Diễn đàn Xúc tiến xuất khẩu Việt Nam 2022: Xúc tiến xuất khẩu xanh cho cộng đồng doanh nghiệp

Diễn đàn Xúc tiến Xuất khẩu Việt Nam là sự kiện nằm trong chuỗi chương trình Hội nghị cấp cao và Triển lãm kinh tế xanh năm 2022 diễn ra từ 28/11 đến 30/11/2022 tại TP. Hồ Chí Minh.

Phát biểu khai mạc diễn đàn, Bộ trưởng Nguyễn Hồng Diên cho biết, tăng trưởng xanh, phát triển xanh, kinh tế tuần hoàn đang trở thành xu hướng trên toàn cầu như một giải pháp tích cực nhằm giảm phát thải nhà kính, nâng cao năng lực chống chịu và tính sáng tạo của nền kinh tế, hướng tới mục tiêu trung hòa các-bon và phát triển bền vững. Xu hướng phát triển này đã và đang hình thành nên “luật chơi” mới về thương mại và đầu tư.

Bộ trưởng Nguyễn Hồng Diên phát biểu khai mạc Diễn đàn Xúc tiến xuất khẩu Việt Nam 2022

Các thị trường nhập khẩu quan trọng triển khai áp dụng thuế suất cao đối với các sản phẩm có "dấu chân carbon" lớn; nhiều nền kinh tế phát triển trên thế giới đã đặt ra những quy định liên quan đến môi trường khắt khe hơn đối với hàng hóa nhập khẩu.

Trong bối cảnh đó, để không bị loại khỏi cuộc chơi bởi các tiêu chuẩn cao về môi trường và xã hội do các thị trường nhập khẩu đặt ra, các nước xuất khẩu, trong đó có Việt Nam cần thay đổi tư duy, quan tâm tới “tính xanh” của chuỗi sản xuất và cung ứng thương mại quốc tế để đáp ứng được các yêu cầu kỹ thuật khắt khe của thị trường.

Theo Bộ trưởng Nguyễn Hồng Diên thời gian qua, Đảng, Nhà nước đã ban hành các chủ trương, đường lối và cơ chế, chính sách khuyến khích phát triển kinh tế xanh, kinh tế tuần hoàn, thân thiện với môi trường. Nhiều ngành hàng, doanh nghiệp đã chủ động nắm bắt xu hướng xanh và có những bước chuyển đổi mạnh mẽ trong chuỗi sản xuất để đáp ứng các tiêu chuẩn về sản xuất xanh, xuất khẩu xanh, bền vững, góp phần nâng cao năng lực cạnh tranh và vị thế của hàng hóa xuất khẩu Việt Nam trên thị trường quốc tế.

Với sự quan tâm, chỉ đạo sát sao, quyết liệt của Chính phủ; sự vào cuộc tích cực, hiệu quả của các Bộ, ngành, địa phương; đặc biệt là nỗ lực vượt bậc của hiệp hội ngành hàng, cộng đồng doanh nghiệp, kinh tế - xã hội của Việt Nam tiếp tục khởi sắc, đạt được những kết quả tích cực trên hầu hết các lĩnh vực; kinh tế vĩ mô cơ bản ổn định, các cân đối lớn của nền kinh tế được bảo đảm, lạm phát được kiểm soát, tăng trưởng kinh tế phục hồi tích cực.

Đặc biệt là hoạt động xuất, nhập khẩu hàng hoá tiếp tục đà tăng trưởng cao với kim ngạch 10 tháng đầu năm 2022 đạt gần 620 tỷ USD, tăng 14,1% so với cùng kỳ năm trước (trong đó xuất siêu 9,4 tỷ USD). Dự kiến cả năm đạt 750 tỷ USD, tăng khoảng 16% so với năm trước và tiếp tục duy trì xuất siêu, đóng góp tích cực vào tăng trưởng kinh tế của đất nước.

Tuy nhiên, thương mại toàn cầu đang đứng trước nhiều sức ép do những diễn biến phức tạp của căng thẳng địa chính trị và cạnh tranh chiến lược gay gắt giữa các nước lớn; lạm phát gia tăng khiến Chính phủ nhiều nước thắt chặt chính sách tài khoá, tiền tệ; chuỗi cung ứng toàn cầu tiếp tục đứng trước nguy cơ bị gián đoạn, đứt gãy, dẫn tới nhiều hệ luỵ cho hoạt động xuất nhập khẩu và tăng trưởng kinh tế trong nước.

Bối cảnh trên đòi hỏi sự kết nối, phối hợp chặt chẽ, hiệu quả hơn giữa các Bộ, ngành, địa phương, hiệp hội ngành nghề, doanh nghiệp với hệ thống Thương vụ Việt Nam ở nước ngoài để kịp thời cập nhật, chia sẻ nhanh nhất, chính xác nhất về thông tin thị trường, các quy định, chính sách mới của các nước, đặc biệt là các quy định, chính sách liên quan đến kinh tế “xanh”, thương mại “xanh”, giúp các ngành, địa phương, doanh nghiệp xây dựng, điều chỉnh chiến lược, kế hoạch, phương thức sản xuất, kinh doanh phù hợp, thích ứng với điều kiện phát triển mới, đáp ứng nhu cầu, tiêu chuẩn ngày càng cao của khách hàng trong việc sử dụng các hàng hóa, dịch vụ thân thiện với môi trường để phát triển thị trường, đẩy mạnh xuất khẩu.

"Đây cũng là lý do mà chủ đề của Diễn đàn Xúc tiến xuất khẩu Việt Nam năm nay được lựa chọn là “Xúc tiến xuất khẩu xanh”. Mục tiêu của Diễn đàn này là tạo ra kênh trao đổi, thảo luận trực tiếp giữa cơ quan quản lý nhà nước với các chủ thể tham gia xúc tiến xuất khẩu, đại diện hiệp hội, cộng đồng doanh nghiệp và các chuyên gia trong nước, quốc tế về các vấn đề liên quan đến sản xuất, thương mại và xuất khẩu “xanh” nhằm đáp ứng các tiêu chí “xanh” cũng như xu hướng tiêu dùng “xanh” của các thị trường nhập khẩu; đồng thời, chia sẻ về những ý tưởng, kinh nghiệm hay, cách làm hiệu quả trong hoạt động xuất nhập khẩu, nhận diện các cơ hội phát triển thị trường xuất khẩu “xanh”, từ đó đề xuất, kiến nghị với cấp có thẩm quyền về các nhiệm vụ, giải pháp và cơ chế chính sách thúc đẩy xuất khẩu xanh, bền vững trong bối cảnh mới của thương mại toàn cầu"- Bộ trưởng Nguyễn Hồng Diên nhấn mạnh.

Theo ông Jean- Jacques Bouflet - Phó Chủ tịch EuroCham, thời gian qua các FTA đã tạo điều kiện gia tăng xuất khẩu cho các doanh nghiệp Việt Nam. Tuy nhiên, để có thể cạnh tranh được tại thị trường EU, tận dụng tối đa lợi thế từ các FTA Việt Nam đã ký kết, doanh nghiệp Việt cần tuân thủ các tiêu chuẩn nghiêm ngặt về môi trường và đáp ứng được thị hiếu tiêu dùng xanh, tiêu dùng bền vững.

"EU là thị trường không ngừng cập nhật chính sách hướng đến mục tiêu tăng trưởng xanh và bền vững. Chính vì vậy, các doanh nghiệp Việt Nam muốn xuất khẩu hàng hoá vào EU, cần thay đổi, đặc biệt chú ý hướng tới tăng trưởng xanh và bền vững"- ông Jean- Jacques Bouflet nói.

Theo ông ông Jean- Jacques Bouflet, người tiêu dùng Châu Âu đang thực hiệu chính sách tăng trưởng xanh với các hành động cụ thể để sử dụng có hiệu quả tối đa các nguồn tài nguyên bằng cách đạt được một nền kinh tế sạch và tuần hoàn. Hơn nữa, Chính sách này cũng nhằm ngăn chặn sự thay đổi khí hậu, cắt giảm ô nhiễm. Vì thế hoạt động xuất khẩu của Việt Nam cũng phải định hình chú trọng các vấn đề bảo vệ môi trường, tăng trưởng xanh và bền vững.

Các doanh nghiệp châu Âu cũng đang mong muốn tận dụng các lợi thế từ Hiệp định EVFTA để đẩy mạnh hợp tác và mở rộng đầu tư, các hoạt động xúc tiến thương mại tại Việt Nam mạnh mẽ hơn, nhất là các lĩnh vực có thế mạnh của các doanh nghiệp châu Âu như khoa học công nghệ, phát triển năng lượng xanh, tái tạo hướng tới sự tăng trưởng xanh và bền vững cho doanh nghiệp và cộng đồng. Người tiêu dùng và nhà đầu tư hiện nay ngày càng hướng đến các mô hình kinh doanh bền vững, các khoản đầu tư bền vững là công cụ hướng đến phát triển lâu dài.

Chính vì thế doanh nghiệp Việt Nam cần chủ động đổi mới chính mình, nâng cao năng lực nội tại, điều chỉnh chiến lược sản xuất kinh doanh phù hợp để nhanh chóng thích nghi và phát triển theo lộ trình xanh và bền vững.