80 năm Tổng cục Chính trị Quân đội Nhân dân Việt Nam: Linh hồn, mạch sống của Quân đội Cách mạng

Sự kiện nhằm kỷ niệm 80 năm Ngày thành lập Quân đội Nhân dân (QĐND) Việt Nam (22/12/1944 – 22/12/2024), 35 năm Ngày hội Quốc phòng toàn dân (22/12/1989 – 22/12/2024) và 80 năm Ngày truyền thống của Tổng cục Chính trị Quân đội Nhân dân Việt Nam.

Buổi tọa đàm có sự tham dự của nhiều lãnh đạo và cựu lãnh đạo cấp cao như Thượng tướng Phạm Thanh Ngân - Nguyên Chủ nhiệm TCCT QĐND Việt Nam, Thượng tướng Nguyễn Huy Hiệu - nguyên Thứ trưởng Bộ Quốc phòng, cùng đại diện các cơ quan Trung ương và các nhà khoa học, tướng lĩnh trong quân đội. Tọa đàm do Thiếu tướng Đoàn Xuân Bộ, Bí thư Đảng ủy, Tổng biên tập Báo QĐND chủ trì cùng các Phó tổng biên tập Báo QĐND.

Khẳng định quyền lãnh đạo của Đảng

Các đại biểu tham dự toạ đàm - Ảnh: QĐND

Vào ngày 22/12/1944, tại vùng rừng châu Nguyên Bình, Cao Bằng, dưới sự chỉ đạo của lãnh tụ Hồ Chí Minh, Đội Việt Nam Tuyên truyền Giải phóng quân đã được thành lập, trở thành đơn vị quân đội chính thức đầu tiên của Việt Nam và là tiền thân của Quân đội Nhân dân Việt Nam (QĐNDVN) ngày nay. Đội quân này, từ ban đầu đã có một vai trò quan trọng không chỉ về quân sự mà còn về chính trị, vì ngay từ tên gọi đã thể hiện rõ định hướng của Hồ Chí Minh: “Tên Đội Việt Nam Tuyên truyền Giải phóng quân nghĩa là chính trị trọng hơn quân sự.” Kể từ đó, lực lượng này đã phát triển thành đại đội và thành lập Ban Công tác Chính trị, mở đầu cho công tác Đảng và chính trị trong QĐNDVN.

Phát biểu tại tọa đàm, Thiếu tướng Đoàn Xuân Bộ khẳng định Tổng cục Chính trị (TCCT), từ khi xác lập tên gọi vào tháng 7/1950, đã duy trì và phát huy một vai trò vô cùng quan trọng trong việc lãnh đạo công tác chính trị của QĐNDVN. TCCT là cơ quan chiến lược của Đảng trong việc xây dựng quân đội về chính trị, bảo đảm sự lãnh đạo tuyệt đối, trực tiếp của Đảng về mọi mặt trong quân đội. Điều này giúp QĐNDVN giữ vững bản chất là Quân đội nhân dân, là lực lượng bảo vệ cho toàn dân tộc, và cống hiến những chiến công hiển hách trong các cuộc kháng chiến giành độc lập, thống nhất đất nước.

Hiện nay, trong bối cảnh thế giới và khu vực có nhiều biến động phức tạp, TCCT tiếp tục phải đối mặt với các thách thức mới, đặc biệt là các mưu đồ “phi chính trị hóa” và “dân sự hóa” quân đội từ các thế lực thù địch. Do đó, công tác Đảng và chính trị (CTĐ, CTCT) cần tập trung xây dựng một lực lượng quân đội tinh nhuệ về chính trị, với khả năng nhận diện và ngăn chặn mọi âm mưu, thủ đoạn chống phá. TCCT tiếp tục cải tiến và phát huy vai trò của nhân tố con người, duy trì sức “miễn dịch” trước các tác động tiêu cực và đảm bảo quân đội sẵn sàng hoàn thành nhiệm vụ bảo vệ Tổ quốc.

Thượng tướng Phạm Thanh Ngân cũng nhấn mạnh rằng TCCT, với vai trò tham mưu chiến lược cho Đảng, đã không ngừng vượt qua các khó khăn, thử thách trong suốt 80 năm qua. Với chức năng tham mưu về CTĐ, CTCT, TCCT đã đóng góp quan trọng vào các chiến thắng trong Chiến tranh Đông Dương, Chiến tranh Việt Nam và tiếp tục vai trò quan trọng trong bảo vệ Tổ quốc xã hội chủ nghĩa hiện nay. Đặc biệt, từ sau thống nhất đất nước, TCCT còn góp phần nâng cao chất lượng hoạt động của QĐNDVN trong việc đảm bảo sự lãnh đạo tuyệt đối của Đảng, duy trì bản sắc của Bộ đội Cụ Hồ - danh hiệu cao quý mà nhân dân đã trao tặng.

Thượng tướng Phạm Thanh Ngân, nguyên Ủy viên Bộ Chính trị, nguyên Chủ nhiệm TCCT QĐND Việt Nam, phát biểu tại tọa đàm. - Ảnh: QĐND

Cũng tại buổi tọa đàm, Thượng tướng Nguyễn Huy Hiệu đã nói rõ rằng quyền lãnh đạo của Đảng đối với QĐNDVN là điều cần thiết để duy trì và phát triển quân đội. Lời dạy của Chủ tịch Hồ Chí Minh: “Quân sự mà không có chính trị như cây không có gốc, vô dụng lại có hại” đã trở thành nguyên lý bất biến của quân đội. Sức mạnh của QĐNDVN nằm ở sự kết hợp chặt chẽ giữa yếu tố chính trị và quân sự, từ đó giúp quân đội vượt qua mọi khó khăn trong quá khứ và hiện tại. Học thuyết xây dựng quân đội của Hồ Chí Minh kế thừa không chỉ học thuyết Mác - Lênin mà còn cả truyền thống nhân văn và tinh thần đoàn kết dân tộc. Điều này đã tạo nên sức mạnh vô địch giúp QĐNDVN chiến thắng trong các cuộc chiến tranh, dù tiềm lực quân sự, kinh tế không bằng đối phương.

Về mặt tổ chức, TCCT QĐNDVN là một cơ quan của Đảng trong quân đội, đóng vai trò quan trọng trong việc duy trì sự lãnh đạo trực tiếp, tuyệt đối của Đảng. Trung tướng Phùng Khắc Đăng nêu rõ rằng để thực hiện vai trò này, TCCT đã được tổ chức thành một cơ quan đặc thù trong quân đội, có nhiệm vụ tham mưu cho Quân ủy Trung ương, giúp điều hành các tổ chức đảng trong quân đội, và duy trì sự lãnh đạo nhất quán của Đảng.

Thượng tướng, Viện sĩ, Tiến sĩ, Anh hùng LLVT nhân dân Nguyễn Huy Hiệu, nguyên Ủy viên Trung ương Đảng, nguyên Thứ trưởng Bộ Quốc phòng, phát biểu tại tọa đàm. - Ảnh: QĐND

Trong bối cảnh hiện tại, khi các vấn đề an ninh quốc phòng ngày càng phức tạp, TCCT cũng đã chú trọng nâng cao công tác nghiên cứu và đề xuất chiến lược. Học viện Chính trị, dưới sự dẫn dắt của Trung tướng, PGS.TS Nguyễn Văn Bạo, đang đẩy mạnh công tác đào tạo về CTĐ, CTCT để đáp ứng yêu cầu cao hơn từ thực tiễn. Ông khẳng định rằng 80 năm qua, CTĐ, CTCT đã khẳng định vai trò to lớn và không thể thiếu trong xây dựng và phát triển QĐNDVN, đặc biệt trong việc giữ vững bản lĩnh chính trị và tư tưởng cho quân đội.

Trong thời gian tới, TCCT cần tiếp tục đổi mới phương thức lãnh đạo, chú trọng công tác xây dựng Đảng bộ Quân đội trong sạch, vững mạnh về chính trị, tư tưởng và tổ chức. Đồng thời, TCCT cần nâng cao chất lượng tham mưu chiến lược, nhất là trong việc đánh giá tình hình và ngăn chặn các hiện tượng “tự diễn biến”, “tự chuyển hóa” nội bộ. Sự lãnh đạo toàn diện của Đảng đối với quân đội là một trong những nguyên tắc không thể thay thế, nhằm bảo đảm cho QĐNDVN tiếp tục là một quân đội cách mạng, có sức mạnh tổng hợp, sẵn sàng bảo vệ Tổ quốc Việt Nam trong mọi hoàn cảnh.

Phẩm chất Bộ đội cụ Hồ - biểu tượng văn hóa quân sự đặc sắc

Tại buổi toạ đàm, các đại biểu nhất trí, văn học nghệ thuật và báo chí luôn đóng vai trò quan trọng trong việc xây dựng phẩm chất Bộ đội Cụ Hồ, một biểu tượng văn hóa quân sự đặc sắc của dân tộc Việt Nam. Trải qua 80 năm, Tổng cục Chính trị Quân đội Nhân dân Việt Nam (TCCT) đã không ngừng chú trọng lãnh đạo, chỉ đạo các hoạt động văn học, nghệ thuật, báo chí và xuất bản theo đúng định hướng chính trị. Những hoạt động này không chỉ góp phần củng cố niềm tin vào Đảng mà còn bồi đắp tinh thần chiến đấu, xây dựng bản lĩnh và phẩm chất cao quý cho các thế hệ bộ đội.

Trong quá trình thực hiện nhiệm vụ bảo vệ và xây dựng đất nước, văn học nghệ thuật cách mạng đã sinh ra những hình tượng người lính vĩ đại như Anh vệ quốc quân và Bộ đội Cụ Hồ. Nhà thơ, Đại tá Trần Anh Thái từng nhấn mạnh rằng văn học nghệ thuật có sức mạnh truyền cảm, khơi dậy lòng yêu nước và ý chí chiến đấu của quân đội, vượt lên trên khó khăn, gian khổ để bảo vệ độc lập dân tộc. Những trang văn, câu thơ từ thực tiễn chiến đấu đã tạo nên hình ảnh người lính với phẩm giá, lòng trung thành và tinh thần cao cả.

Hoạt động báo chí, đặc biệt là Quân đội nhân dân, cũng có vai trò quan trọng trong công cuộc xây dựng và bảo vệ đất nước. Theo Trung tướng Lê Phúc Nguyên, nguyên Tổng biên tập Báo Quân đội Nhân dân, hơn 74 năm qua, tờ báo này đã là công cụ tuyên truyền mạnh mẽ cho các chính sách của Đảng, Nhà nước, đồng thời là phương tiện phản bác các luận điệu sai trái. Báo Quân đội Nhân dân không chỉ là tiếng nói của lực lượng vũ trang mà còn là tờ “hịch cách mạng” đồng hành với nhân dân trong mọi giai đoạn lịch sử.

Trung tướng Lê Phúc Nguyên, nguyên Tổng biên tập Báo QĐND (bên phải) tại tọa đàm - Ảnh: QĐND

Đặc biệt, sự hợp tác giữa Tạp chí Cộng sản và TCCT đã giúp định hướng dư luận xã hội theo đúng chủ trương của Đảng, tạo sự đồng thuận trong toàn xã hội và đấu tranh hiệu quả chống lại các quan điểm thù địch. Những vấn đề phát sinh trong lĩnh vực quân sự, quốc phòng được phản ánh kịp thời, góp phần hoàn thiện các chiến lược, chính sách của Đảng trong tình hình mới.

Bên cạnh đó, sự phát triển mạnh mẽ của báo chí và văn học nghệ thuật trong quân đội được xem như một “binh chủng” đặc biệt, giúp nâng cao tinh thần của cán bộ, chiến sĩ. Các nhà khoa học và tướng lĩnh đều khẳng định rằng văn hóa, văn nghệ, báo chí không chỉ đơn thuần là hoạt động bổ trợ mà còn là yếu tố then chốt giúp quân đội hoàn thành tốt nhiệm vụ. Để khuyến khích các văn nghệ sĩ và nhà báo trong quân đội, các lãnh đạo đã chỉ ra rằng cần tiếp tục đầu tư về cơ sở vật chất, chế độ chính sách để thúc đẩy sự phát triển của lực lượng này, góp phần xây dựng hình ảnh Bộ đội Cụ Hồ thời kỳ mới.

Trong bối cảnh hiện đại hóa và hội nhập quốc tế, Đại tá, Phó Giáo sư, Tiến sĩ Hoàng Văn Phai, Phó giám đốc Học viện Chính trị, cho rằng các cơ quan, đơn vị cần tiếp tục phát huy truyền thống, tăng cường giáo dục về lòng yêu nước, tinh thần tự tôn dân tộc. Đặc biệt, cần chú trọng đến việc kết hợp giữa giáo dục truyền thống và công nghệ hiện đại để mỗi quân nhân đều hiểu rõ và tự hào về trách nhiệm bảo vệ Tổ quốc.

Xây dựng Quân đội vững mạnh về chính trị trong tình hình mới

Trước bối cảnh quốc tế và trong nước đầy biến động, việc xây dựng quân đội Việt Nam vững mạnh về chính trị ngày càng trở nên cấp thiết. Các thế lực thù địch không ngừng sử dụng nhiều chiêu trò tinh vi nhằm "phi chính trị hóa" và "dân sự hóa" quân đội, thúc đẩy những biểu hiện “tự diễn biến”, “tự chuyển hóa” trong nội bộ. Để đối phó với tình hình này, quân đội Việt Nam đã tập trung hoàn thiện cơ cấu tổ chức, tăng cường sự tinh gọn và hiện đại hóa lực lượng, đồng thời duy trì lòng trung thành tuyệt đối với Đảng và Nhà nước.

Trong buổi tọa đàm vừa qua, nhiều chuyên gia quân sự đã nhấn mạnh tầm quan trọng của công tác Đảng và công tác chính trị (CTĐ, CTCT) trong việc bảo vệ sự vững mạnh về chính trị của quân đội. Các hoạt động CTĐ, CTCT cần được điều chỉnh, linh hoạt hơn trong phân tích và dự báo tình hình. Quan trọng nhất, công tác này phải phát hiện kịp thời, xử lý hiệu quả những thách thức mới phát sinh, bảo đảm quân đội luôn vững vàng trước mọi thủ đoạn chống phá.

Dẫn chứng từ quá trình phát triển của quân đội suốt 80 năm qua, các đại biểu khẳng định sức mạnh chính trị và tinh thần chính là nguồn cội làm nên các chiến thắng của quân đội Việt Nam. Theo Trung tướng Nguyễn Ngọc Hồi, việc nâng cao chất lượng nghiên cứu thực tiễn, phát triển lý luận quân sự, quốc phòng là cần thiết để định hướng chính xác cho nhiệm vụ bảo vệ Tổ quốc trong tình hình mới. Từ đó, các chiến lược quan trọng như Chiến lược bảo vệ Tổ quốc từ sớm, từ xa đã được triển khai nhằm sẵn sàng đối phó với mọi tình huống bất ngờ.

Tại buổi tọa đàm, đại biểu cũng nhấn mạnh vai trò của TCCT và các cơ quan chính trị trong việc củng cố nhận thức chính trị cho cán bộ, chiến sĩ. Các bài học lịch sử và truyền thống quý báu được truyền đạt nhằm khơi dậy lòng yêu nước, nâng cao ý thức sẵn sàng chiến đấu. Việc giáo dục toàn diện về phẩm chất chính trị, đạo đức, lối sống đã giúp thế hệ trẻ quân đội nắm bắt và sử dụng thành thạo các trang bị vũ khí hiện đại, từ đó không ngừng khẳng định tinh thần kiên định và quyết tâm bảo vệ Tổ quốc.

Thượng úy Trần Duy Huy, đại diện thế hệ trẻ quân đội, chia sẻ cảm xúc tự hào và biết ơn với những thành tựu mà các thế hệ đi trước đã đạt được. Anh cam kết tiếp tục học hỏi, phấn đấu, nhằm giữ vững và phát huy truyền thống anh hùng của quân đội Việt Nam. Những cái bắt tay, những lời động viên của các tướng lĩnh lão thành như Thượng tướng Phạm Thanh Ngân, Trung tướng Phùng Khắc Đăng đã trở thành “ngọn lửa” truyền cảm hứng mạnh mẽ, giúp thế hệ trẻ vững chí và tiếp tục con đường vẻ vang của các thế hệ cha anh.

Kết luận buổi tọa đàm, Thiếu tướng Đoàn Xuân Bộ khẳng định vai trò chiến lược của TCCT đối với công tác CTĐ, CTCT, đồng thời nhấn mạnh rằng mỗi cán bộ, chiến sĩ phải giữ vững tinh thần đoàn kết, phát huy bản lĩnh chính trị. Kết quả tọa đàm là bài học kinh nghiệm quý báu, góp phần khẳng định rằng CTĐ, CTCT chính là mạch sống của quân đội, giúp lực lượng này luôn sẵn sàng trước mọi thử thách và hiểm nguy.