Cần Thơ: Tạo đột phá phát triển khoa học, công nghệ, chuyển đổi số

Với chủ đề “Cần Thơ - Trung tâm động lực Khoa học, công nghệ, Đổi mới sáng tạo và Chuyển đổi số”, CASTID 2025 do UBND TP. Cần Thơ và Bộ Khoa học và Công nghệ đồng tổ chức, nhằm tạo đột phá trong phát triển khoa học, công nghệ, chuyển đổi số và thu hút đầu tư vào hoạt động khởi nghiệp sáng tạo. Đồng thời, sự kiện khẳng định vai trò của Cần Thơ là hạt nhân liên kết, trung tâm động lực vùng Đồng bằng sông Cửu Long.

Sự kiện cũng mở đầu cho chuỗi các hoạt động hướng tới thúc đẩy hợp tác, lan tỏa tri thức và quảng bá hệ sinh thái đổi mới sáng tạo của địa phương.

Sẵn sàng bứt tốc

Phát biểu tại buổi lễ, Phó Chủ tịch UBND TP. Cần Thơ Nguyễn Văn Khởi cho biết, thời gian qua, Cần Thơ đạt nhiều kết quả nổi bật trong lĩnh vực khoa học, công nghệ và đổi mới sáng tạo; thể chế và hạ tầng khoa học, công nghệ được hoàn thiện, nguồn nhân lực chất lượng cao được chú trọng đầu tư; các hoạt động nghiên cứu – ứng dụng được triển khai theo hướng phục vụ trực tiếp mục tiêu phát triển kinh tế – xã hội và nhiệm vụ quốc phòng, an ninh.

Khoa học, công nghệ và đổi mới sáng tạo đang trở thành trụ cột thúc đẩy tăng trưởng, chuyển đổi số và chuyển đổi xanh. Ở các nước phát triển, lĩnh vực này đóng góp tới 2% GDP, tạo ra 15 - 20 đồng doanh thu cho mỗi 1 đồng đầu tư nghiên cứu. Việt Nam đặt mục tiêu khoa học, công nghệ đóng góp 1%, đổi mới sáng tạo 3% và chuyển đổi số 1% vào tăng trưởng GDP, hướng tới nền kinh tế dựa trên tri thức và công nghệ.

Hệ sinh thái khởi nghiệp đổi mới sáng tạo tiếp tục mở rộng theo các lĩnh vực thế mạnh, kết nối hiệu quả với khu vực và quốc tế, đồng thời công tác chuyển đổi số và xây dựng đô thị thông minh được đẩy mạnh, góp phần nâng cao hiệu quả quản lý, năng lực cạnh tranh và tạo ra các giá trị phát triển bền vững cho thành phố.

Việc hợp nhất Cần Thơ (cũ), Sóc Trăng và Hậu Giang đã hình thành TP. Cần Thơ mới với hơn 6.200 km² diện tích và hơn 3,2 triệu dân, mở ra dư địa lớn để tập hợp nguồn lực, tăng cường liên kết vùng và khẳng định vai trò trung tâm động lực của toàn Đồng bằng sông Cửu Long.

Trong bối cảnh này, Cần Thơ xác định khoa học, công nghệ, đổi mới sáng tạo và chuyển đổi số là đột phá chiến lược, giữ vai trò động lực then chốt để đưa Cần Thơ phát triển bứt phá, hiện thực hóa tinh thần Nghị quyết 57 của Bộ Chính trị và trở thành hạt nhân dẫn dắt sự phát triển của vùng.

Theo ông Nguyễn Văn Khởi, tuần lễ hướng vào ba mục tiêu trọng tâm: Triển khai Nghị quyết 57-NQ/TW về đột phá khoa học, công nghệ, đổi mới sáng tạo và chuyển đổi số; Giới thiệu, lan tỏa các mô hình tiêu biểu, mở rộng cơ hội thương mại hóa, kết nối cung cầu công nghệ. Đồng thời, tổng hợp ý kiến chuyên gia và doanh nghiệp để hoàn thiện chính sách và kế hoạch hành động về đổi mới sáng tạo, chuyển đổi số trong giai đoạn tới.

GS.TS Trần Ngọc Hải, Phó Hiệu trưởng Đại học Cần Thơ cho biết, Tuần lễ sẽ diễn ra từ ngày 16 - 20/12/2025 với 20 sự kiện đa dạng, đáp ứng các chủ đề cấp thiết. Bên cạnh đó, sự kiện quy tụ nhà quản lý, nhà khoa học, doanh nghiệp trong và ngoài nước chia sẻ tri thức, giới thiệu thành tựu mới về khoa học, công nghệ, đổi mới sáng tạo và chuyển đổi số, tạo diễn đàn kết nối - hợp tác thúc đẩy phát triển vùng. Tuần lễ cũng truyền cảm hứng, khơi dậy khát vọng và động lực cho thế hệ trẻ đồng hành cùng khoa học và khởi nghiệp.

Đẩy mạnh phát triển logistics xanh

Tại phiên tham luận, TS. Nhiêu Nhật Lương (Đại học Kinh tế TP. Hồ Chí Minh) nhấn mạnh, logistics là hạ tầng thiết yếu trong chiến lược xây dựng Cần Thơ thành “thành phố đáng sống”, giúp bảo đảm chuỗi cung ứng, nâng cao sức cạnh tranh nông sản - thủy sản và giảm áp lực đô thị.

Bên cạnh đó, chuyên gia này cũng đề xuất phát triển trung tâm logistics gắn giao thông chiến lược, tích hợp ICD, kho thông minh, trung tâm phân phối và dịch vụ giá trị gia tăng; ứng dụng mạnh AI, IoT và quản trị số. Đồng thời, thúc đẩy logistics xanh, năng lượng sạch, hình thành trung tâm đào tạo – nghiên cứu và mô hình liên kết Nhà nước – nhà trường – doanh nghiệp – nhà khoa học, tạo nền tảng cho hệ sinh thái đổi mới sáng tạo logistics tại Cần Thơ.

TS. Nhiêu Nhật Lương cho rằng, các sáng kiến đưa ra mang tính định hướng quan trọng, nhấn mạnh vai trò của logistics thông minh và logistics xanh trong chiến lược xây dựng Cần Thơ thành đô thị. Đồng thời, chỉ rõ tầm quan trọng của kết nối vùng, ứng dụng công nghệ số và phát triển nguồn nhân lực gắn với hệ sinh thái đổi mới sáng tạo.

"Nếu được triển khai có lộ trình và có sự đồng hành của Nhà nước – doanh nghiệp – cơ sở đào tạo – giới khoa học, các sáng kiến này sẽ góp phần đưa Cần Thơ trở thành trung tâm logistics của vùng Mekong và đô thị đáng sống trong tương lai", ông Lương nhấn mạnh.

Chia sẻ phiên tham luận, Anh hùng Lao động Hồ Quang Cua kể hành trình hơn 20 năm nghiên cứu tạo ra giống lúa ST25 - minh chứng tiêu biểu cho sức mạnh khoa học công nghệ và đổi mới sáng tạo trong nông nghiệp Việt Nam.

Từ việc xây dựng ê-kíp, mở trại giống, ứng dụng kỹ thuật hiện đại đến kết nối nguồn lực, ông kiên trì nâng tầm hạt gạo Việt, từ đó thành quả là ST25 lần lượt đạt danh hiệu gạo ngon nhất thế giới (năm 2019, 2021, 2025) và được công nhận giống quốc gia, khẳng định khoa học, công nghệ là động lực đưa nông nghiệp Việt vươn chuẩn toàn cầu.

Bên cạnh đó, tham luận của ông Hồ Quang Cua tại diễn đàn cũng phân tích bối cảnh nông nghiệp Đồng bằng sông Cửu Long dưới tác động Nghị quyết 57-NQ/TW và Quy hoạch Cần Thơ 2021-2030. Từ góc độ doanh nghiệp công nghệ, ông Cua đề xuất các sáng kiến cho “phần mềm” nông nghiệp thông minh như: Xây dựng dữ liệu thị trường định hướng sản xuất, số hóa chuỗi cung ứng và logistics lạnh, tích hợp tài chính số và bảo hiểm vi mô; các gợi mở này củng cố vai trò Cần Thơ như “Hub” đổi mới sáng tạo, kết nối nông sản vùng ra thị trường toàn cầu...

CASTID 2025 không chỉ tạo diễn đàn kết nối giữa chính quyền, nhà khoa học và doanh nghiệp, mà còn mở ra hướng đi mới cho Cần Thơ trong việc phát triển khoa học, công nghệ, đổi mới sáng tạo và khởi nghiệp. Từ các sáng kiến về logistics xanh, chuyển đổi số và hệ sinh thái sáng tạo,... chương trình được kỳ vọng trở thành động lực quan trọng giúp Cần Thơ bứt phá, tiến gần hơn mục tiêu trở thành trung tâm logistics của vùng Mekong và một đô thị đáng sống trong tương lai.