Ngành chế biến chế tạo Đắk Nông: Động lực tăng trưởng kinh tế

Sản xuất công nghiệp chế biến, chế tạo tăng cao

Báo cáo kinh tế - xã hội 4 tháng đầu năm của Sở Công Thương Đắk Nông cho thấy bức tranh sáng sủa của lĩnh vực công nghiệp địa phương. Cụ thể, chỉ số sản xuất công nghiệp (IIP) toàn tỉnh 4 tháng đầu năm 2025 tăng 6,06% so với cùng kỳ năm trước. Trong đó, ngành chế biến, chế tạo, bao gồm chế biến nông sản, sản xuất vật liệu, hóa chất, kim loại… ghi nhận mức tăng trưởng ấn tượng, tăng 7,08% so với cùng kỳ năm 2024. Những con số này khẳng định công nghiệp chế biến, chế tạo đang đóng vai trò đầu tàu kéo tăng trưởng kinh tế của Đắk Nông, trong khi ngành khai khoáng và một số lĩnh vực công nghiệp trọng yếu khác cũng duy trì tăng trưởng tốt.

Nhà máy sản xuất alumin tại xã Nhân Cơ (Ảnh: VGP)

Cụ thể, trong 4 tháng đầu năm, hầu hết các sản phẩm công nghiệp chủ lực của tỉnh đều tăng cao so với cùng kỳ. Ví dụ, sản lượng tinh bột sắn ước đạt 5.463 tấn (tăng 82,9%); sản lượng đậu phộng, đậu nành sấy đạt 120 tấn (gấp 3 lần); sản xuất ván ép đạt 365 m³, tăng 11,1%; alumin đạt 59.000 tấn (tăng 6,7%); đá xây dựng đạt 74.600 m³ (tăng 11,5%). Ngay cả các mặt hàng nông sản chuyển sang chế biến cũng giữ được sản lượng cao. Chỉ số công nghiệp ổn định trong bối cảnh còn nhiều thách thức, cho thấy ngành công nghiệp Đắk Nông đang giữ được đà tăng ổn định trong bối cảnh còn nhiều thách thức.

Những con số trên cho thấy ngành chế biến, chế tạo tại Đắk Nông đang chuyển dịch theo hướng công nghệ cao, gia tăng tỷ trọng trong cơ cấu kinh tế. Theo nhận định của Sở Công Thương tỉnh Đắk Nông, ngành công nghiệp của Đắk Nông đã có những bước chuyển dịch, từ các ngành giá trị thấp sang các ngành có giá trị gia tăng cao.

Ví dụ, dây chuyền sản xuất alumin tại xã Nhân Cơ (huyện Đắk R’lấp) đã vận hành ổn định từ năm 2017, đóng góp khoảng 30% giá trị sản xuất toàn ngành công nghiệp của tỉnh. Trong tương lai gần, Đắk Nông đang tập trung hoàn thiện chuỗi giá trị bô-xít – alumin – nhôm, qua đó nâng cao hiệu quả và tính bền vững của nền công nghiệp địa phương.

Các dự án và doanh nghiệp trọng điểm

Phát triển ngành chế biến, chế tạo của Đắk Nông có sự đóng góp lớn từ các dự án, nhà máy và doanh nghiệp. Đơn cử, Nhà máy Alumin Nhân Cơ (Đắk Nông – TKV) do Công ty Nhôm Đắk Nông (thuộc Tập đoàn Công nghiệp Than – Khoáng sản Việt Nam) vận hành với công suất 650.000 tấn alumin/năm. Kể từ khi đi vào hoạt động, nhà máy này chiếm khoảng 30% giá trị sản xuất công nghiệp của tỉnh

Dự án mở rộng Nhà máy Alumin Nhân Cơ (Đức Giang Đắk Nông) là tập đoàn Hóa chất Đức Giang đã được chấp thuận đầu tư dự án nhà máy alumin quy mô lớn tại Nhân Cơ. Ban đầu, công suất thiết kế đạt 1,2 triệu tấn alumin/năm; dự kiến sẽ mở rộng lên 2,0 triệu tấn/năm trong tương lai.

Bên cạnh đó, Nhà máy Điện phân nhôm Đắk Nông (Luyện kim Trần Hồng Quân) đang được gấp rút triển khai. Nhà máy có công suất 150.000 tấn nhôm/năm và hoàn thành các hạng mục xây dựng cơ bản từ năm 2023. Hiện nay, dự án đã hoàn thiện hạ tầng kỹ thuật, chuẩn bị nguồn vốn và thiết bị để đi vào vận hành.

Thêm nữa, Công ty Hóa chất Đức Giang cũng đầu tư nhà máy sản xuất cồn ethanol tại Khu công nghiệp Tâm Thắng, tổng vốn 300 tỷ đồng. Sản phẩm cồn sẽ phục vụ cho ngành công nghiệp hóa chất và thực phẩm trong tỉnh và vùng Tây Nguyên.

Ngoài ra, nhiều dự án chế biến nông sản vừa được cấp phép trên địa bàn. Tiêu biểu là dự án nhà máy chế biến và bảo quản trái cây tươi của Công ty Tươi Xanh và nhà máy chế biến khoai lang cắt lát đông lạnh (vốn đầu tư 158,66 tỷ đồng). Các nhà máy này không chỉ tạo ra sản phẩm giá trị gia tăng cao, mà còn giải quyết đầu ra ổn định cho nông sản địa phương, chuyển hóa nguyên liệu thô thành hàng hóa có thương hiệu.

Những dự án trên tạo thành “trục xương sống” của ngành công nghiệp Đắk Nông. Sự hiện diện của các nhà máy chế biến gỗ, sản xuất alumin và hóa chất lớn đã giúp chuyển đổi vùng nguyên liệu dồi dào của Đắk Nông thành giá trị sản xuất công nghiệp. Các doanh nghiệp trong tỉnh đang nỗ lực liên tục cải tiến quy trình và mở rộng quy mô, đưa công suất lắp đặt hiện hữu lên mức cao nhất. Ví dụ, Công ty Nhôm Đắk Nông đã phát động phong trào “90 ngày đêm sản xuất” từ đầu năm 2025 để tăng sản lượng alumin, thể hiện quyết tâm tối ưu hóa sản xuất trong năm nước rút.

Nhìn chung, ngành chế biến, chế tạo đang trở thành điểm sáng tăng trưởng của Đắk Nông. Với lợi thế nguồn nguyên liệu phong phú (nông sản, lâm sản, khoáng sản) và sự vào cuộc của các dự án quy mô lớn, cơ cấu kinh tế của tỉnh được kỳ vọng sẽ tiếp tục dịch chuyển sang công nghiệp hóa. Sản xuất công nghiệp tăng trưởng bình quân gần hai con số là tiền đề để nâng cao tỷ trọng công nghiệp trong GRDP, giảm dần phụ thuộc vào nông nghiệp thô.

Theo đánh giá của Sở Công Thương, nếu các giải pháp hỗ trợ tiếp tục được duy trì, ngành công nghiệp Đắk Nông “giữ được đà tăng ổn định”, thì tính đến cuối năm 2025, chỉ số sản xuất toàn ngành sẽ tăng trưởng mạnh, đóng góp đáng kể cho mức tăng GRDP chung (ước đạt 6 - 6,5% cả năm). Việc hoàn thành và vận hành các dự án như Nhà máy Alumin mở rộng, Nhà máy Điện phân nhôm, cùng với hiệu quả từ các nhà máy chế biến nông sản mới, sẽ tạo cú hích kinh tế địa phương phát triển.