Cẩn trọng với những doanh nghiệp công bố báo cáo tài chính thiếu tin cậy, chất lượng lợi nhuận thấp

Mùa báo cáo tài chính bán niên 2022, sau khi kiểm toán vào cuộc, nhiều doanh nghiệp niêm yết trên thị trường chứng khoán chứng kiến thay đổi lớn về lợi nhuận.
Ra mắt Chứng chỉ phối hợp lập báo cáo tài chính quốc tế

Hậu soát xét báo cáo tài chính bán niên 2022, nhiều doanh nghiệp niêm yết đã “đảo chiều” từ lãi thành lỗ hoặc bốc hơi phần lớn lợi nhuận. Sự biến đổi đáng kinh ngạc này ít nhiều có liên quan đến chất lượng lợi nhuận trên báo cáo tự lập của các doanh nghiệp thời gian qua.

Cẩn trọng với những doanh nghiệp công bố báo cáo tài chính thiếu tin cậy, chất lượng lợi nhuận thấp

Lợi nhuận “bốc hơi” sau kiểm toán, từ lãi thành lỗ

Cụ thể, sau kiểm toán, một số doanh nghiệp niêm yết trên sàn có dấu hiệu chuyển từ lãi sang lỗ như Công ty CP Louis Capital (HOSE: TGG). Lãi sau thuế tại báo cáo tài chính bán niên tự lập của TGG gần 5,6 tỷ đồng nhưng sau soát xét trở thành lỗ 30,2 tỷ đồng (chênh lệch gần 36 tỷ đồng).

Hay Công ty CP Chứng khoán Sài Gòn - Hà Nội (HOSE: SHS) cũng lỗ sau thuế nửa đầu năm sau soát xét hơn 68 tỷ đồng, giảm 100 tỷ đồng so với báo cáo tự lập.

Cũng trong 6 tháng đầu năm 2022, một số doanh nghiệp tăng lỗ sau kiểm toán như Công ty CP VKC Holdings (HNX: VKC), tăng lỗ thêm 166,49 tỷ đồng, lên 191,14 tỷ đồng; Công ty CP Đầu tư Phát triển Nhà Đà Nẵng (HNX: NDN) tăng lỗ thêm 4,4 tỷ đồng, lên 95,22 tỷ đồng…

Đáng chú ý là nhóm doanh nghiệp có lợi nhuận sụt giảm cực mạnh hậu kiểm toán. Chẳng hạn Công ty CP Tập đoàn Kỹ nghệ Gỗ Trường Thành (HOSE: TTF), lợi nhuận sau thuế trên báo cáo tài chính riêng sau soát xét “bốc hơi” 89%, còn 1,4 tỷ đồng. Theo giải trình của TTF, sự chênh lệch này là do Công ty ghi nhận bổ sung dự phòng nợ phải thu khó đòi do đánh giá khả năng thu hồi đối với các khoản nợ phải thu từ các công ty con.

Đây không phải lần đầu tiên TFF công bố báo cáo tài chính tự lập thiếu tin cậy với chất lượng lợi nhuận thấp. Năm 2021, TFF cũng rơi vào cảnh từ lãi sau thuế 9 tỷ đồng chuyển thành lỗ sau thuế 9 tỷ đồng sau kiểm toán. Trước đó, năm 2016, nhà đầu tư cũng từng “tháo chạy” khỏi TTF khi Công ty báo lỗ lên tới 1.123 tỷ đồng sau kiểm toán. Việc TTF công bố lỗ khiến giới tài chính khi ấy bất ngờ, cổ phiếu giảm sàn 13 phiên liên tiếp, rơi từ mức 43.600 đồng/cổ phiếu xuống đáy 4.000 đồng/cổ phiếu.

Một trường hợp đáng chú ý khác là Công ty CP Thaiholdinsg (HOSE: THD), lãi sau thuế trên báo cáo tài chính soát xét giảm hơn 180 tỷ đồng so với báo cáo tự lập, còn 217,1 tỷ đồng. Doanh thu hoạt động tài chính cũng giảm 93,9 tỷ đồng so với số liệu trên báo cáo tài chính tự lập.

Song cái tên gây “náo loạn” thị trường nhất phải kể đến Tổng Công ty Phát triển Đô thị Kinh Bắc - CTCP (HOSE: KBC) khi lợi nhuận bốc hơi gần 92% sau kiểm toán. Sáu tháng đầu năm, KBC đã tự báo lãi sau thuế 2.457 tỷ đồng; tuy nhiên sau kiểm toán, lợi nhuận của KBC sụt giảm mạnh 92%, chỉ còn 200 tỷ đồng, chênh lệch tới 2.256 tỷ đồng.

Được biết, tại báo cáo tự lập của KBC, “nhà tài trợ” chính cho khoản lãi 2.457 tỷ đồng là khoản “thu nhập khác”, được thuyết minh là phần chênh lệch giữa phần sở hữu trong tài sản thuần của bên bị mua và giá phí hợp nhất kinh doanh từ giao dịch tăng tỷ lệ sở hữu lên 48% của KBC với Công ty CP Đầu tư Sài Gòn - Đà Nẵng (gọi tắt là Công ty Sài Gòn - Đà Nẵng).

KBC đã bỏ ra 96 tỷ đồng để mua 9,6 triệu cổ phần của Công ty Sài Gòn - Đà Nẵng, tương đương tỷ lệ sở hữu 48%. Sau đó, KBC đã xác định giá trị của 9,6 triệu cổ phần này là 2.493 tỷ đồng, qua đó ghi nhận lợi nhuận 2.397 tỷ đồng.

Là đơn vị kiểm toán báo cáo tài chính cho KBC, Công ty TNHH Ernst & Young Việt Nam (E&Y) nhận định do số lượng tài sản lớn và tính định giá phức tạp, việc soát xét định giá trên chưa được hoàn tất. E&Y cũng lưu ý rằng bút toán ban đầu của giao dịch chuyển nhượng này đang được xác định tạm thời trên báo cáo tài chính hợp nhất bán niên dựa trên giá trị sổ sách tài sản thuần của công ty tại ngày mua. Việc hoàn tất kế toán ban đầu sẽ được thực hiện trong 12 tháng kể từ ngày mua.

Đằng sau con số lợi nhuận tự lập nhìn từ trường hợp KBC

Câu chuyện lợi nhuận thay đổi sau kiểm toán có liên quan khá mật thiết tới chất lượng lợi nhuận. Báo cáo bán niên của một số doanh nghiệp đã cho thấy chất lượng lợi nhuận thấp, mà trường hợp điển hình là KBC.

Khoản lãi của KBC có thể nói là một hiện tượng của mùa báo cáo bán niên 2022, nhưng không phải một điều mới lạ.

Giao dịch mua rẻ (đánh giá lại khoản đầu tư) là một thủ thuật “chế biến” lợi nhuận khá phổ biến trong nhóm doanh nghiệp bất động sản niêm yết những năm gần đây. Thủ thuật này tạo ra khoản lợi nhuận đẹp mắt trên báo cáo kết quả kinh doanh, song chất lượng lợi nhuận lại thấp.

Trong trường hợp của KBC, không khó để nhìn ra “điểm bất thường”, đó là liệu có công ty nào có vốn chủ sở hữu lên tới hàng ngàn tỷ đồng lại chấp nhận bán cổ phần của mình với giá 10.000 đồng/cổ phần cho một công ty khác? Đó là chưa kể Công ty Sài Gòn - Đà Nẵng lại là thành viên của Tập đoàn Đầu tư Sài Gòn (SGI) - một tập đoàn cũng do ông Đặng Thành Tâm (đương kim chủ tịch HĐQT KBC) làm chủ tịch HĐQT.

Từ lãi thành lỗ sau kiểm toán: nhìn lại chất lượng lợi nhuận của một số doanh nghiệp
Sau soát xét, lợi nhuận của KBC "bốc hơi" gần 92%, chỉ còn 200 tỷ đồng, chênh lệch tới 2.256 tỷ đồng
Ngay trong nửa đầu năm 2022, một “đại gia” cũng sử dụng “chiêu” này là Công ty CP Đầu tư Kinh doanh Nhà Khang Điền (HOSE: KDH). Doanh thu thuần lũy kế 6 tháng của KDH đạt 875 tỷ đồng, giảm 55% so với cùng kỳ năm trước. Dù đã cố gắng tiết kiệm chi phí song KDH vẫn phải nhờ đến khoản “lợi nhuận khác” trị giá tới 294 tỷ đồng để tạo ra tăng trưởng lợi nhuận. Khoản “lợi nhuận khác” này chủ yếu là “lãi từ giao dịch mua rẻ” - tức phần chênh lệch giữa phần sở hữu của tập đoàn trong giá trị hợp lý của tài sản thuần có thể xác định được cao hơn giá phí khoản đầu tư vào Công ty Phước Nguyên. Nhờ khoản lãi này, KDH mới có lợi nhuận trước thuế 6 tháng đạt 745 tỷ đồng, tăng 23% so với cùng kỳ.

Công ty CP Tập đoàn Đầu tư Địa ốc Nova (HOSE: NVL) cũng rơi vào cảnh tương tự. Bán niên 2022, NVL đã phải nhờ tới khoản “lợi nhuận khác” trị giá 1.468 tỷ đồng để cứu vãn cho lợi nhuận trước thuế. Đây chủ yếu là khoản “lãi từ giao dịch mua rẻ”, được thuyết minh là phần chênh lệch giữa sở hữu của tập đoàn trong giá trị hợp lý của tài sản thuần có thể xác định được cao hơn giá phí khoản đầu tư vào Công ty TNHH Bất động sản Đà Lạt Valley. Nhờ có khoản này mà lợi nhuận trước thuế 6 tháng của NVL chỉ giảm có 4%, đạt 2.641 tỷ đồng.

Có thể thấy, vì nhiều lý do khác nhau, các doanh nghiệp đã giải trình biến động mạnh sau kiểm toán, nhưng thực tế biến động này đã diễn ra và ảnh hưởng trực tiếp tới nhà đầu tư, cổ phiếu và thị trường. Bởi báo cáo tài chính là một trong những tài liệu làm căn cứ đánh giá về tình hình tài chính, kinh doanh của doanh nghiệp khi nhà đầu tư mua cổ phiếu. Nhiều cổ phiếu biến động theo các con số mà doanh nghiệp công bố.

Uỷ ban Chứng khoán Nhà nước thực chất vẫn luôn “mạnh tay” xử phạt các doanh nghiệp niêm yết khi lập báo cáo tài chính sai lệch. Mới đây nhất, Công ty cổ phần Louis Land (HNX: BII) đã bị phạt tới 200 triệu đồng hay Công ty CP One Capital Hospitality (HNX: OCH) cũng bị phạt 150 triệu đồng do công bố thông tin sai lệch trong báo cáo tài chính tự lập với báo cáo soát xét.

Trong quá khứ, hàng loạt các doanh nghiệp do lập báo cáo tài chính sai lệch so với báo cáo kiểm toán cũng đã phải nộp phạt như Công ty CP Nông nghiệp Quốc tế Hoàng Anh Gia Lai (HOSE: HNG), Công ty CP Đầu tư hạ tầng kỹ thuật TP.HCM (HOSE: CII), Công ty CP Camimex Group (HOSE: CMX)... Ngoài nộp phạt tiền, các doanh nghiệp này đều phải cải chính thông tin.

Theo một nhà đầu tư giàu kinh nghiệm, để hạn chế rủi ro trong đầu tư, nhà đầu tư cần cẩn trọng khi tiếp cận các báo cáo tài chính thiếu tin cậy, có sai lệch lớn trước và sau kiểm toán và đặc biệt là đối với các DN lặp đi lặp lại tình trạng này.

Theo Chuẩn mực Kế toán Việt Nam, thận trọng là một trong 7 nguyên tắc kế toán cơ bản.

Khi thực hiện Nguyên tắc thận trọng thì đòi hỏi doanh nghiệp phải lưu ý: (a) Thực hiện trích lập các khoản dự phòng nhưng không được phép trích lập quá lớn; (b) Khi thực hiện đánh giá giá trị của các tài sản và các khoản thu nhập thì không được đánh giá cao hơn giá trị thực tế; (c) Khi đánh giá giá trị của các khoản nợ phải trả và chi phí thì không được đánh giá thấp hơn; (d) Chỉ được phép ghi nhận doanh thu và thu nhập khi có bằng chứng chắc chắn về khả năng thu được lợi ích kinh tế, còn chi phí sẽ được ghi nhận ngay khi có bằng chứng về khả năng phát sinh chi phí.

Mặc dù vậy, hiện nay, nhiều kế toán của doanh nghiệp vẫn chưa thực sự thận trọng trong lập báo cáo tài chính, dẫn tới biến động mạnh sau kiểm toán.

Theo Kinh tế Chứng khoán VN
Bạn thấy bài viết này thế nào?
Kém Bình thường ★ ★ Hứa hẹn ★★★ Tốt ★★★★ Rất tốt ★★★★★
Bài viết cùng chủ đề: Tài chính ngân hàng

Có thể bạn quan tâm

Tin mới nhất

Thu ngân sách nhà nước quý I/2024 tăng 9,8%

Thu ngân sách nhà nước quý I/2024 tăng 9,8%

Tổng thu ngân sách nhà nước quý I/2024 đạt 539,5 nghìn tỷ đồng, bằng 31,7% dự toán năm và tăng 9,8% so với cùng kỳ năm trước.
Agribank tiếp tục triển khai 8.000 tỷ đồng vốn tín dụng ưu đãi dành cho lĩnh vực lâm, thủy sản

Agribank tiếp tục triển khai 8.000 tỷ đồng vốn tín dụng ưu đãi dành cho lĩnh vực lâm, thủy sản

Agribank tiếp tục triển khai chương trình tín dụng ưu đãi dành cho lĩnh vực lâm sản, thủy sản với quy mô 8.000 tỷ đồng.
Lãi suất ngân hàng hôm nay ngày 29/3/2024: Đã có bao nhiêu ngân hàng tăng lãi suất?

Lãi suất ngân hàng hôm nay ngày 29/3/2024: Đã có bao nhiêu ngân hàng tăng lãi suất?

Tổng hợp lãi suất ngân hàng hôm nay ngày 29/3/2024, lãi suất tiết kiệm 29/3, giảm lãi suất huy động, lãi suất thấp, ngân hàng BIDV, VCB, VIB, MB.
Chứng khoán VNDirect thông báo sẽ hoạt động vào ngày 1/4

Chứng khoán VNDirect thông báo sẽ hoạt động vào ngày 1/4

Sáng 29/3, Công ty Cổ phần Chứng khoán VNDirect cho biết đã thực hiện thông luồng giao dịch thành công, dự kiến sẽ hoạt động vào ngày 1/4.
Ngân hàng Nhà nước công bố 14 ngân hàng có tầm quan trọng hệ thống năm 2024

Ngân hàng Nhà nước công bố 14 ngân hàng có tầm quan trọng hệ thống năm 2024

Ngân hàng Nhà nước vừa phê duyệt 14 ngân hàng nằm trong nhóm các tổ chức tín dụng, chi nhánh ngân hàng nước ngoài có tầm quan trọng hệ thống năm 2024.

Tin cùng chuyên mục

VNDIRECT bị tấn công, Tổng giám đốc công ty khẳng định sẽ tập trung mọi nguồn lực vì quyền lợi khách hàng

VNDIRECT bị tấn công, Tổng giám đốc công ty khẳng định sẽ tập trung mọi nguồn lực vì quyền lợi khách hàng

Tổng Giám đốc Công ty Chứng khoán VNDIRECT - Nguyễn Vũ Long khẳng định, phía công ty đang tập trung mọi nguồn lực vì quyền lợi của khách hàng.
Bộ Công Thương tiếp tục chỉ đạo nóng việc thực hiện hóa đơn điện tử bản lẻ xăng dầu

Bộ Công Thương tiếp tục chỉ đạo nóng việc thực hiện hóa đơn điện tử bản lẻ xăng dầu

Bộ trưởng Nguyễn Hồng Diên vừa ký Công điện chỉ đạo thực hiện nghiêm quy định về hóa đơn điện tử đối với hoạt động kinh doanh, bán lẻ xăng dầu.
Cổ phiếu TCB bùng nổ giao dịch, VN-Index cán mốc 1.290 điểm

Cổ phiếu TCB bùng nổ giao dịch, VN-Index cán mốc 1.290 điểm

Ngay từ đầu phiên, trong nhóm cổ phiếu ngân hàng, TCB đã tăng kịch trần dù sau đó hạ nhiệt nhưng đây vẫn là cổ phiếu tác động tích cực nhất tới chỉ số VN-Index.
Mới hoàn thành hơn 50% mục tiêu phát hành trái phiếu Chính phủ quý I/2024

Mới hoàn thành hơn 50% mục tiêu phát hành trái phiếu Chính phủ quý I/2024

Tính đến ngày 20/3, Kho bạc Nhà nước huy động được 72.774 tỷ đồng trái phiếu Chính phủ, đạt khoảng 57,3% kế hoạch của quý I/2024.
Tài xế công nghệ, người bán hàng online cần đóng bảo hiểm xã hội bắt buộc

Tài xế công nghệ, người bán hàng online cần đóng bảo hiểm xã hội bắt buộc

Đại biểu Quốc hội cho rằng, nhóm lao động công nghệ như tài xế công nghệ, shipper, bán hàng online cần đưa vào các trường hợp đóng bảo hiểm xã hội bắt buộc.
Hai doanh nghiệp bị xử phạt vì không công bố thông tin liên quan phát hành trái phiếu

Hai doanh nghiệp bị xử phạt vì không công bố thông tin liên quan phát hành trái phiếu

Ủy ban Chứng khoán Nhà nước vừa công bố quyết định xử phạt 2 doanh nghiệp vì sai phạm trong công bố thông tin liên quan đến phát hành trái phiếu.
Vốn điều lệ của hệ thống ngân hàng tăng 0,7%, tổng tài sản giảm 2,63%

Vốn điều lệ của hệ thống ngân hàng tăng 0,7%, tổng tài sản giảm 2,63%

Số liệu thống kê cập nhật mới nhất của Ngân hàng Nhà nước Việt Nam cho thấy, đến cuối tháng 1/2024, tổng vốn điều lệ của hệ thống các tổ chức tín dụng tăng nhẹ.
Techcombank năm thứ hai liên tiếp được vinh danh nơi làm việc xuất sắc nhất Việt Nam

Techcombank năm thứ hai liên tiếp được vinh danh nơi làm việc xuất sắc nhất Việt Nam

Techcombank năm thứ hai liên tiếp vinh dự được GPTW vinh danh “Nơi làm việc xuất sắc nhất” với kết quả khảo sát đạt tỉ lệ 94%, tăng 7% so với 2022.
3 tháng đầu năm, Việt Nam đầu tư 22 dự án ra nước ngoài

3 tháng đầu năm, Việt Nam đầu tư 22 dự án ra nước ngoài

3 tháng đầu năm 2024, các doanh nghiệp Việt Nam đã đầu tư ra nước ngoài 22 dự án mới và 2 lượt điều chỉnh vốn đầu tư, với tổng vốn đăng ký đạt 28,94 triệu USD.
Khẩn trương triển khai ngay các biện pháp cần thiết để nâng hạng thị trường chứng khoán

Khẩn trương triển khai ngay các biện pháp cần thiết để nâng hạng thị trường chứng khoán

Bộ Tài chính chủ trì, phối hợp với các cơ quan liên quan khẩn trương triển khai ngay các biện pháp cần thiết để nâng hạng thị trường chứng khoán.
Cầu mua đẩy giá cuối phiên giúp VN-Index tăng nhẹ

Cầu mua đẩy giá cuối phiên giúp VN-Index tăng nhẹ

Trong bối cảnh thị trường diễn biến tương đối ảm đạm, hai mã ngành bán lẻ là MWG và MSN bật tăng, trở thành hai cổ phiếu tác động tích cực nhất tới VN-Index.
BAOVIET Bank nhận giải thưởng về mảng ngoại hối năm 2023

BAOVIET Bank nhận giải thưởng về mảng ngoại hối năm 2023

BAOVIET Bank nhận danh hiệu “Best Newcomer” cho mảng thị trường ngoại hối năm 2023, do Sở Giao dịch Chứng khoán London trao tặng dưới hứng kiến của NHNN.
Thu hút FDI quý I/2024 đạt hơn 6,17 tỷ USD

Thu hút FDI quý I/2024 đạt hơn 6,17 tỷ USD

Theo số liệu từ Cục Đầu tư nước ngoài, 3 tháng đầu năm 2024, Việt Nam thu hút được 6,17 tỷ USD vốn FDI, tăng 13,4% so với cùng kỳ năm 2023.
Chứng khoán VNDirect có thể hoạt động trở lại vào ngày mai (28/3)?

Chứng khoán VNDirect có thể hoạt động trở lại vào ngày mai (28/3)?

Trong thông báo mới nhất Công ty CP Chứng khoán VNDirect (VND) gửi tới khách hàng, VND khẳng định đang trong quá trình khắc phục và kết nối trở lại.
SeABank - Nơi những người dành cả thanh xuân để cống hiến

SeABank - Nơi những người dành cả thanh xuân để cống hiến

Trên hành trình 30 năm phát triển, kết nối giá trị cuộc sống của SeABank luôn có những người tận tâm gắn bó, nhiệt huyết đam mê, dành cả thanh xuân để cống hiến
Hoàn thiện chuỗi sản xuất thông minh, lợi thế để Việt Nam thu hút vốn ngoại

Hoàn thiện chuỗi sản xuất thông minh, lợi thế để Việt Nam thu hút vốn ngoại

Tiếp tục hoàn thiện chuỗi sản xuất sẽ tạo ra những lợi thế quan trọng để Việt Nam hấp dẫn các nhà đầu tư nước ngoài.
Từ ngày 1/7, chính thức chi trả an sinh xã hội qua tài khoản

Từ ngày 1/7, chính thức chi trả an sinh xã hội qua tài khoản

Hiện việc chi trả an sinh xã hội qua tài khoản vẫn đang thí điểm tại một số địa phương, dự kiến sau ngày 1/7 sẽ chính thức triển khai nhân rộng trên toàn quốc.
Nhận diện điểm sáng kinh doanh năm 2024: Kênh đầu tư nào hấp dẫn?

Nhận diện điểm sáng kinh doanh năm 2024: Kênh đầu tư nào hấp dẫn?

Theo chuyên gia, năm 2024 là thời điểm để các nhà đầu tư tham gia vào chuỗi cung ứng giá trị cao, góp phần tạo động lực lớn cho tăng trưởng kinh tế.
Ngân hàng Việt có nhiều cơ hội hợp tác với doanh nghiệp FDI

Ngân hàng Việt có nhiều cơ hội hợp tác với doanh nghiệp FDI

Các ngân hàng Việt đã đầu tư nguồn lực, công nghệ, chính sách phù hợp cho phân khúc FDI nhằm đồng hành lâu dài cùng sự phát triển của các doanh nghiệp này.
Đánh dấu 25 năm thành lập, Manulife Việt Nam tung sản phẩm mới với cam kết hoàn phí

Đánh dấu 25 năm thành lập, Manulife Việt Nam tung sản phẩm mới với cam kết hoàn phí

Sản phẩm bảo hiểm nhân thọ “An Tâm Vui Sống 2.0” với thời gian đóng phí ngắn nhưng được bảo vệ dài và cam kết hoàn phí lên đến 110% cùng nhiều quyền lợi khác.
Xem thêm
Mobile VerionPhiên bản di động