Cần tăng cường giám sát hoạt động thống kê

Số liệu thống kê có vai trò quan trọng trong quy hoạch phát triển kinh tế - xã hội địa phương

Phó Thủ tướng Chính phủ Vương Đình Huệ cho rằng, số liệu thống kê hiện nay thiếu chính xác. Quan điểm của ông về vấn đề này như thế nào và đâu là nguyên nhân khiến số liệu thống kê còn nhiều bất cập?

Tôi hoàn toàn đồng ý với quan điểm của Phó Thủ tướng Vương Đình Huệ về số liệu thống kê của Việt Nam hiện nay. Theo tôi, vấn đề này cần được cải thiện trong thời gian tới.

Về nguyên nhân, theo tôi, những quy định pháp luật của chúng ta về thống kê chưa rõ ràng và phụ thuộc quá nhiều vào các ngành, địa phương. Không ít địa phương, Bộ, ngành muốn địa phương mình có thành tích cao, nên muốn đưa con số thống kê GDP tăng lên. Trong khi đó, nhiều số liệu quan trọng liên quan đến các vấn đề xã hội như xóa đói, giảm nghèo, tỷ lệ trẻ em đến trường... lại không được làm tốt.

Sự bất cập trong số liệu thống kê thời gian qua ảnh hưởng như thế nào đối với sự phát triển kinh tế - xã hội, thưa ông?

Số liệu thống kê có thể cho ta biết sự thật để căn cứ vào đó xây dựng chính sách, định hướng phát triển. Nhưng nếu số liệu thống kê không chính xác, được tô vẽ quá đẹp là sự tự lừa dối, ru ngủ mình. Lúc ấy, cơ quan thống kê sẽ giống như một “liều thuốc ngủ”. Khi ấy, số liệu thống kê hoàn toàn không giúp gì được cơ quan chức năng và nền kinh tế trong việc hoạch định chính sách, nâng cao năng lực cạnh tranh và đạt được những tiến bộ trong tăng trưởng, hội nhập kinh tế quốc tế.

Vậy theo ông, đâu là giải pháp cho những tồn tại của số liệu thống kê?

Để giải quyết những vấn đề này, theo tôi, Quốc hội nên tăng cường giám sát đối với hoạt động thống kê, yêu cầu cơ quan này phải báo cáo và có đề án cải tiến, nâng cao chất lượng thống kê. Đặc biệt, cần có chế tài xử phạt đối với những tổ chức, cá nhân gây sức ép đối với cơ quan thống kê.

Bên cạnh đó, phải xây dựng mô hình cơ quan thống kê thực sự là cơ quan độc lập, khách quan, không phải chịu sức ép nào. Có như vậy, số liệu thống kê mới khách quan, trung thực.

Theo quan điểm của ông, cơ quan thống kê phải độc lập, tuy nhiên hiện nay, Tổng cục Thống kê vẫn trực thuộc Bộ Kế hoạch và Đầu tư. Vậy có nên tách cơ quan thống kê ra khỏi bộ này?

Ở các quốc gia khác, cơ quan thống kê chỉ hoạt động theo pháp luật, không phải phụ thuộc một cơ quan nào. Tôi nghĩ, không nên lấy việc giảm đầu mối để đưa cơ quan thống kê về Bộ Kế hoạch và Đầu tư, vì đây chính là cơ quan đưa ra chỉ tiêu và phải báo cáo về việc hoàn thành chỉ tiêu đó. Nên dù số liệu thống kê đưa ra có chính xác thì vẫn có ý kiến nghi ngờ, đặt câu hỏi liệu số liệu ấy có thực sự khách quan?

Theo tôi, nên xây dựng cơ chế rõ ràng, tạo điều kiện để ngành thống kê thực hiện tốt nhiệm vụ.

Xin cảm ơn ông!