Tăng cường chuyên môn, tháo gỡ khó khăn tại cơ sở
Thành phố Huế đang trong giai đoạn đầu triển khai mô hình chính quyền hai cấp. Đây là mô hình tổ chức bộ máy chính quyền tinh gọn, hiệu quả, đặt ra yêu cầu rất lớn về năng lực quản lý của các cơ quan chuyên môn tại địa phương. Đặc biệt trong lĩnh vực Công Thương.

Phó vụ trưởng Vụ Chính sách thương mại đa biên Phạm Quỳnh Mai trực tiếp làm việc tại Sở Công Thương thành phố Huế. Ảnh: H. Giang
Trước những khó khăn và yêu cầu thực tiễn tại cơ sở, Bộ Công Thương đã quyết định cử lãnh đạo các Cục, Vụ trực tiếp về hỗ trợ địa phương. Việc này không chỉ mang tính hỗ trợ kỹ thuật đơn thuần, mà còn giúp nâng cao trình độ chuyên môn, cải thiện khả năng phối hợp và vận hành của bộ máy chính quyền. Đồng thời tạo cầu nối trực tiếp giữa cơ sở và cơ quan quản lý Trung ương.
Theo Sở Công Thương thành phố Huế, trong quá trình chuyển đổi sang mô hình chính quyền hai cấp, đội ngũ công chức chuyên trách tại các xã, phường vừa được sắp xếp lại, trong khi nhiệm vụ quản lý nhà nước trong lĩnh vực Công Thương ngày càng phức tạp và đòi hỏi chuyên môn cao. Nhiều cán bộ địa phương chưa kịp thích nghi, dẫn đến tình trạng phối hợp chưa thông suốt, ảnh hưởng đến người dân và doanh nghiệp.
Trước thực trạng này, Bộ Công Thương cử bà Phạm Quỳnh Mai, Phó vụ trưởng Vụ Chính sách thương mại đa biên trực tiếp về hỗ trợ thành phố Huế. Sau khi về địa phương, lãnh đạo Vụ Chính sách thương mại đa biên đã tổ chức trực tiếp trao đổi, hướng dẫn nghiệp vụ tại chỗ. Đồng thời trực tiếp tham gia tháo gỡ các vướng mắc tồn tại trong quá trình thực hiện các thủ tục hành chính, cấp phép, xuất nhập khẩu, quản lý cụm công nghiệp, thương mại điện tử, chuyển đổi số, quản lý thị trường…
Điều quan trọng là, sự hỗ trợ này không chỉ dừng ở việc giải quyết tình huống, mà còn giúp củng cố năng lực nội tại của cơ sở. Đội ngũ địa phương được cập nhật kiến thức mới, hiểu rõ hơn về quy định pháp luật, quy trình xử lý công việc và các kỹ năng quản lý ngành.
Kiến nghị sát thực tế, phản ánh đúng yêu cầu từ cơ sở
Trong quá trình làm việc với Đoàn công tác của Bộ, Sở Công Thương thành phố Huế cũng chủ động kiến nghị nhiều nội dung thiết thực từ thực tiễn triển khai, thể hiện vai trò phản biện chính sách và cung cấp thông tin hai chiều giữa địa phương và Trung ương.

Sở Công Thương thành phố Huế kiến nghị sớm hoàn thiện văn bản để hỗ trợ doanh nghiệp, hợp tác xã và cơ sở sản xuất trong lĩnh vực khuyến công. Ảnh: Nguyễn Tuấn
Cụ thể, trong công tác đào tạo, tập huấn, Sở đề nghị Bộ Công Thương tổ chức các lớp bồi dưỡng chuyên sâu về cấp giấy chứng nhận xuất xứ (C/O), chuyển đổi số, thương mại điện tử, nghiệp vụ quản lý thị trường… Theo đó, cung cấp tài liệu hướng dẫn rõ ràng để địa phương có thể chủ động triển khai.
Về nhân sự và tổ chức thực hiện thủ tục hành chính, Sở cho biết hiện chỉ có 2 cán bộ kiêm nhiệm thực hiện công tác cấp C/O, không thể đáp ứng yêu cầu mới khi có 23 nhiệm vụ trong lĩnh vực xuất nhập khẩu được phân quyền về cho địa phương theo quy định mới. Sở kiến nghị UBND thành phố Huế uỷ quyền cho Sở trực tiếp triển khai toàn bộ các nhiệm vụ này, bổ sung thêm 4, 6 biên chế chuyên trách.
Ở lĩnh vực quản lý cụm công nghiệp, nhiều vướng mắc liên quan đến việc xử lý tài sản công, điều kiện thành lập cụm công nghiệp và xác định tỷ lệ lấp đầy đất công nghiệp khi thực hiện mô hình hai cấp vẫn chưa có hướng dẫn cụ thể. Sở đề xuất Bộ kiến nghị sửa đổi Nghị định 32/2024/NĐ-CP để đảm bảo tính thống nhất và khả thi khi áp dụng tại địa phương.
Với công tác khuyến công, do Nghị định sửa đổi Nghị định 45/2012/NĐ-CP chưa được ban hành, nên việc xác định đối tượng hưởng chính sách hiện còn nhiều khó khăn. Địa phương mong muốn Bộ sớm hoàn thiện văn bản để hỗ trợ doanh nghiệp, hợp tác xã và cơ sở sản xuất.
Trong lĩnh vực năng lượng, do sự thay đổi mô hình hành chính, việc phân cấp thẩm quyền phê duyệt phương án ứng phó thiên tai cho vùng hạ du đập thủy điện đang lúng túng. Quy định hiện nay giao cho UBND xã thực hiện thay cho cấp huyện (đã được bãi bỏ), nhưng thực tế năng lực cấp xã chưa đủ để đảm nhiệm nhiệm vụ này. Do đó, Sở kiến nghị Bộ Công Thương hướng dẫn lại cụ thể hơn để phù hợp với năng lực tổ chức thực tế.
Ngoài ra, Sở Công Thương thành phố Huế cũng kiến nghị Bộ Công Thương sớm ban hành các văn bản hướng dẫn xử phạt vi phạm hành chính trong lĩnh vực thị trường;Hướng dẫn thực hiện Nghị định 09/2018/NĐ-CP liên quan nhà đầu tư nước ngoài; Làm rõ các yêu cầu phòng cháy chữa cháy trong lĩnh vực Công Thương; Rà soát mã thủ tục hành chính và điều chỉnh trên Cổng dịch vụ công cho đồng bộ với thực tiễn triển khai.
Trao đổi với Báo Công Thương, Lãnh đạo Sở Công Thương thành phố Huế cho biết, sự có mặt và đồng hành trực tiếp của cán bộ Bộ Công Thương tại địa phương đã mang lại hiệu quả thiết thực: Vừa hỗ trợ nâng cao năng lực chuyên môn cho đội ngũ địa phương, vừa giúp phát hiện, phản ánh và xử lý các bất cập, vướng mắc kịp thời. Đây không chỉ là sự hỗ trợ ngắn hạn, mà còn góp phần tạo nền tảng lâu dài cho việc xây dựng mô hình chính quyền hai cấp vận hành ổn định, hiệu quả, nhất là trong lĩnh vực có tính chất kỹ thuật, pháp lý cao như Công Thương.
Việc tạo cơ chế phối hợp linh hoạt, phản hồi hai chiều giữa địa phương và Bộ Công Thương là điều kiện tiên quyết để các chủ trương phân cấp, phân quyền thực sự đi vào cuộc sống. Từ thực tiễn thành phố Huế, có thể thấy rõ rằng, khi Trung ương và địa phương cùng đồng hành, việc thực thi chính sách sẽ hiệu quả và sát thực tế hơn rất nhiều.