Phòng vệ thương mại

PGS. TS Trần Việt Dũng, Trưởng khoa Luật Quốc tế, Đại học Luật TP HCM khẳng định việc điều tra chống bán phá giá và chống trợ cấp đối với đường mía mới chỉ là giải pháp mang tính chất tình thế.

Trước dự báo xu hướng bảo hộ thương mại trên thế giới gia tăng trong năm 2021, Bộ Công Thương sẽ đẩy mạnh các biện pháp phòng vệ thương mại (PVTM) phù hợp với luật lệ và cam kết quốc tế. Đây là chia sẻ của ông Lê Triệu Dũng – Cục trưởng Cục PVTM - với phóng viên Báo Công Thương.

Thời gian qua, Việt Nam đã và đang phát huy vai trò của các biện pháp phòng vệ thương mại (PVTM) như một công cụ để bảo đảm môi trường thương mại công bằng nhằm ngăn chặn tác động tiêu cực của hàng hóa xuất nhập khẩu. Bên cạnh những cơ hội từ các hiệp định thương mại tự do (FTA) mang lại, hiện doanh nghiệp đang phải đối diện nhiều hơn với các vụ kiện phòng vệ thương mại. Để hiểu hơn về vấn đề này, Báo Công Thương đã có cuộc trao đổi với Luật sư Trần Xuân Tiền – Trưởng văn phòng Luật sư Đồng Đội.

Nền kinh tế Việt Nam đang tham gia ngày càng sâu hơn vào trao đổi thương mại toàn cầu. Sự va chạm với lợi ích của các ngành sản xuất trong nước của các thị trường nhập khẩu là không thể tránh khỏi. Cùng với xu hướng gia tăng đầu tư nước ngoài khiến Việt Nam ngày càng thường xuyên trở thành mục tiêu của các vụ việc điều tra và lẩn tránh biện pháp phòng vệ thương mại.

Thời gian gần đây, số vụ việc về điều tra, áp dụng các biện pháp phòng vệ thương mại được Bộ Công Thương đẩy mạnh, qua đó đã tạo lập môi trường cạnh tranh bình đẳng, bảo vệ nhiều ngành sản xuất trong nước, người lao động, nông dân.

Cục Phòng vệ thương mại (Bộ Công Thương) khẳng định sẽ phối hợp chặt chẽ với các hiệp hội và doanh nghiệp xuất khẩu trong quá trình điều tra chống bán phá giá với lốp xe Việt Nam và có phương án hỗ trợ, xử lý kịp thời nhằm bảo vệ quyền và lợi ích chính đáng của doanh nghiệp Việt.

Để hỗ trợ các doanh nghiệp hạn chế những rủi ro từ việc hàng hóa xuất khẩu bị nước ngoài điều tra, áp dụng biện pháp phòng vệ thương mại, hiện Cục Phòng vệ thương mại xây dựng hệ thống cảnh báo sớm nhiều ngành hàng, sản phẩm có nguy cơ bị kiện phòng vệ thương mại tại nhiều thị trường khác nhau.

Thời gian gần đây, số lượng các vụ việc điều tra phòng vệ thương mại đối (PVTM) với hàng xuất khẩu (XK) của Việt Nam nói chung và trong ngành gỗ nói riêng có xu hướng gia tăng. Đây là cuộc chơi buộc phải tham gia, do đó, các doanh nghiệp (DN) cần chuẩn bị tốt, cần có kiến thức về PVTM và hiểu rõ bản chất công cụ này để ứng phó.

Hiệp định Đối tác toàn diện khu vực (RCEP) đã được ký kết sau 8 năm đàm phán, hứa hẹn mở ra một giai đoạn hợp tác và phát triển kinh tế thương mại mới giữa ASEAN và các nước đối tác. Tuy nhiên, do các nền kinh tế trong RCEP có mối tương đồng và cạnh tranh rất cao. Vì vậy, doanh nghiệp cần hiểu rõ nội dung phòng vệ thương mại (PVTM) trong RCEP để sẵn sàng ứng phó, bảo vệ thị trường nội địa, nhất là những đối thủ mạnh từ Hàn Quốc, Trung Quốc và Nhật Bản.

Thực hiện cam kết theo các hiệp định thương mại đã ký, Việt Nam đã mở cửa thị trường và cắt giảm thuế nhập khẩu đối với nhiều mặt hàng từ các đối tác thương mại quan trọng. Điều này đặt các doanh nghiệp, ngành hàng Việt Nam trước sự cạnh tranh mạnh mẽ của hàng hoá nhập khẩu, đặc biệt là từ các nước trong khu vực.

Cánh cửa xuất khẩu rộng mở kéo theo nguy cơ gia tăng các vụ kiện phòng vệ thương mại (PVTM). Nếu không có chiến lược tổng thế, chủ động ứng phó sẽ dẫn đến hiệu ứng domino ảnh hưởng tiêu cực đến nền sản xuất trong nước. Đây là chia sẻ của bà Phan Thị Thanh Xuân - Tổng Thư ký Hiệp hội Da giày – Túi xách Việt Nam - khi trao đổi với phóng viên Báo Công Thương.

Với việc năng lực sản xuất, xuất khẩu của nền kinh tế ngày càng phát triển và các hàng rào thuế quan được dỡ bỏ do cam kết trong các hiệp định thương mại tự do, như Hiệp định Thương mại tự do Việt Nam – Liên minh châu Âu (EVFTA) một số mặt hàng xuất khẩu của Việt Nam có thể sẽ phải đối diện với nguy cơ lớn hơn từ các điều tra áp dụng biện pháp phòng vệ thương mại (PVTM).

Việt Nam đã xuất khẩu thép sang hơn 30 quốc gia trong khu vực và thế giới, như Mỹ, EU, Nhật Bản, Hàn Quốc, Đài Loan, ASEAN. Sự gia tăng về xuất khẩu vừa qua đồng thời kèm theo tình trạng các doanh nghiệp cũng như mặt hàng thép đối diện nhiều vụ kiện phòng vệ thương mại do các nước áp dụng.

Ngành gỗ Việt Nam ngày càng có nguy cơ phải đối mặt nhiều hơn với các vụ kiện phòng vệ thương mại, đặc biệt là kiện chống lẩn tránh thuế. Để kiểm soát tốt các nguy cơ, giảm tối đa thiệt hại, thúc đẩy sự phối hợp chặt chẽ giữa cộng đồng doanh nghiệp (DN) và cơ quan quản lý nhà nước.

Bộ Công Thương vừa ban hành Quyết định rà soát lần thứ nhất việc áp dụng biện pháp chống bán phá giá (CBPG) một số sản phẩm thép hợp kim hoặc không hợp kim được cán phẳng, được sơn có xuất xứ từ nước Trung Quốc (mã vụ việc AR01.AD04)

Bộ Công Thương vừa ban hành Quyết định tiến hành điều tra áp dụng biện pháp chống bán phá giá (CBPG) đối với một số sản phẩm Sorbitol có xuất xứ từ Trung Quốc, Ấn Độ và Indonesia (Mã số vụ việc: AD14).

Áp dụng các biện pháp phòng vệ thương mại là một hành động đúng đắn, minh bạch và phù hợp thông lệ quốc tế để bảo vệ sản xuất trong nước trước sự cạnh tranh của hàng hóa cùng loại nhập khẩu.

Hiệp hội Mía đường Việt Nam (VSSA) mới có báo cáo và kiến nghị Bộ Công Thương mau chóng áp dụng các biện pháp phòng vệ thương mại đối với đường nhập khẩu để bảo vệ sản xuất trong nước trước tác động bán phá giá của đường nhập khẩu (chủ yếu là đường xuất xứ từ Thái Lan) gây thiệt hại nghiêm trọng đối với ngành mía đường.

Theo Cục Phòng vệ thương mại (PVTM) – Bộ Công Thương, năm 2020, cùng với việc kim ngạch xuất khẩu (XK) tiếp tục tăng nhanh, số vụ việc điều tra PVTM mới đối với hàng hóa XK của Việt Nam cũng cao nhất từ trước đến nay với 37 vụ việc, tăng 2,3 lần so với năm 2019.