Tính đến Quý III/2020: 31,8 triệu người từ 15 tuổi trở lên bị ảnh hưởng bởi dịch Covid-19

Có dấu hiệu phục hồi

Thông tin tại buổi họp báo tình hình lao động việc làm quý III và 9 tháng năm 2020 của Tổng cục Thống kê (Bộ Kế hoạch và Đầu tư), bà Nguyễn Thị Hương - Tổng Cục trưởng Tổng cục Thống kê - cho biết, dịch Covid-19 diễn biến phức tạp và tái bùng phát vào cuối tháng 7 tại thành phố Đà Nẵng đã tác động đến tình hình lao động, việc làm của cả nước và ảnh hưởng đến đà khôi phục việc làm và cải thiện thu nhập của người lao động sau thời gian giãn cách toàn xã hội vào tháng 4/2020. Trong quý III/2020, tình hình lao động, việc làm và thu nhập của người lao động đã được cải thiện so với quý trước, tuy nhiên các chỉ số về lao động, việc làm và thu nhập của người lao động vẫn giảm so với cùng kỳ năm trước.

Theo đó, lực lượng lao động từ 15 tuổi trở lên là 54,6 triệu người, tăng 1,4 triệu người so với quý trước nhưng vẫn thấp hơn 1,1 triệu người so với cùng kỳ năm trước.

“Điều này cho thấy, sau khi ghi nhận mức giảm sâu kỷ lục vào quý II/2020, thị trường lao động đang có dấu hiệu phục hồi, tuy nhiên vẫn chưa thể khôi phục về trạng thái của cùng kỳ năm trước” - bà Nguyễn Thị Hương cho hay.

Sự biến động của lực lượng lao động tại hai thành phố lớn nhất cả nước cũng không nằm ngoài xu hướng này. Tại TP. Hà Nội, lực lượng lao động quý III/2020 là 4,2 triệu người, tăng 123,2 nghìn người so với quý trước và giảm 125,1 nghìn người so với cùng kỳ năm trước; tại TP. Hồ Chí Minh, lực lượng lao động quý III/2020 là 4,9 triệu người, tăng 130,6 nghìn người so với quý trước và giảm 106,6 nghìn người so với cùng kỳ năm trước.

Cũng theo báo cáo, tỷ lệ tham gia lực lượng lao động quý III/2020 là 74,0%, tăng 1,7 điểm phần trăm so với quý trước nhưng vẫn thấp hơn 2,4 điểm phần trăm so với cùng kỳ năm trước.

Bên cạnh đó, lao động có việc làm tăng so với quý trước, chủ yếu ở nhóm lao động phi chính thức, tăng 1,2 triệu người; tốc độ tăng của lao động phi chính thức cao hơn so với tốc độ tăng của lao động chính thức (tương ứng là 5,8% và 0,8%).

Bà Vũ Thị Thu Thủy - Vụ trưởng Vụ Thống kê dân số và lao động - đánh giá, sự phục hồi của thị trường lao động hiện nay còn thiếu tính bền vững do lao động phi chính thức được coi là bộ phận lao động phải đối mặt với nhiều thiệt thòi và bất lợi, khó tiếp cận với các chế độ phúc lợi và bảo hiểm xã hội.

Ngoài ra, tỷ lệ thất nghiệp trong độ tuổi lao động của khu vực thành thị giảm so với quý trước, giảm 63 nghìn người, và tăng 148,2 nghìn người so với cùng kỳ năm trước. Đây là năm có tỷ lệ thất nghiệp của lao động trong độ tuổi khu vực thành thị quý III cao nhất so với cùng kỳ trong vòng 10 năm qua.

Như vậy, tính đến tháng 9/2020, cả nước có 31,8 triệu người từ 15 tuổi trở lên bị ảnh hưởng tiêu cực bởi dịch Covid-19 bao gồm người bị mất việc làm, phải nghỉ giãn việc/nghỉ luân phiên, giảm giờ làm, giảm thu nhập,…

Trong đó, 68,9% người bị giảm thu nhập (với mức giảm thu nhập nhẹ), gần 40,0% phải giảm giờ làm/nghỉ giãn việc/nghỉ luân phiên và khoảng 14,0% buộc phải tạm nghỉ hoặc tạm ngừng hoạt động sản xuất kinh doanh. Khu vực dịch vụ chịu ảnh hưởng nặng nề nhất bởi dịch Covid-19 với 68,9% lao động bị ảnh hưởng; tiếp đến là khu vực công nghiệp và xây dựng với 66,4% lao động bị ảnh hưởng; tỷ lệ lao động bị ảnh hưởng trong khu vực nông, lâm nghiệp và thủy sản là 27,0%.

Tỷ lệ thất nghiệp được kiểm soát

Dịch Covid-19 tác động mạnh tới hoạt động của các doanh nghiệp làm cho 33,4% doanh nghiệp phải thực hiện các biện pháp cắt giảm lao động 9 tháng năm 2020 so với cùng kỳ năm trước. Bà Vũ Thị Thu Thủy cho biết, dự kiến đến cuối năm 2020, tỷ lệ doanh nghiệp phải thực hiện các biện pháp cắt giảm lao động so với cùng kỳ năm trước là 36,4%.

Kết quả điều tra lao động việc làm quý III/2020 cho thấy, người lao động vẫn tiếp tục bị ảnh hưởng tiêu cực bởi dịch Covid-19. Đây là những đối tượng quan trọng góp phần vào quá trình phục hồi và phát triển kinh tế trong thời gian tới. Do vậy, các chính sách cần tiếp tục tập trung vào các đối tượng này nhằm củng cố niềm tin, tạo động lực và tháo gỡ khó khăn cho doanh nghiệp và người lao động.

Bà Vũ Thị Thu Thủy cho rằng, cần tiếp tục thực hiện gói hỗ trợ theo Nghị quyết số 42/NQ-CP của Chính phủ, đảm bảo chi đúng đối tượng, kịp thời và hiệu quả. Tập trung hỗ trợ cho các nhóm lao động, bao gồm lao động phi chính thức và lao động chính thức trong các doanh nghiệp và cơ sở sản xuất kinh doanh.

Nghiên cứu để xây dựng các gói hỗ trợ đặc thù cho nhóm lao động yếu thế, bao gồm lao động nữ, lao động không có trình độ chuyên môn kỹ thuật và lao động phi chính thức, nhằm giúp họ tìm kiếm việc làm và đóng góp sức lao động trong quá trình phục hồi và phát triển kinh tế.

Tiếp tục đẩy nhanh việc thực hiện hiệu quả các chính sách hỗ trợ doanh nghiệp, cơ sở sản xuất kinh doanh, để phục hồi hoạt động kinh tế của tất cả các ngành, đặc biệt là các ngành chịu ảnh hưởng lớn của dịch Covid-19. Trong đó, thực hiện các chính sách hỗ trợ đào tạo cho người lao động tại các doanh nghiệp.

“Dự báo từ nay đến cuối năm, nếu tiếp tục kiểm soát dịch tốt, và kỳ vọng vào sự phát triển sản xuất, kinh doanh vào quý IV, người lao động sẽ có nhiều việc làm, tỷ lệ thất nghiệp sẽ được kiểm soát, ít nhất duy trì ở mức quý III hoặc thấp hơn. Vì vậy, tỷ lệ thất nghiệp hoàn toàn đạt được theo mục tiêu Quốc hội đề ra, dưới 4%” - bà Vũ Thị Thu Thủy nhấn mạnh.