ASEAN cam kết chung tay xử lý các biện pháp phi thuế quan nhằm ứng phó với đại dịch Covid-19

Xin ông cho biết việc ký kết biên bản ghi nhớ vừa rồi có ý nghĩa thế nào cho việc thúc đẩy liên kết thương mại nội khối?

Một trong những vấn đề mà ASEAN cần xử lý đó là hàng rào phi thuế trong nội khối. Đặc biệt là những hàng rào này có thể ảnh hưởng rất lớn trong bối cảnh dịch bệnh Covid-19 đang gây ra khó khăn cho cộng đồng doanh nghiệp.

Ông Lương Hoàng Thái - Vụ trưởng Vụ Chính sách thương mại đa biên (Bộ Công Thương)

Chính vì vậy, những ý tưởng đầu tiên mà chúng ta đưa ra từ tháng 3/2020 về hợp tác chặt chẽ ASEAN trong bối cảnh dịch bệnh phát sinh đã được các nước thành viên ủng hộ. Sau đó, các nước đã thống nhất thông qua Kế hoạch hành động Hà Nội để thực thi những ý tưởng đó và duy trì chuỗi cung ứng trong khu vực.

Sau khi chương trình hành động đó được ban hành thì cộng đồng doanh nghiệp ASEAN đã viết thư gửi cho Bộ trưởng với tư cách Chủ tịch năm ASEAN 2020, đề nghị xử lý cụ thể những vấn đề liên quan đến dịch bệnh, đặc biệt là tạo ra cơ chế không chỉ trong năm nay mà trong cả năm sau. Nếu có vấn đề phát sinh thì cơ chế đó có thể xử lý một cách linh hoạt nhất. Chính vì vậy, các nước ASEAN đã thống nhất thông qua và ký kết một Biên bản ghi nhớ về “Xử lý các biện pháp phi thuế quan đối với hàng hóa thiết yếu để ứng phó với dịch Covid-19” kèm theo đó là danh mục những mặt hàng thiết yếu có liên quan đến dịch bệnh để xử lý trong thời gian tới. Nếu như có những vấn đề phát sinh, những biện pháp phi thuế mà các nước áp dụng ảnh hưởng đến các nước khác trong danh mục này thì các nước thống nhất với nhau có cơ chế để hợp tác, xử lý một cách nhanh nhất.

Theo đó, Biên bản ghi nhớ này không những giải quyết vấn đề trong ngắn hạn mà còn đặt ra một khuôn khổ mới để ASEAN có thể đẩy mạnh áp dụng với quy mô rộng hơn trong thời gian tới.

Do thời gian ngắn nên các Bộ trưởng đã thống nhất trước mắt tập trung vào một số mặt hàng thiết yếu nhất. Danh mục đó gồm trên 150 dòng thuế, bao gồm các mặt hàng dược phẩm, trang thiết bị y tế.

Tuy nhiên, danh mục sẽ không hạn chế mà trong vài tuần tới, cấp chuyên môn sẽ tiếp tục bàn bạc để mở rộng danh mục này. Một số mặt hàng sẽ được mở rộng thêm bao gồm lương thực, thực phẩm. Đó là những mặt hàng có ý nghĩa rất quan trọng đối với các nước ASEAN trong quá trình chống chọi với dịch bệnh.

Lễ ký kết trực tuyến Biên bản ghi nhớ về xử lý các biện pháp phi thuế quan đối với hàng hóa thiết yếu để ứng phó với đại dịch Covid-19

Những kết quả đạt được trong hội nghị này có tác động như thế nào tới Hội nghị cấp cao ASEAN lần thứ 37, thưa ông?

Hội nghị Hội đồng Cộng đồng kinh tế ASEAN lần này diễn ra ngay trước thềm Hội nghị cấp cao với mục tiêu thông qua văn kiện để trình lên Hội nghị cấp cao.

Trong bối cảnh ASEAN đã đi được nửa chặng đường trong việc xây dựng Kế hoạch tổng thể (KHTT) Cộng đồng kinh tế ASEAN (AEC) 2025, Hội nghị đã trao đổi về Báo cáo sơ bộ rà soát giữa kỳ việc thực hiện KHTT này. Báo cáo sơ bộ này là một trong 13 sáng kiến ưu tiên kinh tế trong năm Chủ tịch ASEAN 2020 do Việt Nam đề xuất nhằm nghiên cứu các khuyến nghị về việc thực hiện KHTT AEC 2025 hiệu quả hơn, kịp thời đáp ứng tình hình hiện nay.

Nội dung thứ hai của hội nghị là rà soát lại tất cả những ưu tiên Việt Nam đưa ra từ đầu năm. Trong trụ cột kinh tế, Việt Nam đưa ra 13 ưu tiên và được các nước đánh giá cao những kết quả đạt được trong bối cảnh dịch bệnh. Dự kiến, trong Tuần lễ cấp cao này, phần lớn sáng kiến Việt Nam đưa ra sẽ được hoàn thành. Còn lại một số sáng kiến khác dự kiến sẽ được hoàn thành tại hội nghị diễn ra vào tháng 12.

Đặc biệt có những kết quả mà các nước ASEAN đều rất trông đợi, như việc kết thúc hoàn toàn và ký kết Hiệp định Đối tác toàn diện khu vực (RCEP). Các Bộ trưởng đã thống nhất trình lên các nhà lãnh đạo ASEAN xem xét, quyết định việc ký kết Hiệp định này. Từ đó, chúng ta có thể ký kết các sáng kiến khác nữa của Việt Nam liên quan đến rào cản thuế quan, thương mại điện tử.

Hội nghị lần này cũng thảo luận một số định hướng hợp tác mang tính dài hạn đối với các nước ASEAN, như những thay đổi của cuộc cách mạng công nghiệp lần thứ 4. Chính vì vậy, hội nghị đã thảo luận và đề ra một số định hướng lớn để trong thời gian tới có được khuôn khổ pháp lý cũng như những sáng kiến cụ thể để thúc đẩy các nền kinh tế trong ASEAN chuyển đổi, thích ứng với cách mạng công nghiệp lần thứ tư này.

Ông Lương Hoàng Thái chia sẻ với báo chí bên lề hội nghị

Xin ông cho biết một số nội dung trong Kế hoạch tổng thể phục hồi kinh tế sau đại dịch?

Một trong những vấn đề mà ASEAN đã thực hiện rất tốt là đối phó nhanh, phản ứng rất nhanh, kịp thời với những thách thức diễn ra do dịch bệnh. Nhưng bây giờ chúng ta bắt đầu phải tính đến một giai đoạn tiếp theo, đó là sau khi đối phó tốt với những thách thức đó, ASEAN phải phục hồi kinh tế một cách mạnh mẽ nhất để có thể vươn lên từ những khó khăn trong thời gian vừa qua. Chúng ta đã cùng với các nước thống nhất một chương trình tổng thể và trong đó bao gồm nhiều nội dung ở tất cả các kênh. Riêng kênh kinh tế có phối hợp chặt chẽ với nhau để giải quyết những chương trình hành động cụ thể đó. Một trong những cái mà tạm gọi là sản phẩm đạt được tại Hội nghị lần này chính là việc ký kết biên bản ghi nhớ để giải quyết những hàng rào phi thuế. Đây chính là giúp đỡ doanh nghiệp để phục hồi. Ngoài ra, còn nhiều nội dung khác như thảo luận làm sao để các nền kinh tế chuyển đổi phù hợp với Cách mạng Công nghiệp 4.0 và một số nội dung khác Việt Nam đề ra thúc đẩy trong hội nghị lần này.

Xin trân trọng cám ơn ông!