Bộ Công Thương kiến nghị hoàn thiện chính sách hỗ trợ phụ nữ trong thương mại điện tử

Toàn bộ Luật Bình đẳng giới năm 2006 gồm 5 chương, 43 điều, quy định nguyên tắc bình đẳng giới trong các lĩnh vực chính trị, kinh tế, lao động, giáo dục, y tế, gia đình, văn hóa; biện pháp bảo đảm, quản lý nhà nước, trách nhiệm của các cơ quan, tổ chức, cá nhân và các hành vi bị nghiêm cấm.

Phạm vi còn mở rộng đến các chủ trương của Đảng, văn bản pháp luật hiện hành, điều ước quốc tế, kết quả khảo sát thực tiễn (như báo cáo của UNFPA 2021-2025 về khoảng cách giới trong lao động, kinh tế và khảo sát của Bộ Công Thương năm 2024-2025 về vai trò của phụ nữ trong thương mại quốc tế).

Báo cáo cho thấy, Luật Bình đẳng giới 2006 được ban hành trên cơ sở Hiến pháp 1992 và đến nay vẫn còn nhiều nội dung phù hợp. Nhiều quy định về bình đẳng lương, thưởng, bảo vệ lao động nữ, chống phân biệt đối xử trong việc làm đã đồng bộ với Bộ luật Lao động 2019, Luật Cán bộ, công chức 2008, Luật Viên chức 2010 và các công ước quốc tế như CEDAW 1979, Công ước 111 của Tổ chức Lao động quốc tế (ILO).

Luật cũng góp phần hình thành hệ thống quản lý nhà nước về bình đẳng giới, nâng tỷ lệ nữ giới tốt nghiệp đại học, cao đẳng, đồng thời hỗ trợ tăng trưởng kinh tế (theo dữ liệu của WB năm 2025, bình đẳng giới có thể đóng góp thêm 2-3% GDP).

Tuy nhiên, báo cáo chỉ rõ nhiều điểm hạn chế, như: Một số quy định chưa rõ ràng, chồng chéo hoặc thiếu cụ thể, như quy định về trách nhiệm doanh nghiệp sử dụng lao động trong hỗ trợ tái hòa nhập sau nghỉ thai sản. Bên cạnh đó, nhiều quy định chưa theo kịp xu hướng quốc tế, như quyền sinh sản, quyền tiếp cận thông tin, dịch vụ và sản phẩm liên quan giới, hay khái niệm “người chuyển giới”, “người phi giới”.

Đáng chú ý, việc ứng dụng thương mại điện tử đã giúp phụ nữ, đặc biệt là phụ nữ khu vực nông thôn, vùng sâu, vùng xa tiếp cận với thị trường, mở rộng cơ hội khởi nghiệp và nâng cao thu nhập, không bị hạn chế bởi khoảng cách, thời gian hay định kiến giới. Các văn bản pháp luật hiện hành như Luật Bình đẳng giới, Luật Giao dịch điện tử, Luật Bảo vệ người tiêu dùng… đã bước đầu ghi nhận những tiếp cận bình đẳng đối với công nghệ và môi trường số. Tuy nhiên, chưa có quy định cụ thể nhằm bảo vệ và thúc đẩy vai trò của phụ nữ trong lĩnh vực thương mại điện tử.

Để khắc phục những bất cập, Bộ Công Thương kiến nghị sửa đổi, bổ sung Luật Bình đẳng giới theo các hướng: Làm rõ khái niệm nền chốt, bổ sung các nhóm yếu thế mới, tăng tính khả thi và chế tài thực thi, tiếp tục đồng bộ hóa với các Luật chuyên ngành và các cam kết quốc tế; bổ sung định nghĩa “phân biệt đối xử gián tiếp” và “quấy rối tình dục” để phù hợp với Công ước CEDAW.

Quy định chính sách khuyến khích, hỗ trợ phụ nữ khởi nghiệp thương mại điện tử để lấp hẳn rào cản nữ giới, phụ nữ vùng sâu vùng xa, vùng dân tộc thiểu số. Xây dựng biện pháp tăng tỷ lệ nữ tham gia các chương trình đào tạo lãnh đạo, quản lý trong doanh nghiệp công nghệ số và nền tảng thương mại điện tử.

Cùng với đó, tăng cường nâng cao nhận thức. Để thay đổi nhận thức, thay đổi tư duy cần có thời gian và lộ trình dài hạn, trong nhiều thế hệ. Vì vậy, cần thiết đưa nội dung giáo dục bình đẳng giới vào chương trình đào tạo các cấp phù hợp với từng lứa tuổi từ bậc mẫu giáo trở lên;

Hoàn thiện cơ chế giám sát. Thành lập Tòa án chuyên trách về pháp luật bình đẳng giới, tìm mô hình hóa theo cơ chế giải quyết khiếu nại của CEDAW.

Việt Nam là một trong những quốc gia tham gia ký kết nhiều văn kiện quốc tế về bình đẳng giới và trao quyền cho phụ nữ. Năm 2006, Việt Nam ban hành Luật bình đẳng giới, trong đó yêu cầu các cơ quan Chính phủ và Ủy ban nhân dân các cấp thực hiện trách nhiệm của mình trong quản lý nhà nước về bình đẳng giới.