Tin Khu Vực 
Từ Đề cương về văn hóa Việt Nam năm 1943
Trong giai đoạn 1945 - 1954, theo Bộ Văn hóa, Thể thao và Du lịch sau khi Đề cương về văn hóa Việt Nam năm 1943 ra đời, sự nghiệp cách mạng văn hóa dân tộc đã thực sự bước vào giai đoạn lịch sử, trở thành một bộ phận hữu cơ, đồng hành và phục vụ trực tiếp cho sự nghiệp cách mạng giải phóng dân tộc, giành độc lập, tự do.
Dưới sự lãnh đạo của Đảng và Chủ tịch Hồ Chí Minh, văn hóa trở thành vũ khí sắc bén trên mặt trận tư tưởng, góp phần hiệu triệu, đoàn kết toàn dân đứng lên làm nên thắng lợi của Cách mạng Tháng Tám 1945, mở ra kỷ nguyên mới cho dân tộc. Khí thế cách mạng sục sôi của thời kỳ ấy vẫn còn vang vọng trong những ca khúc đi cùng năm tháng như: "Tiến quân ca" của Văn Cao, "Diệt phát xít" của Nguyễn Đình Thi hay "Mười chín tháng Tám" của Xuân Oanh.
80 năm qua ngành văn hóa đã viết nên “bản trường ca rực rỡ”. Ảnh: TTXVN
Sau khi đất nước độc lập, công tác tuyên truyền, cổ động trở thành nhiệm vụ trọng tâm, giúp tái thiết đất nước, xoá nạn mù chữ, mở mang dân trí. Ngay trong giai đoạn cam go của kháng chiến chống Pháp, tại Hội nghị Văn hóa toàn quốc tháng 11/1946, Chủ tịch Hồ Chí Minh đã nhấn mạnh: “Văn hóa phải soi đường cho quốc dân đi”.
Trong suốt chín năm kháng chiến chống Pháp, với phương châm: “Kháng chiến hóa văn hóa, văn hóa hóa kháng chiến”, báo chí, thông tin, tuyên truyền được đẩy mạnh. Các loại hình nghệ thuật như ca khúc cách mạng, thơ ca, kịch nói ra đời sôi nổi, cổ vũ mạnh mẽ tinh thần yêu nước, ý chí chiến đấu của quân và dân ta.
Trong "Thư gửi các hoạ sĩ" nhân dịp triển lãm hội họa năm 1951, Bác Hồ khẳng định: “Văn hóa nghệ thuật cũng là một mặt trận. Anh chị em là chiến sĩ trên mặt trận ấy”. Thực hiện lời căn dặn ấy, những người làm công tác văn hóa đã không quản hy sinh, gian khổ, góp phần vào chiến thắng Điện Biên Phủ “lừng lẫy năm châu, chấn động địa cầu”.
Bước sang cuộc kháng chiến chống Mỹ (1954 - 1975), văn hoá Việt Nam lại ghi thêm dấu ấn đặc biệt với những tác phẩm văn học, nghệ thuật sôi nổi, phản ánh đời sống chiến đấu và lao động sản xuất ở miền Bắc, cùng ý chí quật cường đấu tranh ở miền Nam. Các phong trào “tiếng hát át tiếng bom”, những trang viết, lời ca bám sát hơi thở của cuộc sống của các văn nghệ sĩ đã thôi thúc quân và dân ta giành thắng lợi, giải phóng miền Nam, thống nhất đất nước với đại thắng mùa Xuân năm 1975.
Sau ngày đất nước thống nhất năm 1975, văn hóa tiếp tục khẳng định vai trò nền tảng tinh thần của dân tộc, đi đầu trong hàn gắn vết thương chiến tranh, thúc đẩy đoàn kết dân tộc và quốc tế. Trong 10 năm đầu sau thống nhất, ngành văn hóa đã chuyển từ văn hóa kháng chiến sang văn hóa kiến quốc, góp phần xây dựng xã hội chủ nghĩa và bồi đắp nền tảng tinh thần đất nước.
Một bước ngoặt lớn đến vào năm 1986 khi Đảng khởi xướng và lãnh đạo công cuộc Đổi mới toàn diện đất nước. Văn hóa Việt Nam luôn tiên phong, đi trước mở đường, định hướng dư luận cho những cải cách về kinh tế, xã hội, đồng thời xây dựng một nền văn hóa đậm đà bản sắc dân tộc nhưng không ngừng tiếp thu tinh hoa nhân loại, để tự làm mới mình trong dòng chảy thời đại.
Bộ Văn hóa, Thể thao và Du lịch khẳng định, 80 năm qua ngành văn hóa đã viết nên “bản trường ca rực rỡ”, nơi bản sắc Việt Nam được hội tụ, kết tinh và toả sáng. Văn hóa trở thành nền tảng tinh thần vững chắc, sức mạnh nội sinh và động lực phát triển bền vững của đất nước.
Chia sẻ với Báo Công Thương về dấu ấn của ngành văn hóa trong 80 năm qua, PGS.TS Bùi Hoài Sơn - Ủy viên chuyên trách Ủy ban Văn hoá, Xã hội của Quốc hội nhấn mạnh, khi nhìn lại hành trình 80 năm qua, chúng ta luôn cảm thấy tự hào về vai trò to lớn của văn hóa trong sự phát triển của đất nước.
Dưới sự lãnh đạo của Đảng và Chủ tịch Hồ Chí Minh, văn hóa đã thực sự trở thành một “vũ khí sắc bén” trên mặt trận tư tưởng, là sức mạnh tinh thần để triệu tập, hiệu triệu và đoàn kết toàn dân tộc đứng lên giành độc lập trong Cách mạng Tháng Tám 1945.
Trải qua các giai đoạn khác nhau, từ kháng chiến đến kiến thiết, từ thời kỳ đổi mới đến hội nhập quốc tế, theo PGS.TS Bùi Hoài Sơn văn hóa luôn giữ vai trò tiên phong trong việc khơi dậy niềm tin, hun đúc ý chí, bồi đắp bản lĩnh và khát vọng vươn lên của người Việt Nam.
"Chính văn hóa đã giúp chúng ta bảo vệ bản sắc trong những lúc cam go nhất, đồng thời mở ra những không gian mới để hội nhập và tiếp biến với thế giới. Nhờ có văn hóa, công cuộc đổi mới đã trở nên sâu sắc và toàn diện. Không chỉ đổi mới về kinh tế, chính trị, mà còn đổi mới cả trong cách nghĩ, cách sống, cách làm của mỗi con người Việt Nam" - PGS.TS Bùi Hoài Sơn nhấn mạnh.
Viết tiếp những thành tựu
Trong nhiệm kỳ 2021 - 2026, Bộ Văn hóa, Thể thao và Du lịch cho biết, toàn ngành đã đạt được nhiều thành tựu quan trọng trong các lĩnh vực, trở thành điểm sáng trong bức tranh phát triển kinh tế - xã hội của đất nước. Như không ngừng hoàn thiện thể chế, văn hóa phát triển mạnh mẽ, bảo tồn và phát huy giá trị di sản, nghệ thuật biểu diễn, nhiếp ảnh, công nghiệp văn hóa.
Thể thao Việt Nam đã trở thành biểu tượng của ý chí vượt khó, khát vọng vươn lên, với những tấm huy chương quý giá từ SEA Games, Asiad, Olympic. Du lịch phục hồi mạnh mẽ, đóng góp trung bình 6 - 8% GDP/năm, giúp văn hoá Việt Nam hội tụ và toả sáng trong dòng chảy toàn cầu.
Báo chí, truyền thông, xuất bản tiếp tục thực hiện tốt vai trò là diễn đàn, tiếng nói của Đảng, Nhà nước và Nhân dân, là lực lượng tiên phong trên mặt trận tư tưởng, văn hoá. Đặc biệt, với phương châm “Đi trước mở đường – Đi cùng thực hiện – Đi sau tổng kết”, báo chí giữ sứ mệnh quan trọng như một “mạch dẫn tri thức – kết nối niềm tin” giữa Đảng, Nhà nước và nhân dân trong kỷ nguyên mới.
Trên cở sở những thành tựu đạt được, ngành văn hóa đã đặt ra một số chỉ tiêu phát triển nổi bật đến năm 2031. Đáng chú ý, đó là phấn đấu 100% đơn vị hành chính cấp tỉnh có đủ 3 loại hình thiết chế văn hóa; các ngành công nghiệp văn hóa đóng góp 7% GDP của cả nước; bảo đảm ít nhất 75% người dân ở vùng sâu, vùng xa, biên giới, hải đảo, 80% các xã vùng đồng bào dân tộc thiểu số và miền núi được hưởng thụ và tham gia các hoạt động văn hóa.
Du lịch thực sự là ngành kinh tế mũi nhọn và phát triển bền vững. Việt Nam trở thành điểm đến đặc biệt hấp dẫn, thuộc nhóm 30 quốc gia có năng lực cạnh tranh du lịch hàng đầu thế giới…
Theo PGS.TS Bùi Hoài Sơn, khi nhìn vào những chỉ tiêu mà ngành văn hóa đã đặt ra đến năm 2031, chúng ta thấy rõ tầm nhìn lớn lao và khát vọng mạnh mẽ để văn hoá thực sự trở thành động lực phát triển đất nước. Đặc biệt, mục tiêu các ngành công nghiệp văn hóa đóng góp 7% GDP là một bước tiến táo bạo nhưng đầy tính khả thi, nếu chúng ta biết cách biến tiềm năng sáng tạo thành giá trị kinh tế.
Song song với đó, việc bảo đảm ít nhất 75% người dân ở vùng sâu, vùng xa, biên giới, hải đảo và 80% xã vùng đồng bào dân tộc thiểu số, miền núi được hưởng thụ các hoạt động văn hóa, nghệ thuật. Thông tin chính là lời khẳng định rằng không ai bị bỏ lại phía sau trong hành trình phát triển văn hóa. Đây vừa là nhiệm vụ, vừa là trách nhiệm chính trị, xã hội và nhân văn sâu sắc.
Đặc biệt, mục tiêu đưa du lịch trở thành ngành kinh tế mũi nhọn, phát triển bền vững, đưa Việt Nam vào nhóm 30 quốc gia có năng lực cạnh tranh du lịch hàng đầu thế giới chính là thước đo cho sự hội nhập toàn diện. Du lịch văn hóa, du lịch di sản, du lịch sáng tạo sẽ trở thành “cầu nối mềm” để Việt Nam giới thiệu bản sắc, khẳng định thương hiệu quốc gia và gắn kết với bạn bè năm châu.
Tuy nhiên, PGS.TS Bùi Hoài Sơn cho rằng, để hoàn thành được những mục tiêu đầy tham vọng đó, ngành văn hóa cần triển khai đồng bộ nhiều giải pháp. Trong đó, cần hoàn thiện thể chế, chính sách để tạo hành lang pháp lý thông thoáng, khuyến khích sáng tạo và thu hút nguồn lực xã hội. Ngoài ra, đầu tư mạnh mẽ cho cơ sở hạ tầng văn hóa, cả truyền thống và hiện đại, đặc biệt tại các vùng khó khăn.
“Tôi tin rằng với tầm nhìn rõ ràng, sự quyết tâm của cả hệ thống chính trị, và khát vọng cháy bỏng của những người làm văn hóa, chúng ta hoàn toàn có thể biến những mục tiêu ấy thành hiện thực, đưa văn hóa Việt Nam toả sáng trong kỷ nguyên mới”- PGS.TS Bùi Hoài Sơn nhấn mạnh.
Bộ Văn hoá, Thể thao và Du lịch đã ban hành Kế hoạch tổ chức Lễ kỷ niệm 80 năm Ngày truyền thống ngành văn hóa (28/8/1945 - 28/8/2025) và hướng tới kỷ niệm 80 năm Ngày Quốc khánh. Thông qua hoạt động kỷ niệm ôn lại truyền thống, lịch sử hình thành, phát triển của ngành văn hóa.
