Phòng vệ thương mại

Cánh cửa xuất khẩu rộng mở kéo theo nguy cơ gia tăng các vụ kiện phòng vệ thương mại (PVTM). Nếu không có chiến lược tổng thế, chủ động ứng phó sẽ dẫn đến hiệu ứng domino ảnh hưởng tiêu cực đến nền sản xuất trong nước. Đây là chia sẻ của bà Phan Thị Thanh Xuân - Tổng Thư ký Hiệp hội Da giày – Túi xách Việt Nam - khi trao đổi với phóng viên Báo Công Thương.

Với việc năng lực sản xuất, xuất khẩu của nền kinh tế ngày càng phát triển và các hàng rào thuế quan được dỡ bỏ do cam kết trong các hiệp định thương mại tự do, như Hiệp định Thương mại tự do Việt Nam – Liên minh châu Âu (EVFTA) một số mặt hàng xuất khẩu của Việt Nam có thể sẽ phải đối diện với nguy cơ lớn hơn từ các điều tra áp dụng biện pháp phòng vệ thương mại (PVTM).

Việt Nam đã xuất khẩu thép sang hơn 30 quốc gia trong khu vực và thế giới, như Mỹ, EU, Nhật Bản, Hàn Quốc, Đài Loan, ASEAN. Sự gia tăng về xuất khẩu vừa qua đồng thời kèm theo tình trạng các doanh nghiệp cũng như mặt hàng thép đối diện nhiều vụ kiện phòng vệ thương mại do các nước áp dụng.

Ngành gỗ Việt Nam ngày càng có nguy cơ phải đối mặt nhiều hơn với các vụ kiện phòng vệ thương mại, đặc biệt là kiện chống lẩn tránh thuế. Để kiểm soát tốt các nguy cơ, giảm tối đa thiệt hại, thúc đẩy sự phối hợp chặt chẽ giữa cộng đồng doanh nghiệp (DN) và cơ quan quản lý nhà nước.

Bộ Công Thương vừa ban hành Quyết định rà soát lần thứ nhất việc áp dụng biện pháp chống bán phá giá (CBPG) một số sản phẩm thép hợp kim hoặc không hợp kim được cán phẳng, được sơn có xuất xứ từ nước Trung Quốc (mã vụ việc AR01.AD04)

Bộ Công Thương vừa ban hành Quyết định tiến hành điều tra áp dụng biện pháp chống bán phá giá (CBPG) đối với một số sản phẩm Sorbitol có xuất xứ từ Trung Quốc, Ấn Độ và Indonesia (Mã số vụ việc: AD14).

Áp dụng các biện pháp phòng vệ thương mại là một hành động đúng đắn, minh bạch và phù hợp thông lệ quốc tế để bảo vệ sản xuất trong nước trước sự cạnh tranh của hàng hóa cùng loại nhập khẩu.

Hiệp hội Mía đường Việt Nam (VSSA) mới có báo cáo và kiến nghị Bộ Công Thương mau chóng áp dụng các biện pháp phòng vệ thương mại đối với đường nhập khẩu để bảo vệ sản xuất trong nước trước tác động bán phá giá của đường nhập khẩu (chủ yếu là đường xuất xứ từ Thái Lan) gây thiệt hại nghiêm trọng đối với ngành mía đường.

Theo Cục Phòng vệ thương mại (PVTM) – Bộ Công Thương, năm 2020, cùng với việc kim ngạch xuất khẩu (XK) tiếp tục tăng nhanh, số vụ việc điều tra PVTM mới đối với hàng hóa XK của Việt Nam cũng cao nhất từ trước đến nay với 37 vụ việc, tăng 2,3 lần so với năm 2019.

Thực hiện chủ trương chủ động xây dựng và triển khai các biện pháp phòng vệ thích hợp để bảo vệ sản xuất và lợi ích người tiêu dùng, đặc biệt trong bối cảnh Việt Nam hội nhập ngày càng sâu rộng và tham gia các hiệp định thương mại tự do thế hệ mới, gần đây, công tác phòng vệ thương mại (PVTM) được đẩy mạnh triển khai đồng bộ, toàn diện.

Các chuyên gia kinh tế đưa ra cảnh báo, các doanh nghiệp Việt cần chủ động ứng phó với các biện pháp phòng vệ thương mại (PVTM) của nước ngoài bằng cách không tham gia, không tiếp tay cho các hành vi gian lận xuất xứ, bất hợp pháp. Đây cũng là biện pháp an toàn hiệu quả nhất mà doanh nghiệp có thể tham gia để bảo vệ quyền lợi của chính mình.

Các biện pháp phòng vệ thương mại (PVTM) đang được sử dụng ngày càng phổ biến do đây là các công cụ chính sách phù hợp để bảo vệ lợi ích của các ngành sản xuất trong nước được cho phép bởi Tổ chức thương mại Thế giới.

Việc sử dụng và ứng phó với các biện pháp phòng vệ thương mại ngày càng đóng vai trò quan trọng trong việc nâng cao hiệu quả của tiến trình hội nhập kinh tế quốc tế, đặc biệt là tham gia các Hiệp định thương mại tự do thế hệ mới như CPTPP, EVFTA của Việt Nam.

Xu thế gia tăng điều tra, áp dụng các biện pháp bảo hộ thương mại không có dấu hiệu giảm trên thế giới. Là cơ quan đại diện cho Chính phủ xử lý các vụ việc liên quan đến phòng vệ thương mại (PVTM), Bộ Công Thương thời gian qua đã tích cực chủ động thực hiện các biện pháp nhằm bảo hộ lợi ích hợp pháp của doanh nghiệp Việt Nam khi xuất khẩu ra nước ngoài.

Bộ Công Thương khởi xướng điều tra áp dụng biện pháp chống bán phá giá, chống trợ cấp đối với một số sản phẩm đường nhập khẩu từ Thái Lan, mang lại “tia sáng cuối đường hầm” đối với ngành mía đường Việt Nam. Tuy nhiên, đây chỉ là một trong các giải pháp. Liên kết, đổi mới, và quyết tâm của chính các doanh nghiệp mới là giải pháp quan trọng giúp ngành mía đường vượt qua cơn sóng hội nhập này.

Các biện pháp phòng vệ thương mại là một thực tế phổ biến trên thế giới, trong bối cảnh tự do hóa thương mại mà doanh nghiệp sớm hay muộn cũng sẽ phải đối diện. Trong bối cảnh đó Bộ Công Thương sẽ luôn sát cánh cùng doanh nghiệp để đấu tranh chống lại các biện pháp này, thậm chí là kiện các biện pháp này ra WTO.

Thâm hụt thương mại của Hoa Kỳ với Việt Nam tăng đã khiến nhiều ngành hàng của Việt Nam đã phải đối diện với các cuộc điều tra về phòng vệ thương mại. Đâu là giải pháp để có thể tránh được những rủi ro tương tự trong tương lai, đặc biệt trong xu hướng bảo hộ ngày một gia tăng hiện nay?

Chủ trương tích cực hội nhập kinh tế, Việt Nam đã và đang tham gia vào nhiều Hiệp định thương mại tự do, đồng nghĩa với việc phải tích cực đẩy mạnh triển khai các giải pháp nhằm hỗ trợ doanh nghiệp ứng phó với các vụ kiện phòng vệ thương mại.