Chi cục Hải quan khu vực II 'lệnh' tiêu hủy hàng tồn

Tiêu hủy lô hàng tồn đọng theo quy định pháp luật

Theo nguồn tin của Báo Công Thương, Chi cục Hải quan khu vực II vừa có Công văn số 74/HQKV2-NVHQ gửi cửa khẩu cảng Sài Gòn khu vực 1 về việc xử lý hàng hóa tồn đọng có nguy cơ ô nhiễm môi trường. Văn bản này dựa trên đề nghị tiêu hủy hàng hóa trong container SZLU3609499 thuộc vận đơn SMLMSEL4I0848500 của đại diện nhà vận chuyển theo Công văn số 05/KV1-GSKS ngày 18/3/2025 do Hải quan cửa khẩu cảng Sài Gòn khu vực 1 gửi đến.

Các container tồn đọng tại cảng biển gây nhiều hệ lụy về kinh tế và môi trường. Ảnh minh họa

Sau khi xem xét hồ sơ và các dữ liệu thu thập được, Chi cục Hải quan khu vực II yêu cầu Hải quan cửa khẩu cảng Sài Gòn khu vực 1 thực hiện việc tiêu hủy hàng hóa theo hướng dẫn tại gạch đầu dòng thứ hai, mục 05 Công văn 501/HQTPHCM-CBLXL ngày 12/3/2025 của Hội đồng xử lý hàng hóa tồn đọng năm 2024 thuộc Cục Hải quan TP. Hồ Chí Minh (nay là Chi cục Hải quan khu vực II).

Theo quy định này, đối với hàng hóa tồn đọng tại địa bàn hoạt động hải quan chưa xác lập quyền sở hữu toàn dân nhưng có văn bản đề nghị tự nguyện từ phía người vận chuyển, chi phí tiêu hủy sẽ do người vận chuyển hoặc doanh nghiệp kinh doanh kho bãi, cảng (KBC) chịu trách nhiệm và không được hoàn lại từ ngân sách nhà nước.

Trong trường hợp người vận chuyển hoặc doanh nghiệp KBC đề xuất tiêu hủy, Hải quan cửa khẩu cảng Sài Gòn khu vực 1 cần lập bảng thống kê chi tiết về container, vận đơn, tên hàng, số lượng, trọng lượng và tình trạng hàng hóa hiện tại. Hồ sơ phải có công văn đề nghị của người vận chuyển hoặc doanh nghiệp KBC, có đầy đủ chữ ký của người đại diện theo pháp luật và đóng dấu của doanh nghiệp.

Sau đó, báo cáo phải được gửi lên Chi cục trưởng Chi cục Hải quan khu vực II để xin ý kiến chỉ đạo trước khi tập hợp và báo cáo Cục Hải quan Việt Nam để xin chủ trương thực hiện.

Lưu ý rằng việc tiêu hủy phải được ưu tiên đối với hàng hóa gây hại cho sức khỏe con người và chỉ thực hiện đối với các mặt hàng thuộc danh mục được phép tiêu hủy theo quy định. Trình tự và thủ tục thực hiện tiêu hủy sẽ chỉ được tiến hành sau khi hàng hóa tồn đọng đủ điều kiện xác lập quyền sở hữu toàn dân và phương án xử lý được phê duyệt theo quy định tại Thông tư 203/2014/TT-BTC đối với hàng hóa tồn đọng phát sinh trong năm 2024 hoặc theo quy định của pháp luật có hiệu lực tại thời điểm tổ chức thực hiện.

Ngoài ra, nhằm đảm bảo công tác quản lý thuế giá trị gia tăng, Hải quan cửa khẩu cảng Sài Gòn khu vực 1 được yêu cầu xác minh thông tin về tờ khai xuất khẩu có liên quan đến lô hàng và cung cấp thông tin cho cơ quan thuế nội địa để phối hợp quản lý, tránh thất thoát nguồn thu ngân sách nhà nước.

Doanh nghiệp sẵn sàng bỏ tiền túi để tiêu hủy

Thực tế cho thấy, tình trạng hàng hóa tồn đọng tại các cảng biển Việt Nam ngày càng gia tăng, gây ra nhiều hệ lụy về môi trường và kinh tế. Trước tình hình này, nhiều doanh nghiệp vận tải đã chủ động đề nghị được bỏ tiền túi để thực hiện tiêu hủy hàng hóa tồn đọng nhằm giảm thiểu rủi ro và tổn thất.

Theo nguồn tin từ Báo Công Thương, Công ty Cổ phần Vận tải và Xếp dỡ Hải An (đại lý chính thức của hãng tàu SM Line tại Việt Nam) đã gửi văn bản đến Chi cục Hải quan Quản lý hàng đầu tư (nay là Hải quan Khu công nghệ cao) đề nghị hướng dẫn thủ tục xử lý lô hàng tồn đọng tại cảng Cát Lái do vi phạm chính sách nhập khẩu.

Lô hàng bao gồm 4 container 40 feet HC, nhập từ Hàn Quốc về Việt Nam vào ngày 24/12/2019, thuộc sở hữu của Công ty TNHH MTV Speed Vina. Tuy nhiên, doanh nghiệp này đã vi phạm quy định về nhập khẩu hàng hóa không đủ điều kiện, dẫn đến việc Hải quan lập biên bản vi phạm hành chính vào ngày 14/4/2020. Sau hơn 5 năm tồn đọng, Công ty Cổ phần Vận tải và Xếp dỡ Hải An đã đề xuất được tự chi trả chi phí để xử lý hàng hóa nhằm giải phóng container rỗng, tránh ảnh hưởng đến hoạt động kinh doanh.

Không chỉ có Công ty Cổ phần Vận tải và Xếp dỡ Hải An, nhiều doanh nghiệp vận tải khác cũng nhiều lần gửi văn bản đến Cơ quan Hải quan TP. Hồ Chí Minh đề nghị được tiêu hủy hàng hóa tồn đọng. Đơn cử, Công ty TNHH Hapag - Lloyd Việt Nam đã nhiều lần đề nghị tiêu hủy 27 container hàng hóa thức ăn chăn nuôi và phân bón không được nhập khẩu vào Việt Nam. Theo đơn vị giám định, lô hàng này đã bị ẩm mốc, vón cục, xuất hiện mùi lạ và có côn trùng sống, có nguy cơ ảnh hưởng đến sức khỏe vật nuôi nếu được sử dụng.

Tương tự, Công ty TNHH Đại lý vận tải Evergreen Việt Nam đã đề nghị hướng dẫn tiêu hủy lô hàng phế liệu thuộc vận đơn 600800009027 do lo ngại hàng hóa này có thể gây ô nhiễm môi trường sau nhiều năm tồn đọng. Đáng chú ý, Công ty TNHH Cosco Shipping Lines (Việt Nam) hiện đang có 23 container lốp ô tô cũ đã qua sử dụng - thuộc diện cấm nhập khẩu - bị tồn đọng suốt 10 năm tại các cảng.