Bảo đảm an sinh cho người lao động

BHXH bắt buộc nhằm bảo đảm bình đẳng cho NLĐ nước ngoài tại Việt Nam

Luật BHXH năm 2014 đã bổ sung quy định tại Khoản 2, Điều 2, theo đó từ ngày 1/1/2018 sẽ mở rộng đối tượng áp dụng BHXH bắt buộc đối với NLĐ nước ngoài làm việc tại Việt Nam.

Đại diện Bộ LĐTB&XH cho rằng, việc nghiên cứu xây dựng, ban hành Nghị định quy định chi tiết và hướng dẫn thi hành một số điều của Luật BHXH về BHXH bắt buộc đối với NLĐ là công dân nước ngoài làm việc tại Việt Nam là cần thiết, phù hợp với thông lệ quốc tế và quy định của Tổ chức Lao động quốc tế (ILO).

Theo dự thảo, NLĐ là công dân nước ngoài làm việc theo hợp đồng lao động không xác định thời hạn, hợp đồng lao động xác định thời hạn, theo mùa vụ hoặc theo một công việc nhất định có thời hạn từ đủ 1 tháng trở lên sẽ phải đóng BHXH bắt buộc. Các chế độ BHXH bắt buộc gồm: Ốm đau, thai sản, bệnh nghề nghiệp, tai nạn lao động, hưu trí, tử tuất. Tiền lương tháng tính đóng BHXH gồm: Mức lương, phụ cấp lương và các khoản bổ sung khác theo quy định.

Cụ thể, hàng tháng, NLĐ nước ngoài sẽ đóng BHXH với mức đóng 8% lương vào quỹ hưu trí và tử tuất. Người sử dụng lao động nước ngoài phải đóng tối đa bằng 18% tháng lương trả cho người lao động, gồm: 3% vào quỹ ốm đau và thai sản; tối đa 1% vào quỹ tai nạn lao động, bệnh nghề nghiệp; 14% vào quỹ hưu trí và tử tuất.

Tuy nhiên, việc xây dựng nghị định này đang gặp nhiều vướng mắc như việc thống nhất mức đóng, mức hưởng chế độ BHXH giữa các nước; liên thông dữ liệu giữa các quốc gia; việc chuyển đổi tiền tệ; quy định về thuế… Đồng thời, có nhiều khó khăn liên quan đến thực hiện quá nhiều chế độ BHXH, các hạn chế về ngôn ngữ, nhu cầu tham gia BHXH tại Việt Nam đối với NLĐ nước ngoài; Việt Nam cần có những hiệp định song phương về chính sách BHXH với các quốc gia khác để NLĐ nước ngoài làm việc tại Việt Nam không phải đóng BHXH hai lần ở cả hai nước…

Bà Đinh Thu Hiền - Phó Trưởng ban Thực hiện chính sách BHXH (BHXH Việt Nam) - cho rằng, ngoài quy định đóng BHXH, cần làm rõ việc giải quyết các chế độ bảo hiểm. Người nước ngoài đã tham gia BHXH tại nước ngoài, nay tiếp tục tham gia tại Việt Nam thì thời gian ở nước ngoài tính và hưởng như thế nào?

Phía BHXH Việt Nam đề nghị bổ sung một số quy định liên quan đến hồ sơ làm căn cứ thu, giải quyết và chi trả chế độ BHXH như: Hồ sơ công nhận về sử dụng lao động tại Việt Nam, hướng dẫn về hình thức chi trả chế độ khi NLĐ hưởng tại nước ngoài, quy định cụ thể đại diện theo pháp luật của người đang đóng BHXH.

Phó Tổng giám đốc BHXH Việt Nam Trần Đình Liệu cũng nhấn mạnh, Dự thảo Nghị định cần xây dựng trên cơ sở hiệp định song phương về BHXH giữa Việt Nam và các nước; trên cơ sở có đi có lại, bảo vệ quyền lợi NLĐ của cả hai nước. Bên cạnh đó, Dự thảo Nghị định cũng phải tính đến vấn đề pháp luật thuế, bảo vệ quyền con người...