(CẬP NHẬT LIÊN TỤC): Phiên chất vấn Bộ trưởng Tài chính và Thống đốc Ngân hàng

Sáng 8/6: Quốc hội chất vấn Bộ trưởng Tài chính

Bộ trưởng Hồ Đức Phớc làm rõ nhiều vấn đề "nóng"

Bộ trưởng Bộ Tài chính Hồ Đức Phớc tiếp tục trả lời chất vấn của đại biểu Leo Thị Lịch - Đoàn đại biểu Quốc hội tỉnh Bắc Giang (về việc cổ phần hóa, thoái vốn nhà nước tại doanh nghiệp đang dậm chân tại chỗ); đại biểu Trịnh Thị Tú Anh - Đoàn đại biểu Quốc hội tỉnh Lâm Đồng (về vấn đề hoá đơn điện tử) và đại biểu Nguyễn Đại Thắng - Đoàn đại biểu Quốc hội tỉnh Hưng Yên (về nguyên nhân chậm trễ cổ phần hóa, thoái vốn nhà nước tại doanh nghiệp).

Bộ trưởng Bộ Tài chính Hồ Đức Phớc tiếp tục trả lời chất vấn

Liên quan đến vấn đề hóa đơn điện tử, chính sách hỗ trợ cho những đơn vị vùng sâu vùng xa thực hiện hóa đơn điện tử, Bộ Tài chính hiện đang thực hiện đúng Luật Quản lý thuế 2019, các doanh nghiệp được thực hiện hóa đơn và hạch toán điện tử.

Phương án áp dụng khoa học công nghệ sẽ giúp chúng ta giải quyết được số lượng lớn hóa đơn, phản ánh đúng doanh thu, thuận lợi trong quá trình kiểm soát, kiểm tra. Tổng Cục thuế đã triển khai bước 1 lấy 06 địa phương để tiến hành thí điểm triển khai hóa đơn điện tử, từ tháng 4/2022 đến nay đã tiếp tục triển khai bước 2 để mở rộng thêm. Đến 1/7/2022, tất cả doanh nghiệp trên cả nước thực hiện hóa đơn điện tử, mang lại nhiều lợi ích cho doanh nghiệp, người dân và nhà nước. Đồng thời áp dụng trí tuệ nhân tạo trong phân tích dữ liệu sẽ ngăn chặn trục lợi chính sách, làm hóa đơn giả.

Đối với chính sách hỗ trợ các tỉnh vùng sâu vùng xa, các doanh nghiệp tổ chức thực hiện hóa đơn điện tử, các hộ gia đình vùng sâu, vùng xa chưa có điều kiện về máy tính, điện thoại thông minh thì sẽ triển khai hóa đơn điện tử theo lộ trình dần dần. Đối với doanh nghiệp vùng sâu vùng xa thì vẫn thực hiện quản lý hóa đơn có mã, truyền dữ liệu đến cơ quan thuế để quản lý thuế chặt chẽ.

Về trách nhiệm chỉ đạo việc cổ phần hóa, Chính phủ đã lập Ban Chỉ đạo về cổ phần hóa, gồm các thành viên là các Bộ, ngành hữu quan, trong đó có Bộ Tài chính. Theo đó, trách nhiệm chỉ đạo trực tiếp trong vấn đề cổ phần hóa là chủ sở hữu của doanh nghiệp. Ở tỉnh thì trách nhiệm thuộc về UBND tỉnh thực hiện cổ phần hóa theo đúng danh mục đã được Thủ tướng ban hành, đúng kế hoạch cổ phần hóa. Với các doanh nghiệp thuộc Bộ, Bộ trưởng là người trực tiếp chỉ đạo, Chủ tịch Hội đồng thành viên và Tổng giám đốc phải chịu trách nhiệm về phương án cổ phần hóa.

Trong những năm qua, quá trình cổ phần hóa diễn ra chậm, vì hồ sơ cổ phần hóa không được lập, phương án cổ phần hóa không hoàn chỉnh, không được phê duyệt. Vướng mắc chủ yếu trong công tác này là ở khâu đánh giá giá trị của doanh nghiệp, phương án sử dụng đất khi UBND các tỉnh không phê duyệt, các vướng mắc khác trong nội tại doanh nghiệp ngay từ khi chưa cổ phần hóa.

Liên quan đến ý kiến thu cổ phần hóa còn thấp, tôi cho rằng kết quả này thể hiện sự chưa quyết tâm, chưa trách nhiệm của các doanh nghiệp, các cơ quan chủ sở hữu trong thúc đẩy cổ phần hóa, còn vướng mắc trong sự phối hợp, nên phương án cổ phần hóa không được phê duyệt, không lên sàn và bán được, dẫn tới thu ngân sách thấp hơn dự toán.

Về vấn đề gian lận trong nền tảng số, Bộ Tài chính đã trình dự thảo sửa đổi Nghị định 121/2013/NĐ-CP, đồng thời đề xuất sàn thương mại điện tử phải thu hộ thuế của những người tham gia sàn cho Nhà nước, đó là điều kiện cấp phép sàn hoạt động. Tuy nhiên, máy chủ ở quốc gia khác thì rất khó quản lý, chỉ có sàn thương mại là nơi có đầy đủ thông tin, nên sẽ thu thuế và nộp về ngân sách nhà nước. Đây là biện pháp tốt để thu thuế trên sàn thương mại điện tử, Bộ Tài chính sẽ phối hợp chặt chẽ với Bộ Thông tin truyền thông và các Bộ, ngành hữu quan để thực hiện tốt việc này.

Đại biểu Quốc hội Trương Trọng Nghĩa - Đoàn đại biểu Quốc hội Tp.Hồ Chí Minh tranh luận:

Đại biểu Quốc hội Trương Trọng Nghĩa- Đoàn đại biểu Quốc hội Tp.Hồ Chí Minh tranh luận

Thưa Bộ trưởng, phải chăng thời gian qua đã có sự buông lỏng quản lý đối với thị trường trái phiếu doanh nghiệp, những cảnh báo của Bộ Tài chính về thị trường này không có hiệu quả? Theo tôi, trong thời gian tới cần có các giải pháp quản lý thích hợp để không làm phát sinh hậu quả tiêu cực như nhiều năm trước đây.

Đại biểu Phan Thái Bình - Đoàn ĐBQH tỉnh Quảng Nam tranh luận:

Thảo luận về kinh tế - xã hội, Bộ trưởng có nêu vấn đề là trong các công văn hướng dẫn của Bộ Tài chính và Tổng cục thuế chống thất thu thuế trong chuyển nhượng bất động sản. Tôi nhận thấy, các văn bản hướng dẫn không rõ ràng, cho nên dẫn đến các địa phương mỗi nơi áp dụng một kiểu, có cái tình trạng trả hồ sơ đi, trả hồ sơ lại nhiều lần và yêu cầu công dân, doanh nghiệp kê khai thuế nhiều lần.

Đại biểu Phan Thái Bình - Đoàn ĐBQH tỉnh Quảng Nam tranh luận

Xuất phát từ việc này, Bộ trưởng có nêu là do bảng giá đất do UBND cấp tỉnh quy định thấp hơn nhiều lần so với giá thị trường, cho nên tính thuế bị áp theo giá thị trường, hệ lụy xảy ra là khi tính thuế áp theo giá thị trường cao hơn giá của Nhà nước. Nhưng khi thu hồi đất, đền bù giải phóng mặt bằng thì lại áp giá của Nhà nước, sinh ra bất bình đẳng. Do đó đề nghị Bộ trưởng cho biết có thấy được vấn đề này không? Và thực trạng Bộ trưởng nếu không chỉ đạo việc trả hồ sơ nhưng thực tế trong thực tiễn có xảy ra? Đồng thời đề nghị Bộ trưởng phải kiểm tra, rà soát lại những vấn đề này.

Bộ trưởng cho rằng việc Bộ Tài chính hướng dẫn phải đúng pháp luật, tôi đề nghị Bộ trưởng cho biết là theo quy định pháp luật nào? Trong khi pháp luật quy định: Nếu như hợp đồng thấp hơn giá Nhà nước thì áp giá Nhà nước, nếu như hợp đồng cao hơn thì áp giá tính thuế theo giá được thỏa thuận hợp đồng công chứng. Vì có trường hợp giá trong hợp đồng chỉ có 500 triệu đồng nhưng sau đó yêu cầu kê khai lại thì lên 10 tỷ, tức là gấp 20 lần. Do đó đề nghị Bộ trưởng cho biết là trường hợp cụ thể nào? Và định mức, hệ số điều chỉnh của tỉnh nào mà điều chỉnh gấp 20 lần như vậy?

Bộ trưởng Bộ Tài chính trả lời nội dung tranh luận của 2 đại biểu Trương Trọng Nghĩa và Phan Thái Bình:

Liên quan đến vấn đề trái phiếu doanh nghiệp, thì từ trước đến nay, trừ trường hợp Tân Hoàng Minh hiện nay vẫn chưa trả được nợ, còn lại các doanh nghiệp khác khi đến hạn đều trả được nợ. Như vậy, dòng trái phiếu doanh nghiệp vẫn trung chuyển bình thường.

Bộ Tài chính là cơ quan hành pháp nên phải thực hiện theo đúng luật pháp, phải căn cứ vào Luật Chứng khoán và Nghị định 153. Do đó, phần trái phiếu phát hành riêng lẻ, cơ quan nhà nước gần như không cấp phép và không quản lý. Khi thảo luận Luật và khi đưa ra đã cho quyền tự do kinh doanh của doanh nghiệp, do doanh nghiệp phát hành, do doanh nghiệp vay trả. Sau này mới đặt vấn đề phải do cơ quan nhà nước quản lý.

Ngoài ra, trong Luật Chứng khoán không đưa ra điều kiện phát hành, cần phải doanh nghiệp có lãi hay cần có tài sản đảm bảo, do đó trong Nghị định 153 cũng không thể quy định được điều kiện phát hành. Chính vì vậy, thực hiện đúng quy định của pháp luật nên trái phiếu do doanh nghiệp phát hành, nhưng phải phát hành đúng trình tự và quy định của pháp luật.

Đối với ý kiến tranh luận của đại biểu Phan Thái Bình về việc hướng dẫn không rõ ràng, hiện nay đã có Nghị định 12, Nghị định 65 và Thông tư 92 của Bộ Tài chính đều quy định rất rõ. Trong trường hợp trên hợp đồng không ghi giá hoặc ghi giá thấp hơn bảng giá đất Nhà nước quy định thì thu theo bảng giá đất. Do vậy, việc hai bên chuyển nhượng cho nhau phải ghi đúng giá chuyển nhượng. Nếu không ghi đúng giá chuyển nhượng có nghĩa là đang trốn thuế.

Vấn đề đại biểu cho rằng thu tiền đất với giá cao nhưng đền bù thì giá thấp, thì hiện nay giá đất gắn liền với mục đích sử dụng đất. Đối với đất ở, khi đền bù theo giá thoả thuận nếu doanh nghiệp lấy đất. Trong trường hợp cơ quan Nhà nước lấy đất thì đền bù theo giá của Nhà nước, nhưng giá của Nhà nước có hệ số điều chỉnh, hệ số điều chỉnh đó do Uỷ ban nhân dân cấp tỉnh quy định cao hay thấp với nguyên tắc phải sát giá thị trường. Do đó, khi thu hồi đất và đền bù với nộp thuế, chuyển nhượng quyền sử dụng đất đều thực hiện theo mục đích sử dụng đất.

Kinh phí SEA Games chi trả thế nào?

Trả lời câu hỏi của đại biểu đoàn Gia Lai nêu vấn đề hiện nay chưa có tiền để trả cho trọng tài làm SEA games và 12 địa phương có nội dung thi đấu, Bộ trưởng Bộ Văn hóa, Thể thao và Du lịch Nguyễn Văn Hùng cho biết, tổng kinh phí dành cho SEA games là 750 tỷ đồng theo Nghị quyết của Quốc hội, trong đó Bộ Văn hoá Thể thao và Du lịch là đơn vị thụ hưởng 497 tỷ đồng còn lại 253 tỷ đồng cấp cho 1 số bộ, ngành làm nhiệm vụ SEA games và địa phương có nội dung thi đấu.

Trong số 497 tỷ đồng phân cho bộ văn hoá, có 28,2 tỷ để chi trả cho những người làm trọng tài, quan chức kỹ thuật của người ngoài với 1.200 người. Với thông lệ quốc tế, những người này sẽ nhận tiền bằng bằng chuyển khoản và mặt theo quy định của nước chủ nhà.

Đối với Việt Nam, tại Thông tư số 13 được ban hành năm 2017 của Bộ tài chính và và Thông tư 62 được ban hành năm 2020, thì chỉ được rút tiền mặt không quá 5 triệu đồng, do đó chúng ta phải trả tài khoản. Khi thực hiện nhiệm vụ này, đã có một số trọng tài đề nghị cho nhận tiền mặt. Trước vấn đề đó chúng tôi đã báo cáo Phó thủ tướng Lê Minh Khái và Bộ Tài chính đã xử lý cho số người nhận tiền mặt vì khó khăn trong thanh toán tài khoản cho 259 người với 2,5 tỷ đồng, số còn lại chuyển bằng tài khoản.

Hiện nay trả bằng tài khoản cần phải có địa chỉ liên ngân hàng, người thụ hưởng ở nước đó và phô tô hộ chiếu, vé máy bay… nên thời điểm này đang thực hiện thủ tục. Chúng tôi cũng đang liên hệ với trong tài quốc tế để chuyển cho họ. Chúng ta không nợ gì cả.

Phó Thủ tướng Lê Minh Khái làm rõ một số vấn đề được đại biểu quan tâm

Tình hình kinh tế- xã hội thời gian qua đã đạt được nhiều kết quả tích cực trên các lĩnh vực, dịch bệnh đã được kiểm soát, kinh tế vĩ mô ổn định, các cân đối lớn của nền kinh tế được đảm bảo. Quý I/2022, GDP tăng 5,03%, 5 tháng đầu năm thu ngân sách tăng 18,7%, tổng kim ngạch xuất khẩu tăng 15,6%...

Phó Thủ tướng Chính phủ Lê Minh Khái

Văn hoá môi trường, đời sống nhân dân được cải thiện, tích cực triển khai Chương trình phục hồi phát triển kinh tế. Đến hết tháng 5/2022 thực hiện giải ngân khoảng 33,5 nghìn tỷ đồng, trong đó miễn, giảm phí thuế đạt hơn 22 ngàn tỷ đồng, đạt trên 35% kế hoạch.

Tuy nhiên trong lĩnh vực kinh tế, tài chính vẫn còn những tồn tại như đại biểu đã nêu. Để khắc phục những tồn tại, hạn chế như ý kiến của các đại biểu Quốc hội, Chính phủ đã báo cáo toàn bộ các giải pháp đến xã hội. Thời gian tới, Chính phủ tập trung điều hành linh hoạt, tháo gỡ vướng mắc các cân đối lớn, nâng cao trình độ thực thi cán bộ, đẩy mạnh công tác thông tin tuyên truyền.

Về kiểm soát lạm phát, lạm phát trong 5 tháng đầu năm cơ bản được kiểm soát và thấp hơn nhiều so với các nước trên thế giới, chủ yếu là do một số nguyên nhân như sau: Thứ nhất, triển khai yêu cầu kiểm soát chặt chẽ lạm phát theo Nghị quyết của Quốc hội, ngay từ đầu năm, Chính phủ, Thủ tướng Chính phủ đã có nhiều chỉ đạo, yêu cầu Bộ Tài chính vào các bộ, ngành có liên quan theo dõi sát diễn biến tình hình giá cả, các giải pháp điều hành giá cũng như các biện pháp bảo đảm cung cầu phù hợp, nhất là các mặt hàng thiết yếu. Thứ hai, phối hợp chặt chẽ giữa chính sách tài khóa và chính sách tiền tệ và các chính sách kinh tế vĩ mô khác nhằm kiểm soát lạm phát theo mục tiêu đề ra. Thứ ba, quản lý sát việc điều hành giá cả các mặt hàng quan trọng, thiết yếu, giá dịch vụ công nhà nước, quản lý giá. Tăng cường kiểm tra, thanh tra việc chấp hành pháp luật về giá; giám sát chặt chẽ hoạt động đăng ký, kê khai, niêm yết giá của các doanh nghiệp, chủ động kịch bản điều hành giá xăng dầu phù hợp.

Trong thời gian tới, Chính phủ, Thủ tướng Chính phủ sẽ chỉ đạo các Bộ, cơ quan, địa phương tiếp tục thực hiện quyết liệt các giải pháp để hạn chế tối đa tác động tiêu cực đến tăng trưởng kinh tế, hoạt động sản xuất của doanh nghiệp và đời sống của người dân. Liên quan tới giá sách giáo khoa, Chính phủ sẽ chỉ đạo Bộ Giáo dục và Đào tạo phối hợp chặt chẽ với Bộ Tài chính và các cơ quan có liên quan để quản lý giá sách giáo khoa theo đúng quy định của pháp luật về giá; phù hợp với yêu cầu thực tiễn, tạo điều kiện thuận lợi cho mọi học sinh được tiếp cận sách giáo khoa với giá cả hợp lý. Đối với mặt hàng xăng dầu, Thủ tướng Chính phủ sẽ chỉ đạo Bộ Tài chính, Bộ Công Thương theo chức năng, nhiệm vụ khẩn trương đề xuất các giải pháp để bình ổn giá xăng dầu, nhất là rà soát, nghiên cứu, điều chỉnh thuế suất thuế giá trị gia tăng, thuế tiêu thụ đặc biệt, thuế bảo vệ môi trường áp dụng đối với xăng dầu để kiểm soát mặt hàng này.

Về đổi mới, cơ cấu lại, cổ phần hóa, thoái vốn doanh nghiệp nhà nước, việc cơ cấu cổ phần hóa, thoái vốn doanh nghiệp nhà nước thời gian qua còn chậm. Các nguyên nhân đã được Bộ trưởng Bộ Tài chính giải trình cụ thể.

Chủ tịch Quốc hội Vương Đình Huệ kết thúc chất vấn nhóm vấn đề thứ hai thuộc lĩnh vực tài chính

Tài chính là lĩnh vực đa ngành, có vai trò trong phát triển kinh tế - xã hội của đất nước. Nhiều chính sách tài chính ảnh hưởng trực tiếp đến người dân và doanh nghiệp nên việc lựa chọn lĩnh vực này để chất vấn tại kỳ họp đã đáp ứng được yêu cầu thực tiễn, nguyện vọng của cử tri và nhân dân cả nước.

Chủ tịch Quốc hội Vương Đình Huệ

Qua chất vấn và trả lời chất vấn, các vấn đề liên quan đến lĩnh vực tài chính, đã có 72 đại biểu đăng ký chất vấn, 9 đại biểu tranh luận trực tiếp với Bộ trưởng Bộ Tài chính. Các đại biểu cũng đặt câu hỏi liên quan đến trách nhiệm của một số Bộ trưởng và một số vấn đề liên quan đến điều hành chung của Chính phủ. Hiện còn 45 đại biểu có câu hỏi nhưng do điều kiện thời gian chưa được chất vấn, xin đề nghị các vị đại biểu gửi câu hỏi đến Bộ trưởng Bộ Tài chính.

Phiên chất vấn đã diễn ra sôi nổi, trách nhiệm, thẳng thắn và xây dựng. Các câu hỏi của các vị đại biểu Quốc hội đã bám sát nội dung chất vấn cụ thể, rõ ràng, ngắn gọn theo tinh thần đổi mới hoạt động chất vấn của Quốc hội. Quốc hội đánh giá cao Bộ trưởng Bộ Tài chính tuy lần đầu trả lời chất vấn nhưng đã có chuẩn bị tốt về nội dung, tập trung trả lời vào các vấn đề đại biểu Quốc hội đặt ra.

Phó Thủ tướng Chính phủ Lê Minh Khái, Bộ trưởng Bộ Giáo dục và Đào tạo, Bộ trưởng Bộ Văn hóa, Thể thao và Du lịch, Thống đốc Ngân hàng Nhà nước đã phát biểu làm rõ thêm một số nội dung mà các đại biểu quan tâm.

Qua báo cáo của Bộ trưởng gửi đến các đại biểu Quốc hội và diễn biến của phiên chất vấn cho thấy, trong bối cảnh nền kinh tế chịu nhiều tác động bất lợi từ kinh tế thế giới và dịch Covid-19 thu ngân sách khó khăn, chi ngân sách tăng cao để đáp ứng nhu cầu phòng, chống dịch, Chính phủ và Bộ Tài chính đã ban hành trong thẩm quyền hoàn thiện trình Quốc hội, Ủy ban Thường vụ Quốc hội ban hành nhiều nghị quyết triển khai nhiều giải pháp để bảo đảm nguồn thu, đáp ứng nhiệm vụ chi.

Thu ngân sách nhà nước năm 2021 tăng cao, tiến độ thu ngân sách năm tháng đầu năm 2022 đạt khá. Các cân đối lớn được bảo đảm; kiểm soát được lạm phát, nợ công, bội chi ngân sách trong mức cho phép. Hỗ trợ người dân, doanh nghiệp và người lao động vượt qua mọi khó khăn do tác động của dịch bệnh.

Ngay sau khi Quốc hội ban hành Nghị quyết 43 năm 2022, Chính phủ đã ban hành Nghị quyết số 11 để triển khai thực hiện các chính sách miễn, giảm thuế được ban hành và triển khai giảm bớt áp lực tăng giá hàng hóa. Việc xử lý nghiêm các hành vi vi phạm thị trường chứng khoán, phát hành trái phiếu doanh nghiệp đã góp phần làm lành mạnh thị trường vốn, thị trường tài chính nói chung.

Tuy nhiên, lĩnh vực thuộc nhóm nội dung chất vấn này còn một số bất cập, hạn chế: Việc triển khai thực hiện Nghị quyết 43 của Quốc hội về chính sách tài khóa, tiền tệ hỗ trợ, chương trình phục hồi và phát triển kinh tế xã hội còn chậm thi hành. Nhiều chính sách quan trọng đang trong quá trình hướng dẫn, chưa áp dụng trong thực tiễn một số chính sách đã được thực hiện nhưng kết quả đạt được còn thấp so với mục tiêu.

Bên cạnh đó, chưa hoàn thành Đề án về tổng mức huy động nguồn lực cho Chương trình, kể cả vay ODA, vay ưu đãi nước ngoài. Quản lý thu ngân sách còn bất cập, nhất là đối với thuế chuyển nhượng bất động sản, chuyển giá của doanh nghiệp, nhất là FDI các giao dịch trực tuyến xuyên biên giới…

Công tác phối hợp giữa Bộ Tài chính, Bộ Kế hoạch và Đầu tư, Ngân hàng Nhà nước cũng cần phải chủ động, tích cực và đồng bộ hơn để hoàn thiện danh mục dự án giao vốn cho dự án sử dụng vốn của Chương trình. Thực hiện các chính sách tín dụng ưu đãi, hỗ trợ lãi suất giải ngân được số tăng bội chi, nguồn lực bổ sung và điều hợp lý giữa nguồn vốn thuộc kế hoạch tài chính, kế hoạch và đầu tư công trung hạn giai đoạn 2021-2025 và nguồn vốn của Chương trình phục hồi và phát triển kinh tế, nhất là đối với đầu tư kết cấu hạ tầng.

Áp lực lạm phát trong trung hạn lớn, nhiều mặt hàng thiết yếu như xăng, dầu, than, vật tư nông nghiệp, nguyên vật liệu xây dựng tăng cao, có hiện tượng đầu cơ găm giá, tăng giá bất hợp lý, mua sắm tập trung, đấu thầu mua sắm tiêu chuẩn, định mức tài sản như trụ sở, định mức chi tiêu chưa hướng dẫn cụ thể theo Nghị quyết của Quốc hội và nghị quyết của Chính phủ nên còn ách tắc trong mua sắm thuốc, vật tư y tế nói chung, trang thiết bị phòng, chống dịch nói riêng.

Đồng thời, việc thực hiện cổ phần hóa, thoái vốn nhà nước tại doanh nghiệp còn rất chậm, trì trệ do bất cập, vướng mắc cả về khuôn khổ pháp lý thuộc trách nhiệm, thẩm quyền của Chính phủ và cả trong tổ chức thực hiện. Quá trình chuyển đổi đơn vị sự nghiệp công lập thành công ty cổ phần gặp nhiều khó khăn, vướng mắc, tổ chức thực hiện còn bất cập.

Thị trường chứng khoán, thị trường trái phiếu doanh nghiệp tăng trưởng nhanh nhưng thiếu bền vững. Việc kiểm tra, kiểm soát, chấn chỉnh sai phạm chưa kịp thời nên khi phát hiện, xử lý thì các vụ việc đã rất nghiêm trọng, hiệu ứng xấu cho thị trường và niềm tin của nhà đầu tư.

Thị trường cổ phiếu xuất hiện hiện tượng tăng vốn khống, thao túng giá, làm giá ngày càng tinh vi. Một số cổ phiếu, nhóm cổ phiếu biến động giá bất thường, không gắn với kết quả kinh doanh của doanh nghiệp niêm yết. Thị trường trái phiếu doanh nghiệp tăng trưởng nhanh nhưng tiềm ẩn rủi ro đã xảy ra gian lận khi xác định nhà đầu tư chuyên nghiệp vi phạm quy định khi cung cấp dịch vụ phát hành trái phiếu doanh nghiệp sử dụng vốn huy động. Tỷ lệ trái phiếu doanh nghiệp không có tài sản bảo đảm, hoặc tài sản bảo đảm bằng tài sản rủi ro còn lớn.

Từ những bất cập, hạn chế nêu trên, đề nghị Chính phủ, Bộ trưởng Bộ Tài chính và các Bộ trưởng, Trưởng ngành tiếp thu ý kiến của các đại biểu Quốc hội, có các giải pháp hiệu quả để khắc phục, tập trung vào các vấn đề trọng tâm sau:

Khẩn trương ban hành đầy đủ và hướng dẫn để thực hiện Nghị quyết 43/2022/QH15 của Quốc hội về chính sách tài khóa, tiền tệ, hỗ trợ Chương trình phục hồi và phát triển kinh tế - xã hội.

Phê duyệt và triển khai Đề án huy động nguồn lực cho Chương trình, sửa đổi quy định về sử dụng Quỹ phát triển khoa học công nghệ của doanh nghiệp. Rà soát các hướng dẫn chính sách thuế để triển khai hiệu quả trong thực tiễn, phối hợp chặt chẽ giữa Bộ Tài chính và Bộ Kế hoạch và Đầu tư, Ngân hàng Nhà nước và các cơ quan liên quan để sớm điều hòa, phân bổ vốn cho dự án.

Thực hiện các chính sách tín dụng ưu đãi, hỗ trợ lãi suất, bổ sung dự toán năm 2022, xây dựng dự toán năm 2023 và giải ngân được số tăng bội chi và các nguồn lực khác, dự kiến Chương trình phục hồi và phát triển kinh tế - xã hội trong 2 năm 2022-2023. Tiếp tục kiểm soát lạm phát theo Nghị quyết của Quốc hội, nâng cao chất lượng tổng hợp, phân tích, dự báo, theo dõi sát tình hình kinh tế - chính trị, diễn biến lạm phát, giá cả các mặt hàng nhiên liệu, vật tư chiến lược trong nước và trên thế giới.

Xây dựng kịch bản, phương án ứng phó đối với từng mặt hàng để điều hành sản xuất, tạo thuận lợi cho lưu thông, phân phối, cân đối và điều hành cungcầu, bình ổn giá. Tính toán kỹ khi điều chỉnh đối với giá hàng hóa, dịch vụ do Nhà nước định giá, các mặt hàng điều chỉnh giá theo lộ trình cần đánh giá kỹ tác động đến CPI.

Tăng cường kiểm tra, giám sát việc thực hiện kê khai giá, niêm yết giá, việc chấp hành pháp luật về giá, xử lý nghiêm các trường hợp vi phạm đầu cơ, găm hàng, tăng giá bất hợp lý, có giải pháp hỗ trợ người có thu nhập cho người yếu thế khi giá cả mặt hàng thiết yếu tăng cao, đặc biệt là giá xăng dầu và giá sách giáo khoa.

Sửa đổi, bổ sung quy định về mua sắm tập trung, đấu thầu mua sắm công, tiêu chuẩn, định mức sử dụng tài sản công. Nghiên cứu ban hành hướng dẫn về tiêu chuẩn kỹ thuật, mức giá dự toán của tài sản thuộc danh mục mua sắm tập trung. Bảo đảm mua sắm các vật tư, dịch vụ thiết yếu liên quan đến đời sống người dân về y tế, giáo dục, an sinh xã hội và tăng cường thanh tra, kiểm tra, giám sát chặt chẽ việc tuân thủ quy định của pháp luật trong mua sắm, quản lý, sử dụng tài sản công, xử lý nghiêm các trường hợp vi phạm.

Cùng với đó, sớm nghiên cứu sửa đổi, bổ sung Luật Quản lý, sử dụng vốn nhà nước đầu tư vào sản xuất, kinh doanh tại doanh nghiệp. Khẩn trương ban hành danh mục, tỷ lệ vốn nhà nước nắm giữ tại các doanh nghiệp.

Tập trung sửa đổi, hoàn thiện các quy định pháp luật liên quan đến cổ phần hóa, thoái vốn nhà nước tại doanh nghiệp, nhất là Nghị định 32. Hoàn thiện các quy định về định giá doanh nghiệp, việc tính giá trị đất vào giá trị doanh nghiệp khi cổ phần hóa, cá thể hóa trách nhiệm trong cổ phần hóa, thoái vốn nhà nước tại doanh nghiệp, nhất là người đứng đầu.

Thống đốc Nguyễn Thị Hồng bắt đầu phiên chất vấn

Chủ tịch Quốc hội Vương Đình Huệ:

Quốc hội chất vấn Nhóm vấn đề thứ ba thuộc lĩnh vực tài chính ngân hàng tập trung vào các nội dung:

Một là, tình hình triển khai và giải pháp đẩy nhanh việc thực hiện Nghị quyết 43 về chính sách tài khóa, tiền tệ hỗ trợ Chương trình phục hồi và phát triển kinh tế - xã hội thuộc trách nhiệm quản lý nhà nước của Ngân hàng Nhà nước. Việc phối hợp chính sách tài khóa để kiểm soát lạm phát, củng cố nền tảng kinh tế vĩ mô.

Hai là, việc thực hiện các nghị quyết của Quốc hội về cơ cấu lại các tổ chức tín dụng, xử lý các ngân hàng thương mại yếu kém gắn với xử lý nợ xấu, cơ chế cấp hạn mức tín dụng hàng năm cho các ngân hàng thương mại.

Ba là, việc quản lý, kiểm soát tín dụng trong lĩnh vực tiềm ẩn rủi ro nhất là cho vay chứng khoán, bất động sản và phát hành trái phiếu doanh nghiệp; thực trạng và giải pháp phòng chống tín dụng đen tội phạm công nghệ cao trong lĩnh vực tiền tệ và tín dụng.

Trong phiên chất vấn lĩnh vực của Thống đốc Ngân hàng Nhà nước Việt Nam, khi cần thiết sẽ mời Phó Thủ tướng Chính phủ Lê Minh Khái, các Bộ trưởng ngành tham gia trả lời các vấn đề có liên quan như: Kế hoạch và Đầu tư tài chính, Xây dựng Công an Tổng Thanh tra Chính phủ, Tổng Kiểm toán Nhà nước; Chánh án Tòa án nhân dân tối cao, Viện trưởng Viện Kiểm sát nhân dân tối cao.

Thống đốc Ngân hàng Nhà nước Việt Nam Nguyễn Thị Hồng trả lời:

Thống đốc Ngân hàng Nhà nước Việt Nam Nguyễn Thị Hồng

Thời gian qua, ngành ngân hàng đã đóng góp vào việc kiểm soát lạm phát, ổn định kinh tế vĩ mô, hỗ trợ tăng trưởng kinh tế. Ngân hàng Nhà nước với vai trò là ngân hàng trung ương của nước Cộng hòa xã hội chủ nghĩa Việt Nam thực hiện nhiệm vụ điều hành chính sách tiền tệ, theo đó tác động nhiều đến kinh tế vĩ mô của đất nước. Đồng thời hệ thống ngân hàng là huyết mạch chu chuyển vốn và cung ứng dịch vụ cho nền kinh tế. Bởi vậy, hoạt động ngân hàng luôn gắn liền với hoạt động của doanh nghiệp và người dân.

Với vai trò quản lý nhà nước về tiền tệ và ngân hàng, Ngân hàng Nhà nước cùng với nhiệm vụ về điều hành chính sách tiền tệ trong thời gian qua đã luôn nhận được sự quan tâm sâu sắc của các đồng chí lãnh đạo Đảng, Nhà nước, sự đồng hành của Quốc hội, đặc biệt là sự chỉ đạo quyết liệt của Chính phủ, của Thủ tướng Chính phủ, sự phối hợp chặt chẽ của các Bộ, ban, ngành, sự đồng hành của doanh nghiệp và người dân, sự ủng hộ của đồng bào và cử tri cả nước.

Ngành ngân hàng trong những năm qua đã đạt được những kết quả nhất định, đóng góp vào việc kiểm soát lạm phát, ổn định kinh tế vĩ mô, hỗ trợ tăng trưởng kinh tế, đồng thời đảm bảo an toàn hoạt động của các tổ chức tín dụng. Tuy nhiên, hoạt động ngân hàng vẫn còn những tồn tại, hạn chế, cần tiếp tục khắc phục để thực hiện hiệu quả hơn trong thời gian tới. Tại kỳ họp thứ 3, Quốc hội 15 lần này, lĩnh vực ngân hàng là một trong bốn nhóm vấn đề được Quốc hội lựa chọn, dành thời gian chất vấn.

Đại biểu Leo Thị Lịch - Đoàn Bắc Giang chất vấn:

Đại biểu Leo Thị Lịch- Đoàn đại biểu Quốc hội tỉnh Bắc Giang

Nghị quyết số 43 của Quốc hội về chính sách tài khóa, tiền tệ hỗ trợ Chương trình phục hồi phát triển kinh tế xã hội có yêu cầu chính sách tiền tệ phải phấn đấu giảm lãi suất cho vay khoảng 0,5 đến 1% trong 2 năm 2022-2023. Tuy nhiên, đến nay đã quá nửa năm đầu của năm 2022, đề nghị Thống đốc cho biết việc thực hiện nhiệm vụ nói trên đến nay ra sao? Giải pháp để ngân hàng thực hiện thành công mục tiêu của Quốc hội đề ra như thế nào?

Thứ hai, việc xử lý các ngân hàng thương mại 0 đồng trong thời gian qua chưa đạt yêu cầu đề ra, giẫm chân tại chỗ và đề nghị Thống đốc cho biết lý do của sự chậm trễ này. Biện pháp nào để giải quyết căn bản vấn đề này đảm bảo quyền, lợi ích của các khách hàng và an toàn hệ thống tín dụng quốc gia trong thời gian tới?

Đại biểu Phạm Thị Thanh Mai - Đoàn TP.Hà Nội chất vấn:

Đại biểu Phạm Thị Thanh Mai- Đoàn đại biểu Quốc hội Tp.Hà Nội

Trước hết là tại Báo cáo số 174 ngày 11/5/2022 của Chính phủ đã đề cập nguyên nhân chủ quan, khách quan của những tồn tại, hạn chế trong tổ chức thực hiện Nghị quyết 42 của Quốc hội khóa XIV về thí điểm xử lý nợ xấu của các tổ chức tín dụng. Đề nghị Thống đốc Ngân hàng Nhà nước cho biết nếu được Quốc hội thông qua cho phép kéo dài thời gian thực hiện Nghị quyết số 42 như Chính phủ thì chúng ta có xử lý nợ xấu được dứt điểm hay không và có giải quyết được triệt để các vấn đề vướng mắc, hạn chế đang diễn ra để đảm bảo hoàn thành mục tiêu của Nghị quyết hay không?

Câu hỏi thứ hai đặt ra là hiện nay người dân dễ dàng tiếp cận một loại hình vay khá phổ biến gọi là vay qua trang Web hoặc vay App mà ngân hàng gọi là cho vay ngang hàng (P2P Lending). Đề nghị Thống đốc Ngân hàng Nhà nước cho biết hành lang pháp lý của hoạt động và quản lý việc cho vay ngân hàng ngang hàng mà người dân chỉ biết đến và gọi chung là vay qua App vì thời gian vừa qua Công an Thành phố Hà Nội đã khám phá án một vụ án vay qua App lên đến hơn 5.000 tỷ đồng, gây thiệt hại lớn cho nhân dân?

Đại biểu Nguyễn Văn Thân - Đoàn Thái Bình chất vấn:

Đại biểu Nguyễn Văn Thân - Đoàn đại biểu Quốc hội tỉnh Thái Bình

Về vấn đề lãi suất cho các doanh nghiệp, đặc biệt doanh nghiệp nhỏ vẫn cho rằng lãi suất hiện vẫn cao nên việc tiệm cận với nguồn vay vẫn còn khó khăn?

Thứ hai là việc 2% ngân sách nhà nước hỗ trợ ngành ngân hàng để bù đắp lãi suất cho doanh nghiệp hiện nay đang triển khai đến đâu và các ngành nghề được thụ hưởng sau khi có nghị quyết của Quốc hội hỗ trợ doanh nghiệp có kịp thời, nhanh chóng hay không?

Thống đốc Ngân hàng Nhà nước Việt Nam Nguyễn Thị Hồng trả lời:

Sự phát triển mạnh mẽ của công nghệ thông tin đã cho ra đời nhiều sản phẩm, dịch vụ mới; trong đó, có ứng dụng cho hoạt động vay ngang hàng (P2P Lending). Tuy nhiên việc thiếu một hành lang pháp lý cho hoạt động này đã gây ra nhiều vấn đề.

Về lý thuyết, hoạt động P2P Lending có thể góp phần hỗ trợ phổ cập tài chính, mở rộng khả năng và tạo thêm kênh tiếp cận nguồn lực tài chính, cách thức cho vay đối với nền kinh tế nhất là đối với các đối tượng yếu thế trong xã hội. Tuy nhiên trên thực tiễn, hoạt động P2P Lending tiềm ẩn nhiều rủi ro có thể tác động bất lợi, bất ổn đến an sinh xã hội.

Về nội dung này, Ngân hàng nhà nước đang xây dựng dự thảo Nghị định để kiểm soát vấn đề này. Trong thời gian tới Ngân hàng Nhà nước sẽ tiếp tục phối hợp với các Bộ, ngành để khẩn trương xây dựng, hoàn thiện và ban hành khung pháp lý bao gồm cả các biện pháp chế tài để xử lý các vi phạm trong lĩnh vực này.

Đối với vấn đề tín dụng, lãi suất của doanh nghiệp nhỏ và vừa, việc điều hành lãi suất, giảm lãi suất để giảm khó khăn cho doanh nghiệp, người dân là nhiệm vụ được Ngân hàng Nhà nước quan tâm. Ngân hàng Nhà nước đã chỉ đạo hệ thống, có các giải pháp giảm mặt bằng lãi suất. Tuy nhiên, trong 5 tháng đầu năm 2022, điều hành lãi suất của Ngân hàng Nhà nước chịu áp lực lớn từ bên ngoài, khi lạm phát tăng trên toàn cầu.

Ở các nước, lãi suất tăng lên rất nhiều, trong nước, lãi suất phụ thuộc vào cung cầu vốn. Trong những tháng qua, tín dụng tăng ở mức khá cao, tuy áp lực lớn nhưng Ngân hàng Nhà nước đã cơ bản điều tiết, ổn định được mặt bằng lãi suất so với cùng kỳ.

Nghị quyết 43/2022-QH15 đưa ra quan điểm và mục tiêu là cần giảm mức lãi suất, thực hiện phục hồi kinh tế, đảm bảo ổn định kinh tế vĩ mô. Vì vậy, trong điều hành lãi suất, Ngân hàng Nhà nước điều hành trên cơ sở tổng thể, phối hợp các công cụ điều hành để đảm bảo mục tiêu ổn định kinh tế vĩ mô, chỉ đạo các tổ chức tín dụng tiết kiệm chi phí trong hoạt động, giảm lãi suất cho các doanh nghiệp.

Các doanh nghiệp nhỏ và vừa có nhiều hạn chế trong điều kiện tài chính, khả năng quản trị… nên độ xếp hạng tín nhiệm không cao, gặp khó khăn trong vay vốn tại các ngân hàng, dễ phải chịu mức lãi suất cao hơn so với các doanh nghiệp có độ tín nhiệm cao. Trong thời gian qua, Ngân hàng Nhà nước chỉ đạo các tổ chức tín dụng giảm lãi suất cho các doanh nghiệp, người dân.

Đối với vấn đề tiếp cận tín dụng, có nhiều doanh nghiệp không đủ điều kiện tiếp cận, Nhà nước đã đưa ra các giải pháp chính sách như ban hành Luật Hỗ trợ doanh nghiệp nhỏ và vừa, Chính phủ đã ra các nghị định, có các Quỹ Bảo lãnh tín dụng cho doanh nghiệp nhỏ và vừa. Do đó, trong thời gian tới sẽ tiến hành tổng kết hoạt động của quỹ, trên cơ sở đó tạo điều kiện rộng mở hơn để tháo gỡ khó khăn cho doanh nghiệp vừa và nhỏ.

Đại biểu Huỳnh Thị Phúc - Đoàn đại biểu Quốc hội tỉnh Bà Rịa - Vũng Tàu chất vấn:

Đại biểu Huỳnh Thị Phúc – Đoàn đại biểu Quốc hội tỉnh Bà Rịa – Vũng Tàu

Đề nghị Thống đốc Ngân hàng Nhà nước Việt Nam nhận định về rủi ro nợ xấu và áp lực lạm phát trong thời gian tới? Đồng thời có giải pháp như nào để điều hành chính sách tiền tệ nhằm nâng cao chất lượng tín dụng và xử lý hiệu quả nợ xấu?

Đại biểu Trần Thị Diệu Thuý - Đoàn đại biểu Quốc hội TP.Hồ Chí Minh chất vấn:

Đại biểu Trần Thị Diệu Thuý - Đoàn đại biểu Quốc hội thành phố Hồ Chí Minh

Để góp phần giải quyết nạn tín dụng đen đang hoành hành gây bức xúc hiện nay, các đoàn thể đã thành lập các tổ chức tài chính vi mô hỗ trợ vốn cho người lao động tại cơ sở. Tuy nhiên, đến nay các tổ chức tài chính vi mô gặp nhiều khó khăn trong việc áp dụng Thông tư 03 năm 2018 của Ngân hàng Nhà nước do khác biệt với Luật Các tổ chức tín dụng và Quyết định số 20 năm 2017 của Thủ tướng Chính phủ.

Đồng thời, sau đại dịch COVID-19, nhiều người dân, đặc biệt là nhóm lao động tự do, công nhân, hộ gia đình nghèo có nhu cầu vay vốn rất lớn. Trong khi đó các tổ chức tài chính vi mô này thì lại thiếu vốn trầm trọng. Từ thực trạng trên, đề nghị Ngân hàng Nhà nước làm rõ các giải pháp và chính sách để giải quyết hai vấn đề trên?

Đại biểu Phạm Văn Thịnh - Đoàn đại biểu Quốc hội tỉnh Bắc Giang chất vấn:

Đại biểu Phạm Văn Thịnh – Đoàn đại biểu Quốc hội tỉnh Bắc Giang

Vừa qua có tình trạng mạo danh Zalo, Facebook của người khác để lừa đảo chuyển tiền qua tài khoản. Có ý kiến cho rằng việc này xuất phát từ công tác quản lý tài khoản tại ngân hàng thương mại chưa chặt chẽ, dẫn đến tình trạng hiện nay nền kinh tế có rất nhiều tài khoản tại các ngân hàng thương mại mà người đang sử dụng không phải chủ tài khoản khiến cơ quan chức năng khó khăn trong việc quy trách nhiệm khi có hành vi vi phạm pháp luật, tạo điều kiện thuận lợi cho hành vi lừa đảo phạm pháp nảy sinh.

Bên cạnh đó, tình trạng nhiều người dân không vay nợ nhưng bị gọi điện quấy rối, xúc phạm, bôi nhọ, đe dọa do có tên, số điện thoại trong danh bạ điện thoại của người vay tiền qua các ứng dụng vay online hoặc vay trực tiếp của các công ty tài chính khi người vay không trả nợ đúng hạn. Vậy với chức năng quản lý nhà nước, đề nghị Thống đốc nêu rõ sẽ triển khai các biện pháp như nào để từng bước hạn chế các hành vi vi phạm trên?

Đại biểu Lê Thanh Vân - Đoàn đại biểu Quốc hội tỉnh Cà Mau:

Đại biểu Lê Thanh Vân – Đoàn đại biểu Quốc hội tỉnh Cà Mau

Thị trường bất động sản có vai trò quan trọng đối với nền kinh tế. Tuy nhiên, siết chặt tín dụng đối với bất động sản có thể dẫn đến hệ lụy như thị trường sẽ đình trệ, người nghèo, nhất là người nghèo ở đô thị khó có thể mua được nhà giá rẻ hơn như mong muốn.

Trong khi đó, mục đích quản lý của Nhà nước là chống đầu cơ, chống bong bóng bất động sản. Trên thực tế, vẫn có nhiều doanh nghiệp bất động sản làm ăn nghiêm túc, đúng pháp luật. Với tư cách người đứng đầu Ngân hàng Nhà nước, đề nghị Thống đốc chỉ rõ các giải pháp về chính sách tiền tệ để bảo đảm cho thị trường bất động sản phát triển lành mạnh?

Đại biểu Đỗ Thị Việt Hà - Đoàn đại biểu Quốc hội tỉnh Bắc Giang chất vấn:

Đại biểu Đỗ Thị Việt Hà – Đoànn đại biểu Quốc hội tỉnh Bắc Giang

Thị trường bất động sản đã, đang và dự báo có thể sẽ tiếp tục biến động, tình trạng nhà đầu tư đầu cơ đẩy giá đất lên cao bất thường trong cuộc đấu giá gây sốt ảo bất động sản, bong bóng giá nhà đất, làm lũng đoạn thị trường. Dòng tiền đầu tư vào hoạt động kinh doanh bất động sản rất lớn, trong đó có nguồn vốn vay từ các tổ chức tín dụng. Tình trạng này cũng ảnh hưởng đến việc cấp tín dụng, định giá tài sản đảm bảo của các tổ chức tín dụng. Bên cạnh đó, cho vay kinh doanh bất động sản vẫn là lĩnh vực rủi ro đối với hoạt động ngân hàng. Trước thực trạng trên, đề nghị Thống đốc chỉ rõ những công cụ, biện pháp toàn diện, mạnh mẽ hơn để quản lý, kiểm soát có hiệu quả hơn nguồn vốn cho vay kinh doanh bất động sản?

Ngoài ra, có nhiều tổ chức, cá nhân có nhu cầu thực sự được vay vốn tín dụng để mua đầu tư, nhà tự sử dụng tiêu dùng, đặc biệt là nhờ xã hội nhờ dành cho công nhân nhà ở thương mại giá rẻ. Thống đốc có giải pháp chủ yếu như thế nào để tạo điều kiện thuận lợi cho các chủ thể trên tiếp cận được nguồn vốn?

Thống đốc Ngân hàng Nhà nước Nguyễn Thị Hồng trả lời chất vấn về kiểm soát lạm phát: Hiện nay áp lực lạm phát trên thế giới rất cao. Ở trong nước, 5 tháng qua, lạm phát tăng 2,25% chủ yếu là do tác động của yếu tố giá mà chưa tính đến những tác động của các gói hỗ trợ phục hồi kinh tế, các gói tín dụng.

Thời gian tới, Ngân hàng Nhà nước sẽ phải kết hợp các công cụ chính sách tiền tệ một cách linh hoạt, hiệu quả và theo dõi sát những diễn biến kinh tế vĩ mô, diễn biến của các gói hỗ trợ để đưa ra những giải pháp điều hành phù hợp. Bên cạnh việc phối hợp giữa các chính sách vĩ mô thì việc kiểm soát giá các mặt hàng do Nhà nước quản lý như giá xăng dầu, giá dịch vụ y tế, giá dịch vụ giáo dục… là rất quan trọng.

Trả lời câu hỏi về nâng cao hiệu quả tín dụng, xử lý nợ xấu: Thời gian qua, trong chỉ đạo điều hành Ngân hàng Nhà nước cũng luôn chỉ đạo các tổ chức tín dụng là phải thực hiện nghiêm các quy định, đồng thời trích lập dự phòng rủi ro để chủ động trong trường hợp nợ xấu. Khi doanh nghiệp gặp khó khăn, hệ thống ngân hàng cũng đã thực hiện tái cơ cấu các khoản nợ và cho phép giữ nguyên khoản nhóm nợ cho các doanh nghiệp để tạo điều kiện cho các doanh nghiệp tiếp tục được vay. Đồng thời, Ngân hàng Nhà nước cũng đã yêu cầu các tổ chức tín dụng phải chủ động có trích lập dự phòng trong 3 năm.

Trả lời câu hỏi về tài chính vi mô: Hiện nay chúng ta có 4 quỹ tài chính vi mô, có phòng giao dịch ở trên 24 tỉnh, thành phố. Tuy nhiên các quỹ tài chính vi mô hiện khó khăn, khó huy động được nguồn lực để cho vay. Do đó, Ngân hàng Nhà nước đã tổng hợp để đánh giá, rà soát để trong quá trình tái cơ cấu hệ thống các tổ chức tín dụng nói chung xây dựng các văn bản sửa đổi.

Trả lời câu hỏi liên quan đến quản lý tài khoản ngân hàng trước thực trạng lừa đảo đối những người có tiền trong tài khoản thời gian qua: Hiện khuôn khổ pháp lý về mở tài khoản ngân hàng đã ban hành đầy đủ, chi tiết. Cùng với sự phát triển của công nghệ cao, Ngân hàng Nhà nước cũng đã tạo tiền đề để chuyển sang hoạt động ngân hàng số. Theo đó, trong tương lai cho phép mở tài khoản qua phương tiện điện tử và xác thực qua điện tử.

Hiện này, trên thực tế đối với các cá nhân khi mở tài khoản thì đều phải xác thực định danh của mình. Mở tài khoản điện tử cũng phải chứng minh nhân dân và căn cước. Tuy nhiên trong thời gian vừa qua cũng có những hiện tượng lừa đảo, lừa đảo ở trên mạng để lấy những thông tin của chủ tài khoản và trên cơ sở vào những hoạt động của Internet Banking để lấy cắp thông tin và lấy trộm tiền của tài khoản,…

Về vấn đề này Ngân hàng Nhà nước cần phải phối hợp với các bộ, cơ quan chức năng để xác minh, để có những thông tin và đặc biệt là có giải pháp để cảnh báo đối với người dân về những hiện tượng này để người dân có tiền trong tài khoản lưu ý, cảnh giác.

Liên quan đến việc đòi nợ của các công ty tài chính: Trên cơ sở phản ánh của dư luận, Ngân hàng Nhà nước đã rà soát và thấy được cần phải sửa đổi các văn bản quy định pháp luật, trong đó có Thông tư của Ngân hàng Nhà nước về cho vay của các công ty tài chính.

Trả lời câu hỏi của đại biểu về tín dụng bất động sản: Hiện chủ trương của Ngân hàng Nhà nước là mở rộng tín dụng phải đi đôi với an toàn, hiệu quả; tập trung vốn vào lĩnh vực sản xuất kinh doanh và kiểm soát vốn vào những lĩnh vực tiềm ẩn rủi ro.

Đối với tín dụng bất động sản là sự quan tâm nhất của hoạt động ngân hàng bởi rủi ro lớn. Bản chất của tín dụng bất động sản thường giá trị lớn, kỳ hạn dài. Trong khi đó tiền gửi của hệ thống ngân hàng lại là tiền gửi ngắn hạn. Chính vì vậy, Ngân hàng Nhà nước có những quy định pháp luật để kiểm soát rủi ro. Ngân hàng Nhà nước cũng đã có những quy định và chỉ đạo các tổ chức tín dụng là khi cho vay các khoản vay có tài sản đảm bảo thì phải thường xuyên đánh giá lại những tài sản đảm bảo để nhận diện những rủi ro của khoản vay đó.

Chủ tịch Quốc hội Vương Đình Huệ điều hành nội dung phiên chất vấn:

Việc phát triển tổ chức tài chính vi mô là một trong những nội dung rất quan trọng của chiến lược tài chính toàn diện trong nhiệm kỳ trước. Qua đó, hỗ trợ rất nhiều việc tiếp cận vốn của các đối tượng, nhất là những người yếu thế và là một giải pháp phòng chống tín dụng đen rất hiệu quả. Do vậy, tôi đề nghị cần khuyến khích, tạo điều kiện cho tổ chức tài chính vi mô phát triển, không gây khó khăn, không phân biệt đối xử. Đồng thời đề nghị ngành Ngân hàng Nhà nước rà soát lại Thông tư 03.

Chủ tịch Quốc hội Vương Đình Huệ

Ngoài ra, trong Luật Kinh doanh bảo hiểm (sửa đổi), Quốc hội cũng đã đồng ý đưa vào dự án Luật phần bảo hiểm vi mô, rất quan trọng.

Còn thị trường trái phiếu, thị trường chứng khoán, thị trường bất động sản, các nhà điều hành đều nói là không siết. Nhưng thực tế đầu năm nay, mấy tháng nay, thị trường trái phiếu doanh nghiệp đã hồi trở lại, nhất là những nhà đầu tư có tiềm lực, muốn huy động vốn để đảo nợ hoặc là tiếp tục đầu tư mới.

Với thị trường bất động sản, đề nghị phải thanh tra, kiểm tra, giám sát từ sớm, từ xa, tránh trường hợp “mất bò mới lo làm chuồng”, tất cả thị trường phải thông suốt, một mặt phải giám sát, quản lý chặt thị trường đó, mặt khác phải tạo điều kiện thuận lợi cho thị trường đó phát triển. Tôi đề nghị cần phải chấn chỉnh, xử lý những cái méo mó, hư hỏng của thị trường chứ không phải là đóng cửa, hạn chế thị trường phát triển. Do đó, chính sách đối với tài chính, đối với kinh tế không thể giật cục, phải nhất quán, thông suốt, phải có dự phòng nhiều nội dung khác nhau.

Sau đây tôi đề nghị Bộ trưởng Nguyễn Thanh Nghị nói thêm về thực trạng liên quan đến thị trường bất động sản hiện nay như thế nào? nhất là thị trường nhà ở xã hội, nhà ở cho người thu nhập thấp và những ở cho phân khúc những cán bộ tầng lớp trung lưu mà nhiều doanh nghiệp bất động sản có tiềm lực thì vẫn làm được. Đó là một thành tố rất quan trọng của nền kinh tế. Đồng thời từ những chất vấn sau đề nghị Thống đốc Ngân hàng Nhà nước Việt Nam làm rõ thêm các nội dung này.

Đại biểu Vương Thị Hương - Đoàn đại biểu Quốc hội tỉnh Hà Giang chất vấn:

Đại biểu Vương Thị Hương – Đoàn đại biểu Quốc hội tỉnh Hà Giang

Ngay cả khi Nghị quyết 42 còn hiệu lực thì việc xử lý nợ xấu có lúc vẫn còn khó khăn, đặc biệt là trước tác động tiêu cực của dịch bệnh Covid- 19. Đại biểu đề nghị Thống đốc làm rõ trách nhiệm tham mưu của Ngân hàng Nhà nước về những giải pháp mang tính tổng thể và lâu dài để tiến trình xử lý nợ xấu được thúc đẩy nhanh hơn?

Đại biểu Nguyễn Thành Công - Đoàn đại biểu Quốc hội tỉnh Ninh Bình chất vấn:

Đại biểu Nguyễn Thành Công – Đoàn đại biểu Quốc hội tỉnh Ninh Bình

Đề nghị Thống đốc Nguyễn Thị Hồng đưa ra quan điểm của Ngân hàng Nhà nước về triển khai nghiên cứu đồng tiền kỹ thuật số quốc gia? Đồng thời nêu rõ tình hình triển khai thí điểm thời gian qua có những khó khăn gì? Và những giải pháp cần thiết để phát triển dịch vụ này, giúp người dân, nhất là vùng sâu, vùng xa có thể sử dụng thuận lợi?

Đại biểu Nguyễn Thanh Cầm - Đoàn đại biểu Quốc hội tỉnh Tiền Giang chất vấn:

Đại biểu Nguyễn Thanh Cầm – Đoàn đại biểu Quốc hội tỉnh Tiền Giang

Thời gian qua tại một số địa phương có tình trạng các tổ chức, cá nhân hoạt động tín dụng đen núp bóng kinh doanh dịch vụ cầm đồ, hỗ trợ tài chính có hoặc không có giấy phép kinh doanh với lãi suất lên tới 300 %/ năm.

Trong quá trình hoạt động phát sinh nhiều mâu thuẫn giữa người đi vay với người cho vay, giữa các cổ nhóm cho vay; có hiện tượng đòi nợ thuê, gây rối trật tự công cộng, cố ý gây thương tích, cưỡng đoạt tài sản, bắt giữ người trái pháp luật… khiến cho nhiều người mất nhà, gia đình ly tán, các cơ quan chức năng đã vào cuộc. Tuy nhiên, đến nay hiện tượng này vẫn tồn tại và ngày càng tinh vi, nguy hiểm hơn, dẫn đến những hệ lụy to lớn cho gia đình, xã hội.

Ở góc độ của ngành, đề nghị Thống đốc nêu rõ những giải pháp lâu dài để giải quyết vấn nạn này, để người dân, đặc biệt là người nông dân có thể dễ dàng tiếp cận hơn với các nguồn tín dụng hợp pháp và yên tâm lao động sản xuất kinh doanh?

Đại biểu Trần Thị Thanh Hương - Đoàn đại biểu Quốc hội tỉnh An Giang chất vấn:

Đại biểu Trần Thị Thanh Hương - Đoàn đại biểu Quốc hội tỉnh An Giang

Việc kéo dài thời gian áp dụng Nghị quyết 42 đến 31/12/2023 là hết sức cần thiết. Tuy nhiên, vấn đề này cần phải gắn với việc hoàn thiện các quy định của pháp luật, nhất là việc xử lý nợ xấu, tài sản đảm bảo để các cơ chế, chính sách được triển rồi một cách liên tục, đồng bộ.

Qua đó, đề nghị Thống đốc Nguyễn Thị Hồng cho biết tiến độ luật hóa các nội dung được triển khai? Bên cạnh đó, đề nghị Thống đốc nêu rõ giải pháp để đơn giản hóa thủ tục hành chính và đa dạng hóa các sản phẩm tín dụng để đảm bảo an toàn nguồn vốn, tạo điều kiện tối đa để người dân, doanh nghiệp được tiếp cận tốt nhất, nhiều nhất đến các nguồn vốn thuộc lĩnh vực nông nghiệp, nông dân, nông thôn?

Thống đốc Ngân hàng Nhà nước Nguyễn Thị Hồng trả lời:

Ngay từ khi tổng kết, đánh giá Nghị quyết 42/2017/QH14 về thí điểm xử lý nợ xấu của các tổ chức tín dụng, Ngân hàng Nhà nước cũng đã tiến hành tham khảo kinh nghiệm các nước đánh giá những quy định của pháp luật về tiền tệ, ngân hàng.

Trong thời gian tới, Ngân hàng Nhà nước sẽ phối hợp với các bộ, ngành để đánh giá những quy định của pháp luật có liên quan xử lý nợ xấu; đồng thời tham mưu đề xuất cách thức luật hóa như thế nào để ban hành luật riêng hay quy định tại các luật hoặc quy định tại Luật các tổ chức tín dụng.

Về giải pháp để tháo gỡ khó khăn cho nông dân tiếp cận tín dụng, trên thực tế, Ngân hàng Nhà nước đã chỉ đạo các tổ chức tín dụng phải thực hiện rà soát, đơn giản hóa các thủ tục hành chính để đẩy nhanh tiến độ, thời gian cấp tín dụng; tổ chức nhiều hội nghị kết nối giữa ngân hàng, doanh nghiệp và người dân ở các địa phương, qua đó nắm bắt thực tiễn,có sự tham gia của các ngân hàng trên địa bàn để xử lý những khó khăn, vướng mắc cho người dân.

Về các giải pháp ngăn chặn tín dụng đen, đây là vấn đề được sự quan tâm của Đảng, Nhà nước. Chính phủ đã ban hành Chỉ thị số 12 giao nhiệm vụ cho các bộ, ngành để thực hiện các giải pháp hạn chế tín dụng đen. Ngân hàng Nhà nước được giao nhiệm vụ tăng cường các kênh tiếp cận tín dụng chính thức, thì thời gian vừa qua Ngân hàng Nhà nước đã ban hành thông tư cho vay của tổ chức tín dụng đối với khách hàng, trong đó có một phần quy định về cho vay phục vụ nhu cầu của đời sống.

Hiện nay, Ngân hàng Nhà nước đang rà soát, sửa đổi cho áp dụng công nghệ vào hoạt động cho vay bằng việc cấp, lưu giữ hồ sơ để tạo thuận lợi cho doanh nghiệp; ban hành thông tư riêng về tín dụng của công ty tài chính, trong đó quy định rất rõ về các quy định về đòi nợ, lãi suất.

Ngoài ra, trong quá trình chỉ đạo điều hành, Ngân hàng Nhà nước chỉ đạo các tổ chức tín dụng đa dạng hóa sản phẩm, triển khai các chính sách cho vay ở vùng sâu, vùng xa. Ngân hàng Nhà nước cũng chủ trì xây dựng chiến lược về tài chính toàn diện quốc gia, theo đó thì tất cả những đối tượng ở vùng sâu, vùng xa, đồng bào dân tộc, cũng như những người yếu thế sẽ được quan tâm triển khai. Ngân hàng Nhà nước cũng phối hợp tích cực với Bộ Công an tổ chức các hội nghị về phòng, chống tín dụng đen tại nhiều tỉnh, thành trong cả nước.

Một điểm quan trọng nữa, Ngân hàng Nhà nước rất chú trọng truyền thông để bà con vùng sâu, vùng xa, vùng nông thôn hiểu được các chính sách tín dụng của Nhà nước, tín dụng cho hộ nghèo, đối tượng chính sách… Ngân hàng Nhà nước đã triển khai một số chương trình trên truyền hình như Chương trình tiền khéo, tiền khôn; Chương trình tay hòm chìa khóa…, trong đó nhiều những hướng dẫn để bà con có thể biết được những sản phẩm, dịch vụ ngân hàng.

Đại biểu Lý Văn Huấn – Đoàn Thái Nguyên chất vấn:

Trong thời gian vừa qua, tội phạm về công nghệ cao trong lĩnh vực tín dụng, tiền tệ diễn biến hết sức phức tạp, có chiều hướng gia tăng, đặc biệt là vấn đề lộ lọt thông tin về cá nhân, về tài khoản, các đối tượng là lợi dụng để chiếm đoạt tiền.

Trong tài khoản, đặc biệt ở tại Thái Nguyên có một vụ án liên quan đến các đối tượng đã xâm nhập vào các tài khoản đánh cắp tiền trong cái tài khoản mà mọi việc đánh cắp tiền trong các tài khoản đánh cắp rất là ít, sau đó chuyển sang các tài khoản khác nhau, chuyển sang rất nhiều tài khoản, trong đó có cả tài khoản của nước ngoài. Chính vì vậy rất khó khăn trong quá trình điều tra. Vậy Thống đốc có giải pháp gì để đảm bảo cái bảo mật thông tin cá nhân cũng như giải pháp để giảm thiểu các loại tội phạm này. Đặc biệt trong thời gian tới đây, phối hợp với Bộ Công an như thế nào để tích hợp tài khoản với cái thẻ căn cước để toán, để thanh toán các tiền trong các tài khoản?

Đại biểu Phạm Hùng Thắng – Đoàn Hà Nam chất vấn:

Đại biểu Phạm Hùng Thắng - Đoàn ĐBQH tỉnh Hà Nam

Câu hỏi 1: Thống đốc đánh giá tình trạng vốn, tỷ lệ vốn ngân hàng thương mại nhà nước so với quốc tế như thế nào? Cần có giải pháp gì để tăng cường năng lực tài chính cho các ngân hàng này?

Câu hỏi 2, tại sao chỉ đề xuất kéo dài mà không sửa đổi Nghị quyết 42 của Quốc hội để giải quyết khó khăn, vướng mắc phát sinh trong quá trình triển khai và nếu chỉ kéo dài, không sửa đổi thì cần có giải pháp gì để giải quyết các khó khăn, vướng mắc?

Đại biểu Trần Hồng Nguyên - Đoàn Bình Thuận chất vấn:

Đại biểu Trần Hồng Nguyên - Đoàn ĐBQH tỉnh Bình Thuận

Trong quá trình tái cơ cấu Ngân hàng Nhà nước đã có giải pháp gì để tăng cường năng lực quản trị của các tổ chức tín dụng và đánh giá mức độ đạt mục tiêu về an toàn vốn, đáp ứng thông lệ quốc tế. Giải pháp của Ngân hàng Nhà nước trong thời gian tới để tăng cường tính minh bạch trong hoạt động của các tổ chức tín dụng?

Đại biểu Nguyễn Thị Thu Dung - Đoàn Thái Bình chất vấn:

Khởi nghiệp là khát vọng của rất nhiều thế hệ sinh viên. Chính phủ cũng đã ban hành rất nhiều chính sách để khuyến khích sinh viên, học sinh khởi nghiệp và nhiều dự án khởi nghiệp thành công của sinh viên cũng đã góp phần vào phát triển kinh tế xã hội. Tuy nhiên, khởi nghiệp thì rất cần hỗ trợ vốn và sinh viên thì gặp nhiều rào cản khi tiếp cận nguồn vốn của ngân hàng, đặc biệt là vấn đề về tài sản thế chấp. Thống đốc có giải pháp gì để tạo điều kiện thuận lợi cho sinh viên vay vốn khởi nghiệp?

Đại biểu Trần Văn Tiến - Đoàn Vĩnh Phúc chất vấn:

Đại biểu Trần Văn Tiến - Đoàn ĐBQH tỉnh Vĩnh Phúc

Đề nghị Thống Thống đốc cho biết kết quả thực hiện về chính sách tiền tệ kể từ khi Nghị quyết 43 của Quốc hội có hiệu lực đến nay và giải pháp trong thời gian tới?

Câu 2, trong thời gian tới, để tiếp tục thực hiện hiệu quả Nghị quyết 42 của Quốc hội, Thống đốc có kiến nghị gì đối với Quốc hội, Chính phủ và các bộ, ngành?

Thống đốc Ngân hàng Nhà nước Việt Nam Nguyễn Thị Hồng trả lời chất vấn về phòng ngừa, ngăn chặn rủi ro mất an toàn thông tin trong lĩnh vực ngân hàng:

Về tình hình tội phạm công nghệ cao trong lĩnh vực Ngân hàng, an toàn thông tin tại Việt Nam có nhiều diễn biến phức tạp. Tại Việt Nam đã có trường hợp làm giả các hồ sơ, giấy tờ để giao dịch với ngân hàng; lấy thông tin cá nhân của khách hàng, tiếp cận lấy tiền qua internet banking; tấn công lấy thông tin khách hàng để mua bán, đòi tiền chuộc; dùng giấy tờ giả để mạo danh lừa đảo…

Trước tình hình trên, năm 2021, Thống đốc Ngân hàng Nhà nước đã ban hành một Chỉ thị riêng về tăng cường công tác bảo vệ an ninh mạng trong tình hình hiện nay; đầu năm 2022, Thống đốc Ngân hàng Nhà nước tiếp tục có Chỉ thị số 02/CT-NHNN đẩy mạnh chuyển đổi số và bảo đảm an ninh, an toàn thông tin trong hoạt động ngân hàng, trong đó tập trung chỉ đạo một số nhiệm vụ trọng tâm. Đưa ra giải pháp cho vấn đề này, Ngân hàng Nhà nước sẽ tiếp tục rà soát, kiện toàn phương án bảo vệ an ninh mạng cho các hệ thống thông tin quan trọng; xây dựng nguồn nhân lực an ninh mạng đáp ứng yêu cầu quản lý. Ban hành Hướng dẫn xử lý khủng hoảng khi xảy ra sự cố an toàn thông tin mạng để nâng cao năng lực chung của toàn ngành về khả năng ứng phó, sẵn sàng xử lý các sự cố an ninh mạng, phòng ngừa, ngăn chặn rủi ro mất an toàn thông tin.

Đồng thời, hàng năm, sẽ tổ chức 1-2 đợt diễn tập, cuộc thi về điều tra, xử lý, ứng cứu sự cố an toàn thông tin để nâng cao năng lực, trình độ và kinh nghiệm xử lý sự cố an toàn thông tin cho các đơn vị trong ngành. Bên cạnh đó, Ngân hàng Nhà nước cũng đã phối hợp với Bộ công an, Cục An toàn thông tin của Bộ Thông tin truyền thông đưa ra các tình huống để có biện pháp ứng phó, kịp thời ngăn chặn. Ngoài ra, các tổ chức tín dụng cũng đầu tư nâng cấp trang thiết bị, phần mềm phòng chống tội phạm, đảm bảo an ninh an toàn bảo mật thông tin cho khách hàng. Trong thời gian vừa qua, với sự tham gia của các bộ, ngành, tình trạng này đã suy giảm đáng kể.

Đối với tình trạng vốn của 4 Ngân hàng thương mại Nhà nước, Thống đốc Ngân hàng Nhà nước cho biết, mức vốn tiềm lực tài chính của các tổ chức tín dụng trong nước nói chung, của 4 ngân hàng thương mại nhà nước nói riêng còn thấp so với các nước trong khu vực. Trong thời gian qua, vấn đề này nhận được sự quan tâm của Quốc hội, Nghị quyết 43/2022/QH15 đã có nội dung cho phép các ngân hàng thương mại nhà nước được tăng vốn điều lệ. Với 3 ngân hàng thương mại cổ phần có vốn nhà nước chi phối thì dùng từ nguồn lợi nhuận để lại của Ngân hàng Nông nghiệp và Phát triển nông thôn.

Ngoài ra, liên quan đến việc thực hiện Nghị quyết 42/2017/QH14, Nghị quyết này rất có hiệu quả với xử lý nợ xấu, nếu không được kéo dài thì việc xử lý nợ xấu sẽ gặp khó khăn, khiến doanh nghiệp khó tiếp cận với vốn tín dụng của ngân hàng. Nếu sửa Nghị quyết 42 thì cần nhiều thời gian đánh giá tác động của việc sửa đổi các chính sách này, nên Ngân hàng Nhà nước đề xuất với Quốc hội kéo dài toàn bộ, trong thời gian Nghị quyết ra hạn, Ngân hàng Nhà nước sẽ phối hợp với các Bộ, các ngành rà soát các quy định của pháp luật, tham mưu cách thức xử lý nợ xấu.

Chủ tịch Quốc hội Vương Đình Huệ chất vấn:

Khởi nghiệp đổi mới sáng tạo có tính rủi ro rất cao, thường được đầu tư bằng Quỹ Đầu tư mạo hiểm của Chính phủ và hoặc của tư nhân hay các quỹ Thiên thần của những doanh nghiệp đi trước. Tuy nhiên, khi hết giai đoạn khởi nghiệp nếu mà nó thành thương mại thì lúc đấy rất cần vốn ngân hàng. Thống đốc Ngân hàng Nhà nước cũng đã trao đổi về nội dung này. Vì vậy, đề nghị Thống đốc bám sát những dự án khởi nghiệp, phối hợp chặt chẽ với các Quỹ Đầu tư mạo hiểm, ươm tạo doanh nghiệp mới trong lĩnh vực đổi mới sáng tạo có hiệu quả như đại biểu Nguyễn Thị Thu Dung – Đoàn Thái Bình đã nêu.

Trong nội dung liên quan đến chất vấn Thống đốc Ngân hàng Nhà nước, có một số nội dung liên quan đến vấn đề thị trường bất động sản, kể cả việc phát triển thị trường bất động sản và trái phiếu doanh nghiệp đối với các doanh nghiệp bất động sản. Đối với các doanh nghiệp bất động sản năm 2021 có khoảng 44% trái phiếu phát hành của doanh nghiệp bất động sản. Về gói hỗ trợ lãi suất 2% thì đối tượng được ưu tiên là cải tạo chung cư cũ, đầu tư xây dựng nhà ở cho người thu nhập thấp, nhà ở xã hội để bán, để cho thuê hoặc thuê mua… Bộ trưởng Bộ Xây dựng Nguyễn Thanh Nghị sẽ báo cáo thêm với Quốc hội về các nội dung này.

Đại biểu Lưu Văn Đức - Đoàn Đắk Lắk chất vấn:

Một trong những tác động của đại dịch Covid- 19 là làm gia tăng nợ xấu, nhiều rủi ro từ nền kinh tế sẽ chuyển sang lĩnh vực ngân hàng. Đề nghị Thống đốc Ngân hàng Nhà nước đánh giá vấn đề này như thế nào? Các giải pháp khắc phục nợ xấu gia tăng trong thời gian tới ra sao?

Đại biểu Nguyễn Thị Kim Bé - Đoàn Kiên Giang chất vấn:

Đề nghị Thống đốc nêu rõ quan điểm của Ngân hàng Nhà nước đối với định hướng cấp tín dụng trong lĩnh vực chứng khoán, đầu tư trái phiếu doanh nghiệp của các tổ chức tín dụng hiện nay trong bối cảnh thị trường này đang nóng, tiềm ẩn nhiều rủi ro. Đồng thời, đề nghị Thống đốc cho biết những giải pháp của ngành ngân hàng sẽ triển khai trong thời gian tới để kiểm soát nợ xấu?

Đại biểu Trịnh Xuân An – Đoàn Đồng Nai chất vấn:

Hiện nay nhu cầu vay vốn của cá nhân và doanh nghiệp khá cao, nhất là trong bối cảnh chúng ta đang triển khai gói hỗ trợ theo Nghị quyết 43 của Quốc hội. Đề nghị Thống đốc cho biết tính hợp lý của cơ chế cấp hạn mức tín dụng hàng năm cho Ngân hàng Thương mại hiện nay?

Cơ chế này có can thiệp vào hoạt động của ngân hàng hay không và khả năng nới “room” tín dụng trong thời gian sắp tới là như thế nào?

Chủ tịch Quốc hội Vương Đình Huệ:

Tôi đánh giá cao câu hỏi chất vấn của đại biểu Trịnh Xuân An – Đoàn Đồng Nai, nội dung chất vấn đặt ra rất hay, đây là lần đầu tiên vấn đề này này được đặt ra tại phiên chất vấn của Quốc hội. Đây là nội dung mà hầu hết các tổ chức tín dụng bây giờ đang rất quan tâm. Đề nghị Thống đốc Nguyễn Thị Hồng lưu tâm, nghiên cứu kỹ để trả lời.

Đại biểu Phạm Văn Hòa - Đoàn Đồng Tháp chất vấn:

Việc hạn chế sử dụng tiền mặt lưu thông trên thị trường đã và đang được áp dụng theo quy định của ngành ngân hàng. Tuy nhiên, không ít tổ chức, cá nhân còn sử dụng tiền mặt với số lượng rất lớn, hàng chục tỷ đồng để giao dịch. Đề nghị Thống đốc cho biết, tại sao vẫn còn tình trạng này? Phải chăng có sự bất cập trong quản lý của ngành ngân hàng?

Đại biểu Nguyễn Phương Thủy- Đoàn TP. Hà Nội chất vấn:

Thời gian qua có thể nhận thấy diễn biến không bình thường của thị trường kinh doanh vàng miếng trong nước, đặc biệt là từ đầu năm 2022 đến nay, đó là sự chênh lệch quá cao về giá vàng tại Việt Nam với giá vàng trên thị trường thế giới gây tâm lý lo lắng, bất an cho người dân, làm giảm niềm tin vào giá trị của đồng tiền Việt Nam và làm gia tăng lạm phát. Đề nghị Thống đốc cho biết trách nhiệm của Ngân hàng Nhà nước đối với tình trạng nêu trên?

Bộ trưởng Bộ Xây dựng Nguyễn Thanh Nghị giải trình về giá bất động sản còn ở mức cao

Thị trường bất động sản là một trong những thị trường quan trọng của nền kinh tế, có vai trò quan trọng trong việc thu hút các nguồn lực, tạo ra các tài sản cố định cho nền kinh tế, thúc đẩy nhiều ngành kinh tế và các lĩnh vực khác cùng phát triển, đáp ứng nhu cầu về chỗ ở cho người dân.

Bộ trưởng Bộ Xây dựng Nguyễn Thanh Nghị

Thời gian qua thị trường bất động sản nước ta đã có sự phát triển mạnh cả về quy mô, trình độ, năng lực, kinh nghiệm của các chủ thể tham gia thị trường, đóng góp quan trọng vào sự phát triển kinh tế, ổn định vĩ mô, bảo đảm an sinh xã hội của đất nước.

Hệ thống chính sách pháp luật liên quan đến lĩnh vực bất động sản đã cơ bản được hoàn thiện gồm Luật Kinh doanh bất động sản, Luật Đất đai, Luật Nhà ở, Luật Đầu tư, Luật Đấu thầu, Luật Xây dựng v v. và nhiều Nghị định, thông tư được ban hành để tạo điều kiện cho hoạt động đầu tư kinh doanh bất động sản.

Năm 2021 và quý I/2022, thị trường bất động sản vẫn có nhiều khó khăn do tác động của dịch bệnh nhưng đã thích ứng và từng bước có chuyển biến, có dấu hiệu phục hồi và phát triển. Tuy nhiên, bên cạnh những đóng góp tích cực cho sự phát triển kinh tế đất nước và bảo đảm bảo an sinh xã hội, thị trường bất động sản đang bộc lộ rất hạn chế, bất cập, có những dấu hiệu chưa ổn định, chưa lành mạnh nổi lên như: hệ thống pháp luật chưa thực sự hoàn thiện, khó khăn về nguồn cung bất động sản, cơ cấu sản phẩm bất động sản chưa phù hợp, giá bất động sản liên tục tăng cao hơn so với thu nhập của người dân, các sàn giao dịch bất động sản hoạt động thiếu ổn định, hoạt động môi giới thiếu kiểm soát, quy hoạch còn nhiều bất cập ở các địa phương…

Để khắc phục những tồn tại hạn chế trên, Bộ Xây dựng đề xuất một số giải pháp như sau:

Thứ nhất, khẩn trương nghiên cứu, hoàn thiện hệ thống pháp luật liên quan đến lĩnh vực bất động sản để đảm bảo đồng bộ, tháo gỡ khó khăn, vướng mắc pháp lý, đảm bảo thị trường bất động sản phát triển ổn định, lành mạnh. Đồng thời tăng cường quản lý thị trường bất động sản, tăng nguồn thu, nhất là tạo điều kiện thúc đẩy phát triển nhà ở xã hội, công nhân khu công nghiệp phân khúc thu nhập thấp.

Thứ hai, theo dõi sát tình hình diễn biến thị trường bất động sản để kịp thời có biện pháp ổn định giá; kịp thời tháo gỡ vướng mắc trong thủ tục đầu tư đất đai, quy hoạch xây dựng; bổ sung quy hoạch, bố trí đủ quỹ đất; kiểm soát chặt chẽ được phát hành trái phiếu doanh nghiệp, nhất là trái phiếu riêng lẻ.

Thứ ba, công khai hệ thống thông tin về nhà ở cho thị trường bất động sản; thanh tra, kiểm tra, xử lý nghiêm các hành vi vi phạm pháp luật; xử lý hành vi thông tin không chính xác, gây nhiễu loạn, tác động tiêu cực đến hoạt động thị trường tài chính, tín dụng, bất động sản.

Thống đốc Ngân hàng Nhà nước Nguyễn Thị Hồng trả lời câu hỏi của các đại biểu liên quan đến vấn đề chênh lệch giá vàng trong nước và quốc tế, thị trường bất động sản, thị trường vốn, tín dụng ngân hàng, trái phiếu doanh nghiệp:

Về vấn đề chênh lệch giá vàng, diễn biến giá vàng trên thị trường quốc tế rất phức tạp và khó lường, chịu tác động của nhiều yếu tố. Có thời điểm giá vàng tăng rất cao nhưng có lúc lại hạ xuống rất thấp.

Ở Việt Nam, giá vàng có cùng xu hướng với thế giới, tuy nhiên tốc độ điều chỉnh tăng thì nhanh hơn, nhưng tốc độ điều chỉnh xuống thì chậm hơn. Chỉ ra nguyên nhân của hiện tượng này, do nguồn cung vàng miếng trong nước bị giảm đi, biến động giá vàng thế giới khiến bản thân các doanh nghiệp vàng miếng trong nước lo ngại rủi ro, do đó niêm yết giá khá cao. Với vai trò quản lý nhà nước, Ngân hàng Nhà nước sẽ sẵn sàng điều tiết nếu thấy cần thiết.

Tuy nhiên, theo số liệu cập nhật được thì người dân không có nhu cầu mua vàng miếng quá nhiều. Do đó, ngân hàng chưa can thiệp, chỉ trong trường hợp cần thiết mới tiến hành nhập khẩu vàng để can thiệp.

Về vấn đề gia tăng nợ xấu do tác động của đại dịch Covid-19, do nền kinh tế chịu tác động đại dịch Covid-19, nên nợ xấu của hệ thống ngân hàng gia tăng. Trước khó khăn của doanh nghiệp và người dân, ngay trong tháng 3/2020, Ngân hàng Nhà nước đã có thông tư để cho phép các doanh nghiệp, người dân cơ cấu lại thời hạn trả nợ và giữ nguyên nhóm nợ. Ngay từ khi ban hành thông tư, Ngân hàng Nhà nước thì cũng đã có sự chủ động trong quy định, yêu cầu các tổ chức tín dụng đưa ra lộ trình trích lập dự phòng rủi ro đối với những khoản nợ được hư cấu, giữ nguyên nhóm nợ để khi nợ xấu phát sinh thì có nguồn lực tài chính để xử lý.

Đối với quan điểm của Ngân hàng Nhà nước cấp tín dụng đối với đầu tư kinh doanh chứng khoán, thị trường chứng khoán có rất nhiều chủ thể thu hút nhiều nguồn vốn tham gia, trong đó nguồn vốn tín dụng là một kênh. Ngân hàng Nhà nước đã ban hành khuôn khổ pháp lý quy định, khi các tổ chức tín dụng tham gia thị trường chứng khoán thì phải đảm bảo kiểm soát được rủi ro. Cụ thể, đối với cổ phiếu, Ngân hàng Nhà nước quy định các tổ chức tín dụng không được trực tiếp mua cổ phiếu của doanh nghiệp, mà phải thành lập công ty con, công ty liên kết để mua để tách biệt rủi ro của các ngân hàng.

Với vấn đề trái phiếu doanh nghiệp, ngoài vai trò trực tiếp mua trái phiếu doanh nghiệp, các tổ chức tín dụng còn đóng vai trò cấp tín dụng cho tổ chức cá nhân để đầu tư chứng khoán. Ngân hàng Nhà nước yêu cầu các tổ chức tín dụng này cần có tỷ lệ cấp tín dụng không vượt quá 5% vốn điều lệ để đảm bảo kiểm soát rủi ro.

Đại biểu Trịnh Xuân An - Đoàn đại biểu Quốc hội tỉnh Đồng Nai tranh luận:

Đại biểu Trịnh Xuân An – Đoàn đại biểu Quốc hội tỉnh Đồng Nai

Đối với lĩnh vực tín dụng ngân hàng phải an toàn, tránh những rủi ro, tuy nhiên, cơ chế cấp hạn mức hàng năm cho các ngân hàng thương mại hiện vẫn còn mang “dáng dấp” theo cách quản lý bao cấp và không còn phù hợp trong bối cảnh hiện nay. Bên cạnh đó, việc cấp hạn mức hàng năm cũng dễ đến chuyện năm nào cũng phải cấp lại. Khi cần thiết, các ngân hàng lại phải đi xin để nới thêm.

Đặc biệt, trong bối cảnh hiện nay, khi đang triển khai gói 2% của 40.000 tỷ đồng, tức là có tiền nhưng không cho vay được, các ngân hàng muốn cho vay lại cũng khó khăn. Trong khi đó, mục tiêu đề ra là đang cần triển khai cấp bách cho Nghị quyết 43. Do đó đề nghị Thống đốc nghiên cứu kĩ về cơ chế này để xem xét có nên thực hiện trong thời gian tới nữa hay không để bắt nhịp với xu hướng chung của thế giới.

Liên quan tới giá vàng, có lẽ Việt Nam là nước duy nhất “đi ngược” với thế giới. Khi giá vàng thế giới giảm thì giá vàng Việt Nam lại tăng, có những thời điểm dẫn đến khoảng cách gần 20 triệu. Tôi cho rằng vấn đề trên là rất khó chấp nhận.

Bên cạnh đó, liệu đằng sau việc giá vàng “đi ngược” với thế giới như trên có làm lợi cho tổ chức hay doanh nghiệp nào hay không? Do đó cần phải phân tích, đánh giá kỹ lưỡng về vấn đề này.

Đại biểu Nguyễn Phương Thủy - Đoàn đại biểu Quốc hội Tp.Hà Nội tranh luận sau khi Thống đốc Ngân hàng Nhà nước trả lời câu hỏi về quản lý thị trường vàng:

đại biểu Nguyễn Phương Thủy – Đoàn ĐBQH Tp.Hà Nội

Tôi đánh giá cao việc điều hành thị trường vàng, quản lý các hoạt động kinh doanh vàng của Ngân hàng Nhà nước trong thời gian qua. Tuy nhiên, vấn đề độc quyền một thương hiệu vàng quốc gia là SJC có phải là một trong những nguyên nhân dẫn đến giá vàng miếng SJC tăng cao như hiện nay?

Cụ thể, cùng là vàng miếng nhưng không phải là thương hiệu SJC thì chênh với giá SJC đến 15 triệu/lượng. Xét về giá thành hay xét về giá thế giới thì chênh lệch như thế là quá lớn, tôi đề nghị Thống đốc Ngân hàng Nhà nước có giải đáp cụ thể hơn về nội dung này?

Đại biểu Trần Công Phàn - Đoàn Đoàn đại biểu Quốc hội tỉnh Bình Dương tranh luận:

Đại biểu Trần Công Phàn – Đoàn ĐBQH tỉnh Bình Dương

Tôi bày tỏ băn khoăn khi Thống đốc Ngân hàng Nhà nước đề nghị kéo dài thời gian áp dụng toàn bộ Nghị quyết 42 về thí điểm xử lý nợ xấu? Tuy nhiên trong báo cáo của Chính phủ cũng chỉ ra Nghị quyết 42 còn có những điểm vướng, ảnh hưởng đến việc thu hồi nợ xấu. Do đó, bản thân Nghị quyết còn có những điểm vướng mắc thì việc đề nghị áp dụng toàn bộ Nghị quyết cần được làm rõ thêm?