Bất cập trong thực thi hoàn thuế VAT

Bài 2: Các F1, F2 trong chuỗi cung ngành dăm gỗ nói gì?

Chuỗi cung ngành dăm gỗ rất nhiều khâu trung gian, việc mua bán chủ yếu là các thỏa thuận đơn giản, truy xuất nguồn gốc gỗ đến từng chủ rừng là điều không thể.
Bài 1: Doanh nghiệp ngành dăm gỗ "kêu cứu" vì hoàn thuế VAT

Nhiều bất cập nảy sinh

Dăm gỗ là một trong những hợp phần quan trọng nhất của ngành gỗ về kim ngạch xuất khẩu. Kim ngạch xuất khẩu dăm gỗ năm 2021 đạt trên 1,7 tỷ USD. Năm 2022, kim ngạch xuất khẩu dăm gỗ tăng mạnh chủ yếu là do mức giá xuất khẩu tăng.

Dăm gỗ sử dụng nguyên liệu chủ yếu từ gỗ nhỏ, cành, ngọn. Toàn bộ lượng dăm gỗ được sản xuất ra để phục vụ thị trường xuất khẩu. Hầu hết các cơ sở dăm gỗ tập trung ở vùng duyên hải, Bắc Trung bộ và Đông Bắc.

Doanh nghiệp ngành gỗ kêu cứu vì những bất hợp lý trong thực thi hoàn thuế VAT
Doanh nghiệp ngành dăm gỗ kêu cứu vì những bất hợp lý trong thực thi hoàn thuế VAT

Anh Nam – một người chuyên làm mảng nguyên liệu gỗ rừng trồng tại Thái Nguyên chia sẻ, hiện tại Thái Nguyên đất rừng trồng keo khoảng 90.600 ha, trong đó, nhiều nhất là khu vực Phú Lương, Định Hóa, Võ Nhai với diện tích trung bình 16.000 ha/1 huyện, huyện Đại Từ khoảng 14.000 ha, các địa phương khác như Phổ Yên, Phú Bình trung bình từ 2.000 – 4.000ha.

Hiện tại Thái Nguyên, gỗ keo cung cấp 60 - 70% cho sản xuất dăm gỗ, phần còn lại cho bóc và xẻ. Sau khi có các nhà máy chế biến sâu MDF (nguyên liệu đầu vào cho nhà máy chế biến đồ gỗ), tỷ trọng có thay đổi, đâu đó mất khoảng 10% nguyên liệu từ dăm cho MDF. Dăm gỗ chủ yếu được vận chuyển qua cảng Cái Lân và xuất bán sang thị trường Trung Quốc làm nguyên liệu cho ngành chế biến giấy.

Về việc xác định nguồn cung gỗ rừng trồng, ông Hiếu cho rằng, có rất nhiều vấn đề phát sinh từ thực tế. Bởi lẽ, nhiều nhà dân có diện tích vườn chỉ mấy trăm mét cũng tranh thủ trồng keo. Đây là diện tích vườn và không được đưa vào diện tích rừng trồng. Việc này diễn ra khá phổ biến tại các huyện trên địa bàn tỉnh Thái Nguyên.

Khi xác minh nguồn gốc gỗ cây keo, sẽ xảy ra các trường hợp. Thứ nhất, chủ rừng bán cho công ty xuất khẩu dăm. Khi công ty xuất khẩu dăm quay ngược trở lại tìm chủ vườn rừng, trong trường hợp người này chuyển đi nơi khác hay trường hợp đã mất thì câu hỏi đặt ra việc này sẽ xác nhận như thế nào?

Thứ hai, khi chủ trồng rừng (F0) cho thương lái F1, F1 này bán qua F1, và sau nhiều khâu mới đến nhà máy xuất khẩu dăm. Câu chuyện quay trở lại xác minh nguồn gốc gỗ này là cực kỳ khó.

Trường hợp thứ ba, ví dụ bà A là vợ của ông B (đã mất) nhưng trong sổ đỏ không có tên trên diện tích keo này, lý do, trước khi ông B lấy bà A, đất rừng này địa phương chỉ giao cho ô B. Khi ông B mất đi, không có bất kỳ giấy tờ gì chuyển sang cho bà A cả. Vậy xác minh chủ rừng như thế nào?

Ngoài ra, giao dịch đất rừng diễn ra phổ biến ở nhiều nơi. Việc mua bán đất lâm nghiệp theo hình thức chính thống thì không nói vì có sự xác định của chính quyền địa phương, nhưng nếu mua bán theo hình thức viết tay thì sẽ rất khó truy xuất đến người cuối cùng.

“Chuỗi cung cực kỳ dài và cực kỳ phức tạp nên việc xác minh luồng đi của cây gỗ như thế nào là rất khó, thậm chí có những trường không thể xác định được. Ngoài ra, việc bán cho nhà máy, một số thương lái còn dấu nguồn gốc gỗ, bảo toàn nguồn hàng họ lấy nhằm tránh tình trạng người khác đến cạnh tranh nguồn nguyên liệu”, anh Nam chia sẻ.

Chủ yếu giao dịch dân sự đơn giản

Một thành phần trong chuỗi cung này đó là các xưởng chế biến lâm sản. Ông Phong – Chủ xưởng chuyên sản xuất ván bóc và dăm gỗ thị trấn Trại Cau, huyện Đồng Hỷ, tỉnh Thái Nguyên - cho hay, chúng tôi mua gỗ chủ yếu từ rừng trồng của người dân trong huyện thông qua các thương lái, có thể trả tiền trước hoặc sau tùy thuộc vào thỏa thuận của 2 bên. Giấy tờ mua bán không có, chỉ có một bản kê do người dân tự kê khai, hoặc người đi bán tự ghi và không cần xác nhận của chính quyền địa phương. Việc mua bán này chính quyền xã không can thiệp. Là người mua, chúng tôi chỉ có thể nắm được xe hàng xuất phát từ khu rừng nào, nhưng để chứng minh xuất xứ của họ thì cơ sở chúng tôi không cần thiết và cơ quan chức năng cũng không yêu cầu.

“Theo Thông tư 27/2018/TT-BNNPTNT của Bộ Nông nghiệp và Phát triển nông thôn, người ta cũng coi cây keo như cây lúa, cây khoai, bà con tự trồng tự sản. Khi bán sản phẩm nếu người mua có hỏi hóa đơn chứng từ thì chúng tôi cũng không thể đáp ứng được. Nếu họ yêu cầu về nguồn gốc hồ sơ khai thác thì chúng tôi chỉ có thể cung cấp được bản tự kê đơn giản của chủ rừng hay người cung cấp nguyên liệu. Theo tôi biết thì những giấy tờ kiểu này không có ý nghĩa gì”, ông Phong nêu một thực tế.

Về việc bán sản phẩm, quan điểm của chúng tôi là ai mua giá tốt thì bán, chứ chúng tôi không bán cố định cho riêng khách hàng nào cả.

Sự phức tạp trong truy xuất nguồn cung gỗ rừng trồng không chỉ ở khu vực phía Bắc mà còn tại khu vực miền Trung. Trên cánh rừng ở thôn Phú Lâm, xã Tượng Lĩnh, huyện Nông Cống những ngày đầu tháng 11/2022, chứng kiến nhiều thương lái đang khai thác rừng trồng.

Ông Khôi, một thương lái chuyên thu mua gỗ rừng trồng, rồi vận chuyển đến bán cho các doanh nghiệp sản xuất dăm gỗ khu vực này, cho biết, hầu hết nông dân có rừng không muốn tự thu hoạch, nên thường bán nguyên cả mảnh rừng. Thương thảo giá mua rừng với nông dân và trả tiền. Việc mua bán cũng rất đơn giản, chúng tôi chỉ cần hợp đồng mua bán, thậm chí là thỏa thuận miệng và đến đủ tuổi là vào khai thác.

Về nguồn gốc gỗ, có những nhà có trích lục (sổ đỏ) và có những nhà không có. Số hộ có trích lục (sổ đỏ) khoảng 60 - 70%. Cây được cắt sẽ được bán cho mỗi một vài đầu doanh nghiệp. Ở đầu ra, người mua cũng không yêu cầu phải giấy tờ gì.

Chị Nguyễn Thị Hoa, một nông dân tại địa phương này cũng cho biết, dân trồng rừng ở đây thường bán “vo” cả vườn rừng, thương lái tự thu hoạch. Khi mua gỗ của bà con, thương lái giao tiền, còn tất cả các khâu thu hoạch phía sau là họ tự lo, trong đó, sổ đỏ trong 10 nhà thì có thể 7 nhà có, 3 nhà không có. Các ông thương lái cứ gọi bán là đến mua, chứ họ cũng không quan tâm đến giấy tờ hay sổ đỏ.

Ông Tô Xuân Phúc – chuyên gia phân tích chính sách Tổ chức Forest Trends cho hay, trung bình, mỗi hộ gia đình có khoảng hơn 1ha đất rừng được giao (1,4 triệu ha đất rừng sản xuất được giao cho 1,1 hộ gia đình). Khi đến thời gian khai thác và bán gỗ ra ngoài thì trải qua rất nhiều khâu khác nhau trước khi đến điểm cuối cùng là điểm xuất khẩu.

Bình thường là từ 4 đến 5 khâu và có những doanh nghiệp chia sẻ có thể lên đến 15 khâu. Chuỗi cung quá dài và trong chuỗi cung này có những đơn vị tham gia không chính thống (không đăng ký hay không nộp thuế cho nhà nước). Việc này khiến các bằng chứng trong các giao dịch trong chuỗi cung đấy để đảm bảo rằng tất cả các bên tham gia tuân thủ các quy định quản lý nhà nước là không có.

Và như vậy, nhưng người cuối cùng trong chuỗi (ví dụ như doanh nghiệp xuất khẩu) bị tắc bởi các bên trung gian không làm trách nhiệm của mình. Việc này dẫn đến câu chuyện hoàn thuế VAT là câu chuyện cực kỳ lớn.

Nguyễn Hạnh
Bạn thấy bài viết này thế nào?
Kém Bình thường ★ ★ Hứa hẹn ★★★ Tốt ★★★★ Rất tốt ★★★★★
Bài viết cùng chủ đề: Hoàn thuế VAT

Có thể bạn quan tâm

Tin mới nhất

Nhiệt điện Hải Phòng hưởng ứng Tuần lễ hồng EVN lần IX

Nhiệt điện Hải Phòng hưởng ứng Tuần lễ hồng EVN lần IX

Vừa qua, Công ty CP Nhiệt điện Hải Phòng đã hưởng ứng chương trình "Tuần lễ hồng EVN lần thứ IX” do Tập đoàn Điện lực Việt Nam phát động.
Halcom Việt Nam tiếp nối hành trình thiện nguyện

Halcom Việt Nam tiếp nối hành trình thiện nguyện

Công ty CP Halcom Việt Nam đã phối hợp với Mặt trận Tổ quốc Việt Nam tỉnh Bình Dương trao tặng 150 suất quà tới người dân có hoàn cảnh khó khăn.
Bà Lý Kim Chi tái đắc cử Chủ tịch Hội Lương thực thực phẩm TP. Hồ Chí Minh

Bà Lý Kim Chi tái đắc cử Chủ tịch Hội Lương thực thực phẩm TP. Hồ Chí Minh

Hội Lương thực thực phẩm TP. Hồ Chí Minh tổ chức Đại hội nhiệm kỳ VI (2023-2028). Bà Lý Kim Chi tiếp tục tái đắc cử Chủ tịch Hội.
BSR trong hành trình thịnh vượng cùng Petrovietnam

BSR trong hành trình thịnh vượng cùng Petrovietnam

Công ty cổ phần Lọc hóa dầu Bình Sơn (BSR) tự hào là thành tố quan trọng trong 5 lĩnh vực cốt lõi của Tập đoàn Dầu khí Việt Nam.
Diana Unicharm được vinh danh “Top 100 nơi làm việc tốt nhất Việt Nam 2023”

Diana Unicharm được vinh danh “Top 100 nơi làm việc tốt nhất Việt Nam 2023”

Diana Unicharm – thành viên của Tập đoàn Unicharm Nhật Bản được vinh danh trong Top 100 nơi làm việc tốt nhất Việt Nam 2023 do Anphabe tổ chức.

Tin cùng chuyên mục

PC Thừa Thiên Huế: Hơn 180 cán bộ, nhân viên tham gia hiến máu “Tuần lễ hồng EVN”

PC Thừa Thiên Huế: Hơn 180 cán bộ, nhân viên tham gia hiến máu “Tuần lễ hồng EVN”

Công ty Điện lực Thừa Thiên Huế (PC Thừa Thiên Huế) phối hợp với các đơn vị liên quan tổ chức hiến máu tình nguyện trong khuôn khổ “Tuần lễ hồng EVN”.
Hành trình đặc biệt của Quán quân Nhà Nông Tự Tình mùa 2

Hành trình đặc biệt của Quán quân Nhà Nông Tự Tình mùa 2

Về thăm nhà Quang Bình ngay sau khi anh trở thành Quán quân của Nhà Nông Tự Tình mùa 2, chúng tôi mới có dịp trò chuyện nhiều hơn với nhà nông “ít nói” này.
Doanh nghiệp tài chính chung tay bảo vệ người tiêu dùng

Doanh nghiệp tài chính chung tay bảo vệ người tiêu dùng

Người tiêu dùng tài chính luôn là đối tượng yếu thế, do đó, công tác bảo vệ quyền lợi người tiêu dùng ngày càng được các doanh nghiệp tài chính chú trọng.
Ngành điện miền Nam tri ân khách hàng hiệu quả, thiết thực

Ngành điện miền Nam tri ân khách hàng hiệu quả, thiết thực

Tổng công ty Điện lực miền Nam triển khai Tháng tri ân khách hàng với nhiều hoạt động ý nghĩa, thiết thực, gắn liền với đời sống khách hàng, nhu cầu của xã hội.
PVOIL lên tiếng cảnh báo tình trạng giả mạo fanpage để lừa đảo

PVOIL lên tiếng cảnh báo tình trạng giả mạo fanpage để lừa đảo

Vừa qua, trên mạng xã hội xuất hiện hàng loạt các fanpage giả danh PVOIL và các đơn vị của Tập đoàn Dầu khí để đăng thông tin tuyển dụng và lừa đảo.
BSR đạt nhiều giải cao tại Hội thi Sáng tạo Kỹ thuật do tỉnh Quảng Ngãi tổ chức

BSR đạt nhiều giải cao tại Hội thi Sáng tạo Kỹ thuật do tỉnh Quảng Ngãi tổ chức

Ngày 3/12, Ban tổ chức Hội thi Sáng tạo Kỹ thuật tỉnh Quảng Ngãi tổ chức lễ tổng kết và trao giải thưởng Hội thi Sáng tạo Kỹ thuật tỉnh Quảng Ngãi lần thứ 13.
Công ty TNTech nhận giải thưởng “Thành phố Thông minh Việt Nam” năm thứ ba liên tiếp

Công ty TNTech nhận giải thưởng “Thành phố Thông minh Việt Nam” năm thứ ba liên tiếp

Công ty Cổ phần TNTech được vinh danh tại giải thưởng "Thành phố thông minh Việt Nam 2023", đây là năm thứ ba liên tiếp TNTech nhận được giải thưởng danh giá.
Điện lực miền Trung ứng dụng hệ thống giám sát định tuyến

Điện lực miền Trung ứng dụng hệ thống giám sát định tuyến

Hệ thống giám sát định tuyến mạng Tổng công ty Điện lực miền Trung được xây dựng trên nền tảng BGPAlerter, tích hợp với BIRD Routing Deamon và các công cụ khác.
Xử lý nghiêm các đối tượng trộm cắp vật tư thiết bị điện

Xử lý nghiêm các đối tượng trộm cắp vật tư thiết bị điện

Từ đầu năm 2023 đến nay, tại TP. Đà Nẵng, các đối tượng thực hiện 19 vụ trộm cắp gần 2.146m dây cáp với nhiều chủng loại, ước tính thiệt hại 1,84 tỷ đồng.
Acecook Việt Nam đi đầu trong ngành hàng về cải tiến sản phẩm giảm nhựa

Acecook Việt Nam đi đầu trong ngành hàng về cải tiến sản phẩm giảm nhựa

Acecook Việt Nam không chỉ đóng góp cho sự phát triển nền kinh tế của Việt Nam mà còn luôn đề cao các hoạt động bảo vệ môi trường sống cho người Việt.
Kinh doanh để làm giàu hay phụng sự xã hội?

Kinh doanh để làm giàu hay phụng sự xã hội?

Bản sắc kinh doanh của doanh nghiệp và doanh nhân Việt Nam là tổng hoà của làm giàu và phụng sự xã hội.
Tập đoàn tài chính nào dự kiến tài trợ 500 triệu USD cho VinFast?

Tập đoàn tài chính nào dự kiến tài trợ 500 triệu USD cho VinFast?

Tập đoàn Tài chính phát triển quốc tế Mỹ (DFC) ký ý định thư muốn tài trợ 500 triệu USD cho VinFast nhằm thúc đẩy phát triển phương tiện giao thông điện.
Sunlight Electrial Việt Nam tiên phong về chất lượng tủ điện trong ngành công nghiệp sản xuất tủ bảng điện

Sunlight Electrial Việt Nam tiên phong về chất lượng tủ điện trong ngành công nghiệp sản xuất tủ bảng điện

Hiện nay, nhu cầu sử dụng điện ngày càng tăng và hầu như tất cả mọi hoạt động trong đời sống, sản xuất của con người đều bị chi phối bởi điện năng.
PC Quảng Trị: Sẵn sàng cho Tuần lễ hồng EVN lần thứ IX

PC Quảng Trị: Sẵn sàng cho Tuần lễ hồng EVN lần thứ IX

Theo kế hoạch, ngày 7/12, Tuần lễ hồng EVN được tổ chức tại trụ sở Công ty Điện lực Quảng Trị, đến nay mọi công tác chuẩn bị đã sẵn sàng.
Job3s giành giải thưởng công nghệ AI - Châu Á

Job3s giành giải thưởng công nghệ AI - Châu Á

Đội ngũ Job3s đã cho ra đời nền tảng hỗ trợ tìm việc làm thông minh. Đây là sản phẩm đưa Job3s giành giải thưởng công nghệ AI - Châu Á.
DAP – Vinachem hết lòng chăm lo cho người lao động

DAP – Vinachem hết lòng chăm lo cho người lao động

Dù hoạt động sản xuất kinh doanh còn nhiều khó khăn, song Công ty CP DAP – Vinachem luôn dành hết khả năng để chăm lo cho người lao động.
Petrolimex Aviation cung cấp nhiên liệu cho các chuyến bay tại Cảng hàng không Điện Biên khi Cảng hoạt động trở lại

Petrolimex Aviation cung cấp nhiên liệu cho các chuyến bay tại Cảng hàng không Điện Biên khi Cảng hoạt động trở lại

Tại Cảng hàng không Điện Biên, Petrolimex Aviation đã thực hiện thành công tra nạp nhiên liệu bay Jet A-1 cho các tàu bay của Vietnam Airlines và Vietjet Air.
Trả cổ tức tuần từ 4-8/12: Doanh nghiệp cao nhất 4.600 đồng/CP

Trả cổ tức tuần từ 4-8/12: Doanh nghiệp cao nhất 4.600 đồng/CP

Trong tuần ngày 4-8/12, thị trường có 16 doanh nghiệp chốt ngày giao dịch không hưởng quyền để nhận cổ tức bằng tiền mặt, cao nhất 4.600 đồng.
Ngành điện tỉnh Quảng Bình: Hơn 200 cán bộ, nhân viên tham gia hiến máu “Tuần lễ hồng EVN”

Ngành điện tỉnh Quảng Bình: Hơn 200 cán bộ, nhân viên tham gia hiến máu “Tuần lễ hồng EVN”

Công ty Điện lực tỉnh Quảng Bình phối hợp với các đơn vị liên quan tổ chức chương trình hiến máu tình nguyện “Tuần lễ hồng EVN” lần thứ IX năm 2023.
Cảng Quốc tế Long An nhận bằng khen của Bộ Công Thương

Cảng Quốc tế Long An nhận bằng khen của Bộ Công Thương

Nhận bằng khen của Bộ Công Thương là thành tích cao quý, đánh dấu một cột mốc đáng nhớ trong quá trình phát triển bền vững của Cảng Quốc tế Long An.
Xem thêm
Mobile VerionPhiên bản di động