Một tài liệu của Chính phủ Anh ngày 15/8 vừa công bố cho thấy sự lựa chọn sau tháng 3/2019 khi Anh rời khỏi EU chính là thiết lập liên minh hải quan tạm thời sẽ không bị “hạn chế về thời gian”.
Trong khi 27 chính phủ thành viên của EU cho biết họ cởi mở với giai đoạn thực thi hậu Brexit, nhưng trước hết họ muốn giải quyết các vấn đề như quyền của công dân và các vấn đề tài chính. Điều đó sớm nhất không thể xảy ra trước tháng 10 năm nay. Cuộc đàm phán “chia tay EU” của nước Anh sẽ được nối lại vào ngày 28/8 tới tại Brussels và Trưởng đoàn đàm phán của EU Michel Barnier đã cho biết những thiếu sót trong hai phiên đàm phán đầu tiên. Mujtaba Rahman, chuyên gia phân tích của Tập đoàn Eurasia thì cho rằng, kết quả sẽ phụ thuộc vào việc Chính phủ của Thủ tướng Anh - Theresa May - sẵn sàng như thế nào để rời khỏi EU vì tổn thất về kinh tế là khá lớn và “điều này sẽ xác định nước Anh có thể mở các cuộc thảo luận về tương lai và các phương án lựa chọn cụ thể vào tháng 10”.
Sau khi mùa hè trôi qua, các thành viên của Nội các Anh đã đưa ra sự đồng thuận về hỗ trợ giai đoạn chuyển giao sau Brexit, mặc dù vẫn còn khác biệt kéo dài. Cơ quan phụ trách Brexit cho biết giai đoạn tạm thời mà họ hình dung sẽ cho phép cả hai bên thiết lập thỏa thuận hải quan trong tương lai nhằm đơn giản hóa các thủ tục biên giới. Thất bại trong việc duy trì tình trạng quan hệ kinh tế thương mại như nguyên trạng có thể cho thấy tổn thất mà nước Anh phải chịu. Thỏa thuận hiện tại giúp các nhà xuất khẩu của Anh khỏi phải trả thuế cho hàng hóa bán trên thị trường EU. Các nước ngoài khu vực và thiếu một thỏa thuận thương mại tự do sẽ phải trả khoảng 10% thuế cho mỗi chuyến hàng.
Hơn nữa, các rào cản phi thuế có khả năng mất chi phí lớn hơn. Theo báo cáo của Oxera- một công ty tư vấn kinh tế trong tháng 7 vừa qua, việc kiểm tra hải quan tại biên giới Anh và EU như chứng minh nguồn gốc hàng hóa có thể tốn 1 tỷ bảng Anh (khoảng 1,3 tỷ USD) mỗi năm và vướng mắc trong cả hai phía. Cơ quan hải quan tính toán rằng trong hai năm tới, sẽ có 255 triệu tờ khai mỗi năm được dựa vào mức độ thương mại hiện tại với EU, tăng từ con số 55 triệu hiện nay. Các nhà sản xuất lo ngại thủ tục hành chính sẽ làm ảnh hưởng đến khả năng vận chuyển và nguồn đầu vào một cách kịp thời, trong khi các nhà bán lẻ có nguy cơ gặp phải hàng bị hư hại ở biên giới. Trong khi đó, Trưởng đoàn đàm phán Brexit của EU Barnier đã đưa ra cảnh báo hồi tháng 7 về việc nước Anh “không thể” hưởng điều kiện thương mại dễ dàng với EU như hiện nay, và chỉ ra sự cần thiết phải tuân thủ các yêu cầu về thuế và kiểm dịch động vật cùng với các trở ngại khác.
Mối quan hệ như một liên minh hải quan giữa Anh và EU sẽ giúp giải quyết các vấn đề tại biên giới giữa Bắc Ailen và Cộng hòa Ireland. Thủ tướng Ireland Leo Varadkar cho biết, trong thời gian tới một liên minh hải quan mới được thiết lập nhằm tránh sự kiểm soát tại 310 dặm (khoảng 500km) đường biên giới tạo nên liên kết duy nhất của EU với nước Anh. Suy cho cùng, nước Anh nhận thấy họ sẽ gặp một số trở ngại trong quan hệ thương mại với EU. Do đó một mô hình được đề xuất sẽ sử dụng công nghệ và các hiệp định nhằm đơn giản hóa quá trình vận chuyển hàng hóa. Mặt khác, mô hình liên minh hải quan sẽ cho phép mỗi bên thực thi các quy tắc hải quan của nhau, xóa bỏ các nhu cầu về biên giới.