Bánh cốm hàng Than: Thương hiệu được nhận sắc phong

Những thương hiệu ẩm thực vốn nổi tiếng của Hà Nội và cũng là của cả nước ngót thế kỷ nay được liệt kê gần như trọn vẹn trong tùy bút “Hà Nội 36 phố phường” của nhà văn Thạch Lam. Thế nhưng duy nhất có một thương hiệu không thấy nhắc đến, dù được nhận sắc chỉ của vua Bảo Đại.

Phố Hàng Than, Hà Nội là một con phố rất đặc biệt cho dù chỉ dài ngót 300 mét. Vào những năm 60 của thế kỷ XIX, chủ nhân của nhà số 11 chế tác ra bánh cốm với biển hiệu Nguyên Ninh, mở đầu cho nghề mới của cả con phố. Và từ đây, bánh cốm hàng Than đã trở thành món quà phố dung dị mà không ai mô tả hay hơn Thạch Lam trong tùy bút “Hà Nội 36 phố phường”.

banh com hang than thuong hieu duoc nhan sac phong
Nghệ nhân Lương Thị Dung hướng dẫn thợ làm bánh

Hãy đọc lại một vài đoạn trong tùy bút ấy: “Bánh cốm hàng Than... một thứ bánh ngon mà cũng không đắt, một thứ bánh gợi cho ta những kỷ niệm rất nhiều màu. …. Ở Hàng Than, chỉ có hai nhà là chính hiệu. Nhà bánh cốm "Nguyên Ninh" tôi tưởng là một nhà làm bánh cốm cũng đã lâu đời, cùng với nhiều nhà khác. Họ biết giữ cho cái vị bánh được ngon đều, và điều này cần nhất, biết thay đổi trong cách trình bày và trang điểm cho thứ quà được lịch sự và trang trọng thêm lên”.

Hai hiệu bánh cốm nổi tiếng ở phố Hàng Than mà sao Thạch Lam lại chỉ nhắc đến một? Chúng ta có thể không bao giờ biết được lý do. Nhưng thật bất ngờ là hiệu bánh mà Thạch Lam ẩn đi trong tùy bút giờ vẫn còn bán bánh cốm với nguyên vẹn hương xưa. Và điều khá kỳ thú là hiệu bánh cốm với tên xưa Vĩnh Lộc ở ngôi nhà số 60 Hàng Than lại là thương hiệu ẩm thực dường như là duy nhất của đất Hà thành được vua Bảo Đại phong sắc chỉ.

Để lại cái ồn ã của cửa hàng mặt phố, nghệ nhân Lương Thị Dung - chủ hiệu bánh cốm Vĩnh Lộc xưa, giờ mang thương hiệu Xưa Nay dẫn chúng tôi vào nhà trong sát với xưởng làm bánh cốm của gia đình. Rồi chị chỉ cho chúng tôi tấm sắc phong của vua Bảo Đại được gia đình treo trang trọng phía trên bàn thờ gia tiên. Nội dung sắc phong viết (nguyên văn chữ Hán-bản dịch tiếng Việt): “Sắc chỉ - Tỉnh Hà Nội, phố Hàng Than, nhà số sáu chục hiệu Vĩnh Lộc. Nguyễn Đăng Sanh cùng Tô Thị Vĩnh hành nghề bánh cốm bánh gai có danh tuyệt hảo. Nay chuẩn cho hành nghề như cũ. Tỉnh Hà Nội, phố Hàng Than, nhà sáu chục hiệu Vĩnh Lộc kính theo. Bảo Đại năm thứ năm, ngày 24 tháng 8”.

Bản sắc phong này được được lập vào ngày 24/8 năm Bảo Đại thứ 5, tức ngày 9/10/1931.

banh com hang than thuong hieu duoc nhan sac phong
Sắc phong của vua Bảo Đại dành cho hiệu bánh cốm Vĩnh Lộc

Chị Dung cho biết, đầu thế kỷ trước, hai cụ Nguyễn Đăng Sanh và Tô Thị Vĩnh mở một hiệu bánh cốm xào, bán kèm cả bánh gai mang tên Vĩnh Lộc. Nhờ vào vị ngon đặc biệt, hiệu bánh nhanh chóng thu hút rất đông khách. Tiếng lành đồn xa, hiệu bánh không những thu hút khách trong nước mà còn được người Pháp rất ưa thích.

Tiếng tăm về tiệm bánh truyền đến tai vua Bảo Đại, vua đích thân xuống thưởng lãm. Sau khi ăn xong, vua tấm tắc khen. Và để giữ gìn món đặc sản độc đáo, Bảo Đại đã ban sắc phong cho tiệm bánh Vĩnh Lộc. Sau đó, bánh cốm Vĩnh Lộc thường xuyên xuất hiện trong các buổi yến tiệc của triều đình nhà Nguyễn.

Có thể thấy khá nhiều điều thú vị quanh sắc phong này. Việc một sắc phong của triều đình phong kiến Việt Nam phải dùng đến từ “tuyệt hảo” để mô tả sản phẩm đã cho thấy kỹ thuật điêu luyện và tinh tế đến thế nào của hai cụ chủ hiệu bánh cốm Vĩnh Lộc. Sắc phong trên được làm trong thời gian vua Bảo Đại học tại Pháp trước khi trở về nước cho thấy sức mạnh của quà Việt, ẩm thực Việt và trên cả đó là văn hóa Việt. Mới đây nhất, tại lễ phong tặng các danh hiệu làng nghề Việt Nam lần thứ tám, 2017 - 2018 tổ chức tại Nhà hát Lớn Hà Nội, Hiệp hội Làng nghề Việt Nam đề xuất để Hội Kỷ lục gia Việt Nam xác lập kỷ lục “Sắc phong có thời gian lâu nhất cho nhãn hiệu bánh cốm Xưa Nay” cùng tính độc bản của sắc phong.

Hai cụ Nguyễn Đăng Sanh và Tô Thị Vĩnh là ông bà nội của chồng nghệ nhân Lương Thị Dung. Chị Dung cho biết, bánh cốm Xưa Nay đúng như tên gọi được sản xuất từ cốm tươi tự nhiên, mang màu xanh tự nhiên của cốm và các loại lá, hoàn toàn không dùng chất tạo màu.

banh com hang than thuong hieu duoc nhan sac phong
Thương hiệu bánh cốm Xưa Nay

“Át chủ bài” của hiệu bánh này là cốm tươi xào. Để tạo nên những sản phẩm cốm dẻo thơm đòi hỏi sự tỉ mỉ, kỳ công trong từng công đoạn, từ bước chọn nguyên liệu đến khâu làm bánh. Cốm phải chọn loại cốm ngon nhất - cốm me từ làng Vòng, phường Dịch Vọng Hậu, quận Cầu Giấy (Hà Nội). Khi đã sàng xong, cốm được ủ bằng nước lạnh rồi cho vào xào. Một công đoạn rất quan trọng mà người làm cốm phải chú ý, đó là ngọn lửa phải vừa đủ, nếu quá to cốm sẽ bị cháy. Bình quân một mẻ xào mất khoảng 2,5 giờ.

Để cho cốm thêm màu xanh đẹp mắt thì dùng lá dứa, một nguyên liệu từ thiên nhiên, sẽ tạo nên những hạt cốm xanh, dẻo, thơm. Khi mọi công đoạn đã hoàn tất, cốm được cho vào cối cổ truyền để giã.

“Không khác gì nuôi con mọn. Người không chỉn chu, chịu thương, chịu khó không theo được nghề này”, nghệ nhân Lương Thị Dung nói. Tiếng là chủ, thế nhưng mọi công đoạn để cho ra sản phẩm, gia giảm nguyên liệu thế nào, điều chỉnh lửa ra sao, rồi cả kiểm tra chất lượng sản phẩm cũng đều do một tay người phụ nữ này thực hiện.

Về làm dâu dòng họ Nguyễn Đăng gần 30 năm nay, nhà chồng dường như không lầm khi để chị Dung tiếp lửa nghề và thổi hồn cho món quà Hà Nội với một thương hiệu có tuổi đời ngót nghét một thế kỷ. Đến nay, thương hiệu Vĩnh Lộc được đổi tên thành Xưa Nay song vẫn mang đến cho thực khách những chiếc bánh cốm hảo hạng, giữ trọn vị ngon ngọt và hương thơm nhè nhẹ của cốm thu Hà Nội.

Chia sẻ về những kế hoạch và dự định sắp tới, nghệ nhân Lương Thị Dung tâm sự: “Sắp tới, tôi sẽ đầu tư vào Nam, mở rộng quảng bá và phát triển thương hiệu bánh cốm Xưa Nay để đông đảo mọi người biết đến thức quà đặc trưng của ẩm thực Hà Thành, nhất là du khách nước ngoài”.

Mong cho những chiếc bánh cốm phố Hàng Than trong đó có Xưa Nay luôn gợi nhớ một Hà Nội thanh lịch và thơm thảo.

Quỳnh Anh
Bạn thấy bài viết này thế nào?
Kém Bình thường ★ ★ Hứa hẹn ★★★ Tốt ★★★★ Rất tốt ★★★★★

Có thể bạn quan tâm

Tin mới nhất

Kết quả bóng đá hôm nay 29/3: Futsal Việt Nam chia điểm tiếc nuối trước New Zealand

Kết quả bóng đá hôm nay 29/3: Futsal Việt Nam chia điểm tiếc nuối trước New Zealand

Báo Công Thương cập nhật kết quả bóng đá ngày 29/3/2024, các trận đấu trong nước và thế giới, với tâm điểm là màn so tài giữa Futsal Việt Nam và New Zealand.
Tối 28/3/2024, bất ngờ 2 khách hàng cùng trúng Vietlott Power 6/55

Tối 28/3/2024, bất ngờ 2 khách hàng cùng trúng Vietlott Power 6/55

Tối 28/3/2024, Công ty xổ số điện toán Việt Nam (Vietlott) đã tìm thấy 2 khách hàng trúng Vietlott Power 6/55 giải Jackpot 2 với tổng trị giá hơn 15,8 tỷ đồng.
Lộ diện người thay thế ông Troussier ở giải châu Á

Lộ diện người thay thế ông Troussier ở giải châu Á

Sau khi chia tay với HLV Philippe Troussier, VFF đã tìm người dẫn dắt đội tuyển U23 Việt Nam tham dự Vòng chung kết U23 châu Á 2024.
Ngắm dàn "siêu thuyền máy" tại Giải UIM F1H2O World Championship

Ngắm dàn "siêu thuyền máy" tại Giải UIM F1H2O World Championship

Mục sở thị những chiếc thuyền máy trị giá hàng chục tỷ đồng của các đội đua tại Giải đua vô địch thế giới thuyền máy UIM F1H2O tổ chức ở tỉnh Bình Định.
Hứa hẹn kịch tính, hấp dẫn tại Giải đua vô địch thế giới thuyền máy UIM F1H2O

Hứa hẹn kịch tính, hấp dẫn tại Giải đua vô địch thế giới thuyền máy UIM F1H2O

Giải đua vô địch thế giới thuyền máy UIM F1H2O World Championship Grand Prix of Binh Dinh 2024 diễn ra từ ngày 29-31/03 cùng 9 đội đua với 18 tay đua tham gia.

Tin cùng chuyên mục

Lịch thi đấu bóng đá hôm nay 28/3: Đội tuyển futsal Việt Nam đấu với New Zealand

Lịch thi đấu bóng đá hôm nay 28/3: Đội tuyển futsal Việt Nam đấu với New Zealand

Báo Công Thương cập nhật lịch thi đấu bóng đá ngày 28/3, rạng sáng 29/3/2024, với tâm điểm là trận đấu giữa đội tuyển futsal Việt Nam và New Zealand.
Kết quả bóng đá hôm nay 28/3: Chelsea và Lyon vào bán kết Cúp C1 nữ châu Âu

Kết quả bóng đá hôm nay 28/3: Chelsea và Lyon vào bán kết Cúp C1 nữ châu Âu

Báo Công Thương cập nhật kết quả bóng đá ngày 28/3/2024, các trận đấu trên sân cỏ thế giới với tâm điểm là màn so tài giữa Lyon và Benfica.
VFF chấm dứt hợp đồng với ông Troussier: Được - mất từ thương vụ triệu đô?

VFF chấm dứt hợp đồng với ông Troussier: Được - mất từ thương vụ triệu đô?

HLV Philippe Troussier và Liên đoàn Bóng đá Việt Nam đã chính thức chấm dứt hợp đồng sau trận đấu với Indonesia, cùng phân tích các khía cạnh của chuyện này.
Thanh Hóa: Biển Hải Tiến "khoác áo mới" đón khách du lịch

Thanh Hóa: Biển Hải Tiến "khoác áo mới" đón khách du lịch

Các khách sạn ở biển Hải Tiến (Thanh Hóa) đang chỉnh trang để đón khách du lịch. Đặc biệt, chợ du lịch Hải Tiến cũng đi vào hoạt động phục vụ du khách.
Lễ hội Ẩm thực Balade en France: Mang chợ Pháp đến Hà Nội

Lễ hội Ẩm thực Balade en France: Mang chợ Pháp đến Hà Nội

Lễ hội Ẩm thực Pháp Balade en France sẽ diễn ra từ ngày 5-7/4/2024 với quy mô gần 80 gian hàng mang lại trải nghiệm không gian chợ Pháp tại Hà Nội.
Link xem trực tiếp Chelsea và Ajax (03h00 ngày 28/3), Cup C1 nữ châu Âu

Link xem trực tiếp Chelsea và Ajax (03h00 ngày 28/3), Cup C1 nữ châu Âu

Báo Công Thương cung cấp link xem trực tiếp trận Ajax đấu với Chelsea, Cup C1 nữ châu Âu diễn ra lúc 03h00 hôm nay 28/3.
Link xem trực tiếp Lyon và Benfica (00h45 ngày 28/3), Cup C1 nữ châu Âu

Link xem trực tiếp Lyon và Benfica (00h45 ngày 28/3), Cup C1 nữ châu Âu

Báo Công thương cung cấp link xem trực tiếp trận Lyon đấu với Benfica, Cup C1 nữ châu Âu diễn ra lúc 00h45 hôm nay 28/3.
Điều bất ngờ về hai cơ thủ Billiards Việt Nam vừa vô địch thế giới

Điều bất ngờ về hai cơ thủ Billiards Việt Nam vừa vô địch thế giới

Cùng nhìn lại hành trình đầy khó khăn xen lẫn bất ngờ của Phương Vinh và Quyết Chiến để đến với chức vô địch Billiard thế giới danh giá vừa qua.
"Ghế nóng" tuyển Việt Nam: Bao nhiêu % thầy Park Hang seo quay lại nắm tuyển?

"Ghế nóng" tuyển Việt Nam: Bao nhiêu % thầy Park Hang seo quay lại nắm tuyển?

VFF vừa chấm dứt hợp đồng với HLV trưởng đội tuyển Việt Nam - ông Troussier. Ai sẽ là người thay thế phù hợp? HLV Park Hang Seo liệu có quay trở lại?
Lịch thi đấu bóng đá hôm nay 27/3: Argentina đấu với Costa Rica; sôi động tứ kết Cúp C1 nữ châu Âu

Lịch thi đấu bóng đá hôm nay 27/3: Argentina đấu với Costa Rica; sôi động tứ kết Cúp C1 nữ châu Âu

Báo Công Thương cập nhật lịch thi đấu bóng đá trong nước và quốc tế ngày 27/3, rạng sáng 28/3/2024, với loạt trận đấu đáng chú ý tại tứ kết Cúp C1 nữ châu Âu.
Kết quả bóng đá hôm nay 27/3: Việt Nam thua trắng Indonesia; Thái Lan bại trận trước Hàn Quốc

Kết quả bóng đá hôm nay 27/3: Việt Nam thua trắng Indonesia; Thái Lan bại trận trước Hàn Quốc

Báo Công Thương cập nhật kết quả bóng đá ngày 27/3/2024, các trận đấu trên sân cỏ thế giới với tâm điểm là màn so tài giữa Việt Nam và Indonesia.
Nhận thưởng Vietlott Power 6/55, người đàn ông ở Đà Nẵng chia sẻ gì?

Nhận thưởng Vietlott Power 6/55, người đàn ông ở Đà Nẵng chia sẻ gì?

Công ty Xổ số điện toán Việt Nam (Vietlott) vừa tiến hành trao giải Jackpot 2 xổ số tự chọn Power 6/55 cho ông P.H. - khách hàng may mắn trúng Vietlott.
Liên đoàn Bóng đá Việt Nam xác nhận chấm dứt hợp đồng với ông Troussier

Liên đoàn Bóng đá Việt Nam xác nhận chấm dứt hợp đồng với ông Troussier

Liên đoàn Bóng đá Việt Nam (VFF) và HLV trưởng Philippe Troussier đã cùng đi đến thỏa thuận chấm dứt hợp đồng từ ngày 26/3/2024.
Ông Troussier xin từ chức, Việt Nam có phải đền bù hơn 40 tỷ đồng?

Ông Troussier xin từ chức, Việt Nam có phải đền bù hơn 40 tỷ đồng?

Ông Troussier xin từ chức sau trận Việt Nam thua "đau" trước Indonesia với tỉ số 0-3 ngay trên sân nhà Mỹ Đình, Việt Nam có phải đền bù 40 tỷ hợp đồng?
Khoảnh khắc Quang Hải đá thùng nước, rơm rớm nước mắt vì không được vào sân

Khoảnh khắc Quang Hải đá thùng nước, rơm rớm nước mắt vì không được vào sân

Trận đấu trên Sân vận động Mỹ Đình tối hôm nay 26/3, Quang Hải đã không kìm được cảm xúc của bản thân khi không được vào sân thi đấu trước Indonesia.
Tối 26/3/2024, đã tìm thấy người may mắn trúng Vietlott Power 6/55

Tối 26/3/2024, đã tìm thấy người may mắn trúng Vietlott Power 6/55

Tối 26/3/2024, Công ty Xổ số Điện toán Việt Nam (Vietlott) tìm thấy một khách hàng may mắn trúng Vietlott Power 6/55 giải Jackpot 2 với trị giá hơn 4,7 tỷ đồng.
Cổ động viên đổ về sân Mỹ Đình xem "đại chiến" Đông Nam Á giữa Việt Nam và Indonesia

Cổ động viên đổ về sân Mỹ Đình xem "đại chiến" Đông Nam Á giữa Việt Nam và Indonesia

Trước giờ diễn ra trận đấu Đội tuyển Việt Nam và Indonesia, người hâm mộ nhuộm đỏ Sân vận động Mỹ Đình.
Lâm Đồng: Nhóm tác giả trẻ ra mắt dự án sách “Xứ sở lạ lùng”

Lâm Đồng: Nhóm tác giả trẻ ra mắt dự án sách “Xứ sở lạ lùng”

Dự án sách "Xứ sở lạ lùng" vừa được ra mắt tại TP. Đà Lạt (Lâm Đồng) bởi nhóm tác giả trẻ, những người có chung một tình yêu đối với Đà Lạt.
Ngày hội Du lịch TP. Hồ Chí Minh lần thứ 20 có gì đặc sắc?

Ngày hội Du lịch TP. Hồ Chí Minh lần thứ 20 có gì đặc sắc?

Ngoài sự “bùng nổ” các chương trình kích cầu du lịch, người dân và du khách sẽ được thưởng thức các chương trình văn nghệ đặc sắc, hấp dẫn từ nghệ sỹ nổi tiếng.
Khai trương đoàn tàu “Kết nối di sản miền Trung” Huế - Đà Nẵng

Khai trương đoàn tàu “Kết nối di sản miền Trung” Huế - Đà Nẵng

Tỉnh Thừa Thiên Huế và Thành phố Đà Nẵng tổ chức khai trương đoàn tàu chạy tuyến Huế – Đà Nẵng và ngược lại với tên gọi “Kết nối di sản miền Trung”.
Xem thêm
Mobile VerionPhiên bản di động