Cải thiện môi trường kinh doanh: Phải thực chất hơn

Thủ tục hành chính được cắt giảm tạo thuận lợi cho doanh nghiệp

Chưa bền vững

Năm 2017, năng lực cạnh tranh quốc gia tăng 5 bậc so với năm 2016, từ vị trí 60/138 lên vị trí 55/137 nền kinh tế; MTKD tăng 14 bậc, từ 82 lên 68/190; đổi mới sáng tạo cải thiện 12 bậc, đạt thứ hạng 47/127… "Đó là những thứ hạng cao nhất mà Việt Nam đạt được cho đến nay" - Thứ trưởng Bộ Kế hoạch và Đầu tư Nguyễn Văn Trung đánh giá. Theo Thứ trưởng, các chỉ số như: Tiếp cận điện năng, bảo vệ nhà đầu tư, nộp thuế, tiếp cận tín dụng… cũng được các tổ chức quốc tế ghi nhận, góp phần tăng mức xếp hạng tín nhiệm quốc gia của Việt Nam từ ổn định lên tích cực.

Dù đạt được những kết quả tích cực, song các chuyên gia cho rằng, kết quả trên vẫn thiếu bền vững và chưa đồng đều ở các cấp, ngành. Tại hội nghị quốc tế "Cải thiện vượt bậc MTKD nhằm nâng cao chất lượng và tốc độ tăng trưởng" được tổ chức mới đây, đại diện Viện Nghiên cứu quản lý kinh tế Trung ương (CIEM) chỉ ra rằng, vẫn còn hiện tượng "trên nóng, dưới lạnh" khi Chính phủ quyết liệt chỉ đạo nhưng một số bộ, ngành, địa phương vẫn chậm triển khai, dẫn tới kết quả cải cách MTKD chưa đồng đều. Trong khi đó, thứ hạng của nhiều chỉ số còn thấp so với các nước trong khu vực và ít được cải thiện trong nhiều năm qua, thậm chí, một số chỉ số còn tụt hạng.

Quyết liệt thực hiện

Ngày 23/3, Thủ tướng đã ký ban hành Nghị quyết 19/2018 với mục tiêu cao hơn, toàn diện, thực chất hơn trong cải thiện MTKD và quản lý chuyên ngành; đồng thời, bổ sung thêm mục tiêu, nhiệm vụ, giải pháp nâng cao năng lực cạnh tranh nhiều ngành để hỗ trợ tái cơ cấu kinh tế nói chung và cơ cấu ngành nói riêng, thúc đẩy tăng năng suất lao động, sức cạnh tranh của nền kinh tế. Cụ thể, năm 2018, các bộ, ngành cần bãi bỏ ít nhất 1/3 - 1/2 số điều kiện kinh doanh (ĐKKD) hiện hành; giảm tỷ lệ hàng hóa phải kiểm tra chuyên ngành (KTCN) còn tối đa 10%; giảm 1/2 danh mục hàng hóa thuộc diện KTCN…

Ngày 30/3, Thủ tướng tiếp tục ký văn bản 413/TTg-THyêu cầu các bộ, cơ quan triển khai ngay nhiệm vụ được giao; trong đó yêu cầu việc cắt, giảm, sửa đổi hoặc bãi bỏ ĐKKD phải thực chất, không thực hiện cơ học thuần túy, gộp nhiều điều kiện vào 1 điều kiện; tuyệt đối không cắt, giảm, bãi bỏ cái này lại bổ sung cái khác hoặc sửa đổi, cắt, giảm theo kiểu thay đổi tên gọi.

Trong văn bản 413/TTg-TH, Thủ tướng yêu cầu các bộ, trong đó có Bộ Công Thương, tiếp tục cải cách toàn diện hoạt động KTCN, bảo đảm cắt giảm, đơn giản hóa 50% danh mục hàng hóa, sản phẩm, thủ tục KTCN và ĐKKD theo đúng chỉ đạo của Chính phủ. Đồng thời, Bộ Công Thương và các bộ, ngành liên quan rà soát toàn bộ quy định về KTCN và ĐKKD trong các luật có liên quan, báo cáo Chính phủ, Thủ tướng Chính phủ; rà soát toàn bộ văn bản quy phạm pháp luật về KTCN và điều kiện đầu tư, kinh doanh; đề xuất sửa đổi, bãi bỏ những quy định chồng chéo, không đồng bộ, không hợp lý…

Đánh giá về những động thái trên, chuyên gia kinh tế Phan Đức Hiếu cho rằng, việc Chính phủ hành động nhanh chóng và kịp thời như vậy sẽ làm tăng niềm tin của cộng đồng doanh nghiệp (DN), tác động trực tiếp, thúc đẩy DN phát triển. Đóng góp ý kiến về giải pháp, chuyên gia kinh tế Phạm Chi Lan đề xuất, cần có cách làm mới trong rà soát, cắt giảm ĐKKD như đưa ra yêu cầu về tiến độ, chất lượng và có chế tài xử lý nghiêm đối với các bộ, cá nhân không hoàn thành nhiệm vụ.