Báo cáo chính trị Đại hội XIV: Văn kiện thống nhất, nhiều điểm mới

Lần đầu tiên hợp nhất 3 báo cáo trong văn kiện Đảng

Tại họp báo quốc tế công bố dự thảo các văn kiện trình Đại hội đại biểu toàn quốc lần thứ XIV của Đảng để lấy ý kiến nhân dân chiều 15/10, GS.TS Tạ Ngọc Tấn, nguyên Ủy viên Trung ương Đảng, Phó Chủ tịch Thường trực Hội đồng Lý luận Trung ương, Tổ phó Thường trực Tổ biên tập Văn kiện Đại hội XIV của Đảng cho biết, đây là lần đầu tiên văn kiện đại hội được tổ chức xây dựng dưới một văn kiện thống nhất gọi là Báo cáo chính trị.

GS.TS Tạ Ngọc Tấn cho hay, trước đây các nhiệm kỳ thường có ba báo cáo chính là Báo cáo chính trị, Báo cáo kinh tế - xã hội và Báo cáo về công tác xây dựng Đảng. Đến tháng 7/2025, Bộ Chính trị quyết định tích hợp ba báo cáo ấy lại thành một báo cáo duy nhất là Báo cáo chính trị, còn các nội dung chi tiết sẽ được đưa vào phụ lục. Việc này giúp tập trung các chủ trương, đường lối của Đảng trong một văn bản duy nhất, đồng thời giúp nhân dân, cán bộ dễ dàng tiếp nhận và thực hiện.

Theo Phó Chủ tịch Thường trực Hội đồng Lý luận Trung ương, văn kiện quan trọng nhất của Đại hội XIV là Báo cáo chính trị của Ban Chấp hành Trung ương Đảng khóa XIII. Cùng với đó là Báo cáo tổng kết một số vấn đề lý luận và thực tiễn về công cuộc đổi mới theo định hướng xã hội chủ nghĩa trong 40 năm qua, làm cơ sở khoa học và thực tiễn để phục vụ cho Báo cáo chính trị.

Về chủ đề, Báo cáo chính trị thể hiện tính nhất quán trong mục tiêu độc lập dân tộc gắn liền với chủ nghĩa xã hội. Cái mới lần này là văn kiện đặt trọng tâm vào mục tiêu phát triển đến năm 2030, kỷ niệm 100 năm thành lập Đảng với mục tiêu đưa Việt Nam trở thành nước đang phát triển có thu nhập trung bình cao; và đến năm 2045, kỷ niệm 100 năm thành lập nước, phấn đấu trở thành nước phát triển, thu nhập cao theo định hướng xã hội chủ nghĩa.

Gắn với tinh thần ấy là quan điểm về tự chủ chiến lược, tự cường, tự tin, tiến mạnh trong kỷ nguyên vươn mình của dân tộc. Các mục tiêu phát triển được xác định là vì hòa bình, độc lập, dân chủ, giàu mạnh, phồn vinh, văn minh và đi lên chủ nghĩa xã hội.

Nhiều nội dung đổi mới trong Báo cáo chính trị Đại hội XIV

Theo GS.TS Tạ Ngọc Tấn, kết cấu Báo cáo chính trị gồm ba phần: Phần thứ nhất là những vấn đề chung về thực hiện Nghị quyết Đại hội XIII của Đảng và tổng kết 40 năm đổi mới; phần thứ hai là những quan điểm lớn; phần thứ ba là những nội dung, giải pháp cụ thể nhằm đạt được các mục tiêu.

Ông cho biết, Báo cáo chính trị lần này có nhiều nội dung mới, trong đó vấn đề đầu tiên là rút ra bài học từ 40 năm đổi mới và quá trình thực hiện Nghị quyết Đại hội XIII, nhấn mạnh đến lòng dân, quan điểm nhất quán về chủ nghĩa xã hội và công tác xây dựng Đảng.

Từ những bài học đó, Đại hội XIV xác lập nhóm quan điểm phát triển mới. Trong các quan điểm chỉ đạo, điểm nhấn đặc biệt là lập trường chính trị, tiếp tục kiên định chủ nghĩa Mác - Lênin, mục tiêu xây dựng chủ nghĩa xã hội, con đường đổi mới và coi lý luận về đường lối đổi mới là nền tảng tư tưởng của Đảng.

Báo cáo chính trị cũng xác định rõ những nhiệm vụ trọng tâm của Đảng trong giai đoạn tới, trong đó bổ sung một số nội dung mới: đưa bảo vệ môi trường trở thành nội dung trọng yếu cùng với kinh tế và xã hội; phát triển văn hóa, con người là nền tảng; tăng cường quốc phòng, an ninh và bổ sung yếu tố đối ngoại thành trọng yếu, thường xuyên.

Một điểm mới nổi bật là vấn đề phát triển nguồn lực nội sinh gắn với mô hình tăng trưởng mới, trong đó xác định kinh tế tư nhân là động lực quan trọng nhất của nền kinh tế quốc gia, đồng thời khẳng định vai trò chủ đạo của kinh tế nhà nước trong dẫn dắt, bảo đảm cân đối các quan hệ chủ yếu.

Cũng theo GS.TS Tạ Ngọc Tấn, Báo cáo chính trị lần này đặt mục tiêu GDP đạt 8.500 USD/người vào năm 2030, trên cơ sở dự báo đến năm 2025 sẽ đạt 5.100 USD/người. Để đạt mục tiêu này, văn kiện đề ra yêu cầu hoàn thiện thể chế cho phát triển.

Về quy trình xây dựng, đồng chí cho biết, văn kiện Đại hội XIV được thực hiện công phu, nghiêm túc và liên tục cập nhật. Nếu các nhiệm kỳ trước thường hoàn tất sau Hội nghị Trung ương 10 mới lấy ý kiến nhân dân thì lần này, quá trình chỉnh sửa được thực hiện thường xuyên, thậm chí hàng tháng, phản ánh tinh thần cầu thị và mở rộng dân chủ trong việc xin ý kiến từ nhân dân, các nhà khoa học, tổ chức chính trị xã hội và giới học giả.

“Không phải đến bây giờ mới lấy ý kiến chuẩn bị văn kiện của Đảng đã là quá trình mở, liên tục xin ý kiến và hoàn thiện” – GS.TS Tạ Ngọc Tấn nhấn mạnh.

Thực hiện Chỉ thị số 45-CT/TW, ngày 14/4/2025 của Bộ Chính trị về đại hội đảng bộ các cấp tiến tới Đại hội đại biểu toàn quốc lần thứ XIV của Đảng và Thông báo Kết luận số 48-TB/TW, ngày 02/12/2024 của Bộ Chính trị về việc thảo luận các văn kiện Đại hội XIV của Đảng tại đại hội đảng bộ các cấp, gửi lấy ý kiến Nhân dân và tổng hợp các ý kiến đóng góp vào các văn kiện Đại hội XIV của Đảng, chiều 15/10, Ban Tuyên giáo và Dân vận Trung ương tổ chức Họp báo quốc tế Công bố dự thảo các văn kiện trình Đại hội đại biểu toàn quốc lần thứ XIV của Đảng để lấy ý kiến nhân dân.