Mới đây, ACCP đã công bố bản kế hoạch (sửa đổi) đối với các hoạt động trọng điểm trong công tác bảo vệ người tiêu dùng thuộc khu vực ASEAN giai đoạn 2021-2025 (ASAPCP 2025). Đáng chú ý, các nước thành viên ASEAN đã ưu tiên đưa vào kế hoạch năm 2021-2022 việc xây dựng “Hướng dẫn giải quyết tranh chấp trực tuyến (ODR)” và phát triển các công cụ tương tác trực tuyến, hỗ trợ giải quyết tranh chấp cho người tiêu dùng trong ASEAN.
ACCP là một phần của Cộng đồng kinh tế ASEAN (AEC) – một trong 3 trụ cột quan trọng của Cộng đồng ASEAN. Theo đó, một trong những mối quan tâm hàng đầu của các quốc gia trong AEC là các hoạt động hợp tác và bảo vệ người tiêu dùng.
Vấn đề về bảo vệ người tiêu dùng cũng đã được xác định trong bản Kế hoạch tổng thể của Cộng đồng Kinh tế ASEAN 2025 (AEC Blueprint). Cụ thể, AEC Blueprint 2025 đã chỉ ra bảo vệ người tiêu dùng là một phần không thể thiếu của một thị trường hiện đại, bền vững, hiệu quả và công bằng. Vì vậy, thị trường này đòi hỏi phải có một hệ thống bảo vệ người tiêu dùng quốc gia và khu vực toàn diện và hữu hiệu, vận hành thông qua pháp luật, cơ chế bồi thường và các hoạt động nâng cao nhận thức của công chúng có hiệu quả.
Cùng với sự phát triển của thương mại điện tử, số lượng tranh chấp phát sinh có xu hướng gia tăng. Mặc dù cơ chế xử lý tranh chấp được thiết lập trực tiếp trong các sàn thương mại điện tử, cơ chế này có thể chưa đủ hữu hiệu để xử lý tranh chấp phức tạp giữa các bên. Trong bối cảnh đại dịch Covid-19, gián đoạn chuỗi cung ứng cũng làm gia tăng tranh chấp trong hoạt động thương mại truyền thống, kể cả thương mại qua biên giới, mà khả năng các bên trực tiếp gặp nhau và/hoặc gặp bên thứ ba (trọng tài, hòa giải viên, ...) trở nên hạn chế, thậm chí không khả thi. Giải quyết những tranh chấp càng khó khăn hơn đối với doanh nghiệp nhỏ và vừa. Những thực tế đó đã dẫn đến nhu cầu cấp bách phát triển nền tảng giải quyết tranh chấp trực tuyến đủ rộng, đủ hữu hiệu để áp dụng được trong cả môi trường thương mại điện tử và thương mại truyền thống.
Trước sự tình hình đó, kèm theo đó là sự gia tăng về số lượng và tính chất phức tạp của các hành vi xâm phạm quyền và lợi ích của người tiêu dùng trong các giao dịch trong nước và xuyên biên giới, vào tháng 8 năm 2021, công cụ tiếp nhận đơn khiếu nại trực tuyến đã được vận hành trên trang web chính thức của ACCP nhằm hỗ trợ xử lý các vụ việc tranh chấp xuyên biên giới cho người tiêu dùng ASEAN nói riêng và tất cả người tiêu dùng trên thế giới nói chung. Người tiêu dùng sẽ biết tiến độ xử lý qua mục “Tình trạng khiếu nại”. Cụ thể, người tiêu dùng sẽ thấy thông báo đơn khiếu nại đang ở khâu nào, như “tiếp nhận”, “xử lý”, hoặc “đã giải quyết”.
Việc vận hành chức năng tiếp nhận và giải quyết tranh chấp trực tuyến là nỗ lực của ACCP trong công tác bảo vệ quyền lợi của người tiêu dùng, đặc biệt đối với các giao dịch mua bán qua thương mại điện tử xuyên biên giới khi người bán hàng và người mua hàng không ở cùng một quốc gia. Các cơ quan nhà nước, các tổ chức về bảo vệ người tiêu dùng của 10 nước thành viên và Ban thư ký ASEAN sẽ cùng nhau tăng cường hợp tác và phối hợp để xử lý phản ánh/ yêu cầu của người tiêu dùng theo đúng quy định pháp luật hiện hành về bảo vệ quyền lợi người tiêu dùng tại mỗi quốc gia.