AECC 22: Vai trò của ASEAN trong các động lực địa chính trị và địa kinh tế

Hội nghị AECC 22 với sự tham dự của các bộ trưởng phụ trách kinh tế, thương mại của các nước ASEAN, nhằm thảo luận về vai trò của ASEAN trong việc ứng phó với các động lực địa chính trị và địa kinh tế. Thứ trưởng Bộ Công Thương Nguyễn Sinh Nhật Tân đã dẫn đầu đoàn đại biểu Việt Nam tham dự hội nghị này.

Hội nghị AECC 22 là một phần trong các sự kiện bên lề hướng tới Hội nghị Cấp cao ASEAN lần thứ 42 sẽ được tổ chức tại Labuan Bajo, Đông Nusa Tenggara vào ngày 9-11/5. Hội nghị AECC 22 diễn ra trong bối cảnh tình hình kinh tế toàn cầu hiện nay đặt ra việc nhấn mạnh vai trò trung tâm của ASEAN và ASEAN là một khu vực thu hút rất nhiều sự chú ý. Các vấn đề liên quan đến phát triển hệ sinh thái xe điện (EV) trong ASEAN cũng được thảo luận tại cuộc họp.

Một vấn đề khác cũng được thảo luận tại cuộc họp là hợp tác kinh tế xanh trong bối cảnh ASEAN có các khu vực quần đảo. Các kết quả thảo luận sẽ được báo cáo với các nguyên thủ quốc gia tại Hội nghị cấp cao ASEAN lần thứ 42.

ASEAN ghi nhận tăng trưởng kinh tế đã trở lại mức trước đại dịch vào năm 2022, ở mức 5,6%, từ mức 3,4% vào năm 2021, được hỗ trợ bởi nhu cầu nội địa mạnh mẽ và sự phục hồi của ngành du lịch và lữ hành. Ổn định kinh tế là mối quan tâm chính do sự gián đoạn chuỗi cung ứng và lạm phát gia tăng, nhưng các quốc gia thành viên đã có thể quản lý rủi ro thông qua hỗ trợ tài chính có mục tiêu và chính sách tiền tệ chặt chẽ hơn. Thương mại và đầu tư duy trì đà tăng trưởng trong năm 2022. Trong nửa đầu năm, thương mại ASEAN tăng 20,5% so với cùng kỳ năm ngoái, trong khi FDI tăng 27,9%, chủ yếu nhờ vào ngành điện tử và công nghiệp chế tạo.

Tuy nhiên, đã có sự giảm tốc trong nửa cuối năm do nhu cầu toàn cầu chậm lại, có thể tiếp tục trong năm nay và có khả năng làm giảm thương mại và đầu tư của khu vực.

Dự báo tăng trưởng cho năm 2023 và 2024 thấp hơn, lần lượt ở mức 4,7% và 5,0%, do lo ngại về khả năng nhu cầu bên ngoài suy yếu, đặc biệt là từ các nền kinh tế tiên tiến do lạm phát gia tăng và lãi suất cao hơn. Rủi ro lớn hơn phát sinh khi tác động của lãi suất cao hơn trở thành hiện thực thông qua các khoản thanh toán nợ cao hơn và tín dụng chặt chẽ hơn, hạn chế đầu tư và chi tiêu.

Sự phân mảnh thị trường cũng là một mối lo ngại mới nổi khi cạnh tranh thương mại giữa các nền kinh tế lớn làm thay đổi dòng chảy thương mại và vốn. Các quy định mới về khí hậu ở các nền kinh tế lớn dự kiến ​​sẽ làm tăng thêm những gián đoạn này trong dòng chảy toàn cầu.

ASEAN đang nỗ lực phục hồi sau đại dịch với những tiến triển đã đạt được trong việc thực hiện ACRF trong năm chiến lược lớn xung quanh: (i) hệ thống y tế; (ii) an ninh con người; (iii) hội nhập kinh tế; (iv) chuyển đổi số toàn diện; và (v) tính bền vững.

Tính đến ngày 31/3/2023, trong số 114 sáng kiến ​​thuộc phạm vi AEC, 73,7% sáng kiến ​​đã được hoàn thành, 26,3% sáng kiến ​​còn lại đang được triển khai và/hoặc bắt đầu. Trong tương lai, ACRF cũng cần phải giải quyết những thách thức mới nổi phát sinh từ đại dịch Covid-19 kéo dài, chẳng hạn như về an ninh lương thực và khả năng phục hồi năng lượng.

Ngoài ra, cần hợp lý hóa quy trình giám sát và đánh giá các sáng kiến, bao gồm các bài học rút ra từ việc thực hiện ACRF, trong quá trình xây dựng Tầm nhìn sau năm 2025 của ASEAN.