Ba điểm chính của hợp tác APEC về ứng phó Covid-19

Đối mặt với khủng hoảng, các nhà khoa học, bác sĩ, nhà sản xuất và cơ quan quản lý từ khắp nơi trên thế giới đã làm việc khẩn trương, nhanh chóng và cùng nhau. Nói cách khác, cuộc chạy đua về vắc-xin là một thành tựu xứng đáng nhận được sự hưởng ứng từ các nhà hoạch định chính sách. Không chỉ với các chính sách trong nước - các chính phủ đã nỗ lực hết sức mình trong năm nay để kiểm soát vi rút và các tác động kinh tế của nó. Ví dụ, nhiều nước đã thực hiện các biện pháp tài chính và tiền tệ bất thường bằng các cách kích thích kinh tế nhằm đáp ứng một cách hiệu quả các nhu cầu của người dân.

Chủ tịch APEC năm 2021, Thủ tướng New Zealand Jacinda Ardern

Nhưng hành động đơn phương sẽ không bao giờ là đủ. Vắc-xin được tạo thành từ hơn 280 vật liệu và thành phần được sản xuất bởi nhiều nhà cung cấp tại 19 địa điểm trên thế giới. Nếu vắc xin được sản xuất nhanh chóng và phân phối cho tất cả các nền kinh tế khi cần thiết và được quản lý công bằng trong mỗi nền kinh tế, đòi hỏi cần có sự linh hoạt và đổi mới trong cách các nước hợp tác với nhau. Khi các nhà lãnh đạo của 21 thành viên Diễn đàn Hợp tác Kinh tế Châu Á - Thái Bình Dương (APEC) tổ chức cuộc họp đặc biệt theo hình thức trực tuyến vào ngày 16/7 vừa qua, là một dấu hiệu đầy hứa hẹn cho thấy khu vực đang tập hợp chống lại đại dịch. 19 tháng sau khi Tổ chức Y tế thế giới công bố, đại dịch Covid-19 vẫn là một cuộc khủng hoàng kinh tế và sức khỏe và là ưu tiên của mọi chính phủ. Nếu năm ngoái là một sự chuyển đổi nhanh chóng sang chế độ khủng hoảng sau khi đại dịch đột ngột xuất hiện, thì năm nay được đánh dấu bằng sự hiểu biết về mức độ chết người của virus và mức độ nguy hại của nó đối với xã hội và nền kinh tế về lâu dài nếu không có hành động tập thể.

Chủ tịch APEC năm 2021, Thủ tướng New Zealand Jacinda Ardern và các nhà lãnh đạo APEC đã quyết định rằng sự tập trung đối với cuộc khủng hoảng này không thể đợi đến tháng 11. Trong hai tiếng rưỡi của cuộc họp ngày 16/7, các nhà lãnh đạo đã đối thoại với đại diện của Quỹ Tiền tệ Quốc tế (IMF) và Tổ chức Y tế Thế giới (WHO) và tham gia vào một cuộc đối thoại sôi nổi, bao gồm ba điểm chính:

Đầu tiên, các nhà lãnh đạo tập trung vào việc giải quyết cuộc khủng hoảng sức khỏe bằng cách đưa càng nhiều người được tiêm chủng càng sớm càng tốt, cũng như tăng cường hệ thống y tế. Các bộ trưởng của APEC đã đồng ý tăng tốc độ vận chuyển vắc xin qua biên giới. Sự khẳng định lại điều này từ các nhà lãnh đạo, và thỏa thuận vượt ra khỏi chủ nghĩa dân tộc về vắc xin, sẽ thắp lên ngọn lửa trong những nỗ lực đưa vắc xin đến tay mọi người. Nếu không có những cam kết như vậy để có được vắc-xin ở những nơi cần thiết, thì nền khoa học đã sản xuất vắc-xin sẽ bị lãng phí. Như Tiến sĩ Michael Ryan của chương trình khẩn cấp y tế của WHO đã đặt vấn đề này khi được hỏi ba điều quan trọng nhất để chuẩn bị và ứng phó với dịch bệnh: “quản trị, điều hành và quản lý” và điều đó đến từ một nhà dịch tễ học.

Thứ hai, các nhà lãnh đạo APEC đã thảo luận về thách thức của việc duy trì các nền kinh tế vượt qua khủng hoảng. Các biện pháp kích thích phải tiếp tục duy trì việc làm và doanh nghiệp, thị trường được mở và niềm tin giữa các nền kinh tế được duy trì mạnh mẽ. Một phần, điều này đòi hỏi phải dựa vào và hỗ trợ các tổ chức như Tổ chức Thương mại Thế giới cung cấp khả năng dự đoán rất cần thiết thông qua các quy tắc thương mại. Khi đã ổn định, Châu Á - Thái Bình Dương - một trong những khu vực năng động và hiệu quả nhất trên thế giới - có thể đổi mới phương thức phục hồi.

Điểm thứ ba của cuộc thảo luận là về bản chất của sự phục hồi. Các nhà lãnh đạo nhận ra rằng bên cạnh thảm họa là cơ hội. Nếu các nền kinh tế đưa ra quyết định thông minh trong việc đối phó với các tác động tức thời của đại dịch, có thể khu vực thoát ra khỏi cuộc khủng hoảng này với tư cách là các nền kinh tế kỹ thuật số và bao trùm hơn, với cơ sở hạ tầng và triển vọng tốt hơn dành cho tất cả mọi người bất kể tuổi tác, chủng tộc, giới tính hoặc vị thế kinh tế và xã hội. Điều quan trọng không kém đối với các nhà lãnh đạo là học hỏi từ năm qua để xây dựng khả năng phục hồi trước những cú sốc trong tương lai bằng cách củng cố hệ thống y tế cũng như cơ chế thương mại. Hợp tác khu vực sẽ có vai trò then chốt trong quá trình tái thiết. Đại dịch Covid-19 đã cho thấy tầm quan trọng của một phản ứng phối hợp và hợp tác đối với các cuộc khủng hoảng toàn cầu và khu vực. APEC được đặc biệt quan tâm để đóng một vai trò quan trọng trong việc này. Khu vực bị ảnh hưởng sâu sắc nhưng cũng được trang bị tốt nhất để đối phó với khủng hoảng sức khỏe.

21 thành viên APEC bao gồm các nền kinh tế lớn nhất trên thế giới cũng như các nền kinh tế nhỏ hơn, đưa ra một viễn cảnh đa dạng độc đáo. Nhiều nền kinh tế có thu nhập trung bình có các nghiên cứu điển hình để ngăn chặn làn sóng ban đầu của virus thông qua chính sách trong nước đúng đắn và các thỏa thuận được lên kế hoạch tốt với các thành viên khác. Họ có nhiều điều để cung cấp trong việc điều phối chính sách và chia sẻ các phương pháp hay nhất. Đồng thời, một số nền kinh tế APEC là những nhà xuất khẩu vắc-xin lớn nhất thế giới, việc phân phối vắc-xin này sẽ rất cần thiết để ngăn chặn những làn sóng tiếp theo và mở đường cho sự phục hồi. Các nhà lãnh đạo APEC đã nói rõ rằng sẽ không có ai được an toàn trừ khi tất cả mọi người đều an toàn. Các nhà lãnh đạo APEC đã tuyên bố các cam kết và đã đưa ra các chỉ đạo. APEC có cơ hội duy nhất trong năm nay để làm việc nhanh chóng nhằm đạt được kết quả quan trọng thời điểm Hội nghị cấp cao chính thức thường niên diễn ra vào tháng 11, điều này sẽ tạo nên điểm nhấn vào thời điểm Thái Lan đăng cai APEC vào năm 2022.