Doanh nghiệp FDI tham gia hệ thống bán lẻ: Chưa đáng ngại

Chiếm tỷ lệ nhỏ

Về thị phần của khối DN FDI trong khu vực thị trường bán lẻ, số liệu của Tổng cục Thống kê cho thấy, thành phần kinh tế có vốn đầu tư nước ngoài hiện nay chiếm khoảng 3,5 - 4% trong tổng mức lưu chuyển hàng hóa bán lẻ. DN FDI tham gia thị trường chủ yếu ở phân khúc thị trường bán lẻ hiện đại và chiếm khoảng 25 - 30% thị phần; trong đó, FDI chiếm khoảng 15% thị phần bán lẻ qua trung tâm thương mại, siêu thị có diện tích trên 500m2; 50% thị phần qua cửa hàng tiện lợi, 10% thị phần qua siêu thị mini và khoảng 50% thị phần của phương thức bán lẻ không thông qua cửa hàng.

Doanh nghiệp bán lẻ trong nước không ngừng nâng cao chất lượng dịch vụ

Thực tiễn cho thấy, việc thích nghi và phát triển tại thị trường Việt Nam của các nhà bán lẻ nước ngoài trong thời gian qua không được như kỳ vọng ban đầu của họ. Điển hình như Metro (Đức) đã bán lại cả chuỗi 19 siêu thị Metro cho TC Land của Thái Lan vào năm 2015. Casino (Pháp) bán lại chuỗi 66 siêu thị Big C cho BJC Thái Lan và hiện nay vẫn đang trong quá trình ổn định tổ chức, mới chỉ mở thêm được duy nhất một siêu thị tại Hà Nội. Parkson đến nay đã đóng cửa 5/9 trung tâm thương mại và báo lỗ liên tiếp 8 năm gần đây. Aeon phải chuyển lại 30% cổ phần trong hệ thống 23 siêu thị Fivimart - Aeon cho Vingroup vào cuối năm 2018 để Vingroup sở hữu 100% hệ thống này. Ngày 16/5/2019, Tập đoàn Auchan (Pháp) tuyên bố rút khỏi thị trường Việt Nam, bán lại cho Saigon Coop.

Trong khi đó, ông Trần Duy Đông - Vụ trưởng Vụ Thị trường trong nước (Bộ Công Thương) - khẳng định, các DN bán lẻ trong nước đang có sự phát triển vượt trội. Đơn cử, đến hết ngày 31/12/2018, Vinmart và Vinmart+ của Tập đoàn Vingroup đã có 1.700 siêu thị mini và hơn 100 siêu thị, trở thành nhà bán lẻ đứng đầu ở Việt Nam. Theo kế hoạch phát triển của Vinmart và Vinmart+, đến năm 2020, hệ thống sẽ có 200 siêu thị và 4.000 siêu thị mini, cửa hàng tiện lợi tại khắp các tỉnh, thành phố trên cả nước. Các DN bán lẻ khác như Saigon Coop, Satra cũng đều có những bước phát triển rất đáng khích lệ, lần lượt xếp vị trí thứ 3 và thứ 7 trong top 10 nhà bán lẻ hàng đầu Việt Nam.

“Tăng lực” cho doanh nghiệp trong nước

Để tận dụng hiệu quả kênh phân phối nước ngoài, trong thời gian qua, Bộ Công Thương đôn đốc, sát sao việc kết nối và thúc đẩy tiêu thụ hàng hóa. Định kỳ hàng năm, Bộ Công Thương tổ chức các “Tuần hàng Việt Nam tại nước ngoài”, góp phần nâng cao kim ngạch xuất khẩu.

Về lâu dài, trong xu thế hội nhập ngày càng sâu rộng, việc mở cửa thị trường theo cam kết hội nhập quốc tế, cùng với việc các rào cản thương mại, điều kiện ràng buộc về thuế quan được gỡ bỏ là xu hướng tất yếu. Cụ thể, 5 năm sau khi Hiệp định Đối tác toàn diện và Tiến bộ xuyên Thái Bình Dương (CPTPP) có hiệu lực, việc xem xét ENT (kiểm tra nhu cầu kinh tế) nhằm hỗ trợ cho DN bán lẻ trong nước sẽ bị bãi bỏ và dịch vụ phân phối bán lẻ sẽ được mở cửa hoàn toàn cho các nhà đầu tư đến từ những nước thành viên CPTPP.

Bên cạnh đó, vấn đề hàng nội - hàng ngoại cũng cần được tiếp cận cởi mở và đa chiều hơn theo mô hình sản xuất theo chuỗi giá trị toàn cầu khi nhiều quốc gia cùng tham gia vào chuỗi sản xuất các bộ phận cấu thành sản phẩm. Xu thế mua bán, sáp nhập giữa các DN trong nước với nhau hay DN trong nước và FDI sẽ ngày càng phổ biến... “Cùng với các hỗ trợ của Bộ Công Thương trong việc tạo thị trường, nâng cao năng lực cạnh tranh, DN bán lẻ Việt phải tiếp tục nâng cao chất lượng dịch vụ phục vụ khách hàng, cải thiện chất lượng và đa dạng hóa sản phẩm kinh doanh tại cửa hàng. Chỉ làm được như vậy, DN bán lẻ Việt mới chiếm lĩnh thành công thị phần” - ông Trần Duy Đông nhấn mạnh.