Măng khô Thanh Lâm - sản phẩm đặc trưng của đồng bào dân tộc xứ Thanh

Là xã vùng sâu, Thanh Lâm có dãy núi Bù Mùn chạy dài cả chục cây số, măng chủ yếu được đồng bào dân tộc khai thác ở dãy núi trùng điệp ấy. Đây là nguồn lâm sản phụ được phép khai thác gắn với khoanh vùng, bảo vệ đã được quy định. Ngoài ra, hàng chục héc ta rừng luồng, tre, măng bát độ của các hộ gia đình có đất lâm nghiệp cũng được chuyên canh để khai thác măng.

Trước đây, sản phẩm măng khô địa phương thường có giá bấp bênh do phụ thuộc vào các thương lái thu mua, thu nhập của bà con theo đó cũng không ổn định. Năm 2020, hợp tác xã sản xuất, thương mại và dịch vụ Thanh Lâm được thành lập với mục đích hỗ trợ người dân chế biến, quảng bá, tiêu thụ sản phẩm, nâng cao thu nhập cho người làm nghề. Từ khi thành lập đến nay, hợp tác xã đã đứng ra làm đầu mối tổ chức sản xuất, áp dụng công nghệ sấy măng, đóng gói và phát triển quy mô sản xuất. Nghề khai thác, sơ chế măng khô đã trở thành hướng mưu sinh hiệu quả của các hộ đồng bào nơi đây. Từ hoạt động khai thác măng đơn thuần, nhiều hộ gia đình đã thu gom măng tươi để thuê người sơ chế.

Đồng bào dân tộc khai thác măng rừng

Không phụ lòng mong mỏi của đồng bào, năm 2021, măng tre Thanh Lâm đã được công nhận là sản phẩm OCOP 3 sao của tỉnh Thanh Hóa. Đây là cơ hội và cũng là “kim bài” giúp hợp tác xã đưa sản phẩm đi xa hơn. Ngoài việc mở rộng thị trường tiêu thụ, tìm hướng liên kết… hợp tác xã còn đẩy mạnh các hoạt động hỗ trợ, quảng bá sản phẩm. Đồng thời, chú trọng thiết kế mẫu mã bao bì sản phẩm mang đậm bản sắc địa phương, xây dựng tiêu chí sản phẩm… Tham gia hợp tác xã, đồng bào dân tộc được tập huấn lập kế hoạch kinh doanh, quảng bá và giới thiệu sản phẩm; được tham gia tập huấn về sản xuất sạch và đảm bảo vệ sinh an toàn thực phẩm… Việc sản xuất theo hướng tập thể, quy mô sản lượng lớn hơn, xuất bán sản phẩm theo kênh các chuỗi cung ứng thực phẩm cũng như các cửa hàng bán sản phẩm OCOP trong tỉnh.

Các hội viên hợp tác xã phơi khô măng

Đặc biệt, do chất lượng măng khô ở đây tốt, tiếng lành đồn xa nên đầu ra của măng khô Thanh Lâm ngày càng rộng mở. Nhiều đơn vị đã tìm đến để ký kết, thu mua sản phẩm, nhất là vào các dịp lễ tết. Theo nhiều người dân địa phương, măng khô ở đây có màu vàng đặc trưng, khai thác và chế biến còn tự nhiên, hoàn toàn không dùng hóa chất độc hại. Nếu để quá 2 năm, khi đun nấu lâu trên bếp vẫn có độ dai chứ không mềm nhũn như măng một số nơi khi để lâu.

Gần đây, Tổ chức Tầm nhìn thế giới (World Vision) đã vào xã vùng sâu Thanh Lâm khảo sát và hỗ trợ xã 2 lò sấy măng với tổng giá trị gần 100 triệu đồng để phát triển sinh kế cho người dân. Hợp tác xã sản xuất, thương mại và dịch vụ Thanh Lâm được giao sử dụng, hiện đã được chuyển giao kỹ thuật cho các hộ dân. Đây cũng là bước ngoặt để hoạt động chế biến măng khô của xã phát triển mạnh do không còn phụ thuộc vào thời tiết, trời không nắng vẫn có thể làm khô măng.