Bài học lớn từ vụ việc hồ Suối Vực - Phú Yên

Hồ chứa nước Suối Vực - huyện Sơn Hòa, tỉnh Phú Yên

Tối khuya ngày 14/3, ba thanh niên đồng bào dân tộc Chăm Hroi (thôn Suối Bạc) đã mang rượu, thức ăn vào khu vực đập của hồ chứa Suối Vực tổ chức ăn nhậu. Giữa chừng, các thanh niên này tò mò đến tháp điều hành tự ý bật cầu dao, mở cửa van xả lũ số 1 của hồ chứa. Sự việc đã gây hậu quả nghiêm trọng, khi khoảng 2 triệu m3 nước trong hồ chứa ào ạt đổ về hạ du, gây ngập úng nhiều khu vực thuộc 2 xã Sơn Nguyên, Suối Bạc.

Ông Trần Tiến Anh, Giám đốc Công ty TNHH MTV Thủy nông Đồng Cam (Phú Yên), đơn vị quản lý, vận hành hồ chứa nước Suối Vực, cho biết: Vào thời điểm đó có 4 nhân viên đang trực. Nghe thấy tiếng nước chảy ồ ạt về phía hạ du nên đến kiểm tra và phát hiện cửa tràn xả lũ số 1 đã bị mở. Van điện bị phá không thể nâng cửa tràn nặng 21 tấn nên các nhân viên này đã phải kêu gọi người dân giúp sức. Việc đóng cửa tràn kéo dài đến khoảng 5h sáng mới xong. Ông Anh cho biết thêm, vào thời điểm xảy ra sự cố, hồ đã tích được hơn 8,5 triệu m3 nước. Sự cố đã làm thất thoát hơn 2 triệu m3 nước.

Theo thống kê bước đầu, “lũ quét” đã đổ về các xã Sơn Nguyên, Suối Bạc.. (huyện Sơn Hòa) cách hồ Suối Vực khoảng 4 km nơi có trên 1.000 hộ dân đang sinh sống. Dòng nước đổ về từ khuya ngày 14 đến rạng sáng ngày 15/3 cuốn trôi 15 tấn mía đã thu hoạch, ba xe cộ bò, vùi lấp 18 máy bơm điện, gây hư hại gần 20 ha mía và hoa màu của người dân… Tổng thiệt hại ước tính ban đầu hơn 300 triệu đồng. Rất may là không có thiệt hại về người.

Đang khắc phục van khóa cửa tràn số 1

Trao đổi với báo chí, ông Nay BLung, Chủ tịch UBND huyện Sơn Hòa, cho biết, ngày 18/3, lãnh đạo tỉnh và huyện đã đến trực tiếp kiểm tra vụ việc và yêu cầu địa phương tập trung kiểm tra thiệt hại, khẩn trương giúp bà con khắc phục sớm hậu quả do trận "lũ quét" gây ra. Quan điểm chung của tỉnh và huyện là xử lý nghiêm vụ việc… UBND tỉnh cũng yêu cầu Công ty TNHH MTV Thủy nông Đồng Cam cấp tốc xây nhà bảo vệ bên cạnh tháp điều hành. Hiện nhà quản lý có nhân viên bảo vệ trực cách tháp điều hành khoảng 800 m.

Vấn đề xử lý 3 thanh niên huyện Sơn Hòa do tự ý bật van điện mở cửa tràn số 1 gây lũ là việc đương nhiên, đúng pháp luật dù cả 3 thanh niên cho biết là “tưởng nhầm công tắc điện thắp sáng” nhưng theo ông Nay BLung, Chủ tịch UBND huyện Sơn Hòa, thì các nhân viên trực bảo vệ công trình này cũng phải chịu trách nhiệm liên đới.

Cửa tràn xả lũ

Vụ việc công trình hồ chứa nước Suối Vực bị “đột nhập” mở cửa tràn khiến dư luận đặc biệt quan tâm và bày tỏ lo ngại về hoạt động bảo vệ các công trình hồ chứa thủy lợi, thủy điện ở nhiều địa phương. Nhiều ý kiến cho rằng, cần thêm những qui định pháp luật gắn trách nhiệm của các chủ hồ, chủ đập về an toàn công trình. Việc bảo vệ hồ chứa, đập tràn là hết sức quan trọng, không thể lơ là. Chỉ cần sơ suất nhỏ, thì hậu quả cũng rất khó lường.