“Bài toán khó” của phương Tây về hỗ trợ vũ khí cho Ukraine

Các quan chức quốc phòng hàng đầu ở châu Âu cho biết tình trạng thiếu vũ khí giữa các đồng minh phương Tây của Ukraine đang buộc phải có những cuộc thảo luận khó khăn về cách cân bằng sự hỗ trợ dành cho Ukraine với những lo ngại rằng Nga có thể nhắm mục tiêu tiếp theo vào họ. Các thành viên NATO đang thảo luận về mức dự trữ mà họ cần để đáp ứng các nghĩa vụ của mình theo hiệp ước phòng thủ chung. Các quyết định mà họ phải đối mặt bây giờ có thể gây ra những hậu quả đối với an ninh của chính họ và đối với Ukraine, trong việc đẩy lùi cuộc chiến đã kéo dài 9 tháng ở Ukraine.

Chủ tịch ủy ban quân sự của NATO, Đô đốc Rob Bauertại Diễn đàn An ninh Quốc tế Halifax vừa qua, cho biết khi tiếp tục cung cấp đạn dược cho Ukraine và phải đánh giá rủi ro có thể gặp phải với các nước và phải tính đến mối đe dọa.

Sự căng thẳng đối với các kho dự trữ là “trên diện rộng” và đặc biệt nghiêm trọng đối với đạn dược. Trong những năm trước khi một số quốc gia tài trợ cho Ukraine, họ đã duy trì kho dự trữ ở mức một nửa công suất hoặc ít hơn vì họ thấy ít rủi ro hoặc không thể chi trả nhiều hơn, và áp dụng cách tiếp cận “vừa đúng lúc, vừa đủ” đối với ngành công nghiệp quốc phòng. Vì vậy, sự cấp bách hiện nay đã được nhìn thấy và hiểu rõ ở hầu hết các quốc gia.

Ông Bauer cho biết, trong khi những tổn thất về binh lính, xe tăng và máy bay trên chiến trường của Nga khiến nước này ít bị đe dọa hơn, thì các đồng minh của Ukraine phải thực hiện những tính toán phức tạp về khả năng và tốc độ mà Nga có thể tái thiết lực lượng của mình. Nga có những vấn đề tương tự về kho dự trữ của họ.

Phát biểu trước diễn đàn, Tổng thống Ukraine Volodymyr Zelensky cảnh báo không nên cho Nga nghỉ ngơi ngay bây giờ. Trong những chia rẽ giữa những người ủng hộ Ukraine về việc liệu Ukraine có nên tham gia các cuộc đàm phán hòa bình hay không, ông Zelenksy đã bác bỏ ý tưởng về một thỏa thuận ngừng bắn ngắn hạn với Nga.

Tổng thống Ukraine cho rằng, việc chấm dứt chiến tranh như vậy không đảm bảo hòa bình. Nga hiện đang tìm kiếm một thỏa thuận ngừng bắn ngắn, một thời gian nghỉ ngơi để lấy lại sức mạnh. Một số người có thể gọi đó là sự kết thúc chiến tranh, nhưng việc tạm dừng như vậy sẽ chỉ khiến mọi thứ trở nên tồi tệ hơn.

Tham mưu trưởng Bộ Quốc phòng Canada, Tướng Wayne Eyre, nói rằng việc cân bằng giữa nhu cầu của Ukraine về viện trợ sát thương và phi sát thương và những gì quân đội Canada cần là một phép tính liên tục về nơi có thể cung cấp và những gì cần giữ lại để tạo ra lực lượng của mình, những gì a cần giữ lại cho những trường hợp bất ngờ trong tương lai và ngành công nghiệp nào có thể sản xuất.

Về mức độ đạn dược của Canada sau khi Ottawa tặng M777 Howitzers và hơn 25.000 viên đạn pháo vào đầu năm nay, TướngEyre cho biết ông đã đến thăm Hệ thống Chiến thuật và Vũ khí General Dynamics vào đầu tháng này để xem những gì có thể tăng cường sản xuất đạn 155mm.

Đối với các quốc gia có quân đội bị cắt giảm nhiều lần kể từ khi Chiến tranh Lạnh kết thúc, một bước ngoặt đột ngột đang diễn ra. Những thay đổi địa chấn đang diễn ra ở Thụy Điển, nước mà việc áp dụng NATO trong năm nay đã làm dấy lên lo ngại về sự trả đũa của Nga.

Chỉ huy tối cao của quân đội Thụy Điển, Tướng Micael Bydén, cho biết trong các lực lượng vũ trang của nước này, họ đã có 30 năm làm việc trong tình trạng cắt giảm biên chế, có nhiều thời gian nhưng không có tiền. Bây giờ tham vọng đã có, ngân sách đang chạy đua. Nhưng tham vọng và yêu cầu cao mà thời gian có hạn.

Một thách thức là gần như mọi quốc gia phương Tây đang mong muốn ngành công nghiệp quốc phòng phát triển mạnh mẽ để đáp ứng đồng thời nhu cầu quốc phòng của họ. Lầu Năm Góc đang thảo luận với ngành công nghiệp về cách vừa tăng cường sản xuất vũ khí mới vừa phối hợp giữa các đồng minh.

Trong khi chờ đợi, Bộ trưởng Quốc phòng Mỹ Lloyd Austin đã thúc ép các đồng minh tại một cuộc họp của NATO ở Brussels vào tháng trước.Đó là một thách thức gay gắt đối với một số thành viên nhỏ nhất của NATO, như Hà Lan, quốc gia thậm chí trước khi viện trợ hơn 800 triệu USD cho Ukraine, đã phải căng thẳng để đáp ứng các nghĩa vụ của NATO.

Tướng Onno Eichelsheim, Bộ trưởng Quốc phòng Hà Lan, cho biết kho dự trữ của Hà Lan “không cao” khi Hà Lan chọn gửi cho Ukraine đạn pháo 155mm và tên lửa phòng không. Chính phủ Hà Lan và các đồng minh châu Âu khác đã thảo luận với ngành công nghiệp về kế hoạch mua sắm dài hạn của họ để khuyến khích tăng sản lượng - và cách ưu tiên giao hàng dựa trên quốc gia nào cần vũ khí nhất. Một mục tiêu là xây dựng ngành công nghiệp quốc phòng của châu Âu và không phụ thuộc quá nhiều vào Mỹ. Các nước châu Âu phải phối hợp - cụ thể là trong lục địa châu Âu - tốt hơn, bởi vì họ phải thực hiện quyền tự chủ chiến lược nhất định ở châu Âu.

Vùng xám giữa các công ty quốc phòng đang hướng tới tương lai và các chính phủ thực sự chi tiền ngày càng trở thành một phần của cuộc thảo luận về chiến sự Ukraine.

Tại Halifax, Tướng Bauer chỉ trích các công ty quốc phòng, nói rằng sau khi các thành viên NATO tăng ngân sách quân sự để đối phó với cuộc chiến Ukraine năm 2014, ngành công nghiệp đã không mở rộng dây chuyền sản xuất của họ để phù hợp và tính phí nhiều hơn. Do nhu cầu tăng lên và năng lực sản xuất tụt hậu so với nhu cầu, giá cả đã tăng lên.

Ngoài việc tăng đơn đặt hàng, các đồng minh phương Tây tìm cách tài trợ cho ngành công nghiệp quốc phòng, củng cố chuỗi cung ứng và lôi kéo các nhà cung cấp quân sự vào một cuộc thảo luận “giá trị” về vai trò của họ trong việc bảo vệ trật tự quốc tế dựa trên luật lệ.