăng vọt, vốn đã đẩy lạm phát lên mức cao nhất trong nhiều năm trên khắp châu Âu và đang ảnh hưởng đến sản xuất công nghiệp. Giá khí đốt tự nhiên ở châu Âu đã tăng lên mức cao kỷ lục trong bối cảnh nguồn cung từ Nga hạn chế và nhu cầu khí đốt tự nhiên hóa lỏng (LNG) từ châu Á tăng mạnh. Các kho dự trữ khí đốt trên lục địa này đã giảm xuống mức thấp nhất trong hơn một thập kỷ cho thời điểm này trong năm.

Nguồn cung cấp khí đốt ngắn có nghĩa là các công ty đang buộc phải chuyển sang sử dụng dầu và than để sản xuất điện, thúc đẩy thêm nhu cầu đối với hai mặt hàng này. Sự phục hồi của nền kinh tế, tiềm năng của một mùa đông lạnh giá và nhiên liệu chuyển từ khí đốt sang dầu mỏ ở châu Á cho thấy nhu cầu tăng khá nhanh lên tới 100 triệu thùng/ngày vào tháng 12, nhưng nếu giá tiếp tục tăng, thì sự co giãn của nhu cầu dầu có thể thúc đẩy người tiêu dùng, vì lý do chi phí, cắt giảm tiêu dùng.

Các quốc gia sản xuất, và cụ thể là OPEC+, phải cẩn thận không để giá cả tăng cao quá mức, nếu không có thể thấy phản ứng tiêu cực tác động đến tăng trưởng kinh tế sau đại dịch. Vào tháng 4 năm ngoái, OPEC+ đã đồng ý cắt giảm phối hợp lớn nhất trong kỷ lục - 9,7 triệu thùng/ngày, tương đương 10% tổng nguồn cung toàn cầu - vì đại dịch Covid-19 khiến nền kinh tế toàn cầu ngừng trệ. Liên minh này đã dần dần loại bỏ việc cắt giảm sản xuất khi nhu cầu đối với hàng hóa này phục hồi.

Các nhà phân tích cho rằng, OPEC+ “nắm giữ cả con dao và miếng bánh” trên thị trường dầu mỏ, đặc biệt là khi nhóm này tự hào chiếm thị phần lớn về khả năng cung ứng chưa sử dụng còn lại trên thế giới. Việc kiểm soát khả năng cung cấp khiến OPEC+ trở thành thực thể thị trường duy nhất có thể chuyển hướng đáng kể các điều kiện thị trường, ngoại trừ bất kỳ sự cố mất điện không có kế hoạch nào hoặc hiện tượng thời tiết ngoài dự đoán.