Cấp mã số thuế cho người phụ thuộc: Ngăn chặn gian lận

CôngThương - Trả lời vấn đề này, ông Nguyễn Văn Phụng- Phó Vụ trưởng Vụ Chính sách thuế (Bộ Tài chính) - cho biết: Một trong những nội dung liên quan đến quản lý thuế thu nhập là xác định số lượng đối tượng được giảm trừ gia cảnh và xác định đối tượng đó có thu nhập để trở thành người phụ thuộc hay không? Luật không hạn chế số lượng người phụ thuộc và hiện chỉ mới cấp mã số thuế cho người nộp thuế (thực tế chưa cấp hết) nên việc đối soát, xác định đối tượng giảm trừ gia cảnh còn phụ thuộc vào ý thức tự giác của người nộp thuế, dẫn đến nhiều trường hợp kê khai trùng đối tượng phụ thuộc.

Việc xác định mức thu nhập để làm căn cứ coi như không có thu nhập chịu thuế hầu như không có tính khả thi, vì người nộp thuế chỉ tập trung kê khai tiêu thức có người phụ thuộc mà chưa chú ý đến mức độ có thu nhập là bao nhiêu, vì văn bản chưa hướng dẫn biện pháp kiểm tra, đối soát.

Việc kiểm soát người phụ thuộc, từ trước tới nay hoàn toàn phụ thuộc vào sự trung thực của người nộp thuế. Tuy nhiên, trên thực tế, rất nhiều trường hợp hoặc do vô tình, hoặc do cố ý đã khai trùng người phụ thuộc để giảm trừ gia cảnh. Chẳng hạn, một gia đình có 4 người con, cả 4 người cùng kê khai người mẹ vào mục giảm trừ gia cảnh, do điều kiện người mẹ ở quê, nên việc nhân viên thuế về tận quê kiểm tra là không thể. Còn nhiều trường hợp, một gia đình có 2 vợ chồng và 2 đứa con, nhưng cả 2 vợ chồng cùng khai 2 đứa con vào giảm trừ gia cảnh.

Về vấn đề này, ông Nguyễn Văn Phụng giải thích: Nghị định lần này sẽ quy định cấp mã số thuế cho người phụ thuộc. Quy định này sẽ giám sát được việc khai thuế của cá nhân có trung thực hay không? Đối với người phụ thuộc không có điều kiện tự đăng ký mã số thuế như người già, trẻ em, người nộp thuế đăng ký người phụ thuộc nào sẽ mang hồ sơ, giấy tờ của người đó lên làm thủ tục. Khi đó, cơ quan thuế sẽ cấp mã số thuế cho người phụ thuộc, cùng với người nộp thuế.

Theo bà Nguyễn Thị Cúc- Chủ tịch Hội Tư vấn thuế Việt Nam, nguyên Phó Tổng cục trưởng Tổng cục Thuế - cho rằng, điều cần thiết trong thuế thu nhập cá nhân là phải cấp mã số thuế cho người phụ thuộc để tránh trường hợp khai trùng, đảm bảo thu đủ, thu đúng tiền thuế phát sinh vào ngân sách nhà nước, quản lý, kiểm soát thu nhập và không để gây mất bình đẳng trong thực thi.

Nguyễn Hạnh