Cần định vị rõ hơn vị thế của khu vực kinh tế tư nhân

Kinh tế tư nhân tăng trưởng cao hơn bình quân chung nền kinh tế

Toạ đàm do Đại học Kinh tế quốc dân tổ chức ngày 15/8/2025 tại Hà Nội nhằm đánh giá thực trạng phát triển khu vực kinh tế tư nhân thời gian qua cũng như vai trò của khu vực kinh tế tư nhân trong mối quan hệ với kinh tế nhà nước và kinh tế FDI. Phát hiện những tồn tại, hạn chế nội tại và những điểm nghẽn làm kìm hãm quá trình phát triển và những xu hướng phát triển chậm lại của khu vực kinh tế tư nhân trong môi trường cạnh tranh phát triển với các khu vực kinh tế khác và trong môi trường quốc tế.

Từ đó xác định các khâu đột phá trong phát triển kinh tế tư nhân để trở thành động lực quan trọng nhất của nền kinh tế quốc gia

Thông tin đưa ra tại toạ đàm cho biết, sau gần 40 năm đổi mới, khu vực kinh tế tư nhân Việt Nam đã có những bước phát triển mạnh mẽ cả về lượng và chất, từng bước khẳng định vai trò trong nền kinh tế thị trường định hướng xã hội chủ nghĩa. Đến năm 2024, khu vực này chiếm 53,4% tổng vốn đầu tư xã hội, 82,07% tổng lao động trong nền kinh tế, đóng góp 38,6% tổng lợi nhuận trước thuế và 51% tổng thu nhập tạo ra cho người lao động trong khu vực doanh nghiệp.

Đặc biệt, khu vực kinh tế tư nhân đã đóng góp 43% tổng GDP và chiếm tới 57% vào mức tăng trưởng GDP năm 2024 – mức đóng góp lớn nhất trong các thành phần kinh tế. Bình quân giai đoạn 2011–2024, khu vực này đạt tốc độ tăng trưởng 6,3%/năm, cao hơn mức bình quân chung toàn nền kinh tế (5,48%/năm).

Những con số này khẳng định vững chắc vai trò trung tâm và tiềm năng to lớn của khu vực kinh tế tư nhân, đồng thời đặt nền tảng cho việc nâng tầm vị trí của khu vực này thành động lực chính trong thực hiện mục tiêu tăng trưởng nhanh, bền vững của Việt Nam.

3 hành trang để phát triển của khu vực kinh tế tư nhân

Tại toạ đàm, công bố những kết quả nghiên cứu mới về phát triển kinh tế tư nhân, GS. TS Ngô Thắng Lợi, Đại học Kinh tế quốc dân nhận định, sự ra đời của “bộ tứ” nghị quyết của Bộ Chính trị đánh dấu bước ngoặt mới trong phát triển kinh tế tư nhân ở Việt Nam.

Theo vị chuyên gia này, 3 “hành trang” để chính phuc vị trí động lực tăng trưởng kinh tế quan trọng nhất của khu vực kinh tế tư nhân gồm những nỗ lực tạo nên sự phát triển vượt trội; đóng góp lớn vào tăng trưởng kinh tế quốc gia; hệ thống doanh nghiệp quy mô lớn của khu vực kinh tế tư nhân đang đóng vai trò dẫn dắt sự phát triển trên một số lĩnh vực quan trọng của nền kinh tế.

Tuy nhiên ông Ngô Thắng Lợi cũng lưu ý đến các điểm nghẽn gây hạn chế phát triển cả kinh tế tư nhân gồm điểm nghẽn về nhân thức và tư duy về kinh tế tư nhân, rằng đây chỉ là một phép cộng các bộ phận cấu thành (doanh nghiệp nhỏ, doanh nghiệp siêu nhỏ, hộ kinh doanh); điểm nghẽn liên quan đến định vị không rõ về vị trí kinh tế tư nhân trong mối quan hệ với các khu vực kinh tế khác (nhà nước, FDI).

Đặc biệt vị chuyên gia này cho rằng hệ thống chính sách với kinh tế tư nhân hiện còn nhiều khía cạnh thiếu tính bao trùm. Ngay bản thân trong khu vực kinh tế tư nhân hoạt động còn cạnh tranh không lành mạnh với nhau cũng như thiếu liên kết giữa kinh tế tư nhân trong nước với người Việt Nam ở nước ngoài.

“Nắm bắt được các điểm nghẽn trên cũng đồng nghĩa với các giải pháp để thúc đẩy phát triển khu vực kinh tế tư nhân”, ông Ngô Thắng Lợi nói.

Chia sẻ các quan điểm của ông Ngô Thắng Lợi tại toạ đàm, TS. Trần Văn Thế - Chủ tịch HĐQT Công ty Đầu tư và phát triển InDel cho rằng, để khắc phục những tồn tại, hạn chế và tạo bứt phá cho phát triển doanh nghiệp tư nhân cần tiếp tục hoàn thiện thể chế theo hướng đồng bộ, minh bạch và ổn định, đặc biệt trong các lĩnh vực doanh nghiệp đang gặp nhiều vướng mắc như: Đầu tư, đất đai, tín dụng và hợp tác công tư.

"Đặc biệt việc cải cách thủ tục hành chính cần được đẩy mạnh hơn nữa, không chỉ trên danh nghĩa mà đi vào thực chất, giúp doanh nghiệp tiết kiệm thời gian và chi phí tuân thủ”, ông Thế nói.

Ông Thế dẫn câu chuyện doanh nghiệp có khi triển khai một dự án phải cần đến 100 cái dấu của các cơ quan chức năng mà có đến 80% giống nhau câu kết luận “dự án cần tuân thủ các quy định của pháp luật”. Theo ông Thế, thực tế đó đặt ra câu hỏi, việc lấy ý kiến các cơ quan chức năng như vậy liệu có còn ý nghĩa gì nữa không?

Nghị quyết 68-NQ/TW ngày 4/5/2025 của Bộ Chính trị đặt ra các mục tiêu cụ thể đến năm 2030 và tầm nhìn đến năm 2045, bao gồm: Phấn đấu có 2 triệu doanh nghiệp hoạt động trong nền kinh tế (tương đương 20 doanh nghiệp/1.000 dân); đóng góp khoảng 55–58% GDP và 35–40% tổng thu ngân sách nhà nước; tạo việc làm cho 84–85% lực lượng lao động; năng suất lao động tăng bình quân 8,5–9,5%/năm; có ít nhất 20 doanh nghiệp tư nhân lớn tham gia chuỗi giá trị toàn cầu.