Bộ Công Thương làm việc với Tuyên Quang thúc đẩy thương mại biên giới

Sáng 25/8 tại Hà Nội, Bộ Công Thương đã có buổi làm việc với Đoàn công tác của UBND tỉnh Tuyên Quang.

Thứ trưởng Bộ Công Thương Phan Thị Thắng chủ trì buổi làm việc. Cùng tham gia buổi làm việc có lãnh đạo các đơn vị trực thuộc Bộ. 

Về phía địa phương, ông Hoàng Gia Long, Ủy viên Ban Thường vụ Tỉnh ủy, Phó Chủ tịch UBND tỉnh Tuyên Quang làm Trưởng đoàn. Buổi làm việc tập trung trao đổi về kết quả phát triển thương mại biên giới giai đoạn 2021-2025, đồng thời bàn giải pháp thúc đẩy hợp tác, đầu tư hạ tầng và mở rộng hoạt động xuất nhập khẩu trong giai đoạn tiếp theo.

Báo cáo tại buổi làm việc cho thấy, trong những năm qua, thương mại biên giới của tỉnh Tuyên Quang đã có những bước phát triển tích cực, từng bước khẳng định vai trò là động lực thúc đẩy tăng trưởng kinh tế, tạo sinh kế cho người dân vùng biên và góp phần củng cố quốc phòng, an ninh. Tuy nhiên, để biến tiềm năng thành lợi thế thực sự, tỉnh vẫn cần có thêm giải pháp mang tính đột phá, sự đồng hành của Trung ương và Bộ Công Thương.

Những kết quả đáng khích lệ

Theo báo cáo tại buổi làm việc giữa UBND tỉnh Tuyên Quang với Bộ Công Thương mới đây, trong giai đoạn 2021-2025, hoạt động thương mại biên giới trên địa bàn tỉnh đạt nhiều kết quả khả quan. Tổng kim ngạch xuất nhập khẩu đạt gần 1,55 tỷ USD, riêng năm 2025 ước đạt 500 triệu USD. Quan hệ hợp tác giữa Tuyên Quang với các tỉnh Vân Nam, Quảng Tây (Trung Quốc) được duy trì thường xuyên, tạo môi trường thuận lợi thúc đẩy giao thương.

Đáng chú ý, tỉnh đã hoàn thành mở chính thức cặp cửa khẩu Săm Pun – Điền Bồng; đồng thời đưa vào khai thác các tuyến vận tải quốc tế nối Hà Giang – Thanh Thủy – Thiên Bảo – Văn Sơn và Hà Giang – Xín Mần – Đô Long – Văn Sơn. Khu Kinh tế cửa khẩu Thanh Thủy thu hút 40 dự án đầu tư dịch vụ thương mại với tổng vốn đăng ký trên 752 tỷ đồng. Hàng loạt hội nghị xúc tiến thương mại, kết nối doanh nghiệp xuất khẩu được tổ chức, mở ra nhiều hợp đồng hợp tác sản xuất và tiêu thụ nông sản.

Những con số và kết quả trên cho thấy thương mại biên giới đang trở thành lĩnh vực quan trọng đối với phát triển kinh tế - xã hội của tỉnh. Không chỉ góp phần nâng cao giá trị hàng hóa địa phương, thương mại biên giới còn thúc đẩy quá trình hội nhập kinh tế quốc tế, tăng cường sự gắn kết hữu nghị giữa nhân dân hai nước Việt Nam – Trung Quốc.

Mặc dù đạt được những thành tựu quan trọng, thương mại biên giới của Tuyên Quang vẫn đối diện không ít khó khăn. Hiện nay, hoạt động xuất nhập khẩu chủ yếu tập trung tại cặp cửa khẩu quốc tế Thanh Thủy – Thiên Bảo, trong khi các cửa khẩu song phương Xín Mần – Đô Long và Săm Pun – Điền Bồng hoạt động còn trầm lắng. Tiến độ một số công trình giao thông biên giới chậm, việc mở lối đi tại Mốc 504 Lũng Làn vẫn chưa hoàn thành.

Hạ tầng phục vụ xuất nhập khẩu, dù đã được quan tâm đầu tư, vẫn còn thiếu đồng bộ. Các dịch vụ hỗ trợ thương mại như logistics chưa đáp ứng yêu cầu. Hàng hóa xuất khẩu chủ yếu vẫn là nguyên liệu thô, giá trị gia tăng thấp. Tỉnh chưa thu hút được doanh nghiệp thương mại lớn hay nhà đầu tư nước ngoài để đóng vai trò đầu tàu kéo thị trường đi lên. Điều này khiến cho thương mại biên giới của tỉnh chưa tạo ra sức bật mạnh mẽ như kỳ vọng.

Một khó khăn khác là cơ chế điều phối nhập khẩu từ phía Trung Quốc còn nhiều hạn chế, dẫn đến tình trạng ùn ứ hàng hóa tại cửa khẩu trong một số thời điểm. Hoạt động khôi phục chợ truyền thống và lối mở biên giới còn ít, chưa đáp ứng nhu cầu giao thương của cư dân vùng biên.

Phát biểu tại buổi làm việc với Bộ Công Thương, Phó Chủ tịch UBND tỉnh Hoàng Gia Long nhấn mạnh: Với hơn 277 km đường biên giới giáp Trung Quốc, Tuyên Quang có tiềm năng rất lớn để phát triển thương mại biên giới. Ông đề nghị Bộ Công Thương quan tâm hỗ trợ tỉnh tháo gỡ những khó khăn hiện hữu, đồng thời thúc đẩy các cơ chế hợp tác với địa phương đối đẳng phía Trung Quốc.

Một trong những đề xuất quan trọng là phối hợp với các cơ quan Trung Quốc nhằm khắc phục tình trạng ùn tắc hàng hóa tại cửa khẩu, đồng thời mở rộng thêm danh mục các mặt hàng nhập khẩu từ Việt Nam. Bên cạnh đó, tỉnh mong muốn Bộ Công Thương cùng Trung ương quan tâm đầu tư hạ tầng cho Khu Kinh tế cửa khẩu Thanh Thủy, hỗ trợ nguồn lực xây dựng hệ thống điện lưới cho 41 thôn chưa có điện, cũng như kêu gọi đầu tư vào dịch vụ logistics.

Tỉnh cũng kiến nghị Bộ Công Thương xây dựng chiến lược phát triển các mặt hàng chính ngạch, đồng thời nghiên cứu thí điểm Khu hợp tác qua biên giới tại Khu kinh tế cửa khẩu Thanh Thủy và mô hình cửa khẩu thông minh gắn với tuyến đường vận chuyển hàng hóa chuyên dụng.

Bộ Công Thương đồng hành hỗ trợ doanh nghiệp

Đại diện các đơn vị trực thuộc Bộ Công Thương nhất trí cao với kiến nghị của tỉnh, đồng thời khẳng định sẽ đồng hành trong việc thúc đẩy thương mại biên giới giai đoạn 2026-2030. Các giải pháp được Bộ gợi mở gồm: phát triển hạ tầng logistics, mở rộng thương mại điện tử, khai thác thế mạnh nông sản đặc trưng và thương hiệu sản phẩm của tỉnh.

Kết luận buổi làm việc, Thứ trưởng Bộ Công Thương Phan Thị Thắng ghi nhận nỗ lực của Tuyên Quang, đồng thời nhấn mạnh tỉnh cần xây dựng Đề án tổng thể phát triển thương mại biên giới. Trong đó, tập trung đánh giá đầy đủ lợi thế so sánh, nhu cầu nhập khẩu từ Trung Quốc và định hướng tiêu thụ trong nước.

Thứ trưởng đề nghị Tuyên Quang chú trọng xuất khẩu chính ngạch, đẩy mạnh chế biến sâu để gia tăng giá trị sản phẩm, đồng thời gắn phát triển thương mại với du lịch, sản phẩm OCOP và xây dựng thương hiệu địa phương. Đặc biệt, tỉnh cần tận dụng Nghị quyết 68 của Bộ Chính trị để huy động nguồn lực từ khu vực kinh tế tư nhân cho phát triển thương mại biên giới.

Có thể thấy, thương mại biên giới không chỉ là cơ hội phát triển kinh tế mà còn là kênh quan trọng để tăng cường hợp tác quốc tế, nâng cao đời sống người dân vùng biên, giữ vững an ninh và chủ quyền lãnh thổ. Với sự quyết tâm của địa phương, sự đồng hành của Bộ Công Thương cùng Trung ương, Tuyên Quang hoàn toàn có thể khai thác tốt tiềm năng này, đưa thương mại biên giới trở thành động lực phát triển bền vững.

Trong giai đoạn tới, việc nâng cao chất lượng sản phẩm xuất khẩu, mở rộng kênh tiêu thụ, đồng thời đầu tư đồng bộ hạ tầng và dịch vụ logistics sẽ là chìa khóa để Tuyên Quang tạo đột phá. Hướng đi này không chỉ giúp tỉnh gia tăng kim ngạch xuất nhập khẩu mà còn tạo điều kiện cho các sản phẩm đặc sản địa phương vươn xa, góp phần hiện thực hóa mục tiêu xây dựng Tuyên Quang trở thành tỉnh phát triển khá trong khu vực miền núi phía Bắc.