Bày bán công khai
Theo quy định tại Nghị quyết số 05 của Chính phủ ngày 4/2/2008, các loại phương tiện như xe điện 3 bánh và 4 bánh sẽ không được phép lưu hành tại Việt Nam, ngoại trừ một vài trường hợp đặc biệt. Thế nhưng, hiện nay, hoạt động kinh doanh, mua bán loại phương tiện này, vẫn được diễn ra dưới nhiều hình thức khác nhau.
Bất chấp việc cấm lưu hành, tại TP. Hồ Chí Minh xe điện 3 bánh vẫn bày bán tràn lan, công khai với nhiều chủng loại, mẫu mã đa dạng cho bất kỳ ai có nhu cầu. Tình trạng này đặt ra câu hỏi lớn về việc thực thi pháp luật và nguy cơ tiềm ẩn đối với an toàn giao thông.
Cửa hàng xe điện Ego trên đường Phan Văn Hớn (huyện Hóc Môn). Ảnh chụp ngày 12/12/2024 |
Trong vai khách hàng có nhu cầu muốn mua xe điện 3 bánh, ngày 12/12/2024, phóng viên Báo Công Thương đã có mặt tại cửa hàng xe điện Ego trên đường Phan Văn Hớn (ấp 2, xã Xuân Thới Thượng, huyện Hóc Môn, TP. Hồ Chí Minh). Tại đây trưng bày nhiều loại xe điện 3 bánh với nhiều mẫu mã, màu sắc đa dạng. Giá bán dao động từ khoảng 12 triệu đồng đến 40 triệu đồng tùy thuộc vào kiểu dáng và dung lượng pin.
Nhân viên bán hàng cho biết: “Ưu điểm của dòng xe điện 3 bánh so với các dòng xe 2 bánh đó là khả năng cân bằng giúp điều khiển dễ dàng chỉ việc ngồi trên xe và vặn tay ga. Cho nên những mẫu xe điện 3 bánh tại cửa hàng được nhiều khách ưa chuộng”.
Tại cửa hàng bày bán nhiều loại xe điện 3 bánh được nhập khẩu từ Trung Quốc. |
Nhân viên bán hàng giới thiệu, toàn bộ các mặt hàng xe điện 3 bánh do cửa hàng phân phối đều được nhập khẩu nguyên chiếc từ Trung Quốc hoặc nhập khẩu các linh kiện và được lắp ráp tại Việt Nam.
“Bên em có nhiều mẫu mã, có loại 2 chỗ ngồi, có loại 3 chỗ ngồi, có cả loại có mái che, giá rất mềm để cho chị chọn. Thời gian bảo hành là một năm. Nếu chị cần giao hàng bên em sẽ hỗ trợ giao tận nơi trong khu vực thành phố”, nhân viên bán hàng nói.
Các mẫu xe điện 3 bánh được bày bán tại cửa hàng chủ yếu loại 2 - 3 chỗ. |
Theo quan sát, trên tất cả các xe điện 3 bánh tại cửa hàng, không hề có thông tin về nhãn hàng hóa, đơn vị xuất khẩu, xuất xứ của sản phẩm. Khi được yêu cầu cung cấp hóa đơn, nhân viên cho biết, không có hóa đơn đỏ mà chỉ có phiếu mua hàng.
Còn tại cửa hàng Viện Y Tế.vn trên đường Lưu Chí Hiếu (phường Tây Thạnh, quận Tân Phú, TP. Hồ Chí Minh) các mẫu xe điện 3 bánh được quảng cáo là phương tiện “xanh” với ưu điểm không gây tiếng ồn và thân thiện với môi trường.
Cửa hàng Viện Y tế.Vn trên đường Lưu Chí Hiếu (quận Tân Phú). |
“Xe điện 3 bánh rất tiện, dễ lái, giá lại rẻ. Nhiều khách hàng lớn tuổi đến mua để đi chợ, đưa cháu đi học. Chỉ cần sạc điện là dùng được cả ngày, không phải tốn tiền xăng”, chủ cửa hàng cho hay.
Tiếp tục trong vai khách hàng mua sỉ, phóng viên hỏi về nguồn gốc của những chiếc xe điện 3 bánh này, nhân viên tư vấn cho biết, các sản phẩm này đều có thương hiệu Medi Procare (Mỹ). Theo quan sát, trên các xe điện 3 bánh đều có tem giới thiệu là “a product of Medi - Procare Corporation” (sản phẩm được sản xuất bởi Công ty Medi - Procare), cùng với số tổng đài chăm sóc khách hàng, website và địa chỉ bán hàng.
Tất cả các sản phẩm được giới thiệu có thương hiệu Medi Procare (Mỹ). |
“Tất cả sản phẩm bên em đều có thương hiệu Medi Procare nên chị cứ yên tâm. Bên em có 3 cửa hàng, kho ở TP. Hồ Chí Minh, ngoài ở đây còn có kho ở quận 7 và Bình Thạnh. Nếu chị muốn lấy số lượng lớn, chị cần báo trước bên em sẽ chuẩn bị, chị muốn lấy mấy xe cũng có từ xe 1 chỗ ngồi đến 3, 4 chỗ ngồi đều có đủ và sẽ giao tận nơi”, nhân viên bán hàng tư vấn.
Nhân viên này khẳng định, hàng luôn có sẵn, chỉ cần chốt số lượng và mẫu mã sẽ giao hàng nhanh nhất có thể.
Không được lưu hành
Ông Trần Huy Hải, Phó Phòng Nghiệp vụ 1, Cục Nghiệp vụ Quản lý thị trường (Tổng cục Quản lý thị trường) cho biết, hiện nay, các phương tiện xe điện 3 bánh và 4 bánh đều nằm trong diện cấm lưu hành nên mọi hành vi kinh doanh mua bán đều được coi là bất hợp pháp.
Tại TP. Hồ Chí Minh, Cục Quản lý thị trường Thành phố cho biết, đối với mặt hàng xe điện nói chung, từ đầu năm 2024 đến nay, Cục Quản lý thị trường TP. Hồ Chí Minh đã kiểm tra và xử lý 7 vụ là xe máy điện, xe đạp điện 2 bánh, trị giá hàng hóa khoảng 700 triệu đồng; đã xử phạt với số tiền hơn 163 triệu đồng về các hành vi kinh doanh hàng hóa không rõ nguồn gốc xuất xứ, kinh doanh hàng hóa nhập lậu; hoạt động kinh doanh tại nhiều địa điểm nhưng không thông báo cho cơ quan đăng ký kinh doanh cấp huyện nơi đặt trụ sở hộ kinh doanh, cơ quan thuế, cơ quan quản lý thị trường.
Cục này cũng cho biết, đối với mặt hàng xe điện 3 bánh, Cục Quản lý thị trường TP. Hồ Chí Minh đã ban hành các kế hoạch và văn bản chỉ đạo các Đội Quản lý thị trường tăng cường công tác kiểm tra, xử lý trên cả thị trường thương mại truyền thống và thương mại điện tử. Khi phát hiện các đối tượng kinh doanh có dấu hiệu vi phạm, Cục Quản lý thị trường TP. Hồ Chí Minh sẽ nhanh chóng kiểm tra, xử lý nghiêm theo đúng quy định của pháp luật.
Luật sư Trần Khánh Ly - Công ty Luật Glaw cho biết, theo thông tin tại Nghị quyết số 05/2008/NQ-CP phiên họp Chính phủ thường kỳ tháng 01 năm 2008 của Chính phủ ban hành ngày 04/02/2008 nêu rõ không cấp phép mới cho lưu hành thêm các loại xe cơ giới 3 bánh. Đối với các loại xe cơ giới ba bánh hiện có đang lưu hành thì ban hành quy định cấm lưu hành (kể cả xe cơ giới ba bánh nhập khẩu) trong nội thành, nội thị và các quốc lộ. Riêng xe tự chế dùng làm phương tiện đi lại của thương binh, người tàn tật (không chở thêm người và hàng hóa) được phép lưu hành đến ngày 31/12/2008. Do đó có thể hiểu việc điều khiển các loại xe 3 bánh là không được phép khi lưu thông tại Việt Nam, trừ các trường hợp đặc biệt. Việc đưa xe cơ giới không đảm bảo tiêu chuẩn an toàn kỹ thuật và bảo vệ môi trường có thể bị xử phạt hành chính hoặc bị truy cứu trách nhiệm hình sự tùy thuộc vào hành vi thực hiện và các hậu quả gây ra. |