Bangkok chốc thoáng

Về tới khách sạn, tài xế taxi - một người đàn ông khắc khổ có cái đầu đinh giống y chang người Việt Nam nhưng trông rất dễ mến nhắc tôi bằng một chút tiếng Anh đủ hiểu, rằng đừng quên nhận tấm thẻ đi BTS Skytrain mà người ta đã để sẵn ở lễ tân khách sạn nơi tôi lưu trú. Tôi mỉm cười đáp lễ bằng thứ tiếng Thái học lỏm lúc chờ tại sân bay: “Khạp khun khab” (Cảm ơn anh).

Dễ có đến hơn 20 năm tôi mới có dịp quay trở lại Bangkok. Trong tôi vẫn là những ấn tượng về một Bangkok náo nhiệt ngay từ phi trường Đôn Mường cũ kỹ, thấp lè tè như mê cung, rồi những lúc rỗi tản bộ ra phố, uống một cốc cà phê đen đá, rít một hơi thuốc mua ở một quán cóc trên đường, xoè những tờ bạc in hình vua Bhumibol đáng kính để lấy lại những đồng xu lẻ để tiêu hết khoản thời gian rỗi. Rồi chờ đến tối không phải ngồi cụng ly trong những bữa tiệc ở khách sạn để thoát được ra phố làm đĩa cơm bụi chỉ có mực xào, thêm chút rau sống, dưa chuột nhưng cay xè.

Nhưng nếu tôi ôm giữ tất cả những điều đó thì cũng đồng nghĩa với sự thất vọng. Vẫn là một Bangkok ồn ã 24/7 nhưng giờ đây, với tôi là một Bangkok hiện đại hơn, sầm uất hơn, vội vã hơn nhưng cũng ngăn nắp hơn.

Đến Bangkok lần này để dự một hội thảo giới thiệu về triển lãm thương mại của công nghiệp đóng gói và bao bì mang tên Interpack sẽ diễn ra tại Đức tận sang năm, tôi được lưu trú tại một khách sạn trên đường Sukhumvit, một trong những tuyến giao thông nhộn nhịp và quan trọng nhất không chỉ của Bangkok mà còn của cả Thái Lan. Nó liên kết thủ đô Bangkok với các tỉnh khác của Thái Lan, chạy đến tận biên giới với Campuchia.

Sukhumvit là ai? Té ra đó không phải tên một nhân vật lịch sử, danh nhân hay một chính trị gia nào đó của Thái mà lại là tên của một giám đốc Cục Đường cao tốc Thái Lan, ông Phra Bisal Sukhumvit. Sự phát triển của hệ thống cũng như cơ sở hạ tầng giao thông đường bộ của Thái Lan trong thế kỷ XX có công sức, trí tuệ của người đàn ông này.

Đường Sukhumvit hiện được coi là một trong những trung tâm tài chính – thương mại quan trọng của Bangkok, nơi đóng đô của hàng trăm khu thương mại, khu hỗn hợp, trung tâm mua sắm, khách sạn, tòa nhà tài chính. Sukhumvit là mô hình thu nhỏ, cũng là nơi thể hiện khá rõ cấu trúc kinh tế đa trung tâm - nền tảng của mô hình phát triển bền vững của Bangkok ít nhất trong 20 năm trở lại đây.

Chính nhờ vào cấu trúc này mà Bangkok không “phình to” theo kiểu truyền thống mà mở rộng và tái phân bổ chức năng hợp lý hơn, cũng như chống đỡ có hiệu quả các áp lực đô thị hoá, áp lực của làn sóng tìm việc. Tính kết nối cũng vì thế mà trở nên hiệu quả hơn. Trên tất cả là đã tạo nên sự bứt phá kinh tế đô thị của Bangkok trong mấy thập kỷ gần đây.

Đáng chú ý là Bangkok đã coi giao thông công cộng và quản trị đô thị thông minh như là những trụ cột của tăng trưởng bền vững cho kinh tế đô thị nơi đây. Phát triển kinh tế đô thị ở Bangkok gắn liền với ưu tiên tối đa cho hạ tầng giao thông công cộng. Mạng lưới tàu điện dày đặc với các tuyến BTS Skytrain, MRT ngầm và trên cao, tuyến Airport Rail Link, tuyến SRT Light Red, Dark Red…

Bỗng nhớ đến lời dặn của người lái taxi, sau khi làm thủ tục check-in, tôi bèn dùng tấm thẻ nhựa có trị giá 150 baht (khoảng 120 nghìn đồng Việt Nam) cho việc khám phá tuyến đi BTS Skytrain dọc theo tuyến đường Sukhumvit.

Quả thật đi BTS Skytrain thực sự là một trải nghiệm thú vị khi trở lại Bangkok lần này. Tuyến đường sắt đô thị trên cao này gồm hai chiều, tàu đi và đến rất chính xác, biển chỉ dẫn to và dễ hiểu bằng tiếng Thái và tiếng Anh. Các toa tàu tuy rộng rãi song cũng có lúc trở nên quá tải nhưng việc chờ đến chuyến sau cũng không hề gì bởi chỉ cách nhau có dăm bảy phút.

Dùng BTS Skytrain để đi lại khá đa dạng: Là công chức, người đi làm, học sinh, sinh viên và khách du lịch, trong đó có những người như tôi. Các ga lên xuống được bố trí hợp lý, gắn với các trung tâm mua sắm, siêu thị, cao ốc, là điểm để sang đường. Về điểm này, quả thực người Thái là những người chấp hành pháp luật giao thông đường bộ một cách cao độ với việc không có chuyện tuỳ tiện băng qua dải phân cách phía dưới.

Không gian giữa các ga cũng được tận dụng để bố trí các điểm mua sắm nhu cầu thiết yếu. Nhưng tuyệt nhiên không có điểm bán thuốc lá nào, cũng không thấy mẩu tàn thuốc hay mẩu rác nào được xả ra.

Một điểm đáng chú ý là Bangkok giải quyết khá tốt vấn đề trật tự đường phố, trong đó có vấn đề bán hàng rong, đậu đỗ xe ôm. Nếu như lần tới Bangkok cách đây đã lâu, tôi có thể dễ dàng ăn uống, mua sắm ngay trên hè phố, kể cả những phố lớn, thì nay cái cảnh đó đã không còn. Tất nhiên, vẫn có những người bán hàng rong ven đường hay gầm cầu thang lên xuống tuyến đường sắt trên cao, nhưng chỉ tập trung vào sáng sớm.

Câu chuyện bán hàng trên đường Sukhumvit cũng có nhiều điều đáng nói. Chính quyền Bangkok đã quy hoạch các điểm bán này theo dọc tuyến BTS Skytrain với các hình thức khá đa dạng. Hộ kinh doanh lớn có thể thuê các sạp trong các siêu thị lớn đủ không gian cho khách lựa chọn. Hộ kinh doanh nhỏ, mua hoặc thuê các sạp hàng được dựng trên các khu đất trống liền kề các siêu thị lớn.

Các không gian trước các khách sạn, siêu thị cũng được tận dụng để bán hàng ẩm thực, hay những món đồ tiền mua không lớn lắm. Tất cả những điều này cho thấy, trong khi Bangkok vẫn không hổ danh là điểm mua sắm hấp dẫn hàng đầu khu vực ASEAN nhưng thực sự phong quang chứ không còn cảnh lấn hè phố như tôi từng chứng kiến.

Khoảng thời gian 24h giữa hai lần đến và đi từ sân bay Suvarnabhumi dường như quá ngắn ngủi cho việc khám phá tìm hiểu một chủ đề lớn như vấn đề phát triển kinh tế đô thị ở Bangkok bên cạnh công việc chính của tôi trong lần trở lại Bangkok. Chỉ là chút ghi nhận tại chỗ mang tính vội vã giữa một chốc thoáng Bangkok. Điều đọng lại vẫn là cái cười thân thiện của người dân Bangkok vốn có cái tên Hán Việt là Vọng Các mở lòng đón tôi…